تاھىر ئىمىن ئۇيغۇرىئان 25-سىنتەبىر 2023-يىلى 21-سىنتەبىر كۈنى ئامېرىكىغا جايلاشقان ختاي دىموكراتىيە ۋە كىشلىك ھوقۇق تەتقىقاتى ۋە ختاي ھۆكۈمىتى بىلەن دىئالوگ قۇرۇشقا چاقىرىدىغان تەشكىلات دۈيخۋا (دىئالوگ)تەشكىلاتى بايانات ئىلان قىلىپ، ئۇيغۇر ئالىم ۋە تەتقىقاتچى راھىلە داۋۇتنىڭ ختاي ھۆكۈمىتى تەرىپىدىن مۇددەتسز قاماق جازاسغا ھۆكۈم قىلىنغانلىقى ختاي ئەمەلدارلىرىدىن ئېرشكەن ئۇچۇر ئارقىلىق جەزىملەشتۈرۈلگەنلىكىنى ئىلان قىلدى. […]
ئاپتورلار
ئابدۇۋەلى ئايۇپقا تىلشۇناسلىق خىزمىتى ۋە تىل قوغداش ھەرىكىتى سەۋەبلىك بۇ ساھەدىكى ئەڭ نوپۇزلۇق خەلقئارالىق مۇكاپات-2023-يىللىق لىنگاپاكس- بىرىلىپتۇ. ئىچ-ئىچىمدىن سۆيۈندۈم. ئابدۇۋەلى ئانا تىلنى قوغداش ۋە ئۇيغۇر مىللەتچىلىكىنى ئىلگىرى سۈرۈش، ختاي جىنايەتلىرىنى پاش قىلىش ساھەسىدە يەككە ۋە كوللىكتىپ ھالدا ئەڭ ئۈنۈملۈك كۆرىنەرلىك خىزمەت قىلغۇچىلارنىڭ بىرىدۇر.شۇنداقلا ئۇيغۇر خەلقى ئۈچۈن قىلغان خىزمەتلىرى سەۋەبىدىن ئۆزى […]
ئابدۇۋەلى ئايۇپ 2023-يىللىق لىنگاپاكىس خەلقئارا مۇكاپاتىغا ئېرىشتى؛27-سېنتەبىر، ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى 26-سېنتەبر كۈنى دۇنيادىكى تىلشۇناسلىق تەتقىقاتى ۋە تىل پائالىيەتچىلىرى ئۈچۈن خىزمەت قىلىدىغان تەشكىلات-لىنگاپاكس (Linguapax International) بايانات ئىلان قىلىپ مۇنداق دىدى: بىز ياۋروپا ئانا تىل كۈنىنى بىر قالتىس خوش خەۋەر بىلەن تەبرىكلەيمىز،2023-يىللىق خەلقئارا لىنگاپاكس مۇكاپاتىنىڭ ئۇتقۇچىسى- ئۇيغۇر تىلشۇناس، پائالىيەتچى، يازغۇچى ۋە شائىر ئابدۇۋەلى […]
ئەردەم، ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 24-سىنتەبىر سىنتەبىرنىڭ باشلىرىدا فىرانسىيە ئايفۇن 12 نەشىرىنىڭ رادىئاكسىيەسى ئۆلچەمدىن زىيادە ئارتۇق ئىكەنلىكى بايقالغاندىن كىيىن، ئايفۇن 12 نەشرىنىڭ فىرانسىيەدە سېتىلىشىنى چەكلىگەن ۋە ئالما شىركىتىدىن 2 ھەپتە ئىچىدە چۈشەنچە بىرىشنى تەلەپ قىلغان. ئۇنىڭغا ئەگىشىپ، بىلگىيە، گوللاندىيە، گىرمانىيە قاتارلىقلارمۇ بۇ ھەقتە تەكشۈرۈشنى پىلانلاۋاتقانلىقىنى بىلدۈرگەن. رۇتىر خەۋەر ئاگىنتلىقىدا ئىيتىلىشىچە، فىرانسىيە تەييارلىغان […]
ئابدۇۋەلى ئايۇپ خىتاي بىزنى قىرىپ يوقىتالمايدۇ، قىيناپ كىملىكىمىزدىن تانغۇزالمايدۇ. ئۇيغۇر خىتايدا ئېزىلىپ، خىتاي زىندانىدا قىرىلىپ ئەمەس، دۇنيانىڭ نەرىدە بولسۇن خىتاينىڭ زۇلمىغا تىزلىنىپ، خىتايغا تىلىنىپ، يېلىنىپ، تۇز پۈكۈپ يوقۇلۇپ كېتىدۇ. خىتاي بىزنىڭ تېنىمىزنى يوقۇتۇش ئۈچۈن بىزگە ئىرقى قىرغىنچىلىق يۈرگۈزمەيۋاتىدۇ، بىزنى تىلىمىزدىن، ئەجدادىمىزدىن، زېمىنىمىزدىن ۋاز كەچكۈزۈش ئۈچۈن قىرغىنچىلىق يۈرگۈزىۋاتىدۇ. خىتاينىڭ قىرغىنچىلىقى ھالقىلىق […]
تاھىر ئىمىن ئۇيغۇرىئان (بۇ بۇرۇن يازغان قسقا ماقالەم ئىكەن. مەن ئەخلاق ياكى پىرىنسپ ئۈلگىسى ئەمەس، بەزى سەۋەنلىكلەر مەندىمۇ سادىر بولىدۇ، ئەمما توغرا قاراشلارنى ئورتاقلىشش بۇرچىمىزدۇر) تىلىمىزدىكى بىر زىيالى سۆزىنى بىر ئىلىم ئەھلى، تەتقىقاتچى ،ئالىم دەپ چۈشەنسەك، بىر ساغلام زىيالى مەلۇم ساھەدە چوڭقۇرلىغان ئىلىم ئەھلى، ئۇنىڭ خىزمىتى- توغرا ۋە ھەقىقەت ئۈستىدە […]
تاھىر ئىمىن ئۇيغۇرىئان نىمە ئش يۈز بەردى؟ بۈگۈن روسيەنىڭ تاجاۋزۇچىلىقىغا قارشى ئۇرۇش قىلىۋاتقان ئۇكرائىنانىڭ يۇقىرى قاتلامدا زور ئۆزگىرىش بولدى: پىرەزدىنت زىلنىسكى نۇتۇق سۆزلەپ،2021-يىلى نويابىردىن باشلاپ ۋەزىپە ئۆتەۋاتقان، ئۇرۇش باشلانغاندىن بىرى ئىزچىل ۋەزىپسدە چىڭ تۇرىۋاتقان دۆلەت مۇداپىئە منستىرى ئولەكسى رەزنىكوۋ ( Oleksii Reznikov)نى ئالماشتۇرۇپ، ئورنىغا قېرىم تاتارلىرىدىن بولغان 41 ياشلىق مۇسۇلمان […]
ئابدۇۋەلى ئايۇپ توغرا ئوقۇدىڭىز، دىنىي ئەسەبىيلىك ئۇيغۇردا مىللەت سۈپىتىدە يوق. بولۇپمۇ مۇھاجىرەتتە ياشاۋاتقانئۇيغۇرلاردا دىنىي ئەسەبىيلىك ئەمەس، ھىچقانداق كوللىكتىپ ئەسەبىيلىكتىن ئەسەرمۇ يوق. دىنىيئەسەبىيلىك دېگەن بىر خىتايچە يالا تۆھمەت، دۇنيادا ئۇنى جىھاتچىلىقمۇ دەپ قويىدۇ. ئۇيغۇردا ئۇمۇمەۋجۇت ئەمەس.مەن 2018- يىلى «مۇھا جىرەتتىكى ئۇيغۇرلاردا جىھاتچىلىق بارمۇ» دەپ يازما يازغان ۋە جىھاتقا دائىركىتاپلارنىڭ ئىستانبۇلدىكى كىتاپخانا، […]
نەجمىدىن قارلۇق خىتتاينىڭ قەد كۆتىرىشىنىڭ يەرشارى خاراكتېرلىك خىرىس پەيدا قىلغانلىقى، كۈنسېرى ئېتىراپ قىلىنماقتا. خىتتاينىڭ دۇنيادىكى تەسىرىنىڭ كۈچىيىشىگە ئەگىشىپ ، خىتتايدىن كېلىۋاتقان خىرىسقا قانداق ئۈنۈملۈك تاقابىل تۇرۇش خەلقئارا جەمئىيەت جاۋاب بەرمىسە بولمايدىغان جىددىي سوئالغا ئايلاندى. خىتتاينىڭ قەد كۆتۈرۈشى، ئامېرىكا باشچىلىقىدىكى غەرب دۇنياسىنىڭ ئىقتىساد، سىياسەت، بىخەتەرلىك، كىشىلىك ھوقۇق ۋە مۇھىت قاتارلىق بىر […]
(ئوبزورلار-ئاپتورلارنىڭ شەخسى قارىشى، ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقىغا، ئاگېنىتلىق قۇرغۇچىسى ياكى خادىملىرىنىڭ مەيدانىغا ۋەكىللىك قىلمايدۇ) ئابدۇۋەلى ئايۇپ ئىتىراپ قىلايلى قىلمايلى بىز يىمەكتە، يىمەكلىكنىڭ تەمىدە، تاماقتا، گالدا خىتايغا كۆنۈپ قالغان. ۋەتەندە ھەتتا بەزى ئۇيغۇر ئاشخانالار خىتاي ئاشپەز ئىشلىتەتتى. مەن مۇھاجىرەتتە، ئىستانبۇلدا بىر ئۇيغۇر ئاشخانانىڭ ئۈرۈمچىدىن خىتاي ئاشپەز كەلتۈرگەنلىكىنى ئاڭلىغانىدىم، سەۋەبى ئۇيغۇرلار ئۈرۈمچىدە شۇ ئاشپەزنىڭ […]
ئابدۇرەشد ئۇيغۇر تۆرە يىل 1949.يىلى قەشقەر دىيارىدا ئەھۋال جىددىيچىلىك ئىدى. گومىنداڭ خىتاي مەغلۇپ بولۇپ گۇڭسەنداڭ خىتاي ۋەتىنىمىزگە ئاياق باسقان پەيت ئىدى. قەشقەرنىڭ ئاقسۆڭەك باي كاپىتالىستلىرى ئۆرە تۆپە بولۇپ كەتتى. «كوممۇنىستلار دىندارلارنى قىرىۋتىدىكەن. بايلارنىڭ مۈلكىنى تارتىۋالدىكەن» دىگەندەك خەۋەرلەر قەشقەرنى قاپلىغان ئىدى. قەشقەرنىڭ نوپۇزلۇق كىشلىردىن خالىق ئاخۇن باي ئىنىسى ئىبراھىم ئاخۇنغا مۇنداق […]
ئامىنە سەدەف، 18-ئاۋغۇست ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى ئەسكەرتىش : ئۇيغۇر ئاگىنىتلىقىنىڭ مەزكۇر خەيىر _ ساخاۋەت ئورگىنى ياكى ئۇنىڭ ئەزالىرى بىلەن ھېچقانداق يېقىنلىق مۇناسىۋىتى يوق 8_ ئاينىڭ 12_ كۈنى ( شەنبە ) قەيسىرىيدىكى» داۋۇت ئەلقەيسىرىي ئۇيغۇر مائارىپ ، تەتقىقات ۋە ھەمكارلىق جەمىيتى» نىڭ ساھىپخانلىقىدا ئۇيغۇر ئۆسمۈرلەرگە ياردەم پائالىيتى ئېلىپ بېرىلدى . پائالىيەت ئەنگلىيە […]
دۇنياۋى سەھنىدە ياڭرىغان ئۇيغۇر ساداسى
ئابدۇۋەلى ئابدۇراھماننىڭ سرلىق ھېكايىسى
تاھىر ئىمىن: خوڭكوڭ دائىرلىرى يالغان سۆزلىدى.
ۋاشنگىتون دى سى دا تۇرۇشلۇق ئۇيغۇر تەتقىقاتچى ۋە ئۇيغۇر تايمىزنىڭ قۇرغۇچىسى تاھىر ئىمىن بىرلەشمە ئاگېنىتلىققا مۇنداق دىدى: «ئەگەر ئۇ خوڭكوڭغا كىرمىگەن بولسا،ئۇ ئۆتكەن ئىككى ھەپتىدە يېقىن دوسلىرىغا ئۆزىنىڭ ئەھۋالىنى بىلدۈرگەن بولاتتى.خوڭكوڭ دائىرلىرىنىڭ باياناتى ئوچۇق يالغان ۋە بۇ خوڭكوڭنىڭ ختاي كومپارتىيەسنىڭ ئۇيغۇرلارنى دۇنيا بويلاپ قوغلاپ تۇتۇشغا شرىكلەشلىكى ئۈچۈن خەلقئارا جەمىيەتنىڭ تەنقىدىدىن ساقلىنىش ئۈچۈن ئۇرۇنۇشىدۇر.
ئامېرىكانىڭ ئەمەس ئاق پارتىيەنىڭ ئويۇنى
ئۇكرائىنا پىرىزدىنتى زىلنىسكى ئەرەپ ئىتتىپاقى يىغىنىغا كەلدى
ئانالىز: تۇنجى نۆۋەتلىك«ختاي-ئوتتۇرا ئاسيا رەھبەرلەر يېغىنى»-ختاينىڭ «يەر شارى قارا ستراتېگىيە»سنى ئاشكارلىدى.
ئاتاقلىق ئۇيغۇر كومېدىيە ئارتىسى مەخمۇتجان دارايېۋ ۋاپات بولدى
ئەرەب دۇنياسىدىن تۇنجى قېتىم ئالەم بوشلۇقىدا ماڭغان كىشى بارلىققا كەلدى
