تۇرسۇنجان، 13-سىنتەبىر ختاي خەلق جۇمھۇرىيتى 13-سىنتەبىر تالىبان ھۆكۈمرانلىقىدىكى ئافغانستان پايتەختى كابۇلغا باش ئەلچى تەيىنلىدى. باش ئەلچى جاۋ شىڭ كابۇلغا كەلگەندىن كىين،تالبان ئارمىيسى مەخسۇس ھەربى مۇراسم ئۆتكۈزۈپ كۈتۈۋالدى،بۇ ختاينىڭ تالىباننى دۇنيادا خەلقئارا دىپلوماتىيە قائىدىسدە باش ئەلچىنى ھەربى مۇراسم بىلەن كۈتۈۋىلىش ئاز ئۇچرايدۇ.ئادەتتە پىرەزدىنت ياكى باش منستىر، دىپلوماتىيە منستىرى قاتارلىقلار زىيارەت قىلغاندا، […]
ئاي:: 2023-يىل 9-ئاي
تۈركىيەدىكى ئەڭ پشقەدەم ئۇيغۇر جامائەت ئەربابلىرىدىن بىرى، ئۇزۇندىن بىرى تۈركىيەدە ياشاپ، سياسى پائالىيەت ۋە جامائەت ئشلىرى بىلەن شۇغۇللۇنۇپ كەلگەن ئۇيغۇر -ئەمرۇللا ئەفەندىگىل ئەپەندى `12-سىنتەبىر يۈرەك كېسلى بىلەن ئالەمدىن ئۆتتى. ئەمرۇللا ئەفەندىگىل ئەپەندى 1955-يىلى ئۇيغۇرستاننىڭ يەكەن ناھىيسدە تۇغۇلغان ، 1965-يىلى 10 يېشدا ئاۋال ئافغانستان ئاندىن تۈركيەگە كۆچۈپ كەلگەن. مەرھۇم 1989-يىلى قەيسەرى […]
تۇرسۇنجان،ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى,13-سىنتەبىر مۇھاجىرەتتە ئۇزۇن يىللاردىن بىرى ،ئۇيغۇر مۇستەقىللىقى ھەققىدە ئىزدىنىپ كەلگەن يازغۇچى ئازات قاسم ئەپەندى 2023-يىلى 13-سىنتەبىر تۈركىيەدە كېسەل سەۋەبى بىلەن ۋاپات بولدى. ئىگەللىشمىزچە، ئازات قاسم ۋەتەندە تۇغۇلغان، ئەدەبىيات ساھەسدە كۆزگە كۆرۈنگەن، ئوتتۇرا ئاسيادا بىر مەزگىل ياشىغان، ئۇيغۇر تارىخى، سياسى مەۋجۇتلۇقى ، مۇستەقىللىق ۋە قوراللىق كۆرەش ھەققىدە مۇھاجىرەتتىكى ئۇيغۇر تەشكىلاتلىرى […]
9-سېنتەبىر كۈنى «ئاسىيا لىبېرال دېموكراتىك ئىتتىپاقلىق كېڭىشى» ساھىبخانلىق قىلغان سەييرو زالىدا ياپونىيەدە ئۇزۇن يىللاردىن بىرى سياسەت پائالىيەت بىلەن شۇغۇللۇنۇپ كەلگەن ئۇيغۇر پائالىيەتچى ئىلھام مەھمۇتنىڭ «ئۇيغۇرۇمدا ياشلىغىم» ناملىق كىتاۋى نەشر قىلىنغانلىقىنى خاتىرىلەش ئۈچۈن پالىيەت ئوتكۇزۇلدى. پائالىيەتكە شۇ جايدىكى ئۇيغۇرلارغا كۆڭۈل بۆلىدىغان سياسى ساھەدىكى ياپونىيەلىك زاتلار ۋە زىيالىيلار قاتناشقان. ئىلھام مەھمۇت ئۇزۇن […]
رىچارد ئۇيغۇر ، 12-سىنتەبىر ختاينىڭ ئۇيغۇرلار ۋە باشقىلارغا قاراتقان دۆلەت ھالقىغان باستۇرۇش زۇلۇملىرى ھەققىدە ئسپات توپلاش، تەكشۈرۈش ئۈچۈن كىشلىك ھوقۇقنى قوغدىغۇچىلار تەشكىلاتى (Safeguard Defenders ) «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيتىنىڭ دۆلەت ھالقىغان باستۇرۇشنى مەلۇم قىلىش قوللانمىسى»تۈزۈپ ئۇيغۇرچە، ختايچە، تېبەتچە قوللانمىلىرىنى ئىلان قىلغان. مەزكۇر قوللانمىدا،دۆلەت ھالقىغان باستۇرۇشنىڭ ئىپادىلىنىش شەكىللىرى، ئۆزىنى قوغداش ئۇسۇللىرى، ھەر […]
تاھىر ئىمىن ئۇيغۇرىئان (بۇ بۇرۇن يازغان قسقا ماقالەم ئىكەن. مەن ئەخلاق ياكى پىرىنسپ ئۈلگىسى ئەمەس، بەزى سەۋەنلىكلەر مەندىمۇ سادىر بولىدۇ، ئەمما توغرا قاراشلارنى ئورتاقلىشش بۇرچىمىزدۇر) تىلىمىزدىكى بىر زىيالى سۆزىنى بىر ئىلىم ئەھلى، تەتقىقاتچى ،ئالىم دەپ چۈشەنسەك، بىر ساغلام زىيالى مەلۇم ساھەدە چوڭقۇرلىغان ئىلىم ئەھلى، ئۇنىڭ خىزمىتى- توغرا ۋە ھەقىقەت ئۈستىدە […]
ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى ئۈچۈن ئامېرىكىدىن تۇرغۇنجان تەييارلىدى *ئامېرىكا ختاينىڭ «بىر بەلباغ، بىر يول»قۇرۇلۇشىغا تاقابىل تۇرۇش ئۈچۈن، ئوتتۇرا شەرق بىلەن شەرقى ئاسيا دۆلەتلىرى ئوتتۇرسدىكى تارىخى قۇرۇلۇش-پويىز يولى قۇرۇلۇشىغا مەبلەغ سالىدىغانلىقىنى ئىلان قىلدى. *ختاي دۆلەت رەئىسى شى بۇ قېتىملىق مۇھىم يېغىنغا قاتناشمىدى، ئورنىغا باش منستىر لى كېچىياڭنى ئەۋەتتى.بىر قسم تاراتقۇلار:«ختاي ئۆزىنىڭ ئامېرىكا رەھبەرلىكىدىكى […]
ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى، تۇرسۇنجان، 8-سىنتەبىر دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىي رەئىسى دولقۇن ئەيسا، ئىجرائىيە رەئىسى ۋە ئۇيغۇر كىشلىك ھوقۇقى قۇرۇلۇشى دىرىكتورى ئۆمەر قانات، ئامېرىكا خەلقئارا دىنى ئەركىنلىك كومېتىتى كومسسارى نۇرى تۈركەل قاتارلىقلار تەيۋەن مەركىزى تەيبي شەھىرىدە «خەلقئارا دىنى ئەركىنلىك يېغىنى»غا قاتنىشش ئۈچۈن يېتىپ كەلگەن. بۇ دولقۇن ئەيسانىڭ 15 يىللىق ساياھەت چەكلمىسدىن كىين تەيۋەنگە […]
ختاي دۆلەت بىخەتەرلىك كۈچلىرى چەتئەلدىكى ئۇيغۇرلارنىڭ ئۇچۇرلىرىنى ئىگىلەش، ھۇجۇم قىلىش، ئۇيغۇرلارنى ئاجىزلاشتۇرۇش، بىر-بىرىگە ئۆچ قىلىش مەقسىتىدە بارلىق رەزىل-يوشۇرۇن ۋە تېخنىكىلىق ۋاسىتە ۋە تاكتىكىلارنى قوللىنىشنى كۈچەيتمەكتە.سز بىلمەستىن ختاينىڭ ئۇچۇر توپلايدىغان دىتالىنى ئئىشلىتىۋاتقان بولۇشىڭىز مۇمكىن.نۆۋەتتە ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى بايقىغان ئاساسلىق تەھدىتلەر تۆۋەندىكىچە:1-فايىس بۇكتا سىز بىلەن يالغان ھېسابات ئارقىلىق دوست بولۇش، سىزگە ئۇچۇر ئەۋەتىش […]
ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى يەھۇدى دۇنياسىغا نەزەر تەشكىلاتى ( Jewish World Watch)-تۈرلۈك ئىنسانىيەتكە قارشى جىنايەتلەردىن ئامان قالغۇچىلارغا ياردەم قىلىش ۋە بارلىق دىن ۋە مەدەنىيەتتىكى كىشلەر بىلەن بىرلىكتە ئىرقى قىيىنچىلىققا قارشى تۇرۇشنى مەقسەت قىلغان يەھۇدى تەشكىلاتى.مەزكۇر تەشكىلات ئۇزۇندىن بىرى،ئۆزىنىڭ زور چاقىرىق ۋە تەسىر كۈچىدىن پايدىلىنىپ، ئۇيغۇر قىيىنچىلىقىنى يەھۇدى جەمئىيەتلىرىگە بىلدۈرۈش، ھېمايىچىلىق قىلىش، ئۇيغۇر […]
5-سىنتەبىر،ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى بىرلىن-گىرمانىيە پارلامنىتىدا ئۇيغۇرلار ئۇزۇندىن بىرى ئارزۇ قىلغان تارىخى بىر ھادىسە يۈز بەردى،«گىرمانىيە پارلامىنتى-بۇندستاگدا، ئۇيغۇر دوسلۇق گۇرۇپپىسى» قۇرۇلدى. مەزكۇر دوسلۇق گۇرۇپپىسى-ئۇيغۇرلارنىڭ ھوقۇقى ۋە ئەركىنلىكىگە دائىر مەسللەرنى مۇھاكىمە قىلىدىغان، يېڭى ۋە ئەھمىيەتلىك لايىھەلەر ۋە تەدبىرلەرنى ئوتتۇرىغا قويىدىغان گۇرۇپپا بولۇپ، تارىخى ئەھمىيەتكە ئىگە. مەزكۇر دوسلۇق گۇرۇپپىسى-ئۇيغۇر مەدەنيتىنى قۇتلۇقلاش بىلەن باشلانغان بولۇپ، […]
5-سىنتەبىر تېل ئاۋىۋ شەھىرى جىددىي قۇتقۇزۇش تەشكىلاتى ۋە ساقچى تەرەپنىڭ خەۋىرىگە قارىغاندا، 9-ئاينىڭ 2-كۈنى ئىسرائىلىيەنىڭ ئوتتۇرا قىسمىدىكى شەھەر تېل ئاۋىۋدا ئېرىترىيە مۇساپىرلىرى بىلەن ساقچىلار ئوتتۇرىسىدا كەڭ كۆلەملىك توقۇنۇش ۋەقەسى يۈز بېرىپ، تەخمىنەن 160 كىشى يارىلانغان، بۇنىڭ ئىچىدە 15 كىشىنىڭ يارىسى ئېغىر ئىكەن. ئېرتىرىيە شەرقى شمالى ئافرىقىدىكى دۆلەت بولۇپ، قېزىل دىڭىز […]
تۇرسۇنجان،4-سىنتەبىر، ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى ياپونىيە نىككى ئاسيانىڭ خەۋەر قىلىشچە،ب د ت غا قاراشلىق «خەلقئارا ئەمگەك تەشكىلاتى» ئۆتكەن ھەپتە جىمجىتلا ختاي كومپارتىيسى مۇستەملىكىسى ۋە قىرغىنچىلىقى ئاستىدىكى ئۇيغۇر ۋەتىنى پايتەختى ئۈرۈمچىنى زىيارەت قىلغان.زىيارەتتە مەزكۇر تەشكىلات ۋەكىللىرى ئاتالمىش شنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى پارتكوم باش كاتىۋى (سكرىتارى) ماشڭرۈي بىلەن سۆزلەشكەن.ماشڭرۈي مۇنداق دىگەن:ئامېرىكا ۋە غەرپ دۆلەتلىرىدىكى […]
تاھىر ئىمىن ئۇيغۇرىئان نىمە ئش يۈز بەردى؟ بۈگۈن روسيەنىڭ تاجاۋزۇچىلىقىغا قارشى ئۇرۇش قىلىۋاتقان ئۇكرائىنانىڭ يۇقىرى قاتلامدا زور ئۆزگىرىش بولدى: پىرەزدىنت زىلنىسكى نۇتۇق سۆزلەپ،2021-يىلى نويابىردىن باشلاپ ۋەزىپە ئۆتەۋاتقان، ئۇرۇش باشلانغاندىن بىرى ئىزچىل ۋەزىپسدە چىڭ تۇرىۋاتقان دۆلەت مۇداپىئە منستىرى ئولەكسى رەزنىكوۋ ( Oleksii Reznikov)نى ئالماشتۇرۇپ، ئورنىغا قېرىم تاتارلىرىدىن بولغان 41 ياشلىق مۇسۇلمان […]
ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى، 3-سىنتەبىر ئۇيغۇر كىشلىك ھوقۇق قۇرۇلۇشى يېقىندا « قىرغىنچىلىق ساياھىتى: شەرقى تۈركستاندىكى خەلقئارا ساياھەت شركەتلىرى» ناملىق دوكلات ئىلان قىلىپ، خەلقئارادىكى بىر قسم داڭلىق ساياھەت شركەتلىرىنىڭ ختاي بىلەن ھەمكارلىشپ،ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقىنى ئىنكار قىلىدىغان ياكى نورماللاشتۇرىدىغان خاراكتىردىكى ساياھەت پائالىيەتلىرىنى ئىلىپ بىرىۋاتقانلىقىنى پاش قىلغان. مەزكۇر دوكلاتتا، ساياھەت شركەتلىرىنىڭ خەلقئارادىكى ھەر قايسى دۆلەتتىن كەلگەن […]
تۇرسۇنجان، ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى، -سىنتەبىر 2023-يىلى كىرگەندىن بىرى، ئامېرىكا تاشقى ئشلار منستىرى ئانتونى بىلىنكىن، ئامېرىكا مالىيە منستىرى، ئامېرىكا سودا منستىرى، ئامېرىكا كىلىمات ئەلچىسى ئارقىمۇ-ئارقا ختاينى زىيارەت قىلىپ، ئىككى تەرەپ مۇناسۋىتىنى يۇمشتىشقا ئۇرۇنغان.ئەمما ختاي تەرەپ ئامېرىكىغا ئوخشاش منستر دەرىجىلىك ھىچقانداق رەھبەرنى ئەۋەتمىگەن. بۇ ھادىسە ئامېرىكا تاشقى ئشلار مۇتەخەسسلىرىنىڭ دىققىتىنى قوزغىغان. نيۇيوركتىكى ختاي […]
ئابدۇۋەلى ئايۇپ توغرا ئوقۇدىڭىز، دىنىي ئەسەبىيلىك ئۇيغۇردا مىللەت سۈپىتىدە يوق. بولۇپمۇ مۇھاجىرەتتە ياشاۋاتقانئۇيغۇرلاردا دىنىي ئەسەبىيلىك ئەمەس، ھىچقانداق كوللىكتىپ ئەسەبىيلىكتىن ئەسەرمۇ يوق. دىنىيئەسەبىيلىك دېگەن بىر خىتايچە يالا تۆھمەت، دۇنيادا ئۇنى جىھاتچىلىقمۇ دەپ قويىدۇ. ئۇيغۇردا ئۇمۇمەۋجۇت ئەمەس.مەن 2018- يىلى «مۇھا جىرەتتىكى ئۇيغۇرلاردا جىھاتچىلىق بارمۇ» دەپ يازما يازغان ۋە جىھاتقا دائىركىتاپلارنىڭ ئىستانبۇلدىكى كىتاپخانا، […]
تۇرسۇنجان،ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 2-سىنتەبىر تەيۋەن ئەلرايى فوندى جەمئىيتى (台湾民意基金会 )1-سىنتەبىر كۈنى 15- ۋە 14-ئاۋغۇست كۈنى مەزكۇر ئورگان 20 ياشتىن يۇقىرى 1000 نەپەر تەيۋەنلىك ئۈستىدە ئىلىپ بارغان ئەلرايى تەكشۈرۈشىگە ئاساسلانغاندا، 48.9% تەيۋەنلىك مۇستەقىللىقنى تاللايدىكەن.11.8% تەيۋەنلىك ختاي چوڭ قۇرۇقلۇقى بىلەن بىرلەششنى خالايدىكەن، 26.9% تەيۋەنلىك ھازىرقى ھالەتنى داۋاملاشتۇرۇشنى خالايدىكەن.قانداق قارار قىلىشنى بىلمەيدىغانلار 12.4 % […]
ختاي ئاخبارات ۋاستىلىرىدىن خەلق تورىنىڭ خەۋەر قىلىشچە،ئاتالمىش «ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى» بىلەن ئۆزبەكستان تاۋار كۆرگەزمىسى ئاچىدۇ. ئاتالمىش شىنجاڭ سودىنى ئىلگىرى سۈرۈش جەمئىيىتى مۇنداق دىگەن: 2023-يىللىق (12-نۆۋەتلىك) ئۆزبېكىستان-«جۇڭگو شىنجاڭ» تاۋار كۆرگەزمىسى (تۆۋەندە قىسقارتىلىپ ئۆزبېكىستان كۆرگەزمىسى دېيىلىدۇ) 9-ئاينىڭ 4-كۈنىدىن 6-كۈنىگىچە ئۆزبېكىستاننىڭ تاشكەنت شەھىرىدە ئۆتكۈزۈلىدۇ، كۆرگەزمە بۇيۇملىرىنىڭ دائىرىسى ماشىنا-ئېلېكتىر ئۈسكۈنىلىرى، قۇرۇلۇش ماتېرىياللىرى، نېفىت خىمىيە […]
شەخسلەرنىڭ، دىئاسفورا ئەزالىرىنىڭ ئاۋازى، ھەر تۈرلۈك تېمىلاردىكى مۇستەقىل پىكىرلىرىنى كەڭ جامائەتچىلىككە يەتكۈزۈش، ساقلاش ئۈچۈن ، سوسيال مېدىيادىلا يوقىلىپ كەتمەسلىكى ئۈچۈن ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى ئۇيغۇرچە قانىلى-«خەلق ئاۋازى»سەھىپىسى تەسس قىلدى. بۇنىڭدا ھەر قانداق شەخىس مۇستەقىل پىكىرلىرىنى ئىلان قىلالايدۇ.كۆپچىلىكنىڭ بۇ سەھىپىگە ئەسەر يېزىشنى ئۈمىد قىلىمىز. ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى:
