ئەخمەتجان، ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى، 28-دېكابىر ۋەتەن ئىچى -سرتىدىكى ئۇيغۇرلارغا مۇزىكا ئىجادىيتى ۋە گتارچىلىق بىلەن تونۇلغان ئەركىن ئابدۇللا 28-دىكابىر كۈنى ئۈرۈمچى دۆڭ كۆۋرۈك تياتىرخانىسدا مەستانىلار بىلەن ئۇچرىشش مۇزىكا كېچىلىكى ئۆتكۈزگەن. مەزكۇر خەۋەرنى يىللاردىن بىرى «مەن شنجاڭدىن كەلدىم»ناملىق تەشۋىقات سەھنىسىنى باشلىغان خوتەنلىك قۇربانجان سەمەت ئسىملىك ختاي تەشۋىقاتچىسى ئىنستگرام ۋە ۋىيبو قاتارلىق سۇپىلاردا كەڭرى […]
شەخسلەر
«تۆھپىكار ئۇيغۇرلار »تېمىسدىكى يۈرۈشلۈك ماقالىلىرىم (6) تاھىر ئىمىن ئۇيغۇرىئان (ئەسكەرتىش: بۇ يازمىدىن ئابلىكىم ئەمەت ئاكىنىڭ ئالدىن خەۋىرى يوق) بۈگۈن تېۋىتتردا ئۇچۇر كۆرۋىتىپ، تۇيۇقسز بىر چەتئەللىك كىشنىڭ ئۇيغۇر سەنئەتكار ئابلىكىم ئەمەت ئاكىنىڭ شەخسى تور بېكىتىنڭ ئادېرسنى ئەۋەتكەنلىكىگە كۆزۈم چۈشتى. تور بېكەتنى ئېچىپ، ۋەتەن مەنزىرىلىرى ۋە ئۇيغۇر مەدەنىيتىگە ئائىت فوتو-سۈرەتلەر، ۋىدىئولار ، […]
ئۇيغۇرلار ئارىسىدا كۆزگە كۆرۈنگەن داڭلىق خەتتات، فوتوگراف، نۇرغۇن قىممەتلىك كىتاپلارنىڭ مۇقاۋسنى لايىھەلىگۈچى قاينام جاپپار 6-دىكابىر ئۈرۈمچىدە ۋاپات بولدى. قاينام جاپپار ئىلگىرى شىنجاڭ قانۇنچىلىك گېزىتىدە فوتوگراف ۋە مۇخبىر بولۇپ ئشلىگەن. ئۇ كۆپ قېتىم ئۇيغۇر خەتتاتلىقى ۋە ۋەتەن مەنزىرىلىرى ساھەسىدە كۆرگەزمە ۋە پائالىيەتلەرنى ئۇيۇشتۇرغان. 2009-يىلى قەتلىئامغا ئايلانغان ئۈرۈمچى 5-ئېيۇل ۋەقەسى پارتىلىغاندىن كىين، […]
ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى ئۈچۈن گۈلزار تەييارلىدى 6-دىكابىر دۇنيا سەنئەت ۋە مۇزىكا ساھەسنىڭ بارلىق رىكورتلىرىنى سان ۋە سۈپەت جەھەتتە يېڭىلىغان تايلور سۋېفىت 2023-يىلدىكى ئەڭ داڭلىق شەخس بولۇپ باھالاندى. تايلور سۋىفىت كىم؟ تۆۋەندىكى پاكىتلار سزگە ھەممىنى دەپ بىرىدۇ: *12 قېتىم ئەڭ نوپۇزلۇق گىراممى مۇزىكا مۇكاپاتىغا ئېرشتى. *دۇنيا بويلاپ قويغان ئىراس (Eras Tour ) […]
ئابدۇرېشىتھاجى كېرىمى «ئويغان خەلقىم، يارادۇر قەلبىم…» ناملىق كىتاپتىن ئارىيە پۈتۈن ئۆمرىنى ئەل-ۋەتەن ئۈچۈن ئاتاۋەتكەن سۆيۈملۈك، قەيسەر ئوغلان، مەرھۇم كۆرەش كۈسەننىڭ ئاخىرقى ئىجادىيەت ناخشا تېكىستلىرىنىڭ بىرىدە بۈگۈنكى ۋەزىيەتتىكى بىزنىڭ ھالىتىمىز، نېمە قىلىشىمىز كېرەكلىكى شۇ قەدەر چوڭقۇر مەنا بىلەن ئوچۇق، روشەن ئىپادىلەپ بەرگەن. ناخشا تېكىستى: ئەرەبلەر بېرىدۇ دەپتىم، تۈركلەر بېرىدۇ دەپتىم، بىز […]
ئىگە-چاقىسز ئۇيغۇر ئستانبۇلدا كېسەل بىلەن ۋاپات بولغان ئىجتىمائى تاراتقۇلاردىن ئىلىندى.8-نويابىر ئىجتىمائى تاراتقۇلاردىن مەلۇم بولۇشىچە، سۈرەتتىكى ئەكبەرجان ئىسملىك ئۇيغۇر كىشى 11 – ئاينىڭ 7 – كۈنى ئىستانبۇلدىكى بىر دوختۇرخانىدا ۋاپات بولغان. بۇ كىشىنڭ كەسپى ئاشپەز بولۇپ، ئاقسۇدىن ئىكەن. تۈركىيەدە ھېچقانداق ئۇرۇق – تۇغقىنى يوقكەن، ئۆزى يالغۇز ياشغانىكەن. ئاغرىپ يېتىپ قالغىلى 8 […]
ئالاقىدار ئۇچۇرلار داۋاملىق يېڭىلىنىدۇ؛ كونيادا ياشاۋاتقان، پىشقەدەم ئۇيغۇر مۇھاجىرلاردىن بارات ھاجىم(ئابدۇللاھ قاراجىم )2023-يىلى 11-ئاينىڭ 3-كۈنى كېسەل سەۋەبىدىن ۋاپات بولدى. مەرھۇم ھايات چاغدا جامائەت ئىشلىرىغا ئاكتىپ قاتناشقان، ۋەتەنپەرۋەر ياخشى كىشى ئىدى.
مەھمۇتجان ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى 2023-يىلى 9-ئۆكتەبىر 7-ئۆكتەبىر سوسيال مېدىيادا تارقالغان ۋىدىئوغا ئاساسلانغاندا، تونۇلغان ئۇيغۇر گىتارچى، ئامېرىكا كالىفورنىيە شتاتىدا ياشاۋاتقان گىتارچى ئەركىن ئابدۇللانىڭ بېيجىڭ ئايرۇدۇرمىدا باشقىلار تەرىپىدىن قارشى ئېلىنىۋاتقان كۆرۈنۈشى تارقالدى. ئەركىن ئابدۇللا ئەينى چاغدا ۋەتەندە ئۇيغۇرلار بېشىغا ئىلىپ كۆتۈرگەن ئۇيغۇر سەنئەتكار بولسىمۇ، ئەمما ئۇ ئىزچىل ئۆزىنىڭ يېقىن دوستلىرى، قېرىنداشلىرى قولغا ئېلىنغاندىمۇ، […]
ئاتامنى ئەڭ ئاخىرقى كۆرگەن ۋاقتىم 2012-يىلى 2-فىۋرال كۈنى بولۇپ، ئۇ چاغدا بىز بېيجىڭ پايتەخت خەلقئارالىق ئايرودرومىدا ئامېرىكىغا ئۇچىدىغان ئايروپىلانغا ئولتۇرۇشقا تەمشىلىۋاتقان ئىدۇق. ئاتام ئىندىئانا ئۇنىۋېرسىتىتى(Indiana University) غا زىيارەتچى ئالىم سۈپىتىدە بىر يىللىق ئۆگىنىشكە بارماقچى ئىدى. ئۇ چاغدا مەن 18 ياشقا كىرگەن بولۇپ، ئاتام بىلەن بىرلىكتە ئامېرىكىغا بارماقچى ۋە ئۇ يەرلىشىۋالغۇچە […]
ئابدۇۋەلى ئايۇپ 2023-يىللىق لىنگاپاكىس خەلقئارا مۇكاپاتىغا ئېرىشتى؛27-سېنتەبىر، ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى 26-سېنتەبر كۈنى دۇنيادىكى تىلشۇناسلىق تەتقىقاتى ۋە تىل پائالىيەتچىلىرى ئۈچۈن خىزمەت قىلىدىغان تەشكىلات-لىنگاپاكس (Linguapax International) بايانات ئىلان قىلىپ مۇنداق دىدى: بىز ياۋروپا ئانا تىل كۈنىنى بىر قالتىس خوش خەۋەر بىلەن تەبرىكلەيمىز،2023-يىللىق خەلقئارا لىنگاپاكس مۇكاپاتىنىڭ ئۇتقۇچىسى- ئۇيغۇر تىلشۇناس، پائالىيەتچى، يازغۇچى ۋە شائىر ئابدۇۋەلى […]
تۇرسۇنجان ئۇيغۇر، ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى، 22-سىنتەبىر بۈگۈن ئامېرىكا تاراتقۇلىرى يېقىنقى زاماندىكى «ئەڭ چوڭ چېرىكلىك ۋەقەسى» خەۋىرى بىلەن ئالدىراش بولدى،داڭلىق كېڭەش پالاتا ئەزاسى،يېڭى جىرسى شتاتىدىن كەلگەن ، دىموكراتلار پارتيسى ۋەكىلى، ئامېرىكا كېڭەش پالاتاسى تاشقى مۇناسۋەت كومېتىتى باشلىقى بوب مەنەندەز ( Bob Menendez)-ئامېرىكا ئەدلىيە منتسرلىكى جەنۇبى رايون تەپتىش تەرىپىدىن پارا ئىلىش جىنايىتى بىلەن ئەيىپلەندى. […]
تۇرسۇنجان، ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى، 14-سىنتەبىر يېقىندا، دۇنيادىكى ئەڭ باي شەخس ئىلان ماسك (Elon Musk) ھەققىدە ۋالتىر (Walter Isaacson’) تەرىپىدىن يېزىلغان كىتاپ زور غۇلغۇلا قوزغىدى، مەزكۇر كىتابتا ئىلان ماسكنىڭ خاراكتىرى كىشلەر بىلمەيدىغان نۇرغۇن ۋەقەلەر ئارقىلىق ئېچىپ بىرىلگەن. كىتابتا يەنە ئىلان ماسك ئەركىن مېدىيا (The Free Press’ )نىڭ مۇخبىرى بارس (Bari Weiss)قا مۇنداق […]
مەرغۇبە ،ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 14-سىنتەبىر دەۋر ھەپتىلىك ژۇرنىلى بۈگۈن ئىلان قىلغان تېزىملىكتە، ياپونىيە پارلامنىتىنىڭ ئۇيغۇر ئايال ئەزاسى ئارفىيە ئەرىنى 2023-يىللىق كىينكى ئەۋلات 100 مەشھۇر (2023 TIME100 Next)مەشھۇر شەخس قاتارىغا تېزىلدى. ئارفىيەنى تونۇشتۇرۇپ يېزىلغان ماقالىدە ئۇنىڭ ياپونيەدەك،كۆپىنچە ئەرلەر تەرىپىدىن كونتىرۇل قىلىنىدىغان سياسى سەھنىدە بىر ئايال بولۇشى، ئۇيغۇر -ئۆزبەك پەرزەنتى ئىكەنلىكى، ئۇنىڭ ئىنگىلىزچە، […]
تۈركىيەدىكى ئەڭ پشقەدەم ئۇيغۇر جامائەت ئەربابلىرىدىن بىرى، ئۇزۇندىن بىرى تۈركىيەدە ياشاپ، سياسى پائالىيەت ۋە جامائەت ئشلىرى بىلەن شۇغۇللۇنۇپ كەلگەن ئۇيغۇر -ئەمرۇللا ئەفەندىگىل ئەپەندى `12-سىنتەبىر يۈرەك كېسلى بىلەن ئالەمدىن ئۆتتى. ئەمرۇللا ئەفەندىگىل ئەپەندى 1955-يىلى ئۇيغۇرستاننىڭ يەكەن ناھىيسدە تۇغۇلغان ، 1965-يىلى 10 يېشدا ئاۋال ئافغانستان ئاندىن تۈركيەگە كۆچۈپ كەلگەن. مەرھۇم 1989-يىلى قەيسەرى […]
تۇرسۇنجان،ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى,13-سىنتەبىر مۇھاجىرەتتە ئۇزۇن يىللاردىن بىرى ،ئۇيغۇر مۇستەقىللىقى ھەققىدە ئىزدىنىپ كەلگەن يازغۇچى ئازات قاسم ئەپەندى 2023-يىلى 13-سىنتەبىر تۈركىيەدە كېسەل سەۋەبى بىلەن ۋاپات بولدى. ئىگەللىشمىزچە، ئازات قاسم ۋەتەندە تۇغۇلغان، ئەدەبىيات ساھەسدە كۆزگە كۆرۈنگەن، ئوتتۇرا ئاسيادا بىر مەزگىل ياشىغان، ئۇيغۇر تارىخى، سياسى مەۋجۇتلۇقى ، مۇستەقىللىق ۋە قوراللىق كۆرەش ھەققىدە مۇھاجىرەتتىكى ئۇيغۇر تەشكىلاتلىرى […]
9-سېنتەبىر كۈنى «ئاسىيا لىبېرال دېموكراتىك ئىتتىپاقلىق كېڭىشى» ساھىبخانلىق قىلغان سەييرو زالىدا ياپونىيەدە ئۇزۇن يىللاردىن بىرى سياسەت پائالىيەت بىلەن شۇغۇللۇنۇپ كەلگەن ئۇيغۇر پائالىيەتچى ئىلھام مەھمۇتنىڭ «ئۇيغۇرۇمدا ياشلىغىم» ناملىق كىتاۋى نەشر قىلىنغانلىقىنى خاتىرىلەش ئۈچۈن پالىيەت ئوتكۇزۇلدى. پائالىيەتكە شۇ جايدىكى ئۇيغۇرلارغا كۆڭۈل بۆلىدىغان سياسى ساھەدىكى ياپونىيەلىك زاتلار ۋە زىيالىيلار قاتناشقان. ئىلھام مەھمۇت ئۇزۇن […]
ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى ئۈچۈن تەييارلىغۇچى تاھىر ئىمىن ئۇيغۇرىئان (2 October 1869 – 30 January 1948) Mahatma Gandhi گەندى ھىندستانلىق ئادوۋكات،سياسئون،ئېجتىمائى پائالىيەتچى،يازغۇچى، ھىندستاننىڭ بىرىتانىيە ھۆكۈمرانلىقىغا قارشى مىللەتچى ھەرىكىتىنىڭ باشلامچىسى، ئۇ ھىندستان دۆلەت ئاتىسى دەپ تەرىپلىنىدۇ.گەندى خەلقئارادا سياسى ۋە ئېجتىمائى ئۆزگىرىشلەرنى روياپقا چېقىرىش ئۈچۈن «زوراۋانلىق بولمىغان قارشىلىق ھەرىكىتى ( (satyagraha) ) باشلامچىسى بولغانلىقى ئۈچۈن ھۈرمەتكە […]
Mustafa Kemal Atatürk, Mustafa Kemal Pasha 1881-يىلى،سالونيكا يەنى ھازىرقى گېرىتسيەنىڭ سسالونىكا شەھىرىدە تۇغۇلغان، 1938-يىلى 10-نويابىر ئستانبۇلدا ۋاپات بولغان.ئۇ ئەسكەر، سياسىئون ۋە ئسلاھاتچى،تۈركىيە جۇمھۇرىيتىنىڭ قۇرغۇچىسى ۋە تۇنجى پىرەزدىنتى (1923-1938).ئۇ تۈركىيەنىڭ قانۇن ۋە مائارىپ تۈزۈلمسنى زامانىۋىلاشتۇرغان، ياۋروپا تۇرمۇش ئۇسۇلىنى ئۆزلەشتۈرۈشنى تەشەببۇس قىلغان.لاتىنچە ئىېلىپبەگە كۆچۈش ۋە ياۋروپالىقلارنىڭ فامىلە ئۇسۇلىنى قوللىنشقا ئىلھام بەرگەن. ئاتا […]
تۇرسۇنجان، ئۇيغۇر ئاگىنىتلىقى، 1-ئاۋغۇست ئۇيغۇر شائىرى، يازغۇچى، رىژىسور تاھىر ھامۇت ئىزگىلنىڭ « «كېچىدە تۇتقۇن قىلىنىشنى كۈتۈش»ناملىق ئەسلىمە ئەسەر پېنگىۋىن نەشرىياتى تەرىپىدىن نەشر قىلىنىپ بازارغا سلىندى. مەزكۇر كىتاپ-تاھىر ھامۇت ئىزگىلنىڭ 2017-يىلى ئاۋغۇست ئېيىدا ئۇيغۇرلارنىڭ ۋەتىنىدىن ئايرىلىشتىن بۇرۇن، ختتاي ھۆكۈمىتىنىڭ ئۇيغۇرلارغا قاراتقان باستۇرۇش، تۇتۇشلىرى ۋە بىر يۈرۈش جىنايى قىلمشلىرى ئىنچىگە سۈرەتلەنگەن ئەسلىمە […]
