نيۇ يوركتا ئۆتكۈزۈلىدىغان 74- نۆۋەتلىك ب د ت يىغىنىغا قاتنىشىش ئۈچۈن ئامېرىكىغا كەلگەن تۈركىيە پرېزدېنتى رەجەپ تەييىپ ئەردوغان، 2019-يىلى 21-سېنتەبىر تۈركەن فوندىنىڭ (TURKEN Foundation USA) پائالىيىتىگە قاتناشتى ۋە سۆز قىلدى.
سىياسەت
9-ئاينىڭ 23-كۈنى، ئامېرىكا پىرىزدېنتى تىرامپ، نيۇيوركتا ئۆتكۈزۈلىدىغان ھاۋا كىلىماتى يىغىنىغا قاتناشماستىن، دىنى ئەركىنلىك يىغىنىغا رىياسەتچىلىك قىلىشى مۇمكىنلىكىنى بىلدۈرگەن. ئامېرىكا ئەمەلدارلىرىمۇ ھەم بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى يىغىنىدا ئۇيغۇرلار مەسىلىسىنى ئوتتۇرىغا قويىدىغانلىقى ۋە خىتاي بىلەن يۈزمۇيۈز تۇتىشىدىغانلىقىنى بىلدۈردى.
ئۇيغۇر ئىگىلىك تىكلىگۈچىلەر بىرلىكى قۇرغۇچىسى قۇززات ئالتاينىڭ ئىجتىمائى تاراتقۇلاردا بىلدۇرۇشىچە، تېخنىكىلىق سەۋەپلەر تۈپەيلىدىن دەسلەپتە كېچىكتۈرۈلگەن سۆز قىلىش ھوقۇقى -كىين مۇناسۋەتلىك تەرەپلەرنىڭ تىرىشچانلىقى بىلەن ئەسلىگە كەلتۇرۇلگەن
18-سىنتەبىر ئۇيغۇر كىشىلىك ھوقۇق قۇرۇلۇشى دىرىكتورى، خىتتايچە بۆلۈم ئالاقە مەسئۇلى زۇبەيرە شەمسىدىن، ئاممىۋى مۇناسىۋەت مەسئۇلى لۇئىسا خانىم ۋە يەنە بىر ئۇيغۇر ئامېرىكا پىرىزدىنتى ئالى ياردەمچىسى بىلەن كۆرۇشكەن.
بۈگۈن 9 – ئاينىڭ 17 – كۈنى بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتىنىڭ 74 – قىتىملىق ئومۇمى يىغىنى بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتىنىڭ نىيۇيوركتىكى باش شىتاۋىدا ئىچىلغان بولۇپ، بۇ مۇناسىۋەت بىلەن مەركىزى نىيۇيورك شەھەرىگە جايلاشقان ۋە ئاساسلىق يەھۇدى ئوقۇغۇچىلار تەرىپىدىن قۇرۇلغان ئۇيغۇر راللي گۇرپىسى بىلەن ئۇيغۇر ھەركىتى (كامپائىگن فور ئۇيغۇر) بىرلىكتە نىيۇيورك شەھەرىدىكى خىتتاي كونسۇلخانىسى ئالدىدا ئۆزگىچە بىر نامايىش ئۆتكۈزۈلدى.
2019-يىلى 13- سېنتەبىر، ئامېرىكا تاشقى ئىشلار مىنىستىرى مايىك پومپىيو ۋاشىنگتوندىكى بىر يىغىندا سۆزلىگەن نۇتىقىدا، ئۇيغۇر مۇھاجىر ئابلىكىم يۈسۈپنى قۇتۇلدۇرۇش جەريانىنى تەپسىلىي تونۇشتۇردى. تۆۋەندىكىسى ئۇنىڭ بۇ ھەقتە قىلغان سۆزلىرىنىڭ تەرجىمىسى:
«ئىرقىي قىرغىنچىلىق» دېگەن ئاتالغۇ 1944- يىلىدىن ئىلگىرى مەۋجۇت ئەمەس ئىدى. بۇ ئاتالغۇ پەقەت ئالاھىدە ئەھۋال ئاستىدىلا قوللىنىدىغان بولۇپ، مەنىسى مەلۇم بىر توپلامنىڭ مەۋجۇتلۇقىنى يوق قىلىۋېتىشنى مەخسەت قىلغان قەستەن قىرغىنچلىق جىنايىتى ئىشلەش دېگەنلىك بولىدۇ. بۇ 1948-يىلى ئامېرىكا قوشما شتاتلىرى ئوتتۇرغا قويغان ئىنسان ھەقلىرى قانۇنى ۋە بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتىنىڭ كىشىلىك ھوقۇقنى قوغداش قانۇنىغا خىلاپ بىر جىنايى قىلمىشتۇر.
ۋاشىنگىتون، ئامرىكا پالاتا ئەزاسى ماركو رۇبىئو ۋە بوب مىنىندىزنىڭ بىلدۈرۈشىچە، بۈگۈن ئىككى پارتىيەنىڭ س 178-نۇمۇرلۇق ئۇيغۇر كىشىلىك ھوقۇق قانۇن لاھىيەسىنى ماقۇللىغانلىقىنى بىلدۈردى.
ئۇيغۇر مىللىتىدە چەكسز يوشۇرۇن ھاياتى كۈچ بولۇپ، ئۇلار ئىلىم-پەن، سودا، مەدەنىيەتنىڭ تەرەققياتىدا، ھەتتا ئۇيغۇر مىللىتىنىڭ بۇگۇنكى قۇتۇلۇش ۋە تىرىلىش ھەرىكىتىدە غايەت زور مۇھىم ئوينىيالايدۇ. ئەپسۇسكى، بۇ يوشۇرۇن كۈچنى مۇھاجىرەتتىكى «ئشەنچ ۋە مۇھەببەت كىرزىسى » بوغۇپ قويغان بولۇپ، ئۆز-ئارا گۇمان ۋە ئۆچمەنلىك تۆشەكتە كۆزىتىپ ياتقان كىشلىرىمىزنى ئوتتۇرىغا چېقىشتىن توساپ قويغان ئامىللارنىڭ بىرى.
16_قېتىملىق خەلىقئارالىق ئانادولۇ تۈركلىرى مەدەنىيەت سەنئەت فېستىۋالى 30_ئاۋغۇسىت تۈركىيەنىڭ پايتەختى ئەنقەرە باشلىنىپ ،9_ سىنتەبىر ئاياغلاشتى. فېستىۋالغا شەرقىي تۈركىستان ،قازاقىستان ،قىرغىزىستان ،ئۆزبەكىستان ،تۈركمەنىستان ،ئەزەربەيجان ،قىبرىس قاتارلىق تۈرۈك دۆلەتلىرى ۋە تۈركىيەنىڭ ھەرقايسى شەھەرلىرىدىن گۇرۇپپىلار قاتناشتى.
2019-09-07
ۋاشىنگىتون- رويتېرس ئاگېنتلىقى مۇنداق دوكلات قىلغان: ئىككى نەپەر ئاخبارات ئەمەلدارى ۋە ئىككى نەپەر تور بىخەتەرلىكى مەسلىھەتچىسى، خىتاي ھۆكۈمىتى ئۈچۈن ئىشلەيدىغان خاككېرلار ئاسىيادىكى تېلېگراف شىركەتلىرىنىڭ تور سىستېمىسىغا سوقۇنۇپ كىرىپ، ئوتتۇرا ئاسىيا ۋە شەرقىي جەنۇبىي ئاسىيادىكى ئۇيغۇرلارنى ئىز قوغلىغانلىقى ۋە كۆزەتكەنلىكىنى ئاشكارىلىغان.
رويتېرس ئاگېنتلىقى ئېلان قىلىنغان ۋاقتى: 2019-يىلى 6-سېنتەبىر ئىنگلىزچىدىن تەرجىمە قىلغۇچى: سەبرى ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى 2019-09-07 ئامېرىكا تاشقى ئىشلار مىنىستىرى مايىك پومپىيو جۈمە كۈنى مۇنداق دېدى، ئامېرىكا بۇ ئايدا ئېچىلىدىغان ب د ت يىغىنىدىن پايدىلىنىپ باشقا دۆلەتلەرنى خىتاينىڭ ئۇيغۇر مۇسۇلمانلىرىغا قاراتقان سىياسەتلىرىگە قارىتا چاقىرىق قىلىشقا دەۋەت قىلىدۇ. كانساس شىتات ئۇنىۋېرسىتېتىدىكى نۇتۇقىدىن كىيىن، […]
6- سىنتەبىر، ئىستانبۇل سۇلتان ئەھمەد ئۇنىۋىرسىتىدا ئۇيغۇر ئاكادىمىيىسى، تەكلىماكان ئۇيغۇر نەشىرىياتى، دۇنيا ئۇيغۇر يازغۇچىلار ئۇيۇشمىسىنىڭ ئورۇنلاشتۇرىشىدا كۆرەش كۆسەن ئەپەندىنىڭ 60 يىللىق تەۋەللۇتىنىڭ 60 يىللىقىنى خاتىرەلەش پائالىيىتى ئۆتكۈزۈلىدۇ. بۇ مۇناسىۋەت بىلەن جەڭگىۋار ئۇستاز مەرھۇم كۆرەش كۆسەن ئەپەندىنىڭ ھايات سەمەرىلىدىن قىسقىچە تونۇشتۇرۇش بىرىشنى لايىق تاپتۇق. https://www.youtube.com/watch?
مىسىردىكى مۇھاپىزەتچىلەر پارتىيسى «بۈگۈنكى مىسىر» گېزىتىدە بايانات بىرىپ مىسىر ھۆكۈمەت دائىرلىرىدىن مىسىردىكى ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىلارنى قانداق تۇتقۇن قىلىپ، خىتايغا قانداق تاپشۇرۇپ بەرگەنلىكنىڭ سەۋەبى توغۇرلۇق ئېنىق بىر ئوچۇقلىما بىرىشنى تەلەپ قىلدى .
ھىندىستان بىلەن پاكىستاننىڭ كەشمىر مەسىلىسى تېخىمۇ يۇقىرى پەللىگە كۆتۈرلىۋاتقان بىر پەيتتە، خىتاينىڭ مەركىزى ھەربىي كومتىتىنىڭ مۇئاۋىن رەئىسى شۈ چى لىياڭ 8-ئاينىڭ 27-كۈنى ئىسلام ئابادقا زىيارەتكە باردى. پاكىستان پىرىزدىنتى ئالۋى كۈتىۋېلىش مەيدانىدا «شىنجاڭ» (ش ت) مۇستەقىلچىلىرى «تىرورلۇق كۈچلىرى» نى تىلغا ئالدى ۋە ۋەدە بەردى.
دوگ باندوۋ Doug Bandow بولسا كاتو ئىنستىتۇتىنىڭ پېشقەدەم تەتقىقاتچىسى. ئۇ بۇرۇن رونالد رىگاننىڭ ئالاھىدە ياردەمچىسى بولغان ۋە ”تاشقى ھاماقەتلەر: ئامېرىكانىڭ يېڭى يەرشارى ئىمپېرىيىسى (Foreign Follies: America’s New Global Empire)“ قاتارلىق بىرقانچە كىتابنىڭ ئاپتورى بولغان.
ئولسى جازەشھى (Olsi Jazexhi) ئالبانىيەلىك پىروفېسسور ۋە مۇخبىر بولۇپ، ئۇ خىتاي ھۆكىمىتى ئورۇنلاشتۇرغان شىنجاڭ (ش ت) زىيارىتىنى ئاخىرلاشتۇرغاندىن كېيىنكى ھېسس – تۇيغۇلىرىنى ئىپادىلەپ: مەن چوقۇم «يىغىۋېلىش لاگىرى» دېگەن بۇ ئاتالغۇنى ئىشلىتىمەن، دېدى. ئۇ ئۆزىنىڭ تەسىراتلىرىنى بايان قىلىپ مۇنداق دېدى:
نيۇ يوركتىكى بىرلەشكەن دۆلەتلەر يىغىنىدا، ئامېرىكا، ئەنگلىيە ۋە كانادالار خىتاي ۋە پاكىستاننىڭ دىنىي ئەركىنلىكنى باستۇرۇش مەسىللىرىنى ئوتتۇرىغا قويدى. ھەمدە بۇ ئىككى ئاسىيا دۆلىتىنى ئۆزىنىڭ دىنىي ئازسانلىق توپلۇمىغا زىيانكەشلىك قىلىش ۋە بېسىم قىلىش بىلەن ئەيىپلىدى.
بېرلىن – دۇنيانىڭ ھەرقايسى جايلىرىدىكى نۇرغۇن كىشىلەر ھازىر خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ خىتاينىڭ غەربىدىكى شىنجاڭدا (ش ت) بىر مىليوندىن ئارتۇق ئۇيغۇر ۋە باشقا ئاز سانلىق مىللەتلەردىن بولغان مۇسۇلمانلارنى قانۇنسىز تۇتۇپ تەربىيىلەش مەركەزلىرىگە قامىغانلىقىنى بىلدى.
تىرامپ ھۆكۈمىتى بىر ئۇيغۇر ئاكادىمىكنى ئامرىكا ئاقساراي دۆلەت خەۋپسىزلىك كىڭىشىدە خىتاي بۆلۈمى دىرىكتورى قىلىشى ئىككى دۆلەت ئارىسىدىكى مۇناسىۋەتكە تەسىر كۆرسىتىدىغان سىموۋۇللۇق بىر قەدەم ھىسابلىنىدۇ.
