ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 1-دېكابىر 12-ئاينىڭ 29-كۈنى تۈركىيەنىڭ ئىستانبۇل شەھىرىدە، ئۇزۇندىن بىرى مۇھاجىرەتتىكى ئۇيغۇرلارنىڭ نەشرىياتچىلىق ساھەسدىكى بوشلۇقلارنى توشقۇزۇپ كىلىۋاتقان نەشرىياتچى ئابدۇجېلىل تۇراننىڭ خىزمەتلىرىنى خاتىرىلەش ۋە تەقدىرلەش مەقستىدە ئۇيۇشتۇرۇلغان «تەكلىماكان ئۇيغۇر نەشرىياتى ۋە مۇھاجىرەتتىكى ئۇيغۇر نەشرىياتچىلىقى» تېمىسىدا يىغىن ئېچىلىپ، ئابدۇجېلىل تۇراننىڭ ئۇيغۇر نەشرىيات ساھەسىگە قوشقان تۆھپىسى خاتىرلەنگەن ۋە ھەمدە خىزمەتلىرى قۇتلۇقلانغان. بۇ يىغىنىنى […]
مەدەنىيەت
ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 7-دېكابىر ختاي خەلق تورىغا ئاساسلانغاندا، پاراگۋاينىڭ ئاسۇنسىئون شەھىرىدە ئېچىلىۋاتقان بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى مائارىپ ـ پەن ـ مەدەنىيەت تەشكىلاتى غەيرىي ماددىي مەدەنىيەت مىراسلىرىنى قوغداش ھۆكۈمەتلەر ئارا كومىتېتىنىڭ 19 ـ نۆۋەتلىك دائىمىي يىغىنى 12 ـ ئاينىڭ 4 ـ كۈنى باھالاشتىن ئۆتكۈزۈپ، «باھار بايرىمى − ختايلارنىڭ ئەنئەنىۋى يېڭى يىلنى تەبرىكلەش ئىجتىمائىي […]
ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 21-نويابىر ئۇيغۇر خەلقىنىڭ مەدەنى مىراسلىرىنى يوقتىش ۋە بۇلاڭ -تالاڭ قىلىش بىلەن ئەيىپلەنگەن ختاي ھۆكۈمىتى ياۋروپادا ئاتالمىش جۇڭخۇا مەدەنىيتى كۆرگەزمىسى نامىدا ئۆزىنىڭ جىنايەتلىرىنى يوشۇرۇش ۋە مەدەنىيەتلىك ئوبراز يارىتىش ئۈچۈن ئويۇن ئوينىماقتا. ختاي خەلق تورىنىڭ خەۋەر قىلىشچە، «ختاي . تاڭ سۇلالىسى − كۆپ خىل ئېچىۋېتىلگەن بىر سۇلالە (7 – ئەسىردىن […]
ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 19-نويابىر ئامازوندا نەشر قىلىنغان مەزكۇر كىتاپ ھەققىدە مۇنداق چۈشەنچە بىرىلگەن: مەڭگۈلۈك رىشتە: شېئىردا بىر ئائىلە پورترېتى يېزىلغان، ئۆزىنىڭ ئەڭ چوڭقۇر شەخسىي تۇيغۇلىرىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان 110 پارچە شېئىرلار توپلىمىدۇر. بۇ توپلام ئائىلە، مېھىر-مۇھەببەت، شەخسىي ئۆسۈش، مەدەنىي مىراس ۋە تەبىئەت گۈزەللىكى قاتارلىق تېمىلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. غۇلجىدا ئۆسكەن ۋە […]
ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى،12-ئۆكتەبىر 11-ئۆكتەبىر ئامېرىكا ۋېرجىنىيە شتاتىدا ئۇيغۇر ئاممىسى توپلىشپ، ئۇيغۇر شائىر تاھىر ھامۇت ئىزگىلنىڭ «كېچىدە تۇتقۇن قىلىنىشنى كۈتۈش»ناملىق كتاۋىنىڭ ئۇيغۇرچسىنىڭ نەشر قىلىنغانلىقى مۇناسۋىتى بىلەن سۆھبەت مۇھاكىمە يېغىنى ئىلىپ باردى. مەزكۇر پائالىيەتتە كىتاپنىڭ ئاساسى ۋەقەلىكى بولغان ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقى ئاساسى تېمىسى ۋە كىتاپ ۋە ئاپتورنى چۆرىدىگەن ھالدا كەڭرى تېمىلاردا سۆھبەت ئىلىپ بىرىلدى. […]
تاھىر ھامۇت ئىزگىلنىڭ «كېچىدە تۇتقۇن قىلىنىشنى كۈتۈش-ئۇيغۇر شائىرنىڭ خىتاي ئىرقىي قىرغىنچىلىقى ھەققىدىكى ئەسلىمىسى»ناملىق كىتابى توغىرسدا سۆھبەت پائالىيىتى -ئامېرىكا ۋېرجىنيە شتاتى ئۇيغۇر مەركىزىدە ئىلىپ بىرىلىدۇ. بارلىق ۋەتەنداشلار ۋە قىرىنداشلار تەكلىپ قىلىنىدۇ.
ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 13-ئاۋغۇست «نېقاب ئارقىسدا»ناملىق فىلىمدە، ئابدۇۋەلى ئايۇپنىڭ ختاي تۈرمىسدە ئۇچرىغان ئوقۇبەتلىرى، نورۋىگىيەدە ئائىلىسى بىلەن پاناھلىنىش جەريانى ۋە ئۇيغۇرلارنى قېين-قستاققا ئالغان بىر ختاي ساقچىسى بىلەن ئۆتكۈزگەن سۆھبىتى ھېكايە قىلنىدۇ. فىلىم قويۇلغاندىن كىين، ئابدۇۋەلى ئايۇپ فىلىم كۆرگۈچىلەر بىلەن پىكىر ئالماشتۇردى ۋە سۇئاللىرىغا جاۋاپ بەردى.قاتناشقۇچىلار فىلىمنىڭ ئۇيغۇرلار دۇچ كىلىۋاتقان قىرغىنچىلىقنىڭ مۇھاجىرەتتىكى ئۇيغۇرلارغا […]
ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى, 1-ئېيۇل ئۇيغۇر سەرگەردان شائىر تاھىر ھامۇت ئىزگىلنىڭ «كېچىدە تۇتقۇن قىلىنىشنى كۈتۈش: ئۇيغۇر شائىرنىڭ خىتاي ئىرقىي قىرغىنچىلىقى ھەققىدىكى ئەسلىمىسى» ناملىق كىتابى نەشر قىلىنغاندىن ھازىرغىچە دۇنيا مىقياسدا زور ئالقىشلارغا ئىرىشپ كەلمەكتە. تاھىر ھامۇتنىڭ كىتابى «ئۇيغۇر ئىرقى قىرغىنچىلىقى» ھەققىدە يېزىلغان كىتاپلار ئىچىدە تۆۋەندىكىدەك تۆت رىكورت ياراتتى: ئەڭ كۆپ تىلغا تەرجىمە قىلىنغان […]
ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 12-ئېيۇن ئاممىۋى مۇناسىۋەت كەسپى ئارقا كۆرۈنۈشكە ئىگە ئالمائاتالىق 36 ياشلىق ئۇيغۇر ياش سەئىد 2022-يىلى ئىجتىمائىي تاراتقۇ سۇپىسى ئنستگرامدا «رەقەملىك يۇرت» نامىدا مەزمۇن ئشلەپ،ئۇيغۇر مەدەنىيىتىنى تارقاتماقچى،قوغدىماقچى بولغان. ئونلىغان ياشلارنى ئۇيۇشتۇرۇپ، ئۇيغۇرلارغا ئائىت مەزمۇن ئشلەپ، نۇرغۇن كىشىلەرنىڭ ئالقىشىغا ئېرىشكەن. ئەركىن ياۋروپا رادىئوسىنىڭ زىيارتىنى قوبۇل قىلغان سەئىد ماھىموۋ ( Said Maximov […]
ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 23-ماي كىشىلىك ھوقۇق فوندى (HRF) 2024-يىلدىكى ۋاسلاۋ خاۋېل خەلقئارا ئىجادىي قارشىلىق كۆرستىش مۇكاپاتىغا ئېرىشكەنلەرنى ئېلان قىلدى: ئىرانلىق hip-hop سەنئەتكارى توماج سالىھى ، ئۇيغۇر شائىرى ۋە پائالىيەتچى تاھىر ھامۇت ئىزگىل ۋە ۋېنېزۇئېلا پىئانىنوچىسى ۋە خاتىرىلىگۈچى سەنئەتكار گابرىئېلا مونتېرو. كىشلىك ھوقۇق فوندى -ئامېرىكا ۋە نورۋىگىيدە يەرلەشكەن تەسرى ئەڭ كۈچلۈك كىشلىك […]
ئامېرىكىدا ئۇيغۇر ياشلىرى «كومپاس» نامىدا مۇزىكا ئەترىتى قۇردى ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى خەۋىرى، 26-ئاپرىل ئامېرىكىدا ياشاۋاتقان بىر قسم ياش ئۇيغۇر مۇزىكانت ۋە مۇزىكا ھەۋەسكارلىرى ھەمكارلىشپ، ئۇيغۇر مۇزىكىسىنى تونۇشتۇرۇش ۋە تارقىتىش، تەرەققى قىلدۇرۇش مەقسدىدىدە «كومپاس» نامىدا مۇزىكا ئەترىتى قۇرۇپ چىققان. بۇ مۇزىكا ئەترىتىنىڭ قۇرغۇچىسى مۇزەپپەر مۇنداق دىگەن: «بىزنىڭ بۇندىن كېيىنكى پىلانىمىز بولسا مۇزىكا […]
ئۇيغۇر تايمىز خەلقئارا بۆلۈم قانىلى خەۋىرى:22-ئاپرىل ئامېرىكا ئاۋازى ئشلىگەن، ئىلگىرى مائارىپ ۋە كارخانىچىلىق بىلەن تونۇلغان، كىين ئامېرىكىغا كىلىپ سياسى پاناھلانغان ۋە ئامېرىكا ئاۋازى ئىنگىلىزچە خەۋەرلەر بۆلۈمدە مۇخبىرلىق خىزمىتى بىلەن شۇغۇللىنىدىغان ئۇيغۇر قاسم ئابدۇرىھىم كاشغەرنىڭ ھايات ھېكايىسى ئاساسى تېما قىلىنغان ھۈججەتلىك فىلىم« قورقۇنچىتىن -ئەركىنلىككىچە-بىر ئۇيغۇرنىڭ سەپىرى»ناملىق ھۈججەتلىك فىلىم-نيۇيورك فېستۋالى-كىنو تېلۋىزىيە ھۈججەتلىك […]
تۆۋەندىكى مەزمۇن «ئۇيغۇر ئانا تىل تور مەكتىپى»ئېجتىمائى تاراتقۇ ھېساۋىدىن ئىلىندى. «ئۇيغۇر ئانا تىل تور مەكتىپى» 2020 – يىلى قۇرۇلغاندىن بۇيان، مۇھاجىرەتتىكى ئۇيغۇر پەرزەنتلىرىنى ئۇيغۇر تىل – ئەدەبىياتىدا تولۇق ئوتتۇرىغىچە تەربىيەلەشنى مەقسەت قىلغان بولۇپ، مۇھاجىرەتتە ئۇيغۇر تىل – ئەدەبىياتى دەرسلىكلىرىنىڭ كەمچىل بولۇشىدەك بوشلۇقنى تولدۇرۇش ئۈچۈن، بىر يۈرۈش ماتېرىياللارنى تەييارلاپ كەلگەنىدى. 2023 […]
ئەركىنجان، ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 6-فېۋرال لاگىر شاھىتى، ئامېرىكىدا تۇرۇشلۇق ئۇيغۇر پائالىيەتچى زۇمرەت داۋۇت خانىمنىڭ ھاياتى تەسۋىرلەنگەن «مەن ختاينىڭ لاگىرىدىن قېچىپ چېىقتىم» ناملىق كىتاپ 13-فېۋرالدىن باشلاپ تارقىتىلىدىغان بولۇپ، ئامازون كىتاپ بازىرى ئارقىلىق زاكاس قىلىشقا ئېچىلغان. كىتاپ مەزمۇنى- زۇمرەت داۋۇت ھەققىدە «سودا خەۋەردارى -Businss Insider»دا ئىلان قىلىنغان خەۋەرلەر ۋە زۇمرەت داۋۇتنىڭ بىرلەشكەن دۆلەتلەر […]
ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 29-يانۋار ئۇيغۇر رىژىسور مەمەتجان سەمەت تەرىپىدىن رىژىسورلۇق قىلىنغان، ئۇيغۇرلار رول ئالغان، ئۇيغۇرلارنىڭ نۆۋەتتىكى ئەھۋالى ئەكىس ئەتتۈرۈلگەن «Waiting for the End»ناملىق فىلىم 10-فېۋرال ۋاشنگىتوندا قويۇلىدۇ. تونۇشتۇرۇلۇشىچە، مەزكۇر فىلىم چەتئەلدىكى بىر ئۇيغۇر ياشنىڭ دادىسى لاگىرغا تۇتۇلۇپ كەتكەندىن كىيىنكى تۇرمۇش، سالاھىيەت، خىزمەت، مۇھەببەت ۋە دادىسىنىڭ خەۋرىنى ئېلىش ۋە شۇنداقلا دادىسى ئۈچۈن […]
ئۇيغۇر تارىخىنى يىلنامىلەر بويىچە رەتلەپ چىققان ، ئوقۇرمەنلەرنىڭ قىزغىن ئالقىشىغا ئېرىشكەن ««ئۇيغۇر يىلنامىسى»نىڭ 2- نەشرى ئېلان قىلىندى كىتاپ ئۇيغۇر تىلشۇناس مۇھەممەد زۇزۇن ئوقيا تەرىپىدىن تۈزۈلگەن ۋە تەكلىماكان ئۇيغۇر نەشرىياتى تەرىپىدىن نەشر قىلىنغان. كىتاپ تۈزگۈچى سوسيال مېدىيادا مۇنداق دىگەن: «بۇنىڭغا مىھرى ۋە ئەجرى سىڭگەن ھەممە دوست- يارەنلەرگە چىن كۆڭلۈمدىن رەھمەت ئېيتىمەن.ئەگەر […]
ئەركىن، ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 9-دېكابىر بۇغرا گۇرۇپپىسىنىڭ تىرشچانلىقى نەتىجىسدە، «خاككېرلىق ئەمەلى بىلىملىرى» ناملىق كىتاپ تەييارلىنىپ، نەشرگە تەييارلانغان بولۇپ، 11-دىكابىر نەشر قىلىنىدىكەن. مەزكۇر كىتاپنىڭ ئىلىكتىرونلۇق نۇسخسى -كەڭ ئۇيغۇر ئوقۇرمەنلەرنىڭ پايدىلىنىشى ئۈچۈن ھەقسز تارقىتىلغان. بۇ كىتاب- خاككېرلىككە قىزىققۇچىلار، خاككېرلىكنىڭ ئەمەلىي مىساللىرىنى كۆرۈپ ۋە سىناپ باقماقچى بولغانلار، خاككېرلىك ھەققىدە ئۇيغۇرچە دەرس ئۈگەنمەكچى بولغالار ئۈچۈن […]
ئافراسياپ، ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 14-نويابىر 8-يانۋاردىن 23-يانۋارغىچە نيۇيورك شەھىرىدە ئۆتكۈزۈلىدىغان ئامېرىكا بويىچە ئەڭ چوڭ ھۈججەتلىك فىلىم فېستىۋالى ( DOC NYC)دا، ئۇيغۇر يازغۇچى ئابدۇۋەلى ئايۇپنىڭ ھايات ھېكايىسى ئاساسىدا ختاينىڭ ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقى يورۇتۇپ بىرىلگەن «نېقاپ ئارقىسدا » (Behind the Mask)ناملىق ھۈججەتلىك فىلىم تۇنجى قېتىم قويۇلغان. مەزكۇر ھۈججەتلىك فىلىم – رىژىسور خاۋدرد باستنىس (haavardbustnes )تەرىپىدىن […]
ئابدۇرېشىتھاجى كېرىمى «ئويغان خەلقىم، يارادۇر قەلبىم…» ناملىق كىتاپتىن ئارىيە پۈتۈن ئۆمرىنى ئەل-ۋەتەن ئۈچۈن ئاتاۋەتكەن سۆيۈملۈك، قەيسەر ئوغلان، مەرھۇم كۆرەش كۈسەننىڭ ئاخىرقى ئىجادىيەت ناخشا تېكىستلىرىنىڭ بىرىدە بۈگۈنكى ۋەزىيەتتىكى بىزنىڭ ھالىتىمىز، نېمە قىلىشىمىز كېرەكلىكى شۇ قەدەر چوڭقۇر مەنا بىلەن ئوچۇق، روشەن ئىپادىلەپ بەرگەن. ناخشا تېكىستى: ئەرەبلەر بېرىدۇ دەپتىم، تۈركلەر بېرىدۇ دەپتىم، بىز […]
9-سېنتەبىر كۈنى «ئاسىيا لىبېرال دېموكراتىك ئىتتىپاقلىق كېڭىشى» ساھىبخانلىق قىلغان سەييرو زالىدا ياپونىيەدە ئۇزۇن يىللاردىن بىرى سياسەت پائالىيەت بىلەن شۇغۇللۇنۇپ كەلگەن ئۇيغۇر پائالىيەتچى ئىلھام مەھمۇتنىڭ «ئۇيغۇرۇمدا ياشلىغىم» ناملىق كىتاۋى نەشر قىلىنغانلىقىنى خاتىرىلەش ئۈچۈن پالىيەت ئوتكۇزۇلدى. پائالىيەتكە شۇ جايدىكى ئۇيغۇرلارغا كۆڭۈل بۆلىدىغان سياسى ساھەدىكى ياپونىيەلىك زاتلار ۋە زىيالىيلار قاتناشقان. ئىلھام مەھمۇت ئۇزۇن […]
