توغراق 2009 – يىلى يۈزبەرگەن 5 – ئىيۇل ئۈرۈمچى قىرغىنچىلىقى، شەرقىي تۈركىستاننىڭ يېقىنقى زامان تارىخىدىكى ئەڭ زور قانلىق ھادىسىلەرنىڭ بىرى بولۇپ ، بۇ ۋەقەدە ئۆز خەلقىنىڭ مىللىي ۋە ئىنسانىي ھەق – ھوقوقلىرىنى تەلەپ قىلغۇچى مىڭلىغان بىگۇناھ ئۇيغۇر مۇستەبىت خىتاي ھاكىمىيىتى ۋە بۇ ھاكىمىيەتنىڭ چوماقچىلىرى ھىساپلانغان فاشىست خىتاي كۆچمەنلىرى تەرىپىدىن ۋەھشىلەرچە […]
ختاي ئۇزۇندىن بىرى- ئۇيغۇر مەدەنىيتىنى تەشۋىقات قورالى، دىپلوماتىيە ۋاستىسى، ئېقتسادى تەدبىر سۈپىتىدە ئۆز مەنپەئىتى ئۈچۈن ئشلىتىپ، كەلمەكتە 7-ئاينىڭ 2-كۈنى ئۆتكۈزۈلگەن ئاخبارات ئېلان قىلىش يىغىنىدا بىلدۈرۈلىشىچە، ئاتالمىش 7-نۆۋەتلىك «ختاي شىنجاڭ خەلقئارا مىللەتلەر ئۇسسۇل بايرىمى» 7-ئاينىڭ 20-كۈنىدىن 8-ئاينىڭ 5-كۈنىگىچە ئۆتكۈزۈلىدۇ. 17 كۈن داۋاملىشىدىغان بۇ پائالىيەت كۆپ شەھەرلىرىدە ئۆتكۈزۈلىدۇ. ختاي ھۆكۈمىتى مەدەنىيەت-تەشۋىقاتتىن پايدىلىنىپ، […]
ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى، 2-ئىيۇل تۇرسۇنجان تەييارلىدى 14-نۆۋەتلىك دالاي لاما تەنزىن گىياتسو (Tenzin Gyatso) 21-ئىيۇل بايانات ئىلان قىلىپ، ئۆزى ۋاپات بولغاندىن كېيىن يېڭىدىن دالاي لاما ۋارىسلىق قىلىدىغانلىقىنى ئىلان قىلدى. ئۇ سۆزىدە ئۆزى ۋاپات بولغاندىن كېيىن، دالاي لامالىق ئورنىنىڭ ئەمەلدىن قالدۇرۇلمايدىغانلىقىنى تەكىتلىدى. ئەكسىچە، تىبەت بۇددىزىم ئۇستازلىرى، دىنىي قائىدىلەر، دۇنيا بويلاپ بۇددىزىم مۇخلىسلىرىنىڭ تەلىپ-تەۋسىيەلىرى […]
بۇ قېتىم خىتاي ھۆكۈمىتى سابىق مەركىزىي بىرلىكسەپ ۋە مىللەتلەر ئىشلىرى ئىدارىسى ئەمەلدارىنى ئەۋەتتى. ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى، 1-ئېيۇل خىتاي دۆلەت ئاخبارات ۋاسىتىلىرى بۈگۈن چېن شياڭجياڭ ئىسىملىك يېڭى خىتاي ئەمەلدارىنى ما شىڭرۇينىڭ ئورنىغا تەيىنلىگەنلىكىنى ئىلان قىلدى. چېن شياڭجياڭ، مىللىتى خىتاي، جىنسى ئەر، 63 ياش (1962-يىلى تۇغۇلغان)، ئىلگىرى سۇ ئىشلىرى مىنىستىرلىكى، مەركىزىي بىرلىكسەپ مىللەتلەر […]
ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى، 22-ئېيۇن كانادا شەرقى تۈركىستان جەمئىيىتى 21-ئېيۇن كۈتۈۋىلىش پائالىيىتى ئۆتكۈزۈپ، كانادا ئۇيغۇر ھوقۇقلىرى ھىمايىچىلىك قۇرۇلۇشى رەئىسى ئىجرائىيە دىرېكتورى مەمەت توختى ۋە مەزكۇر ئورگان ئەزالىرىنى ئۇيغۇر خەلقى ئۈچۈن قىلغان خىزمەتلىرى ئۈچۈن تەقدىرلىگەن ۋە كۆڭۈل بىلدۈرگەن. مەمەت توختى ۋە ئۇنىڭ تەشكىلاتى يىللاردىن بېرى ھەرىكەت قىلىپ، كانادانىڭ ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقىنى ئېتىراپ قىلىشى ۋە […]
ئۇيغۇر ئاگنىتلىقى، 23-ئېيۇن 2025-يىلى 6-ئاينىڭ 19-كۈنى، ئارگېنتىنانىڭ ئەڭ يۇقىرى جىنايى مەھكىمىسى خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ ئۇيغۇرلارغا قارشى ئىرقىي قىرغىنچىلىق ۋە ئىنسانىيەتكە قارشى جىنايەت دېلوسىنى ئېچىش توغرىسىدا تارىخى قارار چىقاردى. مۇھىم نۇقتىلار: • دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى، ئۇيغۇر كىشىلىك ھوقۇق قۇرۇلۇشى ۋە ئۇيغۇر ھوقۇقى ئادۋوكاتلىرى بۇ دېلونى 2022-يىلى ئاۋغۇستتا باشلىغان. • مەجبۇرىي تۇغماس قىلىش، […]
ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 19-ئيۇن ياپونىيە ئۇيغۇر جەمئىيتى ياپونىيە پارلامېنتىدا بىر مەيدان مۇخبىرلارنى كۈتۈۋېلىش يىغىنى ئاچتى . يېغىنىدا ياپونىيە ئۇيغۇر جەمئىيتى ۋەكىللىرى قاتناشقۇچىلارغا ختاينىڭ ئۇيغۇرلارغا قاراتقان قىرغىنچىلىق سياستىنىڭ مۇھىم تەركىۋى قسمى بولغان ئۇيغۇر مەجبۇرى ئەمگىكى ھەققىدە تەييارلىغان تەپسلى دوكلاتى ھەققىدە مەلۇمات بەردى، مەزكۇر دوكلاتتا ختاينىڭ ئۇيغۇر مەجبۇرى ئەمگىكى- ياپونىيەدىكى چوڭ شركەتلەرنى ئۆز […]
دولقۇن ئەيسا بۈگۈن، 15 -ئىيۇن ئوقۇغۇچىلار نامايىشىنىڭ 37-يىلى. 1988-يىلى 6 – ئاينىڭ 15 – كۈنى شەرقىي تۈركىستاندا 2 – قېتىم ئوقۇغۇچى ياشلار ھەرىكىتى پارتلىدى. 1985-يىلى 12 – دېكابىردىكى ئوقۇغۇچىلار نامايىشىدىن ئۈچ يىل كېيىن قوزغالغان بۇ ھەرىكەت خىتتاي ھۆكۈمىتىنى قاتتىق بىئارام قىلغان ئىدى. مەن بۇ قېتىمقى نامايىشنىڭ رەھبەرلىرىدىن بىرى بولغانلىقىمدىن غۇرۇر […]
ئۇيغۇر ئاگېنتلىقىدىن؛ توغراق تەييارلىدى ئۆمەر قانات ئەپەندى 15- ئىيۇن ئانا تىل كۈنى مۇناسىۋىتى بىلەن دېپلومات ژورنىلىدا،« ئۇيغۇر تىلىنى يوقىتىشتىن قۇتۇلۇش كۈرىشى: خىتاينىڭ تارىخي مەدەنىيەتنى يوقىتىش پىلانى» ناملىق مەخسۇس ماقالە ئېلان قىلىپ، خىتاي ھۈكۈمىتىنىڭ ئاسمىلاتسىيە سىياسىتى، ئىرقىي قىرغىنچىلىقى، ئۇيغۇر مۇھاجىرىتى دۈچ كېلىۋاتقان خىتاينىڭ چېگرا ھالقىغان باستۇرۇشلىرى تونۇشتۇرۇش بىلەن بىرگە ۋە ئۇيغۇر […]
18-ئېيۇن ئۇيغۇر ئاگېنتلىقىدىن؛ توغراق تەييارلىدى مۇشۇ ئاينىڭ 15- كۈنى، ئاۋۇسترالىيەنىڭ سىدنېيدا ئۆتكۈزۈلگەن تىنچ نامايىش بىر قىسىم خىتايلارنىڭ ئىغۋاگەرچىلىكىگە دۈچ كەلگەن بولۇپ، بۇ ھەقتە ئاۋىستىرالىيە ئۇيغۇر جەمئىيىتى مەخسۇس بايانات ئېلان قىلغان. مەلۇم بولۇشىچە شۇ كۈنكى نامايىش جەريانىدا، ئاۋسترالىيە ئۇيغۇر جەمىيىتى ئەزالىرىدىن تەلغات ئەپەندى، مىجىت ئاكا ۋە يۈسۈپ ھاجىم قاتارلىقلار سىدنېي شەھەر […]
ئانا كەير ئۇيغۇر تىلى مەكتىپى ئۇزۇن يىللاردىن بېرى ئامېرىكىنىڭ ۋىرجىنىيە شتاتىنى مەركەز قىلىپ ئۇيغۇر تىل ئوقۇتۇشى ۋە ئۇيغۇر مەدەنىيەت پائالىيەتلىرى بىلەن شۇغۇللىنىپ كەلگەن بولۇپ، ئانا ۋەتەندىن ئايرىلغان ئۇيغۇرلارنىڭ پەرزەنتلىرىگە ئۇيغۇر مىللىي كىملىكى ۋە يىلتىزىنى ساقلاپ قېلىش قىينچىلىقىنى ھەل قىلىشتا ناھايىتى مۇھىم رول ئوينىپ كەلگەن. يېقىندا بۇ مەكتەپ ئۇيغۇر مەدەنىيىتىنى تېخىمۇ […]
ئىنسانىيەتكە ئورتاق بولغان ھەر قايسى بايراملارنىڭ ئۇيغۇرلار ئۈچۈن مەنىسى باشقىچە. ھەر قېتىملىق يېڭى يىل، ئاياللار بايرىمى، ئاتىلار بايرىمى، مىننەتدارلىق بايرىمى، بالىلار بايرىمى… بولغاندا، دۇنيانىڭ ھەر قايسى جايلىرىدىكى ئۇيغۇرلار ۋەتەندە قالغان تۇققانلىرىنى بايرام مۇناسىۋىتى بىلەن ياد ئېتىدۇ. يېنىدا بولمىغانلىقى ئۈچۈن ھەسرەتكە چۆمىدۇ. مەرھۇم دادامنىڭ، ئۈچ پەرزەنتنىڭ دادىسى تۈرمىدىكى ئىنىم ئادىلنىڭ، سانسىزلىغان […]
ئەمەلى ئىلگىرىلەش بولمىسا يىللىق يىغىننى بىكار قىلىش كېرەك؛ ئاپتورلىرى: ھېلېن دې رېنژېرۋې ( Hélène de Rengervé) ئالىي ھىمايىچى، كارخانا مەسئۇلىيەتچانلىقى يالقۇن ئۇلۇغيول (Yalkun Uluyol ) خىتاي تەتقىقاتچىسى بۇ يىل ياۋروپا ئىتتىپاقى-خىتاي مۇناسىۋىتىگە دائىر چوڭ رەقەملەردىن دېرەك بېرىدۇ: يەنى ئىككى تەرەپلىك مۇناسىۋەت ئورنىتىلغانلىقىنىڭ 50 يىللىقى ۋە 13-ئىيۇن بىرۈكسېلدە پىلانلانغان يىللىق ئنسان […]
ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 10-ئېيۇن 7-ئېيۇن شەنبە كۈنى ۋېرگىنىيە شتاتىنىڭ فاير فاكس شەھىرىدە ئانا كەير ئۇيغۇر ئانا تىل مەكتىۋى بىلەن ۋېرگىنىيە ئادىمىيەت فوندىنىڭ ئورۇنلاشتۇرۇشىدا تۇنجى نۆۋەتلىك يېپەك يولى يەرمەنكىسى ئۆتكۈزۈلدى. سەنئەت پائالىيەتلىرى: يەرمەنكىدە ئازەربەيجانلىق ناخشى گۇنەي خانىم تۈرك دۇنياسى ۋە ئازەربەيجانغا بېغىشلىغان ناخشىلىرىنى تەقدىم قىلدى. ئۇيغۇر پەرزەنتلىرى بولغان مەرزىيە ۋە ئادالەت مۇئەللىملىرىنىڭ […]
ئۇيغۇر تايمىز-ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 10-ئېيۇن يۇقىرى دەرىجىدە تەشكىللەنگەن تەشۋىقات ئويۇنىدا، خىتاي ھۆكۈمەت دائىرىلىرى ئۇيغۇر ۋەتىنىنىڭ پايتەختى ئۈرۈمچىدە—ئاتالمىش ، سىمۋوللۇق «شىنجاڭ خەلق تىياتىرى» مەيدانىدا قۇربان ھېيت تەبرىك ئۇسۇلىنى ئۇيۇشتۇردى، بۇنىڭدا ھۆكۈمەتنى قوللايدىغان ناخشىلار ۋە سەھنىلەشتۈرۈلگەن مىللىي ئۇسسۇل نۇمۇرلىرى كۆرسىتىلدى. زۇلۇمنى ئاقلاش ۋە خىتاي كوممۇنىستىك پارتىيەسىنىڭ «مىللەتلەر ئىتتىپاقلىقى» ھېكايىسىنى تەرغىب قىلىش ئۈچۈن داۋاملىق […]
«مەشرەپ ۋە مىڭ ئۆيىمىزگە كېلىڭ!» دەپ باشلانغان ئېلان مۇخبىرىمىزنىڭ دىققىتىنى تارتتى. بۇ خەۋەرنى نورۋېگىيەدە قۇرۇلغان ئۇيغۇر يار Uyghur Hjelpتارقاتقان. ئۇنىڭ ئېيتىشىچە ئاۋغۇستنىڭ 15-كۈنىدىن 17-كۈنىگىچە بېرگېن شەھرىدە ئۇيغۇرلار بالىلارغا ئۇيغۇر مەدەنىيەت كۇرژىكى ئۇيۇشتۇرماقچى ئىكەن. كۇرژىكتا15 ياشتىن 20 ياشقىچە بولغاي پەرزەنتلەرگە مەشرەپ ئويناشنى، ئۇيغۇر ئەدەبىيات تارىخىنى، مۇزىكا چېلىشنى، مىڭ ئۆي ياساشنى، رەختلەرگە […]
ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى، 6-ئىيۇن ھىندىستان باش مىنىستىرى مودى ئوتتۇرا ئاسىيا جۇمھۇرىيەتلىرى تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىرى بىلەن ئۇچرىشىپ، سودا ۋە ئىقتىسادىي ھەمكارلىقنى كۈچەيتىدىغانلىقىنى بىلدۈردى. ھازىرغىچە ئوتتۇرا ئاسىيا جۇمھۇرىيەتلىرى-قولتۇق دۆلەتلىرى بىرلەشمىسى، ياۋروپا ئىتتىپاقى دۆلەتلىرى، ئامېرىكا، خىتاي، روسىيە قاتارلىق دۆلەت ۋە گەۋدىلەر بىلەن ئىككى تەرەپلىك رامكا كېلىشىمى ئىمزالاپ، رايون خاراكتېرلىك بىر كۈچ شەكىللەندۈرۈش ئۈچۈن تىرىشماقتا.
پرېزىدېنت دونالد ترامپ بىلەن ختاي پرېزىدېنتى شى جىنپىڭ پەيشەنبە كۈنى تېلېفوندا سۆزلىشىپ، داۋاملىشىۋاتقان سودا ئۇرۇشىنى ھەل قىلىش ئۈچۈن ئامېرىكا ۋە ختاي ئەمەلدارلىرىنىڭ يېقىندا تېخىمۇ كۆپ سۆھبەتلەر ئۈچۈن ئۇچرىشىشىغا كېلىشتى. ترامپ شى بىلەن تەخمىنەن 90 مىنۇت «ناھايىتى ياخشى» تېلېفون سۆھبىتى ئۆتكۈزگەنلىكىنى، سۆھبەتنىڭ «دېگۈدەك پۈتۈنلەي» سودا مەسىلىسىگە مەركەزلەشكەنلىكىنى ئېيتتى. ترامپ Truth Social […]
ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى 5-ئېيۇن دۇنيادىكى ئەڭ باي ئادەم شۇنداقلا ئامېرىكا پىرەزدىنتى تىرامپنىڭ دوستى ۋە ئامېرىكا ھۆكۈمەت ئۈنۈمدارلىقى ئىدارسنىڭ قۇرغۇچىسى ۋە سابىق باشلىقى ئىلان ماسك بۈگۈن ئاشكارا ھالدا ترامپقا ھۇجۇم قىلدى، بۇ جىدەل ئامېرىكا دۆلەت مەجلىسدە ئاۋازغا قويۇلغان ترامپ تەشەببۇس قىلغان «چوڭ، گۈزەل قانۇن لايىھىسى»غا قارشى ئىلان ماسكنىڭ نارازىلىقىدىن كەلگەن.ئىلان بۇ قانۇننى […]
ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 4-ئېيۇن ئەلجەزىرە، سۈرىيەنىڭ مۇستەقىل خەۋەر قانىلى لېۋانىت 24 , ۋە ئەنگىلىيەنىڭ رويتىرىس ئاگنىتلىقىنىڭ خەۋەر قىلىشچە، 3500 دىن ئارتۇق چەتئەل جەڭچىلىرىنى—شۇنىڭ ئىچىدە تۈركىستان ئىسلام پارتىيەسى (TIP) نىڭ ئۇيغۇر ئەزالىرىنى—ئامېرىكا قوللايدىغان تەشەببۇسنىڭ بىر قىسمى سۈپىتىدە يېڭى قۇرۇلغان مىللىي ئارمىيەسىگە بىرلەشتۈرىدۇ، دەپ خەۋەر قىلدى Reuters دۈشەنبە كۈنى. بۇ جەڭچىلەرنىڭ كۆپىنچىسى خىتاي […]
