2022 . يىلى 21-ئىيۇن كۇنى ئامېرىكا دىنىي ئىشلار كومىتېتىنىڭ مۇئاۋىن رەئىسلىكىنى ئۆتەپ كېلىۋاتقان نۇرى تۇركەل ئەفەندىم كومىتېتنىڭ 2022—2023 يىللىق رەئىسى بولۇپ سايلاندى.
نۇرى تۇركەلگە، ئۇيغۇرلارغا مۇبارەك بولسۇن.
سىياسەتچى،ئاكتېۋسىت
ب د ت نىڭ سابىق ئۇيغۇر خىزمەتچىسى ئارفىيە ئەلى يۇقىرى پالاتانىڭ سايلام نىسبەت رايونىدا رەسمىي ئېتىراپ قىلىندى
مۇستەملىكە تارىخىمىزدىكى ئەڭ جەزبىدار ئۇيغۇر رەھبىرى -ئەخمەتجان قاسىمى
ئىزاھات: دۇنيا بىر تارىخى ئۆزگىرىش ئۈستىدە تۇرۇۋاتىدۇ، ئامېرىكا باشچىلىقىدىكى غەرب بىلەن رۇسىيە ۋە خىتاي باشچىلىقىدىكى دىكتاتور دۆلەتلەرنىڭ كۈچ سىنىشىشى بولغان ئۇكرائىنا ئۇرۇشى -21-ئەسىردىكى سىياسىي سەھنىنىڭ مۇھىم بۇرۇلۇشى ئىكەنلىكى ئوتتۇرىغا چىقماقتا. ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى ئۇكرائىنا ئۇرۇشنى تىز سۈرئەتتە خەۋەر قىلىش بىلەن بىرگە، ئۇكرائىنا خەلقىنىڭ ئەركىنلىك ئىرادىسى ھەققىدە بىۋاسىتە ۋە توغرا ئۇچۇر بېرىش ئۈچۈن مەزكۇر تارىخى نۇتۇقنى ئالاھىدە ۋاقىت چىقىرىپ، خەلقىمىز ۋە ئوقۇرمەنلىرىمىز ئۈچۈن ھەقسىز تەرجىمە قىلىپ سۇندۇق. ئىبرەت ۋە تەدبىر ئىلىش بىزدىن.
ئىلھام روھى- ئۇيغۇرغا ئىلھامدۇر!
ئامېرىكىدىكى ئەڭ نوپۇزلۇق قانۇن مەكتەپلىرىدىن بېرى بولغان نوترى دام ئۇنېۋرسىتىتى قانۇن ئىنستىتۇتى -دۇنيادىكى دىنى ئەركىنلىكنى ھېمايە قىلىش ئۈچۈن تەسىس قىلغان «نوترى دام دىنى ئەركىنلىك مۇكاپاتى»-2021-يىلى 28-ئىيۇن كۈنى -ئۇيغۇر ئادۋوكات، ئۇيغۇر ئئىنسان ھەقلىرى ھىمايىچىسى نۇرى تۈركەل ئەپەندىگە بېرىلدى.
30-ئېيۇل، 2021-يىلى
ئامېرىكا بىلومبىرگ خەۋەرلىرىگە ئاساسلانغاندا، ئاتالمىش شنجاڭ تەشۋىقات بۆلۈم باشلىقى شۇگۇشياڭ بېيجىڭدا ئېچىلغان ئاخبارات ئىلان قىلىش يېغىنىدا، ختتاينىڭ ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقنى ئاقلىغان.شۇنداقلا نۇرغۇن سۇئاللارغا جاۋاپ بەرگەن
ئۇۇيغۇر ئادۋۇكات، ئۇيغۇر ئىنسان ھەقلىرى قۇرۇلۇشى مۇدىرىيەت رەئىسى، ئامېرىكا دىنىي ئەركىنلىك كومىتېتى كومسسارى نۇرى تۈركەل ئەپەندى بايلىق ژۇرنىلىنىڭ دۇنيادىكى ئەڭ قالتس 50 نەپەر لېدىرلار قاتارىغا كىردى.
نۇسرات غانى خانىم ئەنگىلىيە پارلامېنتىنىڭ كونسېرۋاتىپلا پارتىيەسىگە مەنسۇپ بولغان پارلامېنت ئەزاسى. ئۇ ئۆتكەن ئىككى يىلدىن بېرى ئەنگىلىيە پارلامېنتىدا ئىزچىل خىتاينىڭ ئۇيغۇرلار ئۈستىدىن يۈرگۈزىۋاتقان ئىرقىي قىرغىنچىلىق قىلمىشلىرىنى ئەيىبلەپ كەلگەنلىگى سەۋەبلىك خىتاي ھۆكۈمىتى ئالدىنقى ئايدا نۇسرات غانى خانىمغا، باشقا 8 نەپەر پارلامېنت ئەزاسى، تەتقىقات خادىملىرى ۋە قانۇنچىلار بىلەن بىرلىكتە جازا بەرگەن ئىدى.
مېركىل:«مەن ھەقىقىي سىياسەتچى»
دېموكراتىك زات، تىيەنئەنمىن ئوقۇغۇچىلار دىموكراتىيە ھەرىكىتى رەھبەرلىرىدىن بىرى، ئۇزۇن مۇددەت تەيۋەندە تەتقىقات، پائالىيەت ۋە مېدىيا خىزمىتى بىلەن شۇغۇللىنىپ كېلىۋاتقان ئۇيغۇر زىيالىسى ۋە پائالىيەتچىسى ئۆركەش دۆلەت 23- نويابىر كۈنى تەيۋەن قانۇن چىقىرىش كومىتېتى (تەيۋەن پارلامېنتى) دا قۇرۇلغان «كىشلىك ھوقۇق كومىتېتى» نىڭ مۇئاۋىن باش كاتىپى بولۇپ سايلانغان بولۇپ، ئىجرائىيە ئىشلىرىغا مەسئۇل ئىكەن.
مۇشۇ ئاينىڭ 14- كۈنى تۈركىيە پايتەختى ئەنقەرەنىڭ سائادەت پارتىيەسى مەركىزىي يېغىن زالىدا «ھاياتقا تۆھپە قوشقان ئاياللار» مۇكاپاتى تارقىتىلدى. بۇ يىلقى مۇكاپاتنى خىتاي لاگېرىدا يېتىپ چىققان ئۇيغۇر لاگېر شاھىدى گۈلباھار جېلىل ھەدىمىز ئالغان بولۇپ، گۈلباھار جېلىل ھەدىمىز تۈركىيەدە بولمىغانلىقى ئۈچۈن مۇكاپاتنى ئۇنىڭغا ۋاكالىتەن ئوغلى تاپشۇرۇپ ئالدى.
ئىلگىرى كىشىلەر بايدېننى كۆپىنچە ئوبامانىڭ ياردەمچىسى دەپ قارايتتى، ئۇنى ئانچە چۈشىنىپ كەتمەيتتى. لېكىن، ھازىر 78 ياشقا كىرگەن بايدېن ئامېرىكا زۇڭتۇڭى نامزات سۈپىتى بىلەن ئامېرىكا خەلقىنىڭ ئالدىغا كەلدى. بايدېن 40 نەچچە يىل سىياسىي بىلەن شۇغۇللانغان، ئۇزاق كېڭەش پالاتالىق ھاياتى بايدېننىڭ سىياسىي مەيدانى ۋە ئىش بېجىرىش ئۇسلۇبىنى ياراتقان بولۇپ، ئىنتايىن كۈچلۈك پىرىنسىپاللىققا ئىگە، لېكىن دەۋر ئۆزگىرىشىگە يېقىندىن ئەگىشىپ، جانلىق ئىش قىلىشقا ماھىر، كۆپ يىللاردىن بۇيان بىتەرەپ مەيداندا تۇرۇپ كەلگەن.
فىرانسىيەنىڭ داڭلىق گىزىتى لىبىغاسىيون( ئازاتلىقLibération) گىزىتىدە ئاۋانگارت ئۇيغۇر زىيالىي دىلنۇر رەيھان تونۇشتۇرۇلۇپ ماقالە ئىلان قىلىنغان.
ئىلاۋە: ئىلھام مۇئەللىم ماڭا ئالىي مەكتەپتە ئوتتۇرا ئاسىيا ئىقتىسادىدىن ئىككى مەۋسۇم دەرس بەرگەن ئوقۇتقۇچۇم بولۇپ، مەن ئۇنىڭ جاسارىتى، پاراسىتى ۋە خەتەرگە تولغان ھايات سەمەرىسىگە شاھىت بولغان. ئىلھام توختى مۇئەللىم ئۆمۈرۋايەت ئەركىنلىكىدىن مەھرۇم قىلىنغانلىقىنىڭ ئالتە يىللىق خاتىرە كۈنى مۇناسىۋىتى بىلەن مۇئەللىمنىڭ بىر ماقالىسىنىڭ جەۋھەرلىرىنى ھوزۇرۇڭلارغا سۇنماقچىمەن. ماقالە خىتاينىڭ مىللەتلەر سىياسىتى توغرىسىدا بولۇپ، ئاتالمىش ئاز سانلىق مىللەتلەر سىياسىتى ماھىيىتىدىن ئىيىتقاندا مۇستەملىكە رايونلاردىكى يەرلىك مىللەتلەرگە قارىتىلغان بولغاچ، مەن مەزكۇر ماقالىدە توغرىسى بويىچە «يەرلىك مىل
ئامېرىكىلىق ئۇيغۇر ئادوۋكات، ئامېرىكا خەلقئارا دىنىي ئەركىنلىك كومىتېتى كومسسارى، ئۇيغۇر ئنسان ھەقلىرى قۇرۇلۇشى مۇدىرىيەت رەئىسى نۇرى تۈركەل ئامېرىكىنىڭ «دەۋر» ھەپتىلىك ژۇرنىلى تەرىپىدىن «دۇنيادىكى تەسرى كۈچلۈك 100 شەخس» قاتارىغا تاللانغان
ئامېرىكا باش ئەلچىسى داۋىد ستاففىلد 7-ئاينىڭ 16-كۈنى ئەنقەرە باش ئەلچىلىكىدە زىيارەتتە بولغان شەرقىي تۈركىستان مىللىي مەجلىسى رەئىسى سەييىد تۈمتۈرك ئەپەندى بىلەن كۆرۈشۈپ، ئۇيغۇر مەسىلىسى ھەققىدە سۆھبەتلەشكەن.
ئاۋال ھەممىڭلارغا تەن ساقلىق ۋە ئامانلىق تىلەيمەن. سىلەرنىڭمۇ خەۋىرىڭلار بولغىنىدەك، ئۇيغۇر خەلقىنىڭ پىداكار قەھرىمانى، ئەزىمىتى پروفېسسور ئىلھام توختى خىتاي ھۆكۈمىتى تەرىپىدىن ئۆمۈرلۈك قاماق جازاسىغا ھۆكۈم قىلىنغاندىن كېيىن، ياۋرۇپالىق بىر نەچچە ئۇيغۇرلارنى ھىمايە قىلىدىغان دوستلارنىڭ قوللىشى بىلەن، بۈگۈندىن 4 يىل بۇرۇن «ئىلھام توختى ھەركەت گۇرۇپپىسى» نى قۇرۇپ چىققان ئىدىم.
خىتايچە سۇمرۇغ تورىنىڭ خەۋەر قىلىشىچە، 2- دىكابىر ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى سابىق رەئىسى، خىتاي دۆلەتلىك ئىنىرگىيە ئىدارىسى ئىدارە باشلىقى نۇر بەكرىگە خىتاينىڭ لىياۋنىڭ ئۆلكىسى شىنياڭ شەھرى ئوتتۇرا سوتتا مۇددەتسىز قاماق جازاسى ھۆكۈم قىلىنغان. نۇر بەكرى پاراخورلۇق جىنايىتى بىلەن ئەيىبلەنگەن بولۇپ، سىياسىي ھوقۇقىدىن مەڭگۈلۈك مەھرۇم قىلىنغان، ئۇنىڭ بارلىق شەخسىي مال-مۈلكى، پارا ئالغان پۇللىرى مۇسادىرە قىلىنغان. نۇر بەكرى سوت ھۆكۈمىگە رازى بولۇپ، ئەرىز قىلمايدىغانلىقىنى بىلدۈرگەن.
24-ئۆكتەبىر، ئىلھام توختى ئەپەندى ياۋروپا پارلامىنتى ساخاروف پىكىر ئەركىنلىكى مۇكاپاتىغا ئىرىشتى. ئىلھام توختى مۇئەللىم تېخى يىقىندا ۋاكلاۋ خاۋىل مۇكاپاتىغا ئىرىشكەن ئىدى. ئىلھام توختىغا ساخاروف مۇكاپاتىنى ئىلان قىلغان ياۋروپا پارلامىنتى پىرىزدىنتى داۋىد ساسسولى « بىز بۇ مۇكاپاتنى ئىلھام توختىغا بەرگىنىمىزدىن ناھايىتى ئىپتىخارلىنىمىز. شۇنىڭ بىلەن بىرگە خىتايدىن ئىلھام توختىنى قويۇپ بىرىشىنى ۋە ئاز سانلىقلارنىڭ ھوقۇقىنى قوغدىشىنى تەلەپ قىلىمىز» دېدى.
