1. 14-نۆۋەتلىك  ختاي مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى 1-يىغىنىدا ساختا سايلام ئارقىلىق يېڭى بىر نۆۋەتلىك ختاي دۆلەت رەھبەرلىرى ۋۇجۇدقا كەلدى، دىكتاتۇر شى جىنپىڭ تولۇق ئاۋاز بىلەن ختاي دۆلەت رەئىسلىكىگە، ختاي مەركىزىي ھەربىي كومىتېتنىڭ رەئىسلىكىگە سايلاندى. 2. پۈتۈن ختاي كومپارتىيەسىدە شى جىن پىڭنى مەركەز قىلغان دىكتاتۇرلىشش قەدىمى تىزلەشتى. شى جىنپىڭ يېڭى دەۋر «ختايچە» […]

 ختاي دىكتاتۇرى، ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقىنىڭ پىلانلىغۇچىسى شى جىن پىڭ ھەر يىلى يېڭى يىل مۇناسۋىتى بىلەن تەبرىك سۆزى سۆزلەيدۇ. مۇھاجىرەتتىكى ئۇيغۇرلار، بولۇپمۇ ئۇيغۇر مىللىتىنىڭ تەقدىرىگە كۆڭۈل بۆلىدىغانلار ئۇنىڭ سۆزلىرىگە دىققەت قىلىشى، چۈشىنىشى كىرەك.ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى ختاي خەلق تورى ئىلان قىلغان مەزكۇر سۆزنى ئەينەن سۇندى: يېڭى يىل ھارپىسىدا، ختاي دۆلەت رەئىسى شى جىنپىڭ مەركىزىي […]

ختاي كومپارتىيەسى مەركىزىي كومىتېتى 12-ئاينىڭ 26-كۈنى چۈشتىن بۇرۇن بېجىيڭ خىتاي خەلق سارىيىدا سۆھبەت يىغىنى ئۆتكۈزۈپ،  ماۋ زېدۇڭ دۇنياغا كەلگەنلىكىنىڭ 130 يىللىقىنى خاتىرىلىدى.  ماۋزىدۇڭ- ئۇيغۇرلارنىڭ زىمىننى مۇستەملىكە قىلىش ئ‍ۈچۈن ئۇيغۇرلار قۇرغان شەرقى تۈركستان جۇمھۇرىيتىنى يېمىرىشكە بۇيرۇق قىلغۇچى ۋە ئاتالمىش شنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى قۇرۇشقا ئىمزا ئاتقۇچىدۇر. ماۋزىدۇڭ  (1893-1976) – 20-ئەسرگە  قانلىق  […]

تۇرسۇنجان، ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى،15-نويابىر ئىككى كۈندىن بىرى، ئامېرىكا ئۇيغۇر بىرلەشمىسى، ئۇيغۇر كىشلىك ھوقۇق قۇرۇلۇشى، ئۇيغۇر ھەرىكىتى تەشكىلاتى ۋەكىللىرى باشقا تېبەت، خوڭكوڭلۇقلار بىلەن بىر سەپتە، ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقىنىڭ بىرىنچى قول پىلانلىغۇچىسى، ختاي كومپارتىيسنىڭ باش كاتىۋى، دىكتاتۇر شى جىن پىڭغا قارشى نارازىلىق نامايىشى ئىلىپ بارماقتا. ئامېرىكا ئۇيغۇر بىرلەشمىسى رەئىسى ئەلفىدار ئىلتەبىر، ئۇيغۇر كىشلىك ھوقۇق […]

ختاي كوممۇنستك پارتىيسى ختاي خەلقىنىڭ شەخسى ۋە ئىجتىمائى ھاياتىنى  كونتىرۇل قىلىش بىلەن مەشھۇر.ئەمما 1980-يىلدىن باشلاپ پىلانلىق تۇغۇت سياسىتى يولغا قويۇپ، ئ‍نسانلارنىڭ تۇغۇت ئ‍شىغا ئارىلىششنى دۆلەت ۋە پارتىيەنىڭ يادرولۇق سياستى دەپ ئىلان قىلغان كومپارتىيە تۇيۇقسز ئاياللارنى شددەت بىلەن تۇغۇشقا چاقىرغانلىقى كۈچلۈك ئىنكاس قوزغىماقتا. ختاي ھۆكۈمىتىنىڭ ئورگان تەشۋىقات ۋاستسى بولغان ختاي خەلق […]

تۇرسۇنجان ، ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى، 27-ئۆكتەبىر ختاي مەركىزى تىلىۋىزىيە ئىستانسسنىڭ خەۋەر قىلىشچە، سابىق باش منستىر لى كېچىياڭ شاڭخەيدە دەم ئىلىۋاتقاندا يۈرەك كېسلى قوزغىلىپ ، شۇ يەر ۋاقتى 27-ئۆكتەبىر كىچە سائەت 10 مىنۇت ئۆتكەندە 68 يېشدا ئۆلگەن. لى كېچىياڭ ھايات ۋاقتىدا ئۇيغۇر قىرغىنچلىقىنى پىلانلاش، نازارەت قىلىش ، ئىجرا قىلىشقا تەسر كۆرسەتكەن ئاساسلىق […]

پارتلاتقۇچ: ئامېرىكا تاراتقۇلىرى شى قانخورنىڭ ئۈچىنچى نۆۋەتلىك خىتاي كومپارتىيەسىگە باش سېكرېتار بولغانلىقىنى خەۋەر قىلدى

ختتاينىڭ خەلق تورى جاكارلىشچە، ختتاي كەم نۇمۇس پارتىيسى (قوڭپارتىيەمۇ دىيلىدۇ)نىڭ 20-قېتىملىق قۇرۇلتىي 16-ئۆكتەبىر بېجىڭدا ئېچىلىدۇ.مەزكۇر قۇرۇلتاي 5 يىلدا بىر قېتىم ئىچىلىپ، ختتاي كەم نۇمۇس پارتىيسنىڭ يېڭى نۆۋەتلىك رەھبىرىنى سايلايدۇ، قائىدە بويىچە پارتىيە سكىرتارى ھەر 2 نۆۋەتتە بىر ئالمىشدۇ،ئەمما جاللات شى ۋەزىپسدە چىڭ ئولتۇرۇش ئۈچۈن ئالدىنقى قېتىم ۋەزىپە ئۆتەش مۇددىتىنى ئۇزاتقان بولۇپ، ئۇ يەنە بىر قېتىم ۋەزىپە ئۆتىشى ھەتتا داۋاملىق ئولتۇرۇشى مۆلچەرلەنمەكتە.

خىتاي تاراتقۇسى «دۇنيا ۋاقىت گېزىتى»نىڭ خەۋىرىگە ئاساسلانغاندا 22-دېكابىر بېيجىڭغا جايلاشقان «خىتاي تارىخ تەتقىقات ئاكادېمىيەسى» دە ئاتالمىش «2021-يىللىق شىنجاڭ ئاقىللار مۇنبىرى ۋە ئىنسان ھەقلىرى مەسىلىسى ھەققىدىكى مۇھاكىمە يىغىنى» ئېچىلغان. مەزكۇر يىغىن خىتاي ئىجتىمائىي پەنلەر ئاكادېمىيەسى تارمىقىدىكى خىتاي تارىخى تەتقىقات ئىنستىتۇتى چېگرا رايون تەتقىقات ئورنى تەرىپىدىن ئورۇنلاشتۇرۇلغان بولۇپ، ئاتالمىش «شىنجاڭ ئاقىللار ئامبىرى» نىڭ تەتقىقاتچىلىرى قاتناشقان.

29-نويابىر گېرمانىيەلىك تەتقىقاتچى ئادرىيان زېنز ئۆزىنىڭ تۋىتتېرسىدا خىتاينىڭ ئۇيغۇرلار توغرىسىدىكى چىقارغان يېڭى بىر تۈركۈم «مەخپىي» ھۆججەتلەرنى ئاشكارىلىغان. ھۆججەتلەردە شى جىنپىڭنى ئۆز ئىچىگە ئالغان كومپارتىيەنىڭ بىر قىسىم يۇقىرى دەرىجىلىك ئەمەلدارلىرىنىڭ شەرقى تۈركىستان توغرىسىدىكى 2014-يىلىدىن بۇيان قىلغان مۇھىم يوليورۇقلىرى ئاشكارىلانغان بولۇپ، تەتقىقاتچىلار بۇلارنى خىتاينىڭ ئۇيغۇرلار ئۈستىدىن يۈرگۈزۈۋاتقان ئىرقىي قىرغىنچىلىقى بىلەن بىۋاسىتە مۇناسىۋەتلىك دەپ كۆرسەتكەن.

دۇنيادىكى ئەڭ چوڭ جىنايەتچىلەر شايكىسى – خىتاي كوممۇنىست پارتىيسىنىڭ قۇرۇلغانلىقىنىڭ 100 يىللىق خاتىرە كۈنىدە، مەزكۇر قارا جەمئىيەتنڭ نۆۋەتتىكى كاتتىۋىشى – جاللات شى جىنپىڭ كومپارتىيەنى مەدھىيلەپ، خىتايلارنىڭ مىللەتچىلىك روھىنى يۇقىرى كۆتۈرۈش، دۇنياغا ھەيۋە كۆرستىش ئۈچۈن بىر مەيدان كۆرەك ئۆتكۈزدى. ئۇنىڭ نۇتقىدىكى بۇ بىر جۈملە سۆز ئۇنىڭ قارا نىيتىنى دۇنياغا يەنە بىر قېتىم ئاشكارىلىدى. ئۇ مۇنداق دېدى:

2021- يىلى 7- ئاينىڭ 1- كۈنى خىتاي كومپارتىيىسى قۇرۇلغانلىقىنىڭ 100 يىللىقى بولىدۇ. يۇقۇملۇق كېسەل داۋاملىق يەرشارى خاراكتېرلىق تارقىلىشچان ھالەتتە تۇرىۋاتقاندا، خىتاي بايراملىق سىياسىي كەيپىيات يارىتىش ئۈچۈن، ج ك پ نىڭ ھەر خىل تەشۋىقات ۋاستىلىرى يۇقىرى دەرىجىلىك تەبرىكلەش پائالىيەتلىرىنى باشلىدى. كۆزەتكۈچىلەر مۇنداق دەپ كۆرسەتتى: «كومپارتىيىنىڭ قانۇنلۇقلىقىنى، خىتاي كومپارتىيىسىنىڭ تۈزۈمدىكى چىرىكلىكىنى، شۇنداقلا خىتاي دۇچ كېلىۋاتقان ئىقتىسادىي تەرەققىياتنىڭ ئاستىلىشى ۋە ئىجتىمائىي زىددىيەتكە تاقابىل تۇرۇش ئۈچۈن بار كۈچى بىلەن تەشۋىقاتنى كۈچەيتمەكتە.»