ئەلفا تەرجىمىسى: ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 20-نويابىر دۇنيادىكى تەسر كۈچى ئەڭ مۇھىم بولغان «ئوچۇق سۈنئى ئەقىل» ( Open AI)شركىتىنىڭ مۇدىرىيەت ئەزالىرى 17-نويابىر كۈنى بۇ شركەتنىڭ ئىجرائىيە باش ئەمەلدارى سامۇئىل ئالىتماننى «ئالاقىدە سەمىمى بولمىغان»دىگەن ئەيىپلەش بىلەن ۋەزىپىسدىن قالدۇرغانلىقىنى ئىلان قىلغانىدى. مىكروسوفىت شركىتى مەزكۇر شركەتكە ئەڭ كۆپ مەبلەغ سالغۇچى بولۇپ، 13 مىليارد دوللار بىلەن […]
مەھمۇتجان، ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى،20-نويابىر (ئەسكەرتىش: ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقىنىڭ بۇ ئەرەب -مۇسۇلمان دىپلوماتىيە منستىرلىرى ياكى بۇ خەۋەرنى ئىلان قىلغۇچى مېدىالار بىلەن ھىچقانداق ئالاقىسى يوق، ئۇلارنىڭ بېجىڭ زىيارىتىنى ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى ئەمەس، دۇنيا مېديالىرى ئاۋال خەۋەر قىلدى. نۇرغۇن خەۋەرلەردە ئشلىتىلگەن سۆز-جۈملىلەر ئەرەب ۋە مۇسۇلمان دۆلەتلىرىگە قارشى ناھايتى ئىغىر ۋە كەسكىن بولۇپ، ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى تۆھمەت-ئۆسەك سۆزلەردىن […]
تۇرغۇنجان، ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 21-نويابىر ياۋروپا ئۇيغۇر ئىنىستىتۇتىنىڭ 3-قېتىملىق خەلقئارالىق ئۇيغۇرشۇناسلىق يىغىنلىرى «خىتاي خەلق جۇمھۇرىيىتى مۇستەملىكىچىلىكى ۋە ئۇيغۇر رايونى» تېمىسىدا، بۇ ئاينىڭ 24 ۋە 25 -كۈنلىرى پىراگا شەھرىدە ئۆتكۈزۈلىدۇ. بۇ يېغىن-ياۋروپا ئۇيغۇر ئېنۇستىتۇتى، چېخ پەنلەر ئاكادېمىيەسى شەرقشۇناسلىق ئېنۇستىتۇتى،جەنۋە ئۇنېۋېرستىتى شەرقى ئاسيا بۆلۈمى قاتارلىق ئورۇنلار ھەمكارلىشپ ئورۇنلاشتۇرغان بولۇپ، بۇ« خەلقئارا ئۇيغۇرشۇناسلىق كونفىرانسى […]
ئۇيغۇرچە بۆلۈم: ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى تور بېكەتلىرى 17-نويابىردىن باشلاپ، ئارقا سۇپىدىن مەزمۇن يوللاش ئېىقتىدارىدىن قالدى. سەۋەبى، بېخەتەرلىككە مەسئۇل مۇتەخەسسلىرىمىزنىڭ مەلۇم قىلىشچە، بۇ- ختاي خاككىرلىرىنىڭ ئىزچىل داۋاملىشۋاتقان ئاپتوماتىك ھۇجۇملىرىنىڭ تور بېكەتلىرىمىزدىن بېخەتەرلىك يوچۇقى تاپقانلىقى ۋە نورمال مەشغۇلاتقا تەسر يەتكۈزگەنلىكىدۇر. ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى مەسلىنى ھەل قىلىش ئۈستىدە ئشلەۋاتىدۇ، مەزمۇنلار ۋاقتىنچە تور بېكەتكە يوللانماستىن،سوسيال مېدىياغا […]
ئەكرەم، ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى، 21-نويابىر 1942-يىلى ئامېرىكا دۆلەت مەجلىسى ماقۇللىغان قانۇن لايىھەسى بويىچە، ھەر يىلى نويابىرنىڭ 4-پەيشەنبە كۈنى ئامېرىكىلىقلار «مىننەتدارلىق بايرىمى»نى تەبرىكلەيدۇ. ھەر يىلى مىننەتدارلىق بايرىمىدا، ئامېرىكىلىقلار ئوتتۇرا ھساب بىلەن 46 مىلىيون توخۇ يەيدۇ. بۇ يىل «ئەركىنلىك» ۋە « قوڭغۇراق » ئسملىك ئىككى توخۇ ئامېرىكىلىقلارنىڭ ئاشقازىنىدىن ئامان قالىدۇ. ئامېرىكا پىرەزدىنتى جوۋ […]
مەرغۇبە، ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 21-نويابىر ئۇيغۇر كىشلىك ھوقۇق قۇرۇلۇشى (UHRP)تەتقىقاتچىسى پېتىر ئىرۋىن يتەكچىلىك قىلغان ئەڭ يېڭى تەتقىقات (دىئاسفورادىكى ئۇيغۇرلارنىڭ خەرىتىسى—Mapping the Uyghur Diaspora)ناملىق دوكلاتتا مۇھاجىرەتتىكى ئۇيغۇرلارنىڭ نوپۇسى ھەققىدە سانلىق مەلۇماتلار تەمىنلەنگەن. مۇھاجىرەتتىكى ئۇيغۇرلارنىڭ نوپۇسنى بىلىش-ئۇلارنىڭ ئانا تىلى ۋە مەدەنىيتنى ساقلاش تىرشچانلىقى ۋە ئۆز ۋەتىنى-خەلقى ئۈچۈن ئىلىپ بارغان ھەرىكەتلىرىنى چۈشنىش،ئىلگىرى سۈرۈشتە مۇھىم […]
ئەكرەمجان، ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 20-نويابىر ئارگىنتىنادا يېڭى پىرەزدىنتلىق سايلىمى ئاخىرلىشپ، ئوڭ قانات مىللەتچى خاۋىر مېلى ئۇتۇپ چىقتى. ئارگىنتىنا ئىغىر ئېقتسادى كىرىزس ئىچىدە بولۇپ، پۇل پاخاللىقى ۋە ئشسزلىق يۇقىرى، بۇ سولچىللارنىڭ قوللاشتىن ئايرىلىشنىڭ مۇھىم سەۋەبى دەپ قارالماقتا. سابىق ھۆكۈمەت ختاي بىلەن يېقىن بولۇپ، كۆپ تەنقىدگە ئۇچرىغان.ئەمما يېڭى پىرەزدىنت ئىلگىرى مۇنداق دىگەن: «ختايدا […]
ئەكرەم ئۇيغۇر ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 15-نويابىر 15-نويابىر كۈنى ئامېرىكا پىرەزدىنتى جوۋ بايدىن كالىفورنىيە سان فىرانسسكو شەھىرىدە ئۆتكۈزۈلىدىغان «ئاسيا تىچ ئوكيان ئېقتسادى ھەمكارلىق يېغىنى»دا 21 دۆلەت باشلىقنى كۈتۈۋالىدۇ.بۇ يېغىنغا ختاي دۆلەت رەئىسى شى جىن پىڭمۇ قاتنىشدۇ. ئۈچ كۈنلۈك يېغىن جەريانىدا جوۋ بايدىن بىلەن شى جىن پىڭ بىر قېتىم رەسمى سۆھبەتلىشدۇ. بۇ -ختاي […]
ئارمان ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى 2023-يىلى 16-نويابىر 15-نويابىر ئامېرىكا پرېزىدېنتى جو بايدىن سان فرانسىسكودا خىتاي رەئىسى شى جىنپىڭ بىلەن تۆت سائەتكە يېقىن يېپىق سۆھبەت ئېلىپ باردى. نۆۋەتتىكى ئامېرىكا-خىتاي مۇناسىۋەتلىرى يىرىكلەشكەن پەيتتە ئېلىپ بېرىلغان بۇ ئۇچرىشىش ۋەھالەنكى دۇنيا مېدىئالىرىنىڭ قىززىق نۇقتىسىدا ئايلاندى. ئىككى تەرەپ سۆھبىتىدە قانداق مەسىلىلەر مۇزاكىرە قىلىندى؟ نېمىلەر ھەل قىلىندى؟ بۇ […]
ختاي خەلق تورىنىڭ خەۋىرىگە ئاساسلانغاندا، يېقىندا ئاتالمىش «شىنجاڭ» ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق خەلق ھۆكۈمىتى خوتەن ۋىلايىتى خوتەن ناھىيەلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئورنىنى خوتەن شەھىرىدىن كۆچۈپ چىقىپ، خوتەن ناھىيە تەۋەلىكىدە ئورۇنلىشىشىنى تەستىقلىدى 1984-يىلى 6-ئايدا ختاي مەركىزى ھۆكۈمىتى «خوتەن شەھىرى»قۇرۇشنى تەستىقلاپ، خوتەن ۋىلايىتىگە قاراشلىق خوتەن ناھىيەسىنىڭ خوتەن بازىرى، شورباغ گۇڭشېسى، لاسكۇي گۇڭشېسى ۋە ئۇرۇقچىلىق مەيدانىنى […]
ئۆزبېكىستاندىكى ئۇيغۇرلار بۈگۈنكى مەركىزى ئاسىيا جۇمھۇرىيەتلىرىدە خېلى كۆپ ساندا ئۇيغۇرلار ياشايدۇ. مەركىزى ئاسىيا جۇمھۇرىيەتلىرى ئىچىدە ئەسلىدە ئۇيغۇرلار كۆپ ئولتۇراقلاشقان جاي پەرغانە ۋادىسىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان ئۆزبېكىستان بولۇپ، لېكىن 1937-1938-يىللاردا سوۋېت ھۆكۈمىتى ئۇيغۇرلارنىڭ ئىجتىمائىي سىياسى ۋە مەدەنىي مەركىزىنى ئۆزبېكىستاندىن قازاقىستانغا يۆتكىگەندىن كېيىن، ئۇلارنىڭ ئۆزبېكلەر بىلەن بولغان زور ئوخشاشلىق ئالاھىدىلىكلىرى ۋە باشقا […]
خەۋەر تەييارلىغۇچى: ئىھسان خەۋەر مەنبەسى: مەزكۇرنىڭ ئائىلە-تاۋابىئاتلىرى؛ ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 16-نويابىر تۈركىيە ئىستانبۇلدا قانۇنلۇق تىجارەت قىلىۋاتقان ئىلياس ئابلىكىم ،ئائىلىسى بىلەن بىرلىكتە ئالاھىدە ھەركەت ساقچىلىرىنىڭ ئۆيگە باستۇرۇپ كېرىشى بىلەن تۇتۇپ كېتىلگەن . بۇ كىشنىڭ ئۇرۇق-تۇققانلىرى «دۇنيانىڭ ھەرقايسى جايلىرىدا ھەركەت قىلىۋاتقان تەشكىلات، ۋە پائالىيەتلەرنىڭ قۇلدىن كىلىدىغان ئىمكانىيەتلەر بىلەن بۇ ئۇيغۇرلارنىڭ قۇيۇپ بېرىلىشى ئۈچۈن […]
ئەسكەرتىش: «مەزكۇر خەۋەر «شەرقىي تۈركىستان سۈرگۈندى ھۆكۈمىتى» سوسيال مېدىيا ھېساۋىدىن ئىلىندى.تەھرىرلەش، قوشۇش،ئىلىش ئىلىپ بىرىلمىدى» 2023 – يىلى 12 – نويابىر ۋاشىنگتون : شەرقىي تۈركىستان سۈرگۈندى ھۆكۈمىتى، شەرقىي تۈركىستان سۈرگۈندى پارلامېنتى بىلەن بىرلىكتە 9 – نۆۋەتلىك شەرقىي تۈركىستان ئالىي قۇرۇلتىيىنىڭ تاماملانغانلىقىنى ئىپتىخارلىق ئىلكىدە ئېلان قىلدى. بۇ ئەھمىيەتلىك پائالىيەت 2023 – يىلى […]
تۇرسۇنجان، ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 16-نويابىر 15-نويابىر كۈنى ئاسيا تىچ ئوكيان ئېقتساد ھەمكارلىق يېغىنىغا قاتناشقىلى كەلگەن ختاي دۆلەت باشلىقى شى جىن پىڭ ئامېرىكا پىرەزدىنتى بىلەن سۆھبەتلەشكەندىن كىين، جوۋ بايدىن ئاخبارات ئىلان قىلىش يېغىنى ئۆتكۈزدى. مۇخبىرلار جوۋ بايدىندىن مۇنداق سورىغان:« سز شى جىن پىڭ بىلەن سۆزلەشتىڭىز، سز ئۇنى ھازىرمۇ دىكتاتۇر دەپ چاقىرامسز ؟» […]
تۇرسۇنجان، ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى،15-نويابىر ئىككى كۈندىن بىرى، ئامېرىكا ئۇيغۇر بىرلەشمىسى، ئۇيغۇر كىشلىك ھوقۇق قۇرۇلۇشى، ئۇيغۇر ھەرىكىتى تەشكىلاتى ۋەكىللىرى باشقا تېبەت، خوڭكوڭلۇقلار بىلەن بىر سەپتە، ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقىنىڭ بىرىنچى قول پىلانلىغۇچىسى، ختاي كومپارتىيسنىڭ باش كاتىۋى، دىكتاتۇر شى جىن پىڭغا قارشى نارازىلىق نامايىشى ئىلىپ بارماقتا. ئامېرىكا ئۇيغۇر بىرلەشمىسى رەئىسى ئەلفىدار ئىلتەبىر، ئۇيغۇر كىشلىك ھوقۇق […]
ئەكرەم ئۇيغۇر ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 15-نويابىر 15-نويابىر كۈنى ئامېرىكا پىرەزدىنتى جوۋ بايدىن كالىفورنىيە سان فىرانسسكو شەھىرىدە ئۆتكۈزۈلىدىغان «ئاسيا تىچ ئوكيان ئېقتسادى ھەمكارلىق يېغىنى»دا 21 دۆلەت باشلىقنى كۈتۈۋالىدۇ.بۇ يېغىنغا ختاي دۆلەت رەئىسى شى جىن پىڭمۇ قاتنىشدۇ. ئۈچ كۈنلۈك يېغىن جەريانىدا جوۋ بايدىن بىلەن شى جىن پىڭ بىر قېتىم رەسمى سۆھبەتلىشدۇ. بۇ -ختاي […]
ئۇيغۇر خەلقىگە ئاۋاز ئارقىلىق خىزمەت قىلىش، تارىخ، سياسەت، مەدەنىيەت، سەنئەت، ئېقتساد توغىرسدا نادىر ئەسەرلەرنى يەتكۈزۈشنى مەقسەت قىلغان ئۇيغۇر رادىئوسىنىڭ ئەدەبى ئەسەرلەر سەھىپىسىدە، خەدىچە خانىم ئۇيغۇر يازغۇچى جالالىدىن بەھرامنىڭ «كونا قاپقان» ناملىق كىتابىنى ئوقۇپ، تەھرىرلەپ كۆپچىلىككە سۇنۇشنى باشلىدى. ئۇيغۇر رادىئوسى مۇھەرىرىمىزنىڭ بىلدۈرىشچە، خەدىچە خانىم چوڭ-كىچىك، ئەر-ئاياللارغا ماسلاشتۇرۇپ، چىرايلىق ئاۋاز بىرىپتۇ،قىنى كۆپچىلىك […]
تەييارلىغۇچى: ئافراسياپ ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى نۆۋەتتە، ئامېرىكا پىرەزدىنتى جوۋ بايدىن دۇنيانىڭ ئاسيا تىچ ئوكيان رايونىدىن كەلگەن 21 دۆلەت رەھبىرىنى ئامېرىكىنىڭ غەربىدىكى كالىفورنيە شتاتى تەرەققىيات شەھىرى ھسابلانغان سان فىرانسكو شەھىرىدە كۈتۈۋالىدۇ. يېغىن داۋامىدا، ساھىپخان جوۋ بايدىن شى جىن پىڭ بىلەن قوشۇمچە يېغىن سۆھبىتى (Side Line Meeting )ئۇچرىششدا بولىدۇ. ئۇنداقتا ئاسيا تىچ ئوكيان […]
ئافراسياپ، ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 14-نويابىر 8-يانۋاردىن 23-يانۋارغىچە نيۇيورك شەھىرىدە ئۆتكۈزۈلىدىغان ئامېرىكا بويىچە ئەڭ چوڭ ھۈججەتلىك فىلىم فېستىۋالى ( DOC NYC)دا، ئۇيغۇر يازغۇچى ئابدۇۋەلى ئايۇپنىڭ ھايات ھېكايىسى ئاساسىدا ختاينىڭ ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقى يورۇتۇپ بىرىلگەن «نېقاپ ئارقىسدا » (Behind the Mask)ناملىق ھۈججەتلىك فىلىم تۇنجى قېتىم قويۇلغان. مەزكۇر ھۈججەتلىك فىلىم – رىژىسور خاۋدرد باستنىس (haavardbustnes )تەرىپىدىن […]
تۇرسۇنجان، ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى 11-نويابىر، ختاي ھۆكۈمىتى غەربىي شىمال چېگرا بويىدىكى تۇنجى ئەركىن سودا سىناق رايونى ـ جۇڭگو (شىنجاڭ) ئەركىن سودا سىناق رايونى قەشقەر تارماق رايونىنىڭ يوپۇقىنى ئاچقان. تۇنجى تۈركۈمدە ختاينىڭ 35 چوڭ كارخانىسى ماكانلاشقان، ختاي تاراتقۇلىرىنىڭ دىيشچە، سودا ئەشيا ئوبوروتى، ئېلېكتىرونلۇق ئۇچۇر، يېڭى ماتېرىيال، ئاپتوموبىل پىششىقلاپ ئىشلەش قاتارلىق ساھەلەرنى ئۆز […]
