كىشىلىك ھوقۇقنى كۆزىتىش جەمئىيىتى يېقىندا نەشىر قىلغان »خىتاينىڭ ئىدىئولوگىيىدىكى ۋىرۇسنى تازىلاش نامىدا شىنجاڭ مۇسۇلمانلىرىغا قارشى ئېلىپ بېرىۋاتقان ئىش- پائالىيەتلىرى« ناملىق 117 بەتلىك دوكىلات خىتاي مەركىزى ھۆكۈمىتىنىڭ ئۇيغۇرلارنى خالىغانچە تۇتقۇن قىلىۋاتقانلىقى
ماقالىلار
ئەزىز ئۇيغۇرلۇرۇم، دۇنيادا مۇستەقىل بۇلۇشمنى خالىمايدىغان مىللەت يوق. ھەتتا كومپارتىيەگە 30 يىل ئىشلىگەن ئۇيغۇر كادىرلارمۇ مۇستەقىللىقىنى خالايدۇ. لاكىن، ھازىزقى ۋەزىيەت بىزدىن نىمىنى كۈتىدۇ؟ ئائىلىسىنى قۇتقۇزۇزش ئۈچۈن زور بىلەن توڭكاي خىتايغا تىگىۋاتقان ئىپپەت ئابىدىسى ئۇيغۇر قىزلىرىمىز، ئورگانلىرى مەجبۇرى سۈكۈلۈپ سىتىلىۋاتقان قىران يىگىتلىرىمىز، لاگىردا ئۆلىۋاتقان قان قېرىنداشلىرىمىز، خىتاي ھۆكۈمىتى تەرىپىدىن توپلىنىۋىلىنغان ئۇششاق بالىلىرىمىز بىزدىن نىمە كۈتىدۇ؟ ماركو روبىيو ئۇيغۇر قانۇن لاھىيەسىدە شىنجاڭ دەپتۇ، شەرقى تۈركىستان دىسە بولمامدۇ ئۇ ماز دەمدۇ ۋە ياكى مىنۇت بىشىغا بىر قىزىمىز دەپ
نوتۇقنىڭ مەزمۇنى تۆۋەندىكىچە :
ئالدى بىلەن جەنۋەدىكى كىشىلىك ھوقوق يىغىنىدا ئادالەت ياقىلاپ، بىز شەرقى تۈركىستانلىقلار ئۈچۈن گەپ قىلغان، بىز ئۈچۈن بېلەت تاشلىغان ھەرقايسى دۆلەتلەرگە، تەشكىلاتلارغا ۋە يەككە شەخىسلەرگە ئالاھىدە رەھمىتىمىزنى بىلدۈرىمەن.
جازا لاگىرى تىراگېدىيىسى ئوتتۇرغا چىققاندىن كىيىن، دىئاسپورادىكى شەرقى تۈركىستانلىقلار ئارىسىدا يىڭى بىر پىكىر ئىقىمى شەكىللىنىۋاتىدۇ. شەرقى تۈركىستان ۋە ئۇيغۇر داۋاسى قىلىۋاتقان سىياسىي تەشكىلات رەھبەرلىرىدىن ئىلمىي جەمىيەتلەرنىڭ باشلامچىلىرىغىچە، كۆزگە كۆرۈنگەن زىيالىيلاردىن ھۆرمەتكە سازاۋەر ئىلىم ئەھلىلىرىگىچە،
قەلەم سۇندى، ئەلەم ئەزدى دىلىمنى، شامال دارىپ كىكەچ قىلدى تىلىمنى. قۇلۇم تۇتماس، پۇتۇم باسماس پالەچ مەن، نىمەم بىلەن قىلاي رازى ئېلىمنى؟
بۇ ئەسەرنى تارىختىكى شەرقىي تۈركىستان جۇمھۇرىيىتى ۋە بارلىق ھۆرلۈك كۈرەشلىرى ئۈچۈن ئۆزىنى تەقدىم قىلغان ھەم ھازىرمۇ جازا لاگېرلىرىدا ھۆرلۈككە تەلپۈنىۋاتقان مىليونلىغان خانىم-قىزلارغا بېغىشلايمەن.
ئىلاۋە: ساختلىق ، يالغانچىلىق ۋە نۇمۇسسىزلىق تارىختىن بېرى خىتاي دۆلەت سىياستىنىڭ ئايرىلماس بىر قىسىمى بولۇپ كەلمەكتە. بۇنى باشقىلار قانداق شەكىلدە ئىلمي ئاتاشقا تىرشسۇن ، لىكىن ئەڭ بىۋاستە، قىسقا ۋە چۈشىنشلىك ئاتاش ئۇسۇلى يۇقارقىدەك ئاتاشتۇر. خىتاي تارىخىدىكى ئەمىنيە ۋە يېغىلىق دەۋرىدە شەكىللەنگەن ھىيلە ـ نەيرەڭۋازلىق ، ئالدامچىلىق ، ۋاستە تاللىماسلىق، قارانىيەت ۋە قېلىنلىق ئاللىقاچان خىتاي ھاكىمىيەت سىستىمسىنىڭ دەستۇرىغا ئايلىنىپ كەتتى ۋە خىتاي بۇلارنى پەم ـ پاراسەت ۋە قالتىس تاكتىكا دەپ ماختىنىپ كەلمەكتە. خىتاينىڭ قايسى سۇلالسى ياكى ھۆكۈمىتى ھاكىميەتنى قولغا ئىلشىدىن قەتئىينەزەر ، ئوزۇقلانغ
دۇنياغا ئەمدى شۇنىسى ئايان بولدىكى، ئۇيغۇرلار 21-ئەسىردىكى ئەڭ قاباھەتلىك كۇلتۇرال قەتلىئامنى بېشىدىن كەچۈرۈۋاتىدۇ. قانچىلىك دەرىجىدە تولۇقسىز بولۇشىغا قارىماي، ئۇشبۇ قەتلىئامنىڭ قۇربانلىرى بېرىۋاتقان گۇۋاھلىق بېرىشلەر شۇنى كۆرسەتتىكى، خىتاي ئەخلاق جەھەتتىكى قەبىھلىك ۋە پسىخولوگىيە جەھەتتىكى باغرىقاتتىقلىق بىلەن ئۇيغۇرلارنى ھەر جەھەتتىن ۋەيران قىلىۋاتىدۇ. شى جىنپىڭ دەل مانا مۇشۇ قەتلىئامنىڭ باش پىلانلىغۇچىسىدۇر، ئەمما ئۇ كۆپ ھاللاردا خەلقئارانىڭ بېسىمى ۋە تەنقىدىدىن قانداقتۇر بىر يوللار بىلەن قېچىپ، بۇ قەتلىئامنىڭ سۈكۈتتىكى ۋە دىققەتتىن سىرت تۇرىۋاتقان ئېلىپ بارغۇچىسىغا ئايلاندى.
ئۇيغۇر مىللىتى قىرغىن قىلىنىش خەتىرىدە ياشاۋاتىمىز، دىياسفورادىكى ئۇيغۇرلار تۈرلۈك ئۇسۇللار بىلەن ۋەتەندە قالغان ئۇيغۇرلارنى قۇتۇلدۇرۇش ھەرىكىتىنى داۋام قىلىۋاتىدۇ، كۆپ ساندىكى ئۇيغۇر جامائىتىنىڭ كۈتكىنىنىڭ ئەكسچە، بىر قسم پائالىيەتچى گۇرۇپپىلار ۋە شەخسلەر ئارىسىدىكى تۈرلۈك ماجرالار، ئىچكى زىددىيەتلەر ئۇيغۇرلارنىڭ قۇتۇلۇش ھەرىكىتى ئۈچۈن ئېغىر توسالغۇلارنى پەيدا قىلماقتا.
2017-يىللارنىڭ باشلىرى بولسا كېرەك، ۋەتەندىكى بىر ساقچى دوستۇم ئۈندىدار ئارقا كۆرۈنىشى رەسىمىگە يۇقىرى بېسىملىق توك ئۇلانغان ئورالما سىم بىلەن قورشالغان يەھۇدىيلار جازا لاگىر كورپۇسلىرىنىڭ رەسىمىنى چىقىرىپ قويغان ئىكەن. ئۇ چاغدا «بۇ رەسىم نىمە رەسىمدۇ ؟» دەپ بىلمىگەن ئىكەنمەن. كىيىن لاگىرلار توغۇرلۇق خەۋەرلەر جىقايغانسىرى، يەھۇديىلار جازا لاگىرلىرى توغۇرلۇق كۆپ ۋىدىئو ، رەسىملەرنى كۆردۈم، ھەيران قالدىم، ئۇ دوستۇمنىڭ چىقىرىپ قويغان رەسىمىنى مەن يەھۇدىيلار جازا لاگىرلىرى تەسۋىرلەنگەن رەسىملەردە ئۇچراتتىم …..شۇندىن كېيىن كۆڭلۈمگە ۋەھىمە چۈشتى، قورقتۇم….ئۇخلىيالمىدىم…
يېڭى تەۋرىنىش قەيەردە ۋە قاچان بولىدۇ؟ بۇ سۇئالغا جاۋاپ بېرىش ئۈچۈن 21 – ئەسىر گىئولوگىيلىك چاك سىزىقلىرىنى تەتقىق قىلىشىمىز، تېپىپ چىقىشىمىز كېرەك. گىئولوگىيدىكىدەك باشقا ساھەلەردىمۇ تەۋرەش نوقتىلىرى بولىدۇ. بۇ تېمىنى تەتقىق قىلىش ئۈچۈن، ئەڭ باشتا سۈركىلىشلەرنىڭ قەيەردە توقۇنۇشقا ئايلىنىدىغانلىقىغا قارىشىمىز كېرەك. ئىسلام دۇنياسىدىكى ھەرىكەتلەر ئازىيىۋاتقان بۈگۈنكى كۈندە، دۇنيادىكى ئەڭ مۇقىمسىز رايون قەيەر بولىشى مۇمكىن؟
ئۆلتۈرۈلگەن ئۇيغۇرلار تىزىملىكى خىزمىتى تاھىر ئىمىن ئۇيغۇرىئان ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى خىتاي كوممۇنىستلىرىنىڭ ئۇيغۇرلارغا قاراتقان ۋەھشيانە زۇلۇمى چېكىگە يېتىپ ھەر كۈنى سوراقتا ئۆلتۈرۈلۈۋاتقان، لاگىر-تۈرمىدە ئۆلگەن، ئۆزىنى ئۆلتۈرۈۋالغان ئۇيغۇرلارنىڭ سانى كۈنسېرى كۆپەيمەكتە ۋە بۇ ھەقتە ئېنىق بولمىغان ئۇچۇرلار ئېقىپ يۈرمەكتە. دۇنيانىڭ خىتاينىڭ ئۇيغۇر سىياسىتىنى تەنقىد قىلىشىغا ئەگىشپ، خىتاي يالغان تەشۋىقات ئارقىلىق لاگىرلارنى پەردازلىماقتا، […]
بۇ يىلقى ئەڭ قىزىق نۇقتا بولۇۋاتقان «ئامېرىكا-خىتاي سودا ئۇرۇشى» غا ھەممەيلەن دىققەت قىلىۋاتقان بولۇشى مۈمكىن. بۇ يىلقى ئامېرىكىنىڭ دۆلەت بىخەتەرلىكى يىغىندا ئامېرىكا خىتاينى «ئىستىراتېگىيەلىك رەقىب» ى دەپ بېكىتكەن، يەنى خىتاي ئامېرىكىغا نىسبەتەن «تېرورىزىم» دىنمۇ چوڭ تەھدىت دېيىلگەن[1]
ئامېرىكا قوشما شىتاتلىرى ھۆكىمىتىگە: مەن باتۇر قاراخانلې ( Batur KARAHANLI) شەرقى تۈركىستانلىق ئۇيغۇر. ھازىر تۈركىيەدە ياشاۋاتىمەن. مېنىڭ ئائىلەمدىن مەندىن باشقىلار ئانا يۇرتۇم شەرقى تۈركىستاندا تۇرىدىغان بولۇپ، ئاتا – ئانام، ئىككى ئىنىم ۋە بىر سىڭلىم بىلەن 2017 – يىلى 6 – ئاينىڭ 25 – كۈنىدىن تارتىپ تا ھازىرغىچە ئالاقىلىشالمىدىم.
ھىچكىم يوق (ھېكايە) (تاھىر ئىمىن ئۇيغۇرىئان) قۇياش دەرىزىدىن ئۇنىڭ يۈزىگە چۈشكەندە ئۇ ئويغاندى،ئاز ئۇخلىغاچقا يەنىلا مادارسز ئىدى، بۇرۇن سەھەرچى ئىدى، ھازىر ئشلار ئۆزگەردى.ئۆزگەرگەن نەرسلەر ئىچىدە كىچە بىلەن كۇندۇز ئەڭ روشەن نەرسە ئىدى،كىچىسى ئۇخلىيالمايتتى،ئۇنىڭ پىغانلىرى ئۇنى غەلىتە ئنسانغا ئايلاندۇرۇپ قويغانىدى.ئۇ ئورنىدىن تۇرۇش-تۇرماسلىق ھەققىدە خىلى ئۇزۇنغىچە بىر قارارغا كىلەلمىدى،چۇنكى يەنە ئورنىدىن تۇرسا […]
2018-يىلى 10-ئاينىڭ 9-ئۆكتەبىر فايىرفاكىس شەھىرى تاھىر ئىمىن ئۇيغۇرىئان ئۇيغۇر ئاگېىنتلىقى 10-ئاينىڭ 6-كۈنى چۈشتىن كىين سائەت بەشتە ئامېرىكا پايتەختى ۋاشنگىتون ئەتراپىدىكى فايىرفاكىس شەھىرىگە جايلاشقان ئۇيغۇر ئىگىلىك تىكلەش مەركىزى يېقىن ئەتراپتىكى ئۇيغۇر جامائىتى بىلەن تولدى،ئادەتتىكى قاينام تاشقىنلىققا چۆمۈلگەن پائالىيەت مەركىزىدە چوڭلار،ياشلار ھەتتا بالىلارغىچە جەم بولغان بولۇپ،ئۇلار بۇگۇن بۇ يەردە بىر ئەھمىيەتلىك […]
ۋەتەنگە ئاتىدىم قىزىمنى ھەتتا، قىزىممۇ تۇمارىس،نۇزۇگۇم،رىزۋان
قىلىدۇ.] بەلكىم يەنە بەزى خىتايدىن ئۈمۈد كۈتكەنلەر«خىتاي ئەگەر دېموكراتىيە يولىغا ماڭسىچۇ؟ ئەگەر كوممۇنىستىك پارتىيە سىياسىي ئىسلاھات ئېلىپ بېرىپ توغرا يولغا ماڭسىچۇ؟ » دىيىشى مۈمكىن.
ئۇيغۇر قىسمەتلىرى (دوكتۇر نەبىجان تۇرسۇن)
دىمۇكراتىيە مائارىپ پائالىيىتىدۇر.نادان خەلىق دىمۇكراتىك تۈزۈمگە ئۆتسە ئولىگار(ھوقۇقىنى ئۆز مەنپەئىتى ئۈچۈن ئىشلىتىدىغان ھۆكۈمران ئازسانلىق گۇرۇپ) تۈزۈم شەكىللىنىدۇ.داۋاملاشسا دەموگوگ(سىياسەتنى ئۆز ئىدىيىلىرىگە بوي سۇندۇرۇپ،خەلىقنىڭ مىللىيەتچىلىك ياكى دىندارلىققا ئوخشاش ھىسياتلىرىنى سۈيئىستىمال قىلىدىغان ئاز سانلىق گۇرۇپ) لار شەكىللىنىدۇ
