6-ئاينىڭ 20-كۈنى خىتاي تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىكىنىڭ باياناتچىسى لۇكاڭ كۈندىلىك يىغىنغا رىياسەتچىلىك قىلدى. بىر مۇخبىر ئۇنىڭدىن يېقىندا تالىبان ۋەكىللىرىنىڭ بېيجىڭغا كىلىشى توغرىسىدا سۇئال سورىدى.
ئاي:: 2019-يىل 6-ئاي
ى:
«پارتىيەمىز سۇنغان «ئۇيغۇرلارنىڭ ئۇچراۋاتقان زۇلۇملىرىنى تەكشۈرۈش تەكلىپ-لاھىيەسى» مۇخالىپەتچىلەرنىڭ قۇشۇلۇشىغا قارىماي، ئاق پارتىيە ۋە مىللەتچى ھەرىكەت پارتىيەسىنىڭ قارشى تۇرۇشى بىلەن رەت قىلىندى..
خەۋەر قىلىشچە ،ئۇ «ھۆكۈم »ژۇرنىلىدا ئىلان قىلىنغان ختتاينىڭ مەھبۇسلار نىڭ ئىچ ئەزالىرىنى ئىلىۋىلىش ئۈچۈن ئۆلتۈرىدىغانلىقىنى ،ھەتتا بەزىلىرىنى تىرىك تۇرغۇزۇپ ئىچ ئەزالىرىنى ئىلىۋالىدىغانلىقىنى ئوقۇغاندىن كىين مۇنداق يازغان :«بۇ نى ئوقۇغاندىن كىين كۆڭلۇم ئىلىشقۇدەك دەرىجىدە مىنى ناھايتى قاتتىق بىئارام قىلدى ،بىز ختتاي
ئامېرىكىنىڭ مۇئاۋىن تاشقى ئىشلار مىنىستىرى جون سۇللىۋان (John J. Sullivan) بۈگۈن ب د ت باش كاتىپى ئانتونىيو گۇتېررېس (António Guterres) بىلەن تېلېفوندا كۆرۈشۈپ، ب د ت تېررورىزمغا قارشى تۇرۇش ئىشخانىسىنىڭ مۇئاۋىن باش كاتىپى ۋىلادېمىر ۋورونكوۋ ( Vladimir Voronkov) نىڭ خىتايدىكى شىنجاڭنى (شەرقىي تۈركىستان-ت) زىيارەت قىلماقچى بولغانلىقىدىن ئەندىشە قىلغانلىقىنى بىلدۈردى
ئاۋىستىرالىيەنىڭ ئادېلەيد شەھىرىدىكى (Eid) ھىيىت فېستىۋالىدا ئۇيغۇر خانىم قىزلىرى ئۇيغۇر مەدەنىيتىنى تۇنۇشتۇردى.
خانىم- قىزلار فەستىۋالغا قاتناشقان بارلىق مۇسۇلمان مىللەتلەر ۋە يەرلىك خەلقلەر ئۇيغۇرلارنىڭ رەڭگارەڭ مىللىي كىيىم- كىچەكلىرى، ھەر خىل گۈللۈك دوپپىلىر ئالاھىدە
6-ئاينىڭ 15ـ كۈنى گېرمانىيەنىڭ مېيۇنخىن شەھىرىدە ياۋرۇپا شەرقى تۈركىستان بىرلىكىنىڭ ساھىپخانىلىق قىلىشى بىلەن «ئۇيغۇر ئەركىنلىك لوڭقىسى»تالىشىش پۇتبول مۇسابىقىسى باشلاندى.
خىتاي تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىقى جۈمە كۈنى (6-ئاينىڭ 15-كۈنى) ئۆتكۈزگەن ئاخبارات ئېلان قىلىش يىغىنىدا، بىر مۇخبىر بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتىنىڭ تېرورىزمغا قارشى تۇرۇش ئىشلىرىغا مەسئۇل
ئامرىكا- خىتاي سودا ئۇرۇشى كەسكىن داۋاملىشىۋاتقان، خىتاينىڭ ئىقتىسادىي كۈنسايىن يامانلىشىۋاتقان شارائىتتا شاڭخەي ھەمكارلىق تەشكىلاتىغا ئەزا دۆلەت رەھبەرلىرى قىرغىزىستان پايتەختى بىشكەكتە جەم بولدى.
بىر يىرىم مىلىيون ئۇيغۇر مۇسۇلمانلار2017- يىلىدىن باشلاپ خىتاينىڭ غەربىدە لاگىرلاردا تۇتۇپ تۇرۇلماقتا. ئۇيغۇر مەدەنىيىتى، دىنى ۋە سىياسىي خاھىشىغا پىلانلىق بۇزغۇنچىلىق قىلىنىپ، بۇ رايوندىكى ئائىلىلەر ۋەيران بولۇپ، ئۇرۇق- تۇغقانلار ھىجران ئازابىغا چۆكمەكتە.
6-ئاينىڭ 25-ۋە 26-كۈنلىرى ياپونىيەنىڭ ئوساكا شەھىردە «ئۇيغۇر كىرزىسى: ئۆتمۈش، بۈگۈن ۋە كەلگۈسى»تىمىسىدا مىللىي مۇھاكىمە يىغىنى ئۆتكۈزۈلىدۇ.يىغىندا ئۇيغۇر تەتقىقاتىدا كۆزگە كۈرۈنگەن تەتقىقاتچىلار دوكلات بىرىدۇ. بۇ يىغىننى ياپونىيە كاگوشىما خەلىقئارا ئۈنىۋېرسىتېسى، تۈركىيە 18-مارت چاناققەلئە ئۈنىۋېرسىتېسى ۋە ئۇيغۇر زىيالىيلار ئەنجۈمەنسى بىرلىشىپ ئۇرۇنلاشتۇغان. بۇ يىغىن ياپونىيە مەتبۇئاتى ۋە جامائىتىگە شەرقى تۈركىستاندىكى شىددەتلىك كۈلتۈرەل قەتلىئام ھەققىدە بايانات ئىلان قىلىشتەك كۈنتەرتىپكىمۇ ئىگە
2019- يىلى 13-ئىيۇن، ئامېرىكىنىڭ خىتايدا تۇرۇشلۇق ئەلچىخانىسى رەسمىي تىۋېتتىر ھىسابىدا شەرقىي تۈركىستاندىكى خىتاي زۇلۇملىرى ھەققىدە ئۇچۇر يوللىدى. بۇ ئۇچۇردا مۇنۇلار بىلدۈرۈلگەن:
ئىتتىپاقلىشىپ بىر تەشكىلات ئاستىغا يىغىلالمايمىز بىز. بىرلىرى دۇقنى ھاراقكەش خائىنلارنىڭ تەشكىلاتى دەپ يامان كۆرىدۇ. يەنە بىرسى سۈرگۈندى ھۆكۈمەتنى ھاماقەت خىيالپەرەستلەر دەيدۇ. ئۇ بۇنى بىر نەرسە دەيدۇ بۇ ئۇنى بىر نەرسە دەيدۇ.
شەرقى تۈركىستان مائارىپ جەمىيتى،سۇتۇق بۇغراخان ۋەقپى،شەرقى تۈركىستان ئۆلۈمالار بىرلىكى قاتارلىق تۈركىيەدە پائالىيەت قىلىۋاتقان تەشكىلاردىن بىر ھەيئەت تۈركىيە بۈيۈك مىللەت مەجلىسى رەئىسى پىروفىسور دوكتۇر مۇستافا شەنتوپ ئەپەندىمنى زىيارەت قىلدى. بۇ ھەيئەت مەجلىس باشلىقىغا شەرقى تۈركىستاندىكى ۋەزىيەتنى ئاڭلاتقان ھەمدە مۇھاجىرەتتىكى خەلقىمىزنىڭ تۈركىيە ھۈكۈمىتىدىن كۈتۈۋاتقان ئارزۇلىرىنى تىلغا ئالغان. مۇھاجىرەتتە ياشاۋاتقان ئۇيغۇر خەلقى ئۇچراۋاتقان تۈرلۈك مەسىلىلەر ۋە ئۇنىڭ ھەل قىلىش چارىسى ھەققىدە سۆھبەت ئېلىپ بارغان. بۇ ھەيئەت سۈرىيەدە ئەسىرگە چۈشكەن ئاياللار ۋە بالىلارنى قۇتقۇزۇش قاتارلىق مەسى
ئامېرىكادا ياشاۋاتقان ئاكتىپ پائالىيەتچى تۇمارىس ئالماس خانىمنىڭ بىلدۈرشىچە 6-ئاينىڭ 12-كۈنى ئۇيغۇر ئىگىلىك تىكلىگۈچىلەر ، UHRP ، ۋە UAA نىڭ ئورۇنلاشتۇرۇلۇشىدىكى «ئۇيغۇر كىشىلىك ھوقۇق قانۇن لاھىيىسى»گە پالاتا ئەزالىرىنىڭ ئىشىكىنى چىكىپ بۇ ئىشقا ساھىپ چىقىشقا چاقىرىق قىلىش پائالىيىتى ئۆتكۈزۈلگەن. پائالىيەتكە قاتناشقان چەتئەللىك ۋە ئۇيغۇرلارنىڭ ھەممىسى دىگۈدەك كۆزلىرىگە ياش ئالغان . ھەربىر ئۇيغۇرغا بىر يەرلىك ھەمرا بولۇپ ، ھەربىر ئۇيغۇر ئۆزىنىڭ جازا لاگىرلىرىنىڭ زىيانكەشلىككە ئۇچرۇغۇچى ئىكەنلىكىنى كۆز يىشى بىلەن بايان قىلىشقان . ئالدى كەينى بولۇپ 50 دىن ئارتۇق پارلامىت ئەزالىرىنىڭ ئىشىكى چىكىل
6-ئاينىڭ 13-كۈنى خىتاي دۆلەت رەئىسى شى جىنپىڭ قىرغىزىستان پايتەختى بېشكەكتە زىيارەتتە بولدى. قىرغىزىستان پىرزىنتى قارشى ئېلىش مۇراسىمى ئۆتكۈزۈپ كۈتۈۋالدى. قىرغىزىستان پىرزىنتى خىتاينىڭ شاڭخەي ھەمكارلىق تەشكىلاتىنىڭ بۇ قېتىملىق يىغىننىڭ بېشكەكتە چاقىرىلغانلىقىغا رەھمىتىنى بىلدۈردى. قىرغىزىستان پىرزىنتى خىتاي ھۈكۈمىتىنى قوللايدىغانلىقىنى تەكىتلىدى ۋە قىرغىزىستاننىڭ مەڭگۈ خىتاينىڭ ياخشى قوشنىسى، ياخشى دوستى، ياخشى ھەمكارچىسى ئىكەنلىكىنى بىلدۈردى. ئاخىردا خىتاي خەلىق جۇمھۇرىيتىنىڭ قۇرۇلغانلىقىنىڭ 70يىللىقىنى تەبرىكلىدى.
پىرزېدىنت ترامپ «ئەگەر خىتاي رەئىسى بۇ ئايدا ياپونىيە ساھىبخانلىقىدا ئۆتكۈزۈلىدىغان يىگىرمە دۆلەت يىغىندا ئۆزى بىلەن ئۇچراشمىسا، خىتاي ماللىرىغا يەنە يېڭى جازا يۈرگۈزىمەن» دەپ تەھدىت سالدى.
خىتاي قازاقىستانغا «بىر بەلۋاغ بىر يول قۇرۇلۇشى»نامىدا تۆمۈر يول ياساش ئۈچۈن بەرمەكچى بولغان قەرىز سوممىسى توختىتىپ قويۇلدى.
كانادادىن ئۇيغۇرلار ئۈچۈن بىر خۇشاللىنارلىق خەۋەر كەلدى. كانادادا ياشاۋاتقان پەرھات قاسىم ئاكىمىزنىڭ ئوغلى مۇستافا قۇرئان تۇتۇپ قەسەم بېرىپ فېدرال ساقچى بولدى. بۇ مۇھاجىرەتتىكى ئۇيغۇرلار ئۈچۈن خوشاللىق، ياشلىرىمىز ئۈچۈن ئىلھام بىغىشلايدىغان بىر خۇش خەۋەردۇر.
خوڭكوڭ خەلقى خىتاي مۇستەبىتلىرىنىڭ «قاچقۇنلارنى ئۆتكۈزۈپ بىرىش بەلگىلىمىسى»گە قارشى مىلىيون كىشىلىك نامايىش قىلغان بولسىمۇ، خوڭكوڭ ھۆكۈمىتى يەنىلا قانۇن لاھىيەسىنى بىكار قىلمايدىغانلىقىنى بىلدۈردى. خوڭكوڭ خەلقى ھۆكۈمەتنىڭ بىپەرۋالىقىغا غەزەپلىنىپ بازار تاشلاش، ئىش تاشلاش، دەرس تاشلاش ئارقىلىق «ئېنىقسىز ۋە سىياسىيلاشقان»بۇ قانۇن لاھىيەسىگە قەتئىي قارشى تۇرىدىغانلىقىنى بىلدۈرۈشنى پىلانلىماقتا. ھازىرغا قەدەر ئون نەچچە شىركەت ۋە كارخانىلار ئاۋا قوشقان بولۇپ، ئۇلار 12- ئىيۇل بازار تاشلىماقچى بولغان. ئۇلار بۇ قانۇن لاھىيەسى ماقۇللانسا، خوڭكوڭنىڭ خەلقارادىكى ئالاھىدە ئىقتىسادىي رايون ئەۋزەللىكى
2019-06-10
1949-يىلى 12-ئايدا خوتەن ناھىيىسىنىڭ تەۋەككۈل يېزىسىدا تۇغۇلغان. 1966-يىلى خوتەن شەھىرىدە تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپنى پۈتتۈرگەندىن كىيىن بىر مەزگىل دېھقانچىلىق بىلەن شۇغۇللانغان.
