نەبىجان تۇرسۇن ( تارىخ پەنلىرى دوكتور) مىلادىيە 2025-يىلى 2-ئاينىڭ 20-كۈنى، 92 يىل ئىلگىرى كىندىك قېنى تۆكۈلگەن مۇقەددەس ۋە ئەزىزانە قەشقەر تۇپراقلىرىغا 15 يېشىدا ئايرىلىش بىلەن ئىككىنچىلەپ قەدەم باسالمىغان بىر زات يەنىلا ۋەتىنىدىن كەلتۈرگەن قەشقەر توپىسى، ۋەتەن توپىسى […]
سىياسەتچى،ئاكتېۋسىت
تۇردى غوجىنىڭ غۇلامىدىن پاختا ھەققىدىكى ئەسلىمىسى مەرھۇم غۇلامىدىنكام ئامېرىكىغا كېلىپ يەرلەشكەن تۇنجى ئۇيغۇر بولۇپلا قالماستىن، ئەينى ۋاقىتتا خىتاي كوممۇنىستلىرى تاجاۋۇز قىلىپ كىرگەندە قاچقان ئۇيغۇرلارنىڭ ئەڭ ئاخىرقى شاھىتلىرىدىن بىرى ئىدى. غۇلامىدىن ئاكىنىڭ ۋەتەن سۆيگۈسى، مىللەت سۆيگۈسى تىللاردا داستان بولۇشقا ئەرزىيدۇ. مەن غۇلامىدىنكام بىلەن تۇنجى قېتىم تېخى مەكتەپتە ئوقۇۋاتقان ۋاقتىمدا 1995-يىلى يازلىق […]
چوڭلار، ئۇستازلارنىڭ ئۇزۇن ۋاقىتلار بۇرۇنلا ئۇيغۇر خەلقى ئۈچۈن ئەركىنلىك ۋە ئادالەت ئىزلەپ يولغا چىقىشى – توغرا تاللاش بولۇپ، ئۇ شەخسىي بۇرچنى ئادا قىلىش بولۇپلا قالماي، كېيىنكىلەر ئۈچۈن ئاساس ھازىرلاش ۋە نىشان كۆرسىتىش رولىنىمۇ ئۆتەيدۇ. ئىلگىرىكىلەرنىڭ بارلىق ئىشلىرى توغرا ياكى نەتىجىلىك بولۇشى ناتايىن. ئەمما كۆرسەتكەن ئىرادە ۋە تىرىشچانلىقنىڭ ئۆزىلا – بىز […]
95 يشېدا ئامېرىكىدا ئالەمدىن ئۆتتى ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 19-فېۋرال ھاياتى ئۇيغۇر خەلقىنىڭ مۇستەقىللىق كۆرەشلىرى بىلەن ئۆتكەن ئىنقىلاپچى ۋە جامائەت ئەربابى غۇلامىدىن ئەھمەت پاختا 2025-يىلى 19-فېۋرالدا ئامېرىكىدا كېسەل سەۋەبى بىلەن ئالەمدىن ئۆتتى غۇلامىدىن پاختانىڭ تەرجىمھالى (تەرجىمھال مەنبەسى ئۇيغۇرلار ژۇرنىلى) غۇلامىدىن پاختا شەرقىي تۈركىستانلىق ئىنقىلابچى، مۇخبىر ۋە جامائەت ئەربابى. ئۇيغۇر. ئۇ 1930-يىلى قەشقەر […]
ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 29-يانۋار 28-يانۋار ئاق سارايدا پىرەزدىنت تىرامپنىڭ ئاخبارات باياناتچىسى تۇنجى قېتىم ئاخبارات ئىلان قىلىش يېغىنى ئۆتكۈزدى. كارولىنا لىۋايتب (Karoline Leavitt ) 27 ياش، يېڭى ھامپىشر شتاتىدىن، ئۇ ۋە ئائىلىسى كۈچلۈك كاتولىك دىنى مۇخلىسى بولۇپ، ئۇ ئوتتۇرا مەكتەپنى كاتولىك مەكتىۋىدە ئوقۇغان. ئۇ ئاخبارات ئىلان قىلىش يېغىنىدا بوينىغا ئېسۋالغان كىرسىت بەلگىسى […]
ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى، 27-ئۆكتەبىر ياپونىيە پارلامېنتىنىڭ 27-ئۆكتەبىر ئېلىپ بېرىلغان سايلىمىدا، ئىچىكاۋا ۋە ئۇراياسۇ سايلام رايونىغا ۋاكالىتەن سايلامغا قاتناشقان لىبېرال دېموكراتلار پارتىيىسى نامزاتى، ۋەزىپىدىكى پارلامېنت ئەزاسى ئارفىيە ئېرى سايلامدا ئۇتۇپ داۋاملىق ۋەزىپە ئۆتەشكە سايلاندى. ئارفىيە ئېرى بۇ سايلام رىقابەت پائالىيتى جەريانىدا ياپونىيەنىڭ ختايغا قارشى قاتتىق قول سياسەتچىلىرى بىلەن بىرلىكتە پائالىيەت ئىلىپ بىرىپ، […]
ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 27-سىنتەبىر رابىيە قادىر خانىم تۈركىيە پىرەزدىنتى ئەردوغاننىڭ بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتىدا ئۇيغۇرلار ھەققىدە قىلغان سۆزىگە دىپلوماتىيە يوسۇنى بويىچە جاۋاپ قايتۇردى؛ تۈركىيە پرېزدېنتى رەجەپ تايىپ ئەردوغاننىڭ 77 - نۆۋەتلىك ب د ت ئومۇمى يىغىنىدا ئۇيغۇرلارنى تىلغا ئېلىشى بىزنى-مۇھاجىرەتتىكى ئۇيغۇرلارنى سۆيۈندۈردى. شۇنداق، گەرچە ئەردوغان سۆزىدە ئەڭ ئېچىنىشلىق ھاللىرىمىزدىن بىرى بولغان 3 […]
ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 16-سىىنتەبىر ياپونىيە نىككى (ئېقتساد )خەۋەرلىرىگە ئاساسلانغاندا، ياپونىيەنىڭ ھاكىمىيەت يۈرگۈزىۋاتقان سياسى پارتيەسى لىبرال دىموكراتىيە پارتىيەسنىڭ ئۇيغۇر-ئۆزبەك ئەسلىدىن بولغان دۆلەت مەجلىسى ئەزاسى ئارفىيە ئىلى ياپونىيە ھۆكۈمىتىنى ختايغا قارىتا كىشلىك ھوقۇق مەسلىسىدە كەسكىن تەدبىر قوللىنىشقا چاقىرغان.ئۇ بۇ سۆزىنى ئاۋسترالىيەدە ئۆتكۈزۈلگەن « سدېنى دىئالوگى » مۇنبىرىدە قىلغان بولۇپ، ئۇ يەنە ياپونىيەنىڭ ختاينىڭ […]
ئىسماىلجان ئىمىنوۋ ئۇيغۇر رايونىنىڭ ئەڭ ئاخىرقى پېشقەدەم جەڭچىسى 100 ياشقا كىردى 2024-يىلىنىڭ بىرىنچى كۈنى ، باھار يېزىسىدىكى ئاھالىلەر ئۇيغۇر رايونىدىكى بۈيۈك ۋەتەن ئۇرۇشىنىڭ ئەڭ ئاخىرقى پېشقەدەم جەڭچىسى ئالىم كېبىروفنىڭ 100 يىللىقىنى تەبرىكلەيدۇ. مەن ئۇنىڭ بىلەن كۆرۈشتۈم ۋە پاراڭلاشتىم ، ئۇ ئانام رىزۋانام مەھمۇتكىزى بىلەن بىر يېزىدا چوڭ بولغان ، شۇڭا […]
تەييارلىغۇچى: تۇرسۇنئاي، ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى 1941-يىلى سابىق ئامېرىكا پىرەزدىنتى فرانكلىن روزىۋىلىت تەسس قىلغان تۆت ئەركىنلىك مۇكاپاتى ئۇنىڭ نامىدا قۇرۇلغان «روزىلۋىت فوندى» ئارقىلىق ھەر يىلى دۇنيا بويلاپ ئىنسان ھەقلىرى ساھەسىدە كۆرەش قىلغان تۆھپىكارلارغا تۆت ساھە بويىچە «سۆز ئەركىنلىكى»، «ئېتىقات ئەركىنلىكى»، «مۇھتاجلىقتىن قۇتۇلۇش» ۋە «تەھدىتتىن قۇتۇلۇش»مۇكاپاتلىرىنى تارقېتىدۇ. بۇ يىلى مەزكۇر مۇكاپاتنىڭ «ئېتىقاد ئەركىنلىكى»مۇكاپاتى […]
شەۋكەت مىرزىيايېف-ئۆزبېكستان پىرەزدىنتى، ئۆزبەكستان قوراللىق كۈچلىرى (Armed Forces of Uzbekistan )نىڭ باش قوماندانى.ئۇ 2003-يىلدىن 2016-يېلغىچە باش ۋەزىر (باش منستىر )بولغان. شەۋكەت مىرزىيايېف، 66 ياش. 1957-يىل 7-ئاينىڭ 24-كۈنى جىزاقتا تۇغۇلغان. 1981-يىلى تاشكەنت يېزا ئىگىلىك-سۇچىلىق ماشىنىسازلىق قۇرۇلۇشى ئىنۇستىتۇتىنىڭ ماشىنىسازلىق قۇرۇلۇشى كەسپىنى پۈتتۈرگەن، تېخنىكا ئىلمى بويىچە دوكتور كاندىداتى. 1981-يىلدىن 1990-يىلغىچە تاشكەنت يېزا […]
ئاتامنى ئەڭ ئاخىرقى كۆرگەن ۋاقتىم 2012-يىلى 2-فىۋرال كۈنى بولۇپ، ئۇ چاغدا بىز بېيجىڭ پايتەخت خەلقئارالىق ئايرودرومىدا ئامېرىكىغا ئۇچىدىغان ئايروپىلانغا ئولتۇرۇشقا تەمشىلىۋاتقان ئىدۇق. ئاتام ئىندىئانا ئۇنىۋېرسىتىتى(Indiana University) غا زىيارەتچى ئالىم سۈپىتىدە بىر يىللىق ئۆگىنىشكە بارماقچى ئىدى. ئۇ چاغدا مەن 18 ياشقا كىرگەن بولۇپ، ئاتام بىلەن بىرلىكتە ئامېرىكىغا بارماقچى ۋە ئۇ يەرلىشىۋالغۇچە […]
تۇرسۇنجان ئۇيغۇر، ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى، 22-سىنتەبىر بۈگۈن ئامېرىكا تاراتقۇلىرى يېقىنقى زاماندىكى «ئەڭ چوڭ چېرىكلىك ۋەقەسى» خەۋىرى بىلەن ئالدىراش بولدى،داڭلىق كېڭەش پالاتا ئەزاسى،يېڭى جىرسى شتاتىدىن كەلگەن ، دىموكراتلار پارتيسى ۋەكىلى، ئامېرىكا كېڭەش پالاتاسى تاشقى مۇناسۋەت كومېتىتى باشلىقى بوب مەنەندەز ( Bob Menendez)-ئامېرىكا ئەدلىيە منتسرلىكى جەنۇبى رايون تەپتىش تەرىپىدىن پارا ئىلىش جىنايىتى بىلەن ئەيىپلەندى. […]
مەرغۇبە ،ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 14-سىنتەبىر دەۋر ھەپتىلىك ژۇرنىلى بۈگۈن ئىلان قىلغان تېزىملىكتە، ياپونىيە پارلامنىتىنىڭ ئۇيغۇر ئايال ئەزاسى ئارفىيە ئەرىنى 2023-يىللىق كىينكى ئەۋلات 100 مەشھۇر (2023 TIME100 Next)مەشھۇر شەخس قاتارىغا تېزىلدى. ئارفىيەنى تونۇشتۇرۇپ يېزىلغان ماقالىدە ئۇنىڭ ياپونيەدەك،كۆپىنچە ئەرلەر تەرىپىدىن كونتىرۇل قىلىنىدىغان سياسى سەھنىدە بىر ئايال بولۇشى، ئۇيغۇر -ئۆزبەك پەرزەنتى ئىكەنلىكى، ئۇنىڭ ئىنگىلىزچە، […]
9-سېنتەبىر كۈنى «ئاسىيا لىبېرال دېموكراتىك ئىتتىپاقلىق كېڭىشى» ساھىبخانلىق قىلغان سەييرو زالىدا ياپونىيەدە ئۇزۇن يىللاردىن بىرى سياسەت پائالىيەت بىلەن شۇغۇللۇنۇپ كەلگەن ئۇيغۇر پائالىيەتچى ئىلھام مەھمۇتنىڭ «ئۇيغۇرۇمدا ياشلىغىم» ناملىق كىتاۋى نەشر قىلىنغانلىقىنى خاتىرىلەش ئۈچۈن پالىيەت ئوتكۇزۇلدى. پائالىيەتكە شۇ جايدىكى ئۇيغۇرلارغا كۆڭۈل بۆلىدىغان سياسى ساھەدىكى ياپونىيەلىك زاتلار ۋە زىيالىيلار قاتناشقان. ئىلھام مەھمۇت ئۇزۇن […]
ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى ئۈچۈن تەييارلىغۇچى تاھىر ئىمىن ئۇيغۇرىئان (2 October 1869 – 30 January 1948) Mahatma Gandhi گەندى ھىندستانلىق ئادوۋكات،سياسئون،ئېجتىمائى پائالىيەتچى،يازغۇچى، ھىندستاننىڭ بىرىتانىيە ھۆكۈمرانلىقىغا قارشى مىللەتچى ھەرىكىتىنىڭ باشلامچىسى، ئۇ ھىندستان دۆلەت ئاتىسى دەپ تەرىپلىنىدۇ.گەندى خەلقئارادا سياسى ۋە ئېجتىمائى ئۆزگىرىشلەرنى روياپقا چېقىرىش ئۈچۈن «زوراۋانلىق بولمىغان قارشىلىق ھەرىكىتى ( (satyagraha) ) باشلامچىسى بولغانلىقى ئۈچۈن ھۈرمەتكە […]
Mustafa Kemal Atatürk, Mustafa Kemal Pasha 1881-يىلى،سالونيكا يەنى ھازىرقى گېرىتسيەنىڭ سسالونىكا شەھىرىدە تۇغۇلغان، 1938-يىلى 10-نويابىر ئستانبۇلدا ۋاپات بولغان.ئۇ ئەسكەر، سياسىئون ۋە ئسلاھاتچى،تۈركىيە جۇمھۇرىيتىنىڭ قۇرغۇچىسى ۋە تۇنجى پىرەزدىنتى (1923-1938).ئۇ تۈركىيەنىڭ قانۇن ۋە مائارىپ تۈزۈلمسنى زامانىۋىلاشتۇرغان، ياۋروپا تۇرمۇش ئۇسۇلىنى ئۆزلەشتۈرۈشنى تەشەببۇس قىلغان.لاتىنچە ئىېلىپبەگە كۆچۈش ۋە ياۋروپالىقلارنىڭ فامىلە ئۇسۇلىنى قوللىنشقا ئىلھام بەرگەن. ئاتا […]
نۇرى تۈركەلنىڭ ئۇيغۇر سياسى ھەرىكىتىگە قوشقان تۆھىسى ئامېرىكا سياسى ساھەسى ۋە ئۇيغۇر ئاممىسى تەرپىدىن رەسمى قۇتلاندى.
پارتىلاتقۇچ: دىموكراتىك دۆلەتلەردىكى تۇنجى ئۇيغۇر پارلامىنىت ئەزاسى دۇنياغا كەلدى؛
ئەخمەت داۋۇت ئوغلۇ رەھىمە ماھمۇت خانىم بىلەن ئۇيغۇر ئىرقى قىرغىنچىلىقى ھەققىدە سۆھبەت ئېلىپ باردى
