ئەسكەرتىش: ئەسلى ماقالىدىكى شنجاڭ سۆزى-مۇستەملىكە ئاستىدىكى ئۇيغۇرستان دەپ ئىلىندى.بۇ ئاتالغۇ ب ب س غا ۋەكىللىك قىلمايدۇ. كىشىلىك ھوقۇق كۆزىتىش تەشكىلاتىنىڭ (HRW) دوكلاتىغا ئاساسلانغاندا، خىتاي ھۆكۈمىتى مۇستەملىكە ئاستىدىكى ئۇيغۇرستاندا ئۇيغۇر مۇسۇلمان مەدەنىيىتىنى يوقىتىش مەقسىتىدە يۈزلىگەن يېزا-كەنتلەرنىڭ ئىسىملىرىنى ئۆزگەرتكەن. بۇ تەشكىلاتنىڭ دوكلاتىغا كۆرە، 2009-يىلىدىن 2023-يىلىغىچە بولغان ئارىلىقتا، مۇستەملىكە ئاستىدىكى ئۇيغۇرستاندىكى ئۇيغۇرلارنىڭ دىنى، […]
سىياسەت
تۈركىيە تاشقى ئشلار مىنستىرى خاقان فىداننىڭ ئۇيغۇرستان زىيارىتى دۇنيادا ئوخشمىغان ئىنكاسلارنى قوزغىماقتا. گەرچە خاقان فىدان ئۈرۈمچى ۋە قەشقەر زىيارىتىدە، ئۇيغۇرلار بىلەن يۈزەكى سالاملىشپ،پاراڭلاشقان بولسمۇ، ئەمما ختاينىڭ ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقى ھەققىدە ھىچقانداق ئىپادە بىلدۈرمىگەن. ئەكسچە ختاينىڭ تەشۋىقاتىغا ئۇيغۇن ھالدا، يېنىكلىك بىلەن ختاينىڭ زېمىن پۈتۈنلۈكىنى قوغداش، خىتاي بىلەن تېرورىزىمغا قارشى تۇرۇش مەسللىرىدە ختايغا […]
ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى: 12-ئىيۇن مەنبەسى: ئامېرىكا ۋەتەن خەۋپسىزلىك مىنىستىرلىكى ۋە نيۇيورك ۋاقىت گېزىتى ئامېرىكا ۋەتەن خەۋپسىزلىك مىنىستىرلىكى(Department of Homeland Security)-تۈنۈگۈن ختاينىڭ ئۈچ شىركىتىنى ئۇيغۇرلارنى مەجبۇرى ئەمگەككە سالغانلىقى سەۋەبلىك ئامېرىكىغا مەھسۇلات كىرگۈزۈشتىن چەكلەيدىغانلىقىنى ئىلان قىلدى.بۇ شىركەتلەر ۋە ئۇلارنىڭ مەھسۇلاتلىرى، 2021-يىلى ماقۇللانغان «ئۇيغۇر مەجبۇرى ئەمگەكنى چەكلەش قانۇنى»دىكى، ختاي ۋە چەتئەل شىركەتلىرىنىڭ ئۇيغۇرلارنى مەجبۇرى […]
ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 3-ئيۇن ئۇيغۇر ئاگېنتلىقىدىن ئىگىلىگەن مەلۇماتلارغا قارىغاندا، 3-ئىيۇن كۈنى ئۇيغۇر ئىسلام مەركىزى ئامېرىكا مۇسۇلمانلىرىغا ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقىنى تونۇشتۇرۇش ۋە لاگېر شاھىتلىرىنىڭ خىتاي ھاكىمىيىتىنىڭ ئۇيغۇرلارغا قاراتقان جىنايەتلىرى ھەققىدە گۇۋاھلىق بېرىش پائالىيىتىنى باشلىغان. بۇ پائالىيەت تونۇلغان پەلەستىنلىك ئۆلىما ئۆمەر سۇلايماننىڭ تېكساستىكى «ۋەلىي رېنچ ئىسلام مەركىزى»دە باشلانغان. مەزكۇر ئىسلام مەركىزى ئامېرىكىدىكى ئۇيغۇر ئىسلام […]
ئاداس ئىسرائىلىيە يەھۇدى تەشكىلاتى 2 يىلدىن بىرى ھەر ئاينىڭ 3-پەيشەنبە كۈنى ختاي ئەلچىخانىسى ئالدىدا «ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقىنى توختات»نامىدا ئىلىپ بىرىلىۋاتقان نامايىش داۋام قىلماقتا. ئاداس ئىسرائىلىيە يەھۇدى تەشكىلاتى ئۇدا 2 يىل ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقىغا قارشى نامايىشنى داۋاملاشتۇرۇپ كەلگەن ئاز ساندىكى تەشكىلاتلاردىن بىرى ھېسابلىنىدۇ. بۇ نامايىشقا ھەر قېتىم ئۇيغۇر ئامېرىكا بىرلەشمىسى، ئۇيغۇر كىشلىك ھوقۇق […]
20-ماي، ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى ئامېرىكا دۆلەت مەجلىسى كېڭەش پالاتاسى ئىلان قىلغان تەكشۈرۈش دوكلاتىدا دىيشلىچە، دۇنيادىكى ئۈچ چوڭ ماشنا شركىتى ۋە ماركىلىرىدىن ( BMW )، ( Jaguar Land Rover ) ۋە ( VW AG ) ختايدىن ئۇيغۇر مەجبۇرى ئەمگىكى بىلەن ياسالغان زاپچاسلارنى ئشلەتكەن. ئامېرىكا ھۆكۈمىتى ئۇيغۇر مەجبۇرى ئەمگىكىگە چېتشلىق ھەر قانداق مەھسۇلاتنى […]
17-ماي، ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى ئۇيغۇر كىشلىك ھوقۇق قۇرۇلۇشى مۇدىريەت دىرىكتورى نۇرى تۈركەل ئستپا بەردى. مۇئاۋىن مۇدىرىيەت دىرىكتورى جاستىن ئادام (Justinian Rudelson Ben-Adam)يېڭى مۇدىرىيەت دىرىكتورى بولۇپ سايلاندى.
دىياسپورادىكى ئۇيغۇر پەرزەنىتلىرىنىڭ ۋەتەن ۋە مىللەت سۆيگۈسى ئىپادىلىرى ھەققىدە: ۋەتەنپەرۋەرلىك ۋە ئۇيغۇر مىللى كىملىك سۆيگۈسى بىلەن چوڭ بولۇۋاتقان ئۇيغۇر پەرزەنىتلىرى كەلگۈسمىزنىڭ ئۈمىدلىرىدۇر. ئۇلارنىڭ ئۆزىنىڭ كىملىكىنى، قەيەردىن كەلگەنلىكىنى، ئاتا-ئانىسنىڭ چەتئەللەردە قانچىلىك جاپالاردا ياشاپ ئۆزىنى چوڭ قىلغانلىقىنى، ئۆزىنىڭ ئەسلى يۇرتى، بوۋىلىرى، مومىلىرىنىڭ كىم ئىكەنلىكىنى،نىمە ئۈچۈن ئۆزلىرىنىڭ ئۆزى ياشاۋاتقان دۆلەتلەردىكى باشقا خەلقلەر بىلەن […]
ختاي دۆلەت رەئىسى شى جىن پىڭ 5 يىلدىن بىرى تۇنجى قېتىم ياۋروپاغا رەسمى زىيارەتتە بولماقتا، ئۇ فىرانسيە، ھونگىرىيە ۋە سېربىيە قاتارلىقلار دۆلەتلەرنى زىيارەت قىلىدۇ ۋە ختاينىڭ ياۋروپادا چەكلىنىۋاتقان شركەتلىرىگە بازار ئېچىشنى، ياۋروپا بولسا ختاينى روسيە ئۈچۈن ئۇكرائىناغا قارشى ياردەم ئەۋەتمەسلىككە قايىل قىلىشقا تېرىشىدۇ.بۇلار تاراتقۇلاردا دىىيلىۋاتقىنى. مەيلى ختاي مەيلى ياۋروپا تاراتقۇلىرىدا […]
ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى ئۇنېۋرسال بۆلۈمى تەييارلىدى 16-ئاپرىل كۈنى ئامېرىكا دۆلەت مەجلىسدە، ۋاشنگىتوندىكى «ئۇيغۇر ھەرىكىتى»تەشكىلاتىنىڭ يتەكچىلىكىنىڭ ساھىپخانلىقىدا، ئامېرىكا دۆلەت مەجلىسدە، ئامېرىكا دۆلەت مەجلىسى ئەزالىرىدىن تەشكىل تاپقان «ئۇيغۇر گۇرۇپپىسى»ياكى (Uyghur Caucus)قۇرۇلغان. مەزكۇر گۇرۇپپىغا مەجلىس ئەزالىرىدىن توم سۇئازى ۋە كىرستوف سمىس قاتارلىقلار ئەزا بولۇپ، ئۇلار يىللاردىن بىرى ئامېرىكا دۆلەت مەجلىسدە ئۇيغۇرلار ئۈچۈن قانۇن چىقىرىش، […]
تاھىر ئىمىن ئۇيغۇرىئان ئېىنىقىلىما: ئۇيغۇر مەجبۇرى (قۇل) ئەمگىكى نۆۋەتتە ختاي ھۆكۈمىتى ھامان بىر كۈنى تەلتۆكۈس يوقتىشنى مەقسەت قىلغان ئۇيغۇرلارنىڭ بار-يوقىنى مۇسادىرە قىلغاندىن كىين جسمىدىن ئەڭ يۇقىرى چەكتە پايدىلىنىش ئۈچۈن يولغا قويغان سياسىتى بولۇپ، بۈگۈنكى دۇنيادا ئەڭ كۆپ تىلغا ئىلىنغان ئۇيغۇرلارغا ئائىت سياسى تېمىدۇر. ئۇيغۇر مەجبۇرى ئەمگەككە قارشى ھەرىكەتلەرنىڭ رولى: مەجبۇرى […]
زىخرۇللا (خەلق ساداسى سەھىپىسى-ئوقۇرمەنلەرنىڭ تۈرلۈك مەسللەردىكى ئوخشمىغان كۆز-قارىشغا بىرىلگەن ئورۇن بولۇپ، پىكىرلەر ئوقۇرمەن ئاپتورغا مەنسۇپتۇر.) بىر ھەپتىدىن بېرى بىر تۈرك مۇخبىرنىڭ سۈرىيەدىكى ئۇيغۇرلار ھەققىدىكى بايانلىرى تورلارنى قاپلىدى. ئۇ سۆزىدە « تۈركىيەنىڭ قولى بىلەن سۈرىيەگە ئورۇنلاشقان ئۇيغۇرلارنىڭ خىتاينىڭ لاگىرلىرىنى ھەققانىيلاشتۇرۇپ قويغان»لىقىنى ئىلگىرى سۈردى. مۇخبىرىنىڭ مەقسىتى بەزىلەر دېگەندەك، مەيلى ئاق پارتىيەنى سېسىتىش […]
ئەركىنجان، ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 18-مارت ئامېرىكا ئاۋازىنىڭ 15-مارت ئىلان قىلغان Liam Scott ئىمزاسدىكى «شنجاڭدىن يىراق جايدا، ئۇيغۇرلار ئۆز مەدەنىيتىنى تېرىك ساقلىماقتا»ناملىق ماقالىسدە، گىرمانىيەنىڭ مۇنىخ (بەزىلەر ميۇنىخ دەپ ئشلىتىدۇ)شەھىرىدىكى ئۇيغۇرلارنىڭ ئۇيغۇر تىلى ۋە مەدەنىيتىنى ساقلاش تىرىشچانلىقى ئالاھىدە خەۋەر قىلىنغان. مەزكۇر ماقالىدە، بۇ شەھەردىكى ئۇيغۇر ئانا تىل مەكتىۋى ئوقۇتقۇچىلىرىدىن سالامەت ھاشىم (Salamet Hashim) […]
ئەركىنجان، ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 15-مارت ئامېرىكا ھۆكۈمىتى باشقۇرۇشدىكى ئامېرىكا دىموكراتىيە فوندى جەمئىيتى 14-مارت كۈنى ۋاشنگىتوندىكى باش شتابى يېغىن زالىدا، دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىي رەئىسى دولقۇن ئەيسانىڭ ختاي ھاكىمىيتىنىڭ ئىچكى ۋە تاشقى سياسىتىدىكى رەزىللىكلىرى يورۇتۇپ بىرىلگەن «ختاينىڭ ئەركىنلىك قىلتىقى»ناملىق كىتاۋى ھەققىدە مەخسۇس سۆھبەت يېغىنى ئۆتكۈزگەن. يېغىندا ئالدى بىلەن ئامېرىكا دىموكراتىيە فوندى جەمئىيتى رەئىسى […]
دۆلەت مەجلىسى: تىك توكنى چەكلەيمىز. تىرامپ: تىك توكنى چەكلەش خاتا ئەركىنجان، 12-مارت، ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى ئامېرىكا ھۆكۈمەت قاتلىمىدا، تىك-توكنى ئەيىپلەش ۋە چەكلەش قىزغىنلىقى تىرامپ دەۋرىگە سوزۇلىدۇ. ئەمما تېخىچە چەكلەپ بولالىغىنى يوق. تىك توكنىڭ پۇقرالار ئارسىدىكى ئشلىتىشچانلىقى يۇقىرى.ئامېرىكىدا 170 مىلىيوندىن ئارتۇق ئامېرىكىلىقلار تىك-توكنى ئاكتىپ ئشلىتىدۇ. مىلىيونلىغان ئامېرىكىلىقلار ئاساسلىق ئېقتسادى كېرىم يارىتىش ياكى […]
دۆلەت مەجلىسى: تىك توكنى چەكلەيمىز. تىرامپ: تىك توكنى چەكلەش خاتا ئەركىنجان، 12-مارت، ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى ئامېرىكا ھۆكۈمەت قاتلىمىدا، تىك-توكنى ئەيىپلەش ۋە چەكلەش قىزغىنلىقى تىرامپ دەۋرىگە سوزۇلىدۇ. ئەمما تېخىچە چەكلەپ بولالىغىنى يوق. تىك توكنىڭ پۇقرالار ئارسىدىكى ئشلىتىشچانلىقى يۇقىرى.ئامېرىكىدا 170 مىلىيوندىن ئارتۇق ئامېرىكىلىقلار تىك-توكنى ئاكتىپ ئشلىتىدۇ. مىلىيونلىغان ئامېرىكىلىقلار ئاساسلىق ئېقتسادى كېرىم يارىتىش ياكى […]
ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 8-مارت ئامېرىكا پىرەزدىنتى جوۋ بايدىن 7-مارت ئاخشام ئامېرىكا دۆلەت مەجلىسدە يىلدا بىر قېتىم سۆزلەيدىغان ئەڭ چوڭ دۆلەت ئەھۋالى نۇتۇقىدا، ئۇيغۇرلارنى تىلغا ئالمىدى.ئۇ ئامېرىكا ئىچكى سياسەتلىرى، جۈملىدىن ئاياللارنىڭ بالا چۈشۈرۈش ھوقۇقى، دۆلەت ئىچىدە قورال كونتىرۇل قىلىش، كۆچمەنلەر ھوقۇقى، ئۆزىنىڭ رىقابەتچىسى تىرامپنىڭ دىموكراتىيەگە دۈشمەن ئىكەنلىكى، ئېقتسادى تەرەققىيات ۋە ئشقا ئورۇنلاشتۇرۇش […]
ئەركىنجان، ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 23-فېۋرال ياپونىيە نېككى خەۋەرلىرىگە ئاساسلانغاندا، گىرمانىيەنىڭ مەبلەغ سلىش ساھەسدىكى قانۇنى ۋە ئەخلاقى مەسللەرنى نازارەت قىلىدىغان ۋە تەۋسيە قىلىدىغان ئورگان ئەخلاقلىق مەبلەغ سالغۇچىلار بىرلەشمىسى ( he German Association of Ethical Shareholders) ۋالكس ۋاگون شركىتىنىڭ ئۇيغۇر مەجبۇرى ئەمگىكىگە چېتشلىق بولغانلىقى ئۈچۈن ئۇزۇن مۇددەتلىك مەبلەغنى قايتۇرۋىلىشقا چاقىرغان. ۋالكس ۋاگون يېقىنقى […]
مەرھابا، ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى18-فېۋرال ئامېرىكا دۆلەت مەجلىسى توم لەنتوس كىشىلىك ھوقۇقى كومېسيەسى ئۇيۇشتۇرغان «دۆلەت ھالقىغان باستۇرۇش ۋە ئامېرىكىنىڭ ئىنكاسى»ناملىق گۇۋاھلىق بېرىش يېغىنىدا ئامېرىكىدىكى ھەر قايسى دىكتاتۇرا دۆلەتلەرنىڭ ھۇجۇم نىشانى بولۇۋاتقان ئېزىلگۈچى مىللەت ۋە باستۇرىلىۋاتقان خەلقلەرنىڭ ۋەكىللىرى گۇۋاھلىق بېرىشكە تەكلىپ قىلىنغان.مەزكۇر گۇۋاھلىق بېرىش يېغىنغا ئامېرىكا ئۇيغۇر بىرلەشمىسىنىڭ رەئىسى ئەلفىدار ئابلىكىم ئىلتەبىر خانىم […]
ئەركىنجان، ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 15-فېۋرال ئامېرىكا ئاۋام پالاتاسى، جۇمھۇرىيەتچىلەر پارتىيسى ئەزاسى ياڭ كىم بىلەن دىموكراتلار پارتىيسى ئەزاسى ئامى بىرا بىرلىكتە تەكلىپ سۇنغان «ئۇيغۇر سياسى ھەرىكىتى قانۇنى 2766» (Uyghur Policy Act (H.R.2766))نى مۇتلەق كۆپ سانلىق 414 ئاۋاز بىلەن ماقۇللىدى. مەزكۇر قانۇن لايىھەسى ئامېرىكا تاشقى ئشلار منسترلىكىنىڭ ئۇيغۇرلارغا ئالاقىدار بىر ماسلاشتۇرغۇچى تەيىنلەپ، ئامېرىكا […]
