ئۇيغۇر تەشكىلاتلىرى ۋەكىللىك قىلىۋاتقان شەرقى تۈركىستان داۋاسى سۈكۈتنى كۆتۈرەلەمدۇ؟مەمەت توختىئۇيغۇر ھەقلىرىنى قوغداش قۇرۇلىشى ئىجرا دىرىكتورى پۈتۈن دۇنيانىڭ دىققىتى بىردىن بىر ھاماسنىڭ ئىسراىلگە قارىتا ئېلىپ بارغان بىر كۈنلۈك تۇيۇقسىز ھۇجۇمى ۋە ئارقىدىنلا ئىسرائىلنىڭ غاززاغا قاراتقان قايتارما ھۇجۇمىنىڭ كەلتۈرۈپ چىقىرىدىغان پاجىئەلىك ئاقىۋەتلەر ھەققىدىكى خەۋەرلەرگە مەركەزلەشتى.بۇ ھۇجۇمنىڭ ئاقىۋىتىنىڭ قانداق بولىدىغانلىقى، ئىسرائىلىيەنىڭ قايسى نۇقتىدا […]
سىياسەت
مۇھاجىرەتتە تۇڭگان بولۇش بىھاجەت. بىر ئۇيغۇر مۇھاجىرەتتە دىنىمىزنىلا چىڭ تۇتۇپ، ئۆيىدە ئۇيغۇرچە بىلمەيدىغان مۇسۇلمان بالا تەربىيەلىسە، تۇڭگان تەربىيەلىگەنگە ئوخشاش بولىدۇ.بىزنىڭ بىرلا مىللىي كىملىكىمىز بار، ئۇنىڭ ئىسمى ئۇيغۇرلۇق، مۇھاجىرەتتە بىرلا ماكانىمىز بار، ئۇنىڭ ئىسمى ئۇيغۇر ئۆيىدۇر.مۇھاجىرەتتە بىر ئۇيغۇر ئۆيىمىز بولسا دەپ قىلىنغان تىرىشچانلىقلار كۆپ بولدى. بەزى دۆلەتلەردە ئۇيغۇر ئۆيى ئېلىش ئۈچۈن […]
مەخمۇت ئېلى ئاتتىلا ئونسۇ قورقۇش-جانلىقلارنىڭ تاشقى زەربىگە ياكى تەھدىتكە ئۇچرىغاندا ۋە ياكى تۇيۇقسىز يۈز بەرگەن بىرەر ھادىسىنى ئۆزىگە تەھدىت ھېسابلىغاندا شەكىللىنىدىغان بىر تۈرلۈك روھىي ئىنكاس بولۇپ، ئۇ ئىزچىل داۋاملاشسا شۇ جانلىقتا بىر تۈرلۈك نورمالسىز پىسخىكىلىق ھادىسىنى شەكىللەندۈرۈپ، شۇ جانلىقتا ئۆزلىكىدىن خۇدۇكسىرەيدىغان، تۇيۇقسىز قورقىدىغان، ئۆزى تەھدىت ھېس قىلغان شەيئى ياكى ھادىسىنى […]
ئابدۇۋەلى ئايۇپ خىتاي بىزنى قىرىپ يوقىتالمايدۇ، قىيناپ كىملىكىمىزدىن تانغۇزالمايدۇ. ئۇيغۇر خىتايدا ئېزىلىپ، خىتاي زىندانىدا قىرىلىپ ئەمەس، دۇنيانىڭ نەرىدە بولسۇن خىتاينىڭ زۇلمىغا تىزلىنىپ، خىتايغا تىلىنىپ، يېلىنىپ، تۇز پۈكۈپ يوقۇلۇپ كېتىدۇ. خىتاي بىزنىڭ تېنىمىزنى يوقۇتۇش ئۈچۈن بىزگە ئىرقى قىرغىنچىلىق يۈرگۈزمەيۋاتىدۇ، بىزنى تىلىمىزدىن، ئەجدادىمىزدىن، زېمىنىمىزدىن ۋاز كەچكۈزۈش ئۈچۈن قىرغىنچىلىق يۈرگۈزىۋاتىدۇ. خىتاينىڭ قىرغىنچىلىقى ھالقىلىق […]
ئۇيغۇرىئان، 21-سىنتەبىر ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى ئامېرىكا ئاۋام پالاتاسى ختاي كومپارتىيسىي بىلەن رىقابەتلىشش ئالاھىدە كومېتىتى رەئىسى مايىك گاللاگىر ئامېرىكا تاشقى ئشلار منستىرى بىلىنكىن ۋە دۆلەت بېخەتەرلىك منستىرى مايوركاسقا خەت يېزىپ، ختاي ھۆكۈمەت ئەمەلدارلىرىنى ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقىن سەۋەبلىك جازالاشقا چاقىردى. ئۇ خېتىدە مۇنداق دىدى: «ختاي خەلق جۇمھۇرىيىتى ھۆكۈمىتى ئىلىپ بىرىۋاتقان قىرغىنچىلىق چوقۇم جازاغا تارتىلىشى […]
يۈسۈپجان ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى 2023-يىلى 17-سېنتەبىر بۇنىڭدىن بىر يىل ئاۋۋال(2022-يىلى 10-سېنتەبىر) فىرانسىيەدىكى سولچى گۇرۇھلارنىڭ ئەڭ چوڭ يىغىلىشى بولغان «ئىنسانىيەت فېستىۋالى»غا خىتاي ئەلچىخانىسىمۇ تەكلىپ قىلىنغان ئىدى. بۇنىڭدىن خەۋەر تاپقان يېشىللار پارتىيەسى ئەزالىرىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان نەچچە ئونلىغان پارلامېنت ئەزالىرى، فىرانسىيەدىكى ئۇيغۇر پائالىيەتچىلەر بىرلىشىپ خىتاي كونسۇلىنىڭ چېدىرى ئالدىدا ئۇدا ئىككى كۈن قارشىلىق نامايىشى […]
تۇرسۇنجان، ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى، 14-سىنتەبىر يېقىندا، دۇنيادىكى ئەڭ باي شەخس ئىلان ماسك (Elon Musk) ھەققىدە ۋالتىر (Walter Isaacson’) تەرىپىدىن يېزىلغان كىتاپ زور غۇلغۇلا قوزغىدى، مەزكۇر كىتابتا ئىلان ماسكنىڭ خاراكتىرى كىشلەر بىلمەيدىغان نۇرغۇن ۋەقەلەر ئارقىلىق ئېچىپ بىرىلگەن. كىتابتا يەنە ئىلان ماسك ئەركىن مېدىيا (The Free Press’ )نىڭ مۇخبىرى بارس (Bari Weiss)قا مۇنداق […]
ئارمان ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى 2023-يىلى 14-سېنتەبىر ئۆز خەۋىرىمىز، 10-سېنتەبىر گوللاندىيە «ئۇيغۇر ئانا تىل مەكتىپى»نىڭ ئۇيۇشتۇرۇشىدا قەرەللىك ئۆتكۈزۈلۈپ كېلىۋاتقان «تەھدىت ئاستىدا قالغان مەۋجۇتلۇقىمىز» تېمىسىدىكى سۆھبەت پائالىيىتى ئۈرتېخېت شەھىرىدە ئۆتكۈزۈلدى. پائالىيەتكە ئاۋسترالىيەدىن ئالاھىدە تەكلىپ قىلىنغان دوكتور مەمتىمىن ئەلا ئەپەندىم سىن ئارقىلىق « مائارىپىمىزنىڭ كەلگۈسى نەدە؟» دېگەن تېمىدا مەخسۇس لېكسىيە سۆزلەپ يىغىن ئىشتىراكچىلىرىنىڭ قىزغىن […]
رىچارد ئۇيغۇر ، 12-سىنتەبىر ختاينىڭ ئۇيغۇرلار ۋە باشقىلارغا قاراتقان دۆلەت ھالقىغان باستۇرۇش زۇلۇملىرى ھەققىدە ئسپات توپلاش، تەكشۈرۈش ئۈچۈن كىشلىك ھوقۇقنى قوغدىغۇچىلار تەشكىلاتى (Safeguard Defenders ) «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيتىنىڭ دۆلەت ھالقىغان باستۇرۇشنى مەلۇم قىلىش قوللانمىسى»تۈزۈپ ئۇيغۇرچە، ختايچە، تېبەتچە قوللانمىلىرىنى ئىلان قىلغان. مەزكۇر قوللانمىدا،دۆلەت ھالقىغان باستۇرۇشنىڭ ئىپادىلىنىش شەكىللىرى، ئۆزىنى قوغداش ئۇسۇللىرى، ھەر […]
ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى، تۇرسۇنجان، 8-سىنتەبىر دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىي رەئىسى دولقۇن ئەيسا، ئىجرائىيە رەئىسى ۋە ئۇيغۇر كىشلىك ھوقۇقى قۇرۇلۇشى دىرىكتورى ئۆمەر قانات، ئامېرىكا خەلقئارا دىنى ئەركىنلىك كومېتىتى كومسسارى نۇرى تۈركەل قاتارلىقلار تەيۋەن مەركىزى تەيبي شەھىرىدە «خەلقئارا دىنى ئەركىنلىك يېغىنى»غا قاتنىشش ئۈچۈن يېتىپ كەلگەن. بۇ دولقۇن ئەيسانىڭ 15 يىللىق ساياھەت چەكلمىسدىن كىين تەيۋەنگە […]
5-سىنتەبىر،ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى بىرلىن-گىرمانىيە پارلامنىتىدا ئۇيغۇرلار ئۇزۇندىن بىرى ئارزۇ قىلغان تارىخى بىر ھادىسە يۈز بەردى،«گىرمانىيە پارلامىنتى-بۇندستاگدا، ئۇيغۇر دوسلۇق گۇرۇپپىسى» قۇرۇلدى. مەزكۇر دوسلۇق گۇرۇپپىسى-ئۇيغۇرلارنىڭ ھوقۇقى ۋە ئەركىنلىكىگە دائىر مەسللەرنى مۇھاكىمە قىلىدىغان، يېڭى ۋە ئەھمىيەتلىك لايىھەلەر ۋە تەدبىرلەرنى ئوتتۇرىغا قويىدىغان گۇرۇپپا بولۇپ، تارىخى ئەھمىيەتكە ئىگە. مەزكۇر دوسلۇق گۇرۇپپىسى-ئۇيغۇر مەدەنيتىنى قۇتلۇقلاش بىلەن باشلانغان بولۇپ، […]
تۇرسۇنجان،4-سىنتەبىر، ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى ياپونىيە نىككى ئاسيانىڭ خەۋەر قىلىشچە،ب د ت غا قاراشلىق «خەلقئارا ئەمگەك تەشكىلاتى» ئۆتكەن ھەپتە جىمجىتلا ختاي كومپارتىيسى مۇستەملىكىسى ۋە قىرغىنچىلىقى ئاستىدىكى ئۇيغۇر ۋەتىنى پايتەختى ئۈرۈمچىنى زىيارەت قىلغان.زىيارەتتە مەزكۇر تەشكىلات ۋەكىللىرى ئاتالمىش شنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى پارتكوم باش كاتىۋى (سكرىتارى) ماشڭرۈي بىلەن سۆزلەشكەن.ماشڭرۈي مۇنداق دىگەن:ئامېرىكا ۋە غەرپ دۆلەتلىرىدىكى […]
ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى، 3-سىنتەبىر ئۇيغۇر كىشلىك ھوقۇق قۇرۇلۇشى يېقىندا « قىرغىنچىلىق ساياھىتى: شەرقى تۈركستاندىكى خەلقئارا ساياھەت شركەتلىرى» ناملىق دوكلات ئىلان قىلىپ، خەلقئارادىكى بىر قسم داڭلىق ساياھەت شركەتلىرىنىڭ ختاي بىلەن ھەمكارلىشپ،ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقىنى ئىنكار قىلىدىغان ياكى نورماللاشتۇرىدىغان خاراكتىردىكى ساياھەت پائالىيەتلىرىنى ئىلىپ بىرىۋاتقانلىقىنى پاش قىلغان. مەزكۇر دوكلاتتا، ساياھەت شركەتلىرىنىڭ خەلقئارادىكى ھەر قايسى دۆلەتتىن كەلگەن […]
ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 29-ئاۋغۇست كانادا «مەسئۇلىيەتچان كارخانا نازارەت ئورگىنى» (Ombudsperson for Responsible Enterprise (CORE))-شركەتلەرنىڭ ئنسان ھەقلىرى ئەھۋالىنى نازارەت قىلىدىغان ئورگان بولۇپ،ئۆتكەن ھەپتە ھۇگۇ بوس (Hugo Boss) ۋە ۋولمارت (Walmart)شركەتلىرىنىڭ كانادا تارمىقىنىڭ -ختايدىن ئۇيغۇرلارنى مەجبۇرى قۇل قىلىپ ئشلىتىۋاتقان شركەتلەر بىلەن بولغان ئالاقىسى ھەققىدە تەكشۈرۈش ئىلىپ بارىدىغانلىقىنى جاكارلىغان. «مەسئۇلىيەتچان كارخانا نازارەت ئورگىنى» 6-ئاينىڭ 22-كۈنى […]
تۇرسۇنجان، ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى ئۇيغۇر كىشىلىك ھوقۇق قۇرۇلۇشىنىڭ ئىجرائىيە دېرىكتورى ئۆمەر قانات چىكاگودا ئۆتكۈزۈلگەن 2023-يىلدىكى دۇنيا دىنلار يىغىنىدا 2023-يىلدىكى پارلامېنت يىغىنىدا ئۇيغۇر ئىرقىي قىرغىنچىلىقى ھەققىدە چۈشەنچە بەردى ۋە ھەر قايسى دىنغا ئېتىقاد قىلىدىغان جامائەتلەرنىڭ ئۇيغۇرلار ئۈچۈن ھەرىكەتكە ئۆتىشىنىڭ زۆرۈرلۈكى ھەققىدە سۆز قىلدى. ئۇ سۆزىدە، ئۇيغۇر مۇسۇلمانلىرىغا ئوخشاش ئۆز مىللىتى ۋە ئېتىقادىنى […]
مەرغۇبە، ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى،27-ئاۋغۇست 2022-يىلى 30-نويابىر كۈنى قاتىل ختاي ھاكېمىيتىنىڭ تۈركىيە ئستانبۇل شەھىرىدىكى كونسۇلى ئالدىدا، ئۇيغۇرستان (شەرقى تۈركستان) پايتەختى ئۈرۈمچىدە يۈز بەرگەن ئۇيغۇرلارنى ئوت ئاپىتىدە سولاپ قويۇپ ئۆلتۈرۈش ۋەقەسدە قازا قىلغان 44 نەپەر ئۇيغۇرنىڭ ھاياتى ئۈچۈن ئادالەت تەلەپ قىلىپ نامايىش ئىلىپ بىرىلغانىدى. بۇ نامايشتا ئستانبۇل شەھىرى سارىيار رايونلۇق ساقچى ئىدارىسى باشلىقى […]
نۇرى تۈركەلنىڭ ئۇيغۇر سياسى ھەرىكىتىگە قوشقان تۆھىسى ئامېرىكا سياسى ساھەسى ۋە ئۇيغۇر ئاممىسى تەرپىدىن رەسمى قۇتلاندى.
تارىختا تۇنجى قېتىم بىر ئۇيغۇر ئىمام ئامېرىكا دۆلەت مەجلىسدە ختاينىڭ مۇسۇلمانلارغا قارشى جىنايەتلىرىنى ئاڭلاتتى.
(2023)-توكيۇدا 5-.ئېيۇل قىرغىنچىلىقى مۇناسۋىتى بىلەن نامايىش ئىلىپ بىرىلدى
ھېيتتا خۇشال بولالمايدىغان مۇسۇلمان مىللەت — ئۇيغۇرلار
