دىياسپورادىكى ئۇيغۇر پەرزەنىتلىرىنىڭ ۋەتەن ۋە مىللەت سۆيگۈسى ئىپادىلىرى ھەققىدە: ۋەتەنپەرۋەرلىك ۋە ئۇيغۇر مىللى كىملىك سۆيگۈسى بىلەن چوڭ بولۇۋاتقان ئۇيغۇر پەرزەنىتلىرى كەلگۈسمىزنىڭ ئۈمىدلىرىدۇر. ئۇلارنىڭ ئۆزىنىڭ كىملىكىنى، قەيەردىن كەلگەنلىكىنى، ئاتا-ئانىسنىڭ چەتئەللەردە قانچىلىك جاپالاردا ياشاپ ئۆزىنى چوڭ قىلغانلىقىنى، ئۆزىنىڭ ئەسلى يۇرتى، بوۋىلىرى، مومىلىرىنىڭ كىم ئىكەنلىكىنى،نىمە ئۈچۈن ئۆزلىرىنىڭ ئۆزى ياشاۋاتقان دۆلەتلەردىكى باشقا خەلقلەر بىلەن […]
مۇھاجرەت
ئامېرىكىدا ئۇيغۇر ياشلىرى «كومپاس» نامىدا مۇزىكا ئەترىتى قۇردى ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى خەۋىرى، 26-ئاپرىل ئامېرىكىدا ياشاۋاتقان بىر قسم ياش ئۇيغۇر مۇزىكانت ۋە مۇزىكا ھەۋەسكارلىرى ھەمكارلىشپ، ئۇيغۇر مۇزىكىسىنى تونۇشتۇرۇش ۋە تارقىتىش، تەرەققى قىلدۇرۇش مەقسدىدىدە «كومپاس» نامىدا مۇزىكا ئەترىتى قۇرۇپ چىققان. بۇ مۇزىكا ئەترىتىنىڭ قۇرغۇچىسى مۇزەپپەر مۇنداق دىگەن: «بىزنىڭ بۇندىن كېيىنكى پىلانىمىز بولسا مۇزىكا […]
ئۇيغۇر تايمىز خەلقئارا بۆلۈم قانىلى خەۋىرى:22-ئاپرىل ئامېرىكا ئاۋازى ئشلىگەن، ئىلگىرى مائارىپ ۋە كارخانىچىلىق بىلەن تونۇلغان، كىين ئامېرىكىغا كىلىپ سياسى پاناھلانغان ۋە ئامېرىكا ئاۋازى ئىنگىلىزچە خەۋەرلەر بۆلۈمدە مۇخبىرلىق خىزمىتى بىلەن شۇغۇللىنىدىغان ئۇيغۇر قاسم ئابدۇرىھىم كاشغەرنىڭ ھايات ھېكايىسى ئاساسى تېما قىلىنغان ھۈججەتلىك فىلىم« قورقۇنچىتىن -ئەركىنلىككىچە-بىر ئۇيغۇرنىڭ سەپىرى»ناملىق ھۈججەتلىك فىلىم-نيۇيورك فېستۋالى-كىنو تېلۋىزىيە ھۈججەتلىك […]
ئائىشە ياسىن ۋەتەنپەرۋەرانە ئاكتىپ ھەرىكەتلىرى، جامائەتكە پايدلىق خىزمەتلىرى بىلەن تۈركىيەدىكى كەڭ ئۇيغۇر جامائىتىنىڭ ھۈرمىتىگە سازاۋەر بولغان. ئائىش ياسىن 1971-يىلى ئۈرۈمچىدە تۇغۇلۇپ، 2024-يىلى 15-ئاپرىلدا ئستانبۇلدا 53 يېشىدا كېسەل بىلەن ۋاپات بولدى. ئائىشە ياسىن 1971 – يىلى ئۈرۈمچىدە توغۇلغان بولۇپ، ئۈرۈمچىدىكى 20 – ئوتتۇرا مەكتەپتە ئوقۇغاندىن كېيىن شوپۇرلۇق كەسپىدە ئوقۇپ كېيىن ئۈرۈمچىدە […]
ئەركىنجان، ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 18-مارت ئامېرىكا ئاۋازىنىڭ 15-مارت ئىلان قىلغان Liam Scott ئىمزاسدىكى «شنجاڭدىن يىراق جايدا، ئۇيغۇرلار ئۆز مەدەنىيتىنى تېرىك ساقلىماقتا»ناملىق ماقالىسدە، گىرمانىيەنىڭ مۇنىخ (بەزىلەر ميۇنىخ دەپ ئشلىتىدۇ)شەھىرىدىكى ئۇيغۇرلارنىڭ ئۇيغۇر تىلى ۋە مەدەنىيتىنى ساقلاش تىرىشچانلىقى ئالاھىدە خەۋەر قىلىنغان. مەزكۇر ماقالىدە، بۇ شەھەردىكى ئۇيغۇر ئانا تىل مەكتىۋى ئوقۇتقۇچىلىرىدىن سالامەت ھاشىم (Salamet Hashim) […]
ئىسماىلجان ئىمىنوۋ ئۇيغۇر رايونىنىڭ ئەڭ ئاخىرقى پېشقەدەم جەڭچىسى 100 ياشقا كىردى 2024-يىلىنىڭ بىرىنچى كۈنى ، باھار يېزىسىدىكى ئاھالىلەر ئۇيغۇر رايونىدىكى بۈيۈك ۋەتەن ئۇرۇشىنىڭ ئەڭ ئاخىرقى پېشقەدەم جەڭچىسى ئالىم كېبىروفنىڭ 100 يىللىقىنى تەبرىكلەيدۇ. مەن ئۇنىڭ بىلەن كۆرۈشتۈم ۋە پاراڭلاشتىم ، ئۇ ئانام رىزۋانام مەھمۇتكىزى بىلەن بىر يېزىدا چوڭ بولغان ، شۇڭا […]
مەرھابا، ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى، 20-فېۋرال رويتىرىس ئاگېنتلىقىنىڭ تۈركىيىنىڭ ھۆكۈمەت تاراتقۇسى بولغان ئانادولۇ ئاگېنتلىقى خەۋىرى ئاساسىدا خەۋەر قىلىشچە، تۈركىيە ھۆكۈمىتى 6 نەپەر شەخسنى تۈركىيەدە كۆزگە كۆرۈنگەن ئۇيغۇر شەخسلەر ۋە تەشكىلاتلار، ئۇلارنىڭ ئش-ھەرىكەتلىرى ۋە مۇناسىۋەتلىرىنى ختاينىڭ جاسۇسلۇق ئورگىنىغا تەمىنلىگەنلىكى بىلەن قولغا ئالغان. يەنە بىر شەخس قېچىپ كەتكەن بولۇپ، ساقچىلار ئۇنىڭ ئىز-دىرىكىنى قىلماقتا ئىكەن.تۈركىيە […]
ئەخمەتجان، ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 1-فېۋرال ئامېرىكا ئۇيغۇر بىرلەشمىسنىڭ تەشكىللىشى بىلەن فايىر فاكىسقا جايلاشقان ئۇيغۇر مەركىزىدە، ئۇزۇندىن بىرى ئۇيغۇرلارنىڭ سياسى پاناھلىق ئىلتىماس ئشلىرىدا ئادوۋكاتلىق خىزمىتى قىلىپ كەلگەن ئىككى داڭلىق ئادوۋكات بىرايىن ۋە دانيال بىلەن كۆچمەنلىك ئشلىرى، سياسى پاناھلىق ئىلتىماسى جەريانى ۋە تەرتىپلىرى، ئىلتىماس قوبۇل قىلىنىشنىڭ كۈچلۈك ئاساسلىرى قاتارلىق تېمىلاردا سۆھبەت ئىلىپ بىرىلغان. […]
تۇرسۇنجان، ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى، 25-نويابىر فاير فاكس يەرلىك خەۋەرلىرى تور بېكىتىنىڭ خەۋەر قىلىشچە، ئارلېڭتوندا ئېچىلغان بوستان رېستورانى كېڭىيىپ، ھېروندون (Herndon )غا تارماق دۇكان ئاچقان. مەزكۇر ئاشخانا ئۆتكەن يىلى نويابىردا ئش باشلىغان بولۇپ، تاراتقۇلار ئۇنى ئەمدى بايقىغان. ھازىرقى ئادرېسى 1141 Elden Street دا بولۇپ، ئەتتىگەن سائەت 11 دىن كەچ سائەت 10غىچە خىزمەت […]
ئابدۇرېھىم غېنى ئۇيغۇر دۇنيانىڭ ھەرقايسى جايلىرىدىن نۇرغۇن قېرىنداشلار فەيىسبوكتا ئۇچۇر قىلىپ ئۈزىنىڭ گوللاندىيەگە كىلىپ سىياسى پانالىق تىلمەكچى بولغانلىقىنى ئېيتىپ نۇرغۇن سۇئالارنى سورىدى. ئۇلارنىڭ سۇئاللىرىغا بىلگىنىمچە تۇلۇق جاۋاب بىرىپ كىلىۋاتىمەن. بۇنىڭدىن كىيىنمۇ تېخىمۇ كۆپ قېرىنداشلارنىڭ پايدىلنىشى ئۈچۈن بۇ سۇئاللارنى ئاساس قىلىپ رەتلەپ ئېلان قىلدىم. باشقىلارنىڭمۇ پايدىلنىشى ئۈچۈن تارقىتىپ قۇيۇڭلار. بولسا باشقا […]
رەسسام مەرۋايىت ھاپىز تالانت: بايقاش، بايقىلىش، ئۈگۈنۈش ۋە قوللۇنۇش ئارقىلىقلا تەرەققى قىلىدۇ. يانا بىر گۈزەل دۇنيانى چۈشۈنۈشنى ھالىسىڭىز، تۆۋەندىكى جۈملىلەرگە دىققەت قىلغايسىز. مەن يىللاردىن بەرى ۋەتەن ئىچى ۋە ۋەتەن سىرتىدا رەسىم كەسپىدىن دەرس ئۆتۈش ئىشلىرىمنى توختاتماي داۋاملاشتۇرۇپ كەلدىم، گەرمانىيەدىمۇ مەندىن دەرس ئالغان گەرمان ۋە باشقا مىللەت ئوقۇغۇچىلىرى سەنەت ئاكادەمىلىرىدە ئوقۇپ […]
كانادا ئۇيغۇر ھوقۇقلىرىنى ھېمايە قىلىش قۇرۇلۇشى دېرىكتورى مەمەت توختى ئەپەندىنىڭ ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقىغا بىلدۈرىشچە، 2020- يىلى 9- ئاينىڭ 20- كۈنىدىن باشلاپ ھەر ھەپتەنىڭ پەيشەنبە كۈنى سائەت 3-4 ئارىسىدا توختاۋسىز خىتاي ئەلچىخانىسى ئالدىدا نامايىش قىلىپ خىتاينىڭ ئۇيغۇر ئىېرقى قىرغىنچىلىق جىنايىتىنى ئەيپلەپ كەلمەكتە ئىكەن. ئۇنىڭ بىلدۈرىشچە، ئۇيغۇرلارنىڭ بۇ كانادالىق قوللىغۇچىلىرى مەيلى قار، يامغۇر، […]
9-دىكابىر، ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى بۈگۈن 9ـ دىكابىر خىتتاي تاجاۋۇزچىلىرىنىڭ قىرغىنچىلىق سىياسىتى رەسمى يۇسۇندا ئىرقى قىرغىنچىلىق دەپ لوندون ئۇيغۇر سوتى تەرپىدىن دۇنياغا ئىلان قىلىنغان خاتىرە كۈن. بۇ كۈن ۋە 10 ـ دىكابىر دۇنيا ئىنسان ھەقلىرى كۈنى مۇناسىۋىتى بىلەن شېۋىتسيە ئۇيغۇر بىرلىكى شىۋېتسىيە پارلامىنتى ئالدىدا نامايىش ئۇيۇشتۇردى. نامايىشچىلار تۆۋەندىكىلەرنى تەلەپ قىلدى: «بىز بۈگۈن […]
ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى ئۈچۈن ئىھسان شۈكران تەييارلىدى. 5-دىكابىر يىللاردىن بېرى تۈركىيەنىڭ سافا كۆي رايونىدا ئۇلتۇرۇشلۇق مۇھەممەد نۇر مەمەتتۇرسۇن ،تەقرىبەن 6ئاي ئىلگىرى ئىشلەش ئۈچۈن تۈركىيىدىن ،ئافرىقىغا بارغان بۇلۇپ ،2 كۈن بۇرۇن ئىستانبۇلغا قايتىپ كەلگەن بولۇپ،تۈركىيە چىگىرا ساقچىلىرنىڭ ئايرۇدۇرۇمدا توسۇپ قېلىشى بىلەن ،تۈركىيە چېگىراسى ئىچىگە كىرگۈزۈلمىگەن . ئايالىنىڭ بىلدۈرۈشچە: مۇھەممە نۇر 2023يىلى 12.ئاينىڭ […]
ئستانبۇلدا يەنە بىر ئىگە-چاقىسز ئۇيغۇر قايتۇرۋىتىش مەركىزىگە قامالغان.نۇرغۇن كىشلەر ئەندىشە قىلماقتا. ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى ئۈچۈن تەييارلىغۇچى: ئەكرەمجان، ئىھسان شۈكران، مۇھەرىرى: تۇرسۇنجان 2-دېكابىر، 2023 -يىلى ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقىنىڭ ئىگەللىشچە، تۈركىينىڭ ئستانبۇل شەھىرى سافا كۆي رايونىدا ياشايدىغان مۇھەممەت ئەمىن ئىسىملىك بىر ئۇيغۇر 2023 -يىلى 11.ئاينىڭ 30.كۈنى (پەيشەنبە) ساقچىلار تەرپىدىن ئەتتىگەن سائەت 6:00 ئەتراپىدا تۇتۇپ […]
«9 نەپەر ئۆز قېرىندىشىمىز بۇگۈن كانادا كۆچمەنلەر مىنىستىرلىكى تەرىپىدىن كاناداغا كىلىدىغان 10،000 ئۇيغۇرنىڭ ئىھتىياجى بولغان رەسمىيەت ئىشلىرىنى بىجىرىش ئۈچۈن كەسپى تەربىيلىنىش قوبۇل قىلىشقا باشلىدى. مىللىتىمىزگە خەيرلىك بولسۇن.» مەمەت توختى،28-نويابىر
(ئەسكەرتىش: بۇ خەۋەر تۈركىيەنىڭ ئاساسلىق تاراتقۇلىرىدا خەۋەر قىلىندى، مەنبەسى جۇمھۇرىيەت گېزىتى تور بېكىتى، بىز خەۋەرنىڭ باش تونۇشتۇرۇلۇشنى ئەينەن تەرجىمە قىلدۇق، ھىچقانداق تەھرىرلىمىدۇق، ئۆزگەرتمىدۇق، بۇ قانۇن لايىھەسنى رەت قىلغان ئاق پارتىيە ياكى مىللەتچى ھەرىكەت پارتىيسى بىلەنمۇ ھىچقانداق سياسى ياكى ئىقتىسادى ھەمكارلىق ياكى ئالاقىمىز يوقتۇر.) سائادەت پارتىيسى تەرىپىدىن ئوتتۇرىغا قويۇلغان تۈركىيەدىن ئسرائىلىيەگە […]
ئەسقەرباي، ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 24-نويابىر ختاي تاشقى ئشلار منىستىرلىكى 24-نويابىر بايانات ئىلان قىلىپ، فىرانسيە، گىرمانىيە، ئتالىيە، گوللاندىيە، ئسپانىيە، مالايسيا قاتارلىق 6 دۆلەتلەردىن ۋېزا تەلەپ قىلمايدىغانلىقىنى جاكارلىدى. ختاي تاشقى ئشلار منسترلىكى باياناتىدا مۇنداق دىگەن: « ختاي ۋە چەتئەل پۇقرالىرىنىڭ بىرىپ-كىلىشنى قولايلاشتۇرۇش،چەتئەللەرگە يۇقىرى سۈپەتتە ئېچىۋىتىشنى ئىلگىرى سۈرۈش ئۈچۈن، ختاي تەرەپ فىرانسيە، گىرمانىيە، ئتالىيە،گوللاندىيە، […]
مەرغۇبە، ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 21-نويابىر ئۇيغۇر كىشلىك ھوقۇق قۇرۇلۇشى (UHRP)تەتقىقاتچىسى پېتىر ئىرۋىن يتەكچىلىك قىلغان ئەڭ يېڭى تەتقىقات (دىئاسفورادىكى ئۇيغۇرلارنىڭ خەرىتىسى—Mapping the Uyghur Diaspora)ناملىق دوكلاتتا مۇھاجىرەتتىكى ئۇيغۇرلارنىڭ نوپۇسى ھەققىدە سانلىق مەلۇماتلار تەمىنلەنگەن. مۇھاجىرەتتىكى ئۇيغۇرلارنىڭ نوپۇسنى بىلىش-ئۇلارنىڭ ئانا تىلى ۋە مەدەنىيتنى ساقلاش تىرشچانلىقى ۋە ئۆز ۋەتىنى-خەلقى ئۈچۈن ئىلىپ بارغان ھەرىكەتلىرىنى چۈشنىش،ئىلگىرى سۈرۈشتە مۇھىم […]
ئۆزبېكىستاندىكى ئۇيغۇرلار بۈگۈنكى مەركىزى ئاسىيا جۇمھۇرىيەتلىرىدە خېلى كۆپ ساندا ئۇيغۇرلار ياشايدۇ. مەركىزى ئاسىيا جۇمھۇرىيەتلىرى ئىچىدە ئەسلىدە ئۇيغۇرلار كۆپ ئولتۇراقلاشقان جاي پەرغانە ۋادىسىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان ئۆزبېكىستان بولۇپ، لېكىن 1937-1938-يىللاردا سوۋېت ھۆكۈمىتى ئۇيغۇرلارنىڭ ئىجتىمائىي سىياسى ۋە مەدەنىي مەركىزىنى ئۆزبېكىستاندىن قازاقىستانغا يۆتكىگەندىن كېيىن، ئۇلارنىڭ ئۆزبېكلەر بىلەن بولغان زور ئوخشاشلىق ئالاھىدىلىكلىرى ۋە باشقا […]
