د ئۇ ق قۇرۇلغانلىقىنىڭ 20 يىللىقىنى خاتىرىلەش پائالىيىتى ھەققىدە بايانات (مەنبەسى: د ئۇ ق ئورگان ھساۋاتى، ئەينەن تارقىتىلدى) دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى زامانىدا مۇھاجىرەتتىكى ئۇيغۇر مىللىي ھەرىكىتىنىڭ يىتەكچى ئورگانلىرى ھېسابلانغان، «شەرقىي تۈركىستان (ئۇيغۇرىستان) مىللىي قۇرۇلتىيى» بىلەن «دۇنيا ئۇيغۇر ياشلىرى قۇرۇلتىيى»نىڭ بىرلىشىشى نەتىجىسىدە 2004-يىلى ئاپرىل گېرمانىيەنىڭ ميۇنخېن شەھرىدە ۋۇجۇدقا كەلگەن ئىدى. 20 […]
ئۇيغۇر تەشكىلاتلىرى
مەنبەسى: ياۋروپا شەرقىي تۈركىستان مائارىپ جەمئىيىتى سوسيال مېدىيا ھساۋاتى ياۋروپا شەرقىي تۈركىستان مائارىپ جەمئىيىتى 2009 ـ يىلى گوللاندىيەدە رەسمى ئەنگە ئېلىنىپ قۇرۇلغاندىن باشلاپ ھەر ئۈچ يىلدا بىر سايلام ئېلىپ بارىدىغان بولۇپ، 2024-يىلى 1- ئاينىڭ 1 – كۈنى 6- قېتىملىق سايلام ئېلىپ باردى. سايلام ئىچكى سايلام بولۇپ، سايلامغا ئىدارە ۋە ئىستىشارە […]
كانادا ئۇيغۇر ھوقۇقلىرىنى ھېمايە قىلىش قۇرۇلۇشى دېرىكتورى مەمەت توختى ئەپەندىنىڭ ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقىغا بىلدۈرىشچە، 2020- يىلى 9- ئاينىڭ 20- كۈنىدىن باشلاپ ھەر ھەپتەنىڭ پەيشەنبە كۈنى سائەت 3-4 ئارىسىدا توختاۋسىز خىتاي ئەلچىخانىسى ئالدىدا نامايىش قىلىپ خىتاينىڭ ئۇيغۇر ئىېرقى قىرغىنچىلىق جىنايىتىنى ئەيپلەپ كەلمەكتە ئىكەن. ئۇنىڭ بىلدۈرىشچە، ئۇيغۇرلارنىڭ بۇ كانادالىق قوللىغۇچىلىرى مەيلى قار، يامغۇر، […]
ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى ئۈچۈن تۇرسۇنجان تەييارلىدى 30-نويابىر ختاينىڭ يەر شارى بويلاپ ئېشپ بىرىۋاتقان تەسر كۈچى، ھەتتا دۆلەتلەر ھالقىغان قارا قولى غەرپ دۇنياسنى ئەندىىشگە سالماقتا.ختاينىڭ ياۋروپادىكى ئنسان ھەقلىرى ساھەسىگە كۆرستۋاتقان تەسر كۈچىنى چۈشىنىش ۋە مۇھاكىمە قىلىش ئۈچۈن ياۋروپا ئېتتپاقى پارلامېنتى ئالاقىدار كومېتىتلىرى ئۇيۇشتۇرغان « خىتاينىڭ ياۋروپادىكى كۈنسىرى ئېشىپ بېرىۋاتقان تەسىرى»توغرىسدا مۇھاكىمە ئىلىپ […]
«9 نەپەر ئۆز قېرىندىشىمىز بۇگۈن كانادا كۆچمەنلەر مىنىستىرلىكى تەرىپىدىن كاناداغا كىلىدىغان 10،000 ئۇيغۇرنىڭ ئىھتىياجى بولغان رەسمىيەت ئىشلىرىنى بىجىرىش ئۈچۈن كەسپى تەربىيلىنىش قوبۇل قىلىشقا باشلىدى. مىللىتىمىزگە خەيرلىك بولسۇن.» مەمەت توختى،28-نويابىر
24-25-نويابىر كۈنى ،بېلگىيەنىڭ لۆۋېن ئۇنۋېرسىتدا «21-ئەسىردىكى ئىنسانىيەتكە قارشى جىنايەت ۋە خەلقارالىق تەشكىلاتلارنىڭ رولى »دىگەن تېمىسدىكى مۇھاكىمە يېغىنىدا ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقى ئاساسى تېما قىلىنغان بولۇپ، مەزكۇر مۇھاكىمە يىغىنىغا گوللاندىيەدىن لاگىر شاھىتى قەلبىنۇر سدىق خانىم، ئەنگىلىيەدىن ئەدىپ ۋە شائىر ئەزېز ئەيسا ئەلكۈن ، بېلگىيە ئۇيغۇر جەمئيتى رەئسى ئەكپەر تۇرسۇن قاتارلىقلار ختاي ھاكېمىيتى ئاستىدا […]
مەرغۇبە، ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 21-نويابىر ئۇيغۇر كىشلىك ھوقۇق قۇرۇلۇشى (UHRP)تەتقىقاتچىسى پېتىر ئىرۋىن يتەكچىلىك قىلغان ئەڭ يېڭى تەتقىقات (دىئاسفورادىكى ئۇيغۇرلارنىڭ خەرىتىسى—Mapping the Uyghur Diaspora)ناملىق دوكلاتتا مۇھاجىرەتتىكى ئۇيغۇرلارنىڭ نوپۇسى ھەققىدە سانلىق مەلۇماتلار تەمىنلەنگەن. مۇھاجىرەتتىكى ئۇيغۇرلارنىڭ نوپۇسنى بىلىش-ئۇلارنىڭ ئانا تىلى ۋە مەدەنىيتنى ساقلاش تىرشچانلىقى ۋە ئۆز ۋەتىنى-خەلقى ئۈچۈن ئىلىپ بارغان ھەرىكەتلىرىنى چۈشنىش،ئىلگىرى سۈرۈشتە مۇھىم […]
تۇرسۇنجان، ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 18-نويابىر ئۇيغۇر پائالىيەتچىلەردىن دولقۇن ئەيسا، نۇرى تۈركەل ۋە مەمەت توختى قاتارلىقلار كانادا ھۆكۈمىتى ۋە تەتقىقات مەركەزلىرى بىرلىكتە ساھىپخانلىق قىلىدىغان مۇھىم بېخەتەرلىك يېغىنى -خالىفاكستا جەم بولدى. بۇ يېغىن-دۇنيانىڭ بېخەتەرلىكى ھەققىدىكى ئاكادىمىك، تېخنىك ۋە دىپلوماتىك تېرشچانلىقلار ھەققىدىكى يېغىن بولۇپ، ئۇيغۇر ۋەكىللەر مۇھىم شەخس، ئورگان ۋە ھۆكۈمەت ۋەكىللىرى بىلەن كۆرۈشۈپ، […]
تۇرغۇنجان، ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 21-نويابىر ياۋروپا ئۇيغۇر ئىنىستىتۇتىنىڭ 3-قېتىملىق خەلقئارالىق ئۇيغۇرشۇناسلىق يىغىنلىرى «خىتاي خەلق جۇمھۇرىيىتى مۇستەملىكىچىلىكى ۋە ئۇيغۇر رايونى» تېمىسىدا، بۇ ئاينىڭ 24 ۋە 25 -كۈنلىرى پىراگا شەھرىدە ئۆتكۈزۈلىدۇ. بۇ يېغىن-ياۋروپا ئۇيغۇر ئېنۇستىتۇتى، چېخ پەنلەر ئاكادېمىيەسى شەرقشۇناسلىق ئېنۇستىتۇتى،جەنۋە ئۇنېۋېرستىتى شەرقى ئاسيا بۆلۈمى قاتارلىق ئورۇنلار ھەمكارلىشپ ئورۇنلاشتۇرغان بولۇپ، بۇ« خەلقئارا ئۇيغۇرشۇناسلىق كونفىرانسى […]
مەرغۇبە، ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 21-نويابىر ئۇيغۇر كىشلىك ھوقۇق قۇرۇلۇشى (UHRP)تەتقىقاتچىسى پېتىر ئىرۋىن يتەكچىلىك قىلغان ئەڭ يېڭى تەتقىقات (دىئاسفورادىكى ئۇيغۇرلارنىڭ خەرىتىسى—Mapping the Uyghur Diaspora)ناملىق دوكلاتتا مۇھاجىرەتتىكى ئۇيغۇرلارنىڭ نوپۇسى ھەققىدە سانلىق مەلۇماتلار تەمىنلەنگەن. مۇھاجىرەتتىكى ئۇيغۇرلارنىڭ نوپۇسنى بىلىش-ئۇلارنىڭ ئانا تىلى ۋە مەدەنىيتنى ساقلاش تىرشچانلىقى ۋە ئۆز ۋەتىنى-خەلقى ئۈچۈن ئىلىپ بارغان ھەرىكەتلىرىنى چۈشنىش،ئىلگىرى سۈرۈشتە مۇھىم […]
ئەسكەرتىش: «مەزكۇر خەۋەر «شەرقىي تۈركىستان سۈرگۈندى ھۆكۈمىتى» سوسيال مېدىيا ھېساۋىدىن ئىلىندى.تەھرىرلەش، قوشۇش،ئىلىش ئىلىپ بىرىلمىدى» 2023 – يىلى 12 – نويابىر ۋاشىنگتون : شەرقىي تۈركىستان سۈرگۈندى ھۆكۈمىتى، شەرقىي تۈركىستان سۈرگۈندى پارلامېنتى بىلەن بىرلىكتە 9 – نۆۋەتلىك شەرقىي تۈركىستان ئالىي قۇرۇلتىيىنىڭ تاماملانغانلىقىنى ئىپتىخارلىق ئىلكىدە ئېلان قىلدى. بۇ ئەھمىيەتلىك پائالىيەت 2023 – يىلى […]
تۇرسۇنجان، ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى،15-نويابىر ئىككى كۈندىن بىرى، ئامېرىكا ئۇيغۇر بىرلەشمىسى، ئۇيغۇر كىشلىك ھوقۇق قۇرۇلۇشى، ئۇيغۇر ھەرىكىتى تەشكىلاتى ۋەكىللىرى باشقا تېبەت، خوڭكوڭلۇقلار بىلەن بىر سەپتە، ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقىنىڭ بىرىنچى قول پىلانلىغۇچىسى، ختاي كومپارتىيسنىڭ باش كاتىۋى، دىكتاتۇر شى جىن پىڭغا قارشى نارازىلىق نامايىشى ئىلىپ بارماقتا. ئامېرىكا ئۇيغۇر بىرلەشمىسى رەئىسى ئەلفىدار ئىلتەبىر، ئۇيغۇر كىشلىك ھوقۇق […]
تۇرسۇنجان، ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 9-نويابىر لېتۋانىيە ۋىلنىيۇس شەھىرىدە ئۈچ كۈن داۋام قىلغان «دۇنيا ئەركىنلىك قۇرۇلتىي» تۇنجى نۆۋەتلىك چوڭ قۇرۇلتىينى ئاچتى.56 دۆلەتتىن كەلگەن 200 دىن ئارتۇق دىموكراتىيە ۋە كىشلىك ھوقۇق ھېمايىچىلىرى 34 كىشلىك رايون خاراكترلىك رەھبەرلىك ۋە ستىراتىگىيە كوللىكتىۋي سايلاپ چىقتى. دولقۇن ئەيسا ۋە ئۆركەش دۆلەت ئاسيا تىچ ئوكيان رايونىغا ۋاكالىتەن رەھبەرلىك […]
ئۇيغۇر ئاگىنىتلىقى،7-نويابىر 11-ئاينىڭ 6-كۇنى لىتۋانىيە پايتەختى. ۋىلنىئۇسدا 55 دۆلەتتىن كەلگەن 300’گە يىقىن ۋەكىللەرنىڭ قاتنىشىشى بىلەن باشلىغان دۇنيا ئەركىنلىك قۇرۇلتىينڭ يىللىق ئۇمۇمىي يېغىنى داۋاملىشىۋاتىدۇ. بۇ ھەقتە ئۆمەر قانات ئەپەندى مۇنداق دىگەن: » لىتۋانىيە تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىگىنىڭ ھەمكارلىقىدا ئۆتكۈزۈلىۋاتقان يېغىنغا قاتناشقان ئۇيغۇر ۋەكىللەر، ئۇيغۇر ئىرقىي قىرغىنچىلىغى مەسىلىسىنى يېغىننىڭ كۈنتەرتىۋىگە كىرگۇزدى. بۇ يېغىننىڭ […]
ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى ئۇيغۇرچە قانىلى 2023-يىلى 30-ۋە 31-ئۆكتەبىر كۈنلىرى دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىينىڭ تەشكىللىشى، ياپونىيە ئۇيغۇر جەمئىيتىنىڭ ساھىپخانلىقى، ياپونيە پارلامنىتىنىڭ قوللىشى بىلەن توكيودا «ئۇيغۇر خەلقئارا مۇنبىرى» پارلامنىت ئەزالىرى ئۇچرىشىشى چوڭ يېغىنى ئۆتكۈزۈلدى.مەزكۇر يېغىن ھەققىدە ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى خەلقئارا بۆلۈم تىل قاناللىرى ۋە ئۇيغۇرچە قانىلى خەۋەر ئىلان قىلدى.مەزكۇر يېغىن ھەققىدە تېخىمۇ تەپسلى مەلۇماتقا ئىگە […]
تۇرغۇنجان، ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 1-نويابىر (ئەسكەرتىش: مەزكۇر خەۋەرنىڭ ئسلام ئۆچمەنلىكى، يەھۇدى ئۆچمەنلىكى، ئامېرىكا ئۆچمەنلىكى، تۈركىيە ئۆچمەنلىكى بىلەن ھىچقانداق ئالاقىسى يوق، تۆھمەت -قارىلاش قوبۇل قىلىنمايدۇ.) ئامېرىكىدىكى كۆزگە كۆرۈنگەن سياسى پائالىيەتچى سالىھ خۇدايار ئامېرىكىنىڭ كونسرۋاتىپ تاراتقۇلىرىدىن بىرى خەۋەرلەر ھەپتىلىكىگە زىيارەت بىرىپ، ئۇيغۇرلار قوللاشقا ئېرىشسە، مۇستەقىللىقنى قولغا كەلتۈرەلەيدىغانلىقىنى بىلدۈرگەن. خەۋەردە مۇنداق دېيىلگەن: «شەرقىي تۈركىستان […]
ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى ئۇيغۇرچە بۆلۈمى، 1-نويابىر دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىي ياپونيەنىڭ توكيو شەھىرىدە ئۆتكۈزگەن «ئۇيغۇر خەلقئارا مۇنىبرى»پارلامىنت ئەزالىرى ئارا ئۇچرىششدا، دۇنيانىڭ ھەر قايسى جايلىرىدىن كەلگەن پارلامىنىت ئەزالىرىدىن باشقا، ئالىملار ۋە زىياليلارمۇ كۆپلەپ قاتناشقان. بۇلار ئىچىدە تۈرك مىللەتلىرىدىن بولغان ئۆزبەك زىيالى كامالىدىن رابىموۋمۇ بار بولۇپ، ئۇ ئالاقىدار سۆھبەتلەردە مەخسۇس سۆز قىلغاندىن باشقا، يىغىن […]
ۇرسۇنجان، ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 28-ئۆكتەبىر ۋاشنگىتوندا جايلاشقان ئۇيغۇر كىشلىك ھوقۇق قۇرۇلۇشى ئىجرائىيە دىرىكتورى، دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىي ئىجرائىيە رەئىسى ئۆمەر قانات ئەپەندى ئامېرىكىنىڭ داڭلىق «دىپلومات»سياسى ژۇرنىلىدا ئوبزور ئىلان قىلىپ، بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى باش كاتىۋى ئانتونيۇ گۇتەررەسنى ختاينىڭ ئۇيغۇرلارغا قاراتقان ئىرقى قىرغىنچىلىقىغا قارشى ھەرىكەت قوللىنىشقا چاقىردى. ئۆمەر قانات ئوبزوردا، ب د ت باش […]
تۇرسۇنجان، ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى، 25-ئۆكتەبىر دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىي رەئىسى دولقۇن ئەيسا ئەپەندى دىئاسفورادىكى خەلقنى ئۇيغۇر مىللى مەنپەئىتىنى بىرىنچى ئورۇنغا قويۇشقا چاقىردى. ئۇ مۇنداق دىدى: ئۇيغۇرلار بىر ئادالەتلىك مىللەت، ھەر قانداق زۇلۇمغا ئۇچرىغۇچىغا ھسداشلىق قىلىدۇ. نۆۋەتتىكى دۇنيا ۋەزىيتىگە قارساق، دۇنيادىكى ھەر قانداق مىللەت ۋە دۆلەت ئۈچۈن ئۆزىنىڭ مەنپەئىتى بىرىنچى ئورۇندا ىز تۇرىدۇ، […]
ئامېرىكىدا تۇرۇشلۇق تونۇلغان ئۇيغۇر سياسى پائالىيەتچى سالىھ خۇدايار 8-ئۆكتەبىر تېۋىتتردا ئىنگىلىزچە بايانات ئىلان قىلىپ مۇنداق دىدى: «بەزى ئۇيغۇرلاردىن پەرقلىق ھالدا، مەن ختاي ۋە ئىراننىڭ قوللىشىغا ئېرىشكەن خاماسنىڭ غالجىرلىقىغا قارشى ئسرائىلىيە بىلەن بىر سەپتە تۇرىمەن. ختاي پەلەستىننى قوللاۋاتقان بىر پەيتتە، شەرقى تۈركستاننى بېسۋىلىشنى، رەھمسزلەرچە قىرغىنچىلىقىنى داۋاملاشتۇرماقتا. باشقا نۇرغۇن مۇسۇلمان دۆلەتلەرگە ئوخشاش، […]
