تاھىر ئىمىن ئۇيغۇرىئان بىز ئەركىن ياشاۋاتقان مۇشۇ پەيتتە، نەچچە مىليون ئۇيغۇر ياش ئوغۇل-قىز-تارىخى كىنولاردىكى ئافرىقىدىن كۆچۈرۈلۈپ قۇل قىلىنغان قارا تەنلىكلەرگە ئوخشاش ئېغىر جىسمانى، روھى بېسىم ۋە خورلۇق ئىچىدە قۇل قىلىنماقتا. ئۇلار -سۆيگەن يارىدىن ئايرىلىدۇ، بالىلىرىدىن، ئاتا-ئانىسىدىن، ئېنە-سڭللىرىدىن، دوستلىرىدىن ئايرىلىپ، ئىز باسماس چۆللۈكنىڭ ئوتتۇرىغا يېڭىدىن بىنا قىلىنغان قۇل شەھەرلەرگە مەڭگۈلۈك پالانغان. […]
ماقالىلار
بىر قەدىمى، بىر مەدەنىي، بىر ئنسانى خەلق يوقىتىلىۋاتىدۇ.ئۇلارنىڭ ئاۋازى بوغۇلغان. دۇنيا بىزنى ئاسان ئۇنتۇپ قالىدۇ،دۇنيا بىزنى ھەمىشە ئۇنتۇپ قالغاندا، ئۇيغۇرلارنىڭ دىققىتى ئۆزىدىن ئاسان چېچىلىدۇ،ئۇيغۇرلارنىڭ دىققىتى ئۆزىدىن چېچىلغاندا، نۇرغۇن كىشلەر ئۆز غېمىدە، نان ۋە ئويۇن كويىدا يۈرىدۇ،شۇلار ئۆز غېمىدە بولۇپ، ئۇيغۇر خەلقىنى ئۇنۇتقاندا، نۇرغۇن كىشلەر باشقىلارغا زەربە بېرىشكە، غەيۋەتكە خۇشتار،بەزىلەر رەسىملەرنى، […]
خاقان فىداننىڭ ئۈرۈمچى ۋە قەشقەر زىيارىتى-ئۇيغۇرلار، تۈركىيە ۋە ختاي ئۈچۈن نىمىدىن دىرەك بىرىدۇ؟ بۇ زىيارەتنىڭ پايدىسى كىملەرگە بولىدۇ ؟ كىملەر زىيان تارتىدۇ؟ ئۇيغۇرلار ئۈچۈن ئىجابى تەرەپلىرى: 1-بۇ زىيارەت ختايغا «تۈركىيە ھىلىھەم ئۇيغۇرلارنىڭ تەقدىرىگە كۆڭۈل بۆلىدۇ.»دىگەن ئۇچۇرنى بىرىدۇ. بۇ 12 يىلدىن كىين ئىلىپ بىرىلغان ئەڭ يۇقىرى دەرىجىلىك زىيارەت ھسابلىنىدۇ. 2-خاقان فىداننىڭ […]
ختاي دۆلەت رەئىسى شى جىن پىڭ 5 يىلدىن بىرى تۇنجى قېتىم ياۋروپاغا رەسمى زىيارەتتە بولماقتا، ئۇ فىرانسيە، ھونگىرىيە ۋە سېربىيە قاتارلىقلار دۆلەتلەرنى زىيارەت قىلىدۇ ۋە ختاينىڭ ياۋروپادا چەكلىنىۋاتقان شركەتلىرىگە بازار ئېچىشنى، ياۋروپا بولسا ختاينى روسيە ئۈچۈن ئۇكرائىناغا قارشى ياردەم ئەۋەتمەسلىككە قايىل قىلىشقا تېرىشىدۇ.بۇلار تاراتقۇلاردا دىىيلىۋاتقىنى. مەيلى ختاي مەيلى ياۋروپا تاراتقۇلىرىدا […]
تەييارلىغۇچى: دوكتۇر مەمەت ئىمىن ئىككى ئادەم قۇملۇقتا يۆلىنىشىنى توقۇتۇپ، پەقەت بىر ئادەمدە ئۆزىنىڭ ھايات قېلىش ئۈچۈن يەتكىدەك سۇ قالىدۇ. ئەگەر ئۇ سۇنى ئىككى ئادەم بۆلۈشۈپ ئىچسە، ھەر ئىككىسى قۇملۇقتىن چىقالماي ئۆلۈپ كېتىشى مۇقەررەر؛ ئەمما بىر ئادەم ئىچسە، سۇ ئىچكەن ئادەم ھايات قىلىشى، يەنە بىر ئادەم ئۆلۈپ كېتىشى ئېنىق. بۇ خىل […]
ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى تەھرىراتى ھەممىمىزگە مەلۇم بولغىنىدەك، تىك توك -ختاي ھۆكۈمىتىنىڭ خەلقئارالىق تەشۋىقات قورالى بولۇپ، مىليارد ئىنسانلارغا ختايغا پايدىلىق ئۇچۇر تارقىتىدۇ، ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقىنى ئىنكار قىلىدۇ، ختايغا قارشى مەزمۇنلارنى چەكلەيدۇ، ئامېرىكا ۋە غەرب دۇنياسىنى تەنقىد قىلىدىغان مەزمۇنلارغا كەڭرى يەر بېرىدۇ.مىليونلىغان ئىنسانلارنىڭ شەخسى ئۇچۇرلىرىنى ئوغرىلايدۇ.تىك توك جىنايەتچى ۋە تاجاۋۇزچى ختاي ھۆكۈمىتى ئۈچۈن غايەت […]
تەييارلىغۇچى: ئابدۇرەھىم پاراچ «شاپتۇل داموللا» نامى بىلەن ئۇيغۇرلار ئارىسىدا «مۇناپىق» دەپ تونۇلغان ئابدۇغوپۇر داموللا _ قەشقەر ۋىلايىتىنىڭ پەيزىۋات ناھىيەسى، شاپتۇل يېزىسىدىن بولۇپ، 20- ئەسىرنىڭ باشلىرىدا قەشقەردە مەشھۇر بىر ئۆلىما ۋە دىنچى سۈپتىدە تونۇلغان بىر كىشىدۇ. ئۇ ئابدۇقادىر داموللامنى قەستلەپ ئۆلتۈرۈشتە ئالاھىدە تۆھپە كۆرسەتكەن. ئۇ شېڭشىسەي بىلەن بىرلىشىپ، خوجىنىياز ھاجىم ۋە […]
ئامېرىكانىڭ ب د ت كىشلىك ھوقۇق كېڭىشدىكى دائىمى ۋەكىلى باش ئەلچى مېشەل تايلور تېۋىتتردا ئامېرىكا ھۆكۈمىتىنىڭ ب د ت دا ختاينىڭ ئۇيغۇرلارغا قاراتقان جىنايەتلىرىنى تەنقىد قىلىدىغان باياناتنى ئۇيغۇر تىلىدا ئىلان قىلغان. تۆۋەندىكىسى مەزكۇر باياناتنىڭ ئەينەن ئۇيغۇرچە نۇسخسى ۋە ئەينەن لايىھسى: تولۇق باياناتىمىزنى بۈگۈنكى ئۇيغۇرچە #خىتاينى ئۇنىۋىرسال قەرەللىك تەكشۈرۈش تىن ئوقۇڭ. […]
ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى-ۋەتەندىكى مۇستەملىكە ۋە قىرغىنچىلىق ئاستىدىكى ئۇيغۇرلارنىڭ ئاۋازى، مۇھاجىرەتتىكى سەرگەردان ۋە تارقاق ئۇيغۇرلارنىڭ خەۋەر، ئىدىيە ۋە ئۇچۇر سەھنىسى بولۇش سۈپىتى دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى قۇرۇلغانلىقىنىڭ 20 يىللىقىنى تەبرىكلەيدۇ ۋە قۇرۇلغاندىن بىرى، ئۇيغۇر خەلقىنىڭ ئەركىن-ئازادلىقى ۋە كىشىلىك ھوقۇقى ئۈچۈن قىلىپ كەلگەن كۈرەشلىرىنى مۇھىم ئەھمىيەتكە ئىگە دەپ قارايدۇ.ئۇيغۇر ئاگېنتلىقىنىڭ تەكشۈرۈشىگە ئاساسلانغاندا، نۆۋەتتە دۇنيا […]
ئىگىسى: ئۇيغۇر دىئاسفورا ياردەملەشمە ئېتتپاقى (Uygur Diasporası Yardımlaşma İttifakı ) يىقىنقى نەچچە يىلدىن بۇيان بارا-بارا كۈچەيگەن خىتتاي رىجىىمى مۇھاجىرەتتىكى ئۇيغۇرلارنى ۋەتەندىكى ئۇرۇق-تۇغقانلىرىدىن جۇدا قىلدى ( ئەلۋەتتە، خىتتاي رىجىمىنىڭ بىۋاستە زىيانكەشلىكىگە ئۇچىرىغۇچىلار يەنىلاۋەتەندىكى قىرىنداشلىرىمىزدۇر ) . ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقىنىڭ كۈنسىرى ئىشىپ بېرىشى بىلەن، مۇھاجىرەتتىكى ئۇيغۇر جەمىيىتى ۋەتەن بىلەن بولغان ئالاقىسىنى ئۈزۈپ قويدى. […]
ئەزىز قىرىنداشلار، نۆۋەتتە ھەممە يەردە كىشلەر ئۆز-ئارا بىر-بىرىگە بەك سوغۇق بولۇپ كېتىۋاتىدۇ، بۇ مىللىتىمىزنىڭ كەلگۈسى ئۈچۈن بەك خەتەرلىك، ئۆز-ئارا مۇھەببەت قالمىغاندا، مىللەتتىن يىراقلىشمىز، مىللەت ئۈچۈن خىزمەت قىلغۇمىز كەلمەيدۇ، ۋەتەندىكىلەرنى تېخىمۇ بەك ئۇنتۇپ قالىدىغان ئەھۋال كۆرۈلىدۇ.مىنڭ ئاددى تەكلىۋىم، چوڭلىرىمىز،ئۇستازلىرىمىز، جامائەت ئەربابلىرىمىز-خەلقىمىزنىڭ بىر-بىرىگە بولغان ئىشەنچىسى، مىھىرى-مۇھەببىتى،ھۈرمىتى،ئۆز-ئارا رىشتىسنى ئەسلىگە كەلتۈرىدىغان چارىلەرنى ئويلانسا دىگەن […]
ئۇيغۇرىئان سۆزلەۋاتقان، ئوتتۇرىغا چىقىۋاتقان ھەممىمىزدە ياكى ئۇنداق ياكى مۇنداق چوڭ، بۈيۈك ۋە كاتتا ئارزۇ ۋە غايىلەر بار. مەسلەن: بىز ھازىر ھەممىنىڭ نەزىرىدە ئەڭ كۈچلۈك ھسابلانغان، بىزنىڭ نەزىرىمىزدە ئەڭ رەزىل بولغان ختاي كومپارتىيسى ھاكېمىيتىنى مەغلۇب قىلىپ ۋەتىنىمىزدىن قوغلاپ چىقىرىشنى ئارزۇ قىلىمىز. بىز ۋەتەندىكى قىرىنداشلىرىمىزغا قىلىنىۋاتقان زۇلۇم -ئىرقى قىرغىنچىلىق ۋە ئنسانىيەتكە قارشى […]
مەنبەسى: ھىرا فوندى پات-پات ھىرانىڭ كومپىيۇتېر مەركىزىگە كېلىدىغان، تەخمىنەن 80 ياشلار چامىسىدىكى بىر تاغىمىز بار ئىدى. سىنىپقا جىممىدە كىرىپ ئۆتۈلىۋاتقان دەرسلەرنى ئاڭلاپ، ھېچكىمگە ھېچنىمە دىمەستىن ئۇزۇن-ئۇزۇن ئولتۇرغاندىن كىيىن قايتىپ كىتەتتى. بەلكىم بىرەرسىنى ئىزدەپ كەلگەندۇ ياكى ئوقۇغۇچىلاردىن بىرەرىنىڭ چوڭ دادىسىدۇ-دەپ، بىزمۇ سالام قىلىپ قويۇپ ئۆتۈپ كېتەتتۇق. بىر كۈنى بۇ تاغىمىز ھەجىمى […]
گۈلنار ئىمام توردىن ئىلىنغان يازمىلار ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقىغا ۋەكىللىك قىلمايدۇ) خىتاي چەتئەلدىكى ئۇيغۇرلارغا «مانا ۋەتىنىڭ. ۋىجدانسىز بولساڭ كەل» دەپ چوڭ يەمچۈكنى تاشلىدى. ئەمدى ئېنىقكى ئىككىگە ئايرىلىمىز. ئۆتكەن يەتتە يىلدا بولۇپ ئۆتكەن ئىشلارنى يازسا نەچچە كىتابمۇ يەتمەيدۇ. شۇنچە خورلۇقلارنى ئۇنتۇپ، مۇشۇنداقلا بولدى قىلىپ ۋەتەنگە بېرىپ كېلىشنى – بارلىق تارتقان خورلۇقلىرىمىزنى، تۇتۇلغان، قىينالغان، […]
ئاپتورى: ئۇيغۇر ئۇيغۇرىيە مەنبەسى: سوسيال مېدىيا (ئەسكەرتىش: مەزكۇر يازما ياكى ئاپتورى بىلەن ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى بىلەن ھىچقانداق ئالاقىسى يوق) چەتئەلدىكى ئۇيغۇرلىرىمىز بىر بىرىنى دىندار ، دىنى سۇز، مىنكاۋخەن، مىنكاۋمىن، شىماللىق ، جەنۇبلۇق ، كونسىرۋاتىۋ ياكى بەك كەيفاڭ( ئەركىن) دەپ بۆلۈپ ، يۇرتۋازلىق، گۇرۇھۋازلىق قىلىپ بىر بىرىنى ئارىغا ئالماي، بەزىلەرنى چەتكە قېقىپ […]
ئاپتورى: ئۇيغۇر ھەدىس (Uyghur Hedis ) (ئەسكەرتىش: مەزكۇر يازما ياكى ئاپتورى بىلەن ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقىنىڭ ھىچقانداق ئالاقىسى يوق) بىرناكۈن بۇرۇن قۇلىقىمغا مۇنداق بىر خەۋەر يىتىپ قالدى. يېقىندا ۋەتەنگە بېرىپ كەلگەن بىر ئائىلە بار ئىدى، بۇلار جامائەتكىمۇ ئارلاشمايدىغان ئۆزى بىلەن ئۆزى ياشايدىغان بىر ئائىلە ئىدى، ئۇلارنىڭ ۋەتەنگە كەتكىنىنى ئاڭلىغىنىمدا، مەندە تىماقچىلىك ھەيرانلىقمۇ […]
ئاپتورى: ئۆمەربېك ئالى ھايات دىگەن ئاجايىپ بولىدىكەن ،كېچىكنە نەرسىدىن كۆڭۈل خوش بۇپ ،كېچىككىنە نەرسىدىن كۆڭۈل قالىدىغان. بۇ دۇنيانىڭ مۇشۇنداق ئاچچېغى ۋە تاتلىغى بولغاچ ئاجايىپ گۈزەل . مەن چەتئەل ھاياتى ياشىغىلى 18 يىل بۇلۇپ بۈگۈن شۇ تاتلىق ئەسلىمىلىرىمدىن ئازاراق سىلەرگە تەقدىم قېلىشنى ئويلاپ قالدىم. مەن 2017.يىل خىزمەت XPO ASTANA ئۈچۈن يەنى […]
ئابدۇۋەلى ئايۇپ بىر ئاي بۇرۇن بىر سىرلىق ئېلخەت تاپشۇرۇپ ئالدىم. ئېلخەتتە «ئەركىن بۈركۈت» دەپ ئىسىم قويۇۋالغان بىرىنىڭ مەلۇم بىر تەتقىقاتىمغا ياردەم بېرىشنى خالايدىغانلىقى يېزىلغان ئىدى. سىندا، تېلىفوندا كۆرۈشۈشنى تەلەپ قىلدىم، رەت قىلدى. كەچمىشىنى يېزىپ ئەۋەتىشنى سوراپ باقتىم قوشۇلمىدى. قايسى دۆلەتتە تۇرۇدىغانلىقىمۇ دەپ بەرگىلى ئۇنىمىدى، پەقەتلا مېنىڭ ھېلىقى تەتقىقاتىمغا ياردەم بەرگۈسى […]
ئاپتورى: نۇرمەمەت مۇساباي 2- دۇنيا ئۇرۇشى ئاخىرلاشقاندىن كەيىن، دۇنيا سىياسىي جەھەتتىن ئىككى قۇتۇپلاشتى. غەرىبنى ئاساس قىلغان ئامېرىكا يېتەكچىلىكىدىكى دېموكىراتىك تۇزۇمدىكى دەۋلەتلەر بلوكى ۋە سۆۋېتلەر ئىتتىپاقى باشچىلىقىدىكى سوتسىيالىستىك تۇزۇمدىكى دىكتاتور دەۋلەتلەر بلوگى بولۇپ ئىككىگە ئايرىلدى. ھەربىي جەھەتتىن ناتو بلوگى ۋە ۋارشاۋا بلوگىغا بۆلۇندى.شۇندىن ئەتىبارەن بۇ ئىككى بلوگ ئۆز تەسىرىنى كېڭەيتىش ئۇچۇن، دۇنيانىڭ ھەممە يەرىدە […]
تاھىر ئىمىن ئۇيغۇرىئان 2022-يىلى 24-نويابىرغىچە، ئۇيغۇر ۋەتىنىدە، ختاي ھاكېمىيتىنىڭ ئۇيغۇر خەلقى ئۈستىدىن داۋاملاشتۇرىۋاتقان ئىرقى قىرغىنچىلىق ۋە باستۇرۇش سياسىتى ئۈستىگە ، ختايدىن تارقالغان كوۋىد-19 ۋېرۇسى سەۋەبلىك شەھەر ۋە ئاھالىلارنى قامال قىلش، نورمال تېجارەت ۋە ئاممىۋى-ئىجتىمائى ھەرىكەتلەرنى چەكلەش، خەلقنى ئاچلىققا مەجبۇرلاش سياسىتى داۋام قىلىۋاتاتتى. بۇ كۈنى ئۇيغۇرلار زىچ ئولتۇراقلاشقان ئۈرۈمچى تەڭرىتاغ رايونىدىكى […]
