يۈسۈپ خاس ھاجىپ تۇغۇلغانلىقىنىڭ 1000-يىلى ۋە 12-دېكابىر ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىلار ھەرىكىتىنىڭ 34-يىلى مۇناسىۋىتى بىلەن 2019-يىلى 11-ئاينىڭ 23-كۈنى شەنبە سائەت 13:00 تىن 17:00 غىچە ئامېرىكانىڭ ۋىرجىنىيە شىتاتىدا «ئۇيغۇرلارنىڭ ئۆتمۈشى ۋە بۈگۈنىگە نەزەر» تېمىسىدا مۇھاكىمە يىغىن ئۆتكۈزۈلىدۇ.
مۇھاجرەت
24- ئۆكتەبىر، بىلگىيەدىن ئەنگىلىيەگە ماڭغان ئۇزۇن يۈك ماشىنىسىدا 39 ئادەم توڭلاپ ئۆلۈپ قالغانلىقى، ئۇلارنىڭ خىتاي گىراژدانى ئىكەنلىكى ئەنگىلىيە ساقچىلىرى تەرىپىدىن دەلىلىگەن، ئەنگىلىيەدىكى خىتاي كونسۇلىمۇ بۇ ھەقتە تەكشۈرمەكتە.
19- ئۆكتەبىر شەنبە كۈنى، گوللاندىيە دەنھاخ شەھرىدە شەرقىي تۈركىستان دۆلەتلىك پۇتبۇل كوماندىسى تۇنجى قىتىم خەلقئارالىق مۇسابىقىگە قاتنىشىپ، غەربى پاپۇا كوماندىسى بىلەن دوستلۇق مۇسابىقىسى ئوينايدۇ. ئاي يۇلتۇزلۇق كۆك بايراق تۇنجى قىتىم ۋەتىنىمىز كوماندىسىغا مىسال بولۇپ پۇتبۇل مەيدانىدا جەۋلان قىلىدۇ، ئەزىمەتلەر تۇنجى قىتىم ئۆز ۋەتىنى ئۈچۈن پۇتبۇل ئوينايدۇ، يىشىل مەيداندا تۇنجى قىتىم شەرقىي تۈركىستان ئۈچۈن ئالقىشلار ياڭرايدۇ، « ھۇررا» ساداسى گۈلدۈرلەيدۇ! بۇ دەقىقىلەر ئىنتىزار بولۇشقا لايىق، بۇ مىنۇتلار ئىپتىخارلىنىشقا ھەقلىق!
2019-يىلى 10-ئاينىڭ 6-كۈنى(يەكشەنبە) ئۆتكۈزۈلگەن ئىككىنچى نۆۋەتلىك ئۇيغۇر ئىسلام تەتقىقاتى ئىلمىي مۇھاكىمە يىغىنى غەلبىلىك تاماملاندى. بۇ قىتىملىق يىغىنغا فارابىي تەلىم -تەربىيە، مەدەنىيەت ۋە ئىلمىي تەتقىقات جەمئىيىتى ساھىپخانلىق قىلغان بولۇپ
گوللاندىيەدە ئاكتىپ خىزمەت قىلىۋاتقان «ئۇيغۇر رادىئو-تېلېۋىزىيىسى»، «پىدائىيلار ئېكرانى» ۋە «قېرىنداشلىق ستۇدىيىسى» قاتارلىق ئۈچ تاراتقۇ ئۇيغۇر تەشۋىقاتچىلىقىدا تېخىمۇ ئىتىىپاقلىشىپ ئىلگىرلەش، تىخىمۇ كۈچلىنىشنى مەقسەد قىلىپ ئۇيغۇر تەشۋىقات پىروگرامچىلىقىدا ھەمكارلىشىشنى قارار قىلدى.
9-ئاينىڭ 23-كۈنى، ئامېرىكا پىرىزدېنتى تىرامپ، نيۇيوركتا ئۆتكۈزۈلىدىغان ھاۋا كىلىماتى يىغىنىغا قاتناشماستىن، دىنى ئەركىنلىك يىغىنىغا رىياسەتچىلىك قىلىشى مۇمكىنلىكىنى بىلدۈرگەن. ئامېرىكا ئەمەلدارلىرىمۇ ھەم بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى يىغىنىدا ئۇيغۇرلار مەسىلىسىنى ئوتتۇرىغا قويىدىغانلىقى ۋە خىتاي بىلەن يۈزمۇيۈز تۇتىشىدىغانلىقىنى بىلدۈردى.
مىسىردىكى مۇھاپىزەتچىلەر پارتىيسى «بۈگۈنكى مىسىر» گېزىتىدە بايانات بىرىپ مىسىر ھۆكۈمەت دائىرلىرىدىن مىسىردىكى ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىلارنى قانداق تۇتقۇن قىلىپ، خىتايغا قانداق تاپشۇرۇپ بەرگەنلىكنىڭ سەۋەبى توغۇرلۇق ئېنىق بىر ئوچۇقلىما بىرىشنى تەلەپ قىلدى .
ئىستانبۇلدا ياشاۋاتقان ئۇيغۇرلار «ھىرا»دىگەن ئىسىم تىلغا ئېلىنسا لوقمانجاننى ئەسكە ئالىدۇ. شۇنداق، لوقمانجان كىشىلەرنىڭ ئېسىدە قالغۇدەك ئىشلارنى قىلغان، قىلىۋاتقان بىر ياش. لوقمانجان ئىستانبۇلدىن ئەنقەرەگە قاراپ پىيادە يولغا چىققان كارۋان ئارىسىدىكى ياشقا ئەڭ چوڭ 77 ياشلىق ئابدۇللا ئاكىنىڭ ئوغلى. يىگىت دادىدىن يىگىت ئوغلان چىقىدۇ.
ئۇيغۇر ئاگىنتلىقى تەييارلىغۇچى: دىلنۇر 2019-8-8 يېقىنقى يىللاردا ياۋروپاغا پاناھلىق تىلەپ كەلگەن ئۇيغۇرلار ئىچىدە ئومۇمى كۆچمەنلىك قانۇنلىرىنى بىلمەسلىك سەۋەپلىك، بىر دۆلەتتىن يەنە بىر دۆلەتكە يۆتكىلىپ تىلەش، ھەتتا بىر دۆلەتتە تىلەپ بولۇپ، مەلۇم سەۋەپلەر بىلەن يەنە بىر ياۋروپا دۆلىتىگە بېرىپ تىلەش ۋە بۇنىڭ نەتىجىسىدە،»دۇبلىن قانۇنى» بويىچە، بىر دۆلەتتىن يەنە بىر دۆلەتكە […]
2019-يىلى 3-ئاۋغۇست، ۋاشىنگىتون تاھىر ئىمىن ئۇيغۇرىئان ئىلاۋە: ئۇيغۇرنىڭ ھاياتى باشقا ھەر قانداق بىر تۈركۈم ئىنسانلارنىڭ ھاياتىدىن قەدىرسىز ھايات ئەمەس، ۋەتەندىكى ئۇيغۇرنى قۇتقۇزۇش مۈشكۈل بولسىمۇ تىرىشىۋاتىمىز. چەتئەلدە بولسا خەلقئارا تەشكىلاتلار، تاراتقۇلار ۋە مۇناسۋەتلىك ئەھدىنامىلەرنىڭ كۈچىدىن پايدىلىنىپ، قىيىنچىلىقتا قالغان ئۇيغۇرلارنى جىددى قۇتقۇزۇش ئىمكانىمىز بار! كۈلپەتتىكى ئۇيغۇر ئۈچۈن يىغىلاش ئەمەس، ھەرىكەت لازىم ، […]
تۈركىيىنىڭ ئىزمىر شەھىرى كۆچمەنلەر ئىدارىسىدە تۇتۇپ تۇرۇلۇۋاتقان ئىككى نارىسىدە بالىنىڭ ئانىسى زىننەتگۈل تۇرسۇن تاجىكىستان ئارقىلىق خىتايغا قايتۇرۇلغان خەۋىرى ئىجتىمائىي تاراتقۇلاردا تارقالغاندىن كېيىن بۇ خەۋەر پۈتۈن دۇنيادىكى ئۇيغۇرلارنى قاتتىق قايغۇغا سالدى.
شەرقى تۈركىستانلىقلارنىڭ ھاياتىدا ۋە شەرقى تۈركىستان داۋاسىدا ئىنتايىن مۇھىم ئورۇننى تۇتۇپ كەلگەن تۈركىيە جۇمھۇرىيەتى يېقىنقى بىر قانچە يىلدىن بۇيان مۇھىملىقىنى تېخىمۇ پەرق ئەتتۈرمەكتە. شەرقى تۈركىستانلىقلار بىلەن تۈركىيەلىكلەرنىڭ بىر مىللەت بولۇشى يەنى تۈرك بولۇشى يەنە بىر تەرەپتىن تارىختىن بۇيان داۋاملىشىپ كەلگەن دىنى ئەقىدە ۋەئۆرفى ئادەتلەرنىڭ بىردەكلىكى نۇقتىسىدىن ئېلىپ ئېيتقاندىمۇ شەرقى تۈركىستانلىقلار ئۈچۈن تۈركىيە ئىككىنچى ۋەتەن مەۋقەسىدە تۇرۇپ كەلدى ۋە كەلمەكتە. شەرقى تۈركىستانلىقلارنىڭ بۇ سۆيگۈ ۋە مۇھەببىتىمۇ ئاناتولىيەدىكى تۈركلەرنىڭ قارىنداشلىق بېغى بىلەن سۇنغان قوللىرىدىن مىننەت
ئۇيغۇر ئانا زىننەتگۈل تۇرسۇن ئىككى نارسىدە پەرزەنتى بىلەن قوشۇلۇپ بۇ يىل ئالتىنجى ئاينىڭ 27 – كۈنى تۈركىيىدىن تاجىكىستان ئارقىلىق خىتتايغا قايتۇرۇلغان[i]. ئۇنىڭ سەئۇدى ئەرەبىستاندا تۇرىۋاتقان ھەدىسى غۇلجىدا تۇرۇشلۇق ئانىسى بىلەن مىڭ تەستە ئالاقىلىشىپ، زىننەتگۈلنىڭ خىتتايغا قايتۇرۇلۇپ كېلىنگەندىن كېيىنلا يەرلىك خىتتاي دائىرلىرى تەرىپىدىن ئېلىپ كېتىلگەنلىكى، ئىككى پەرزەنتىنىڭ كېسەل بولۇپ دوختۇرخانىدا ئىكەنلىكىدىن خەۋەر تاپقان. زىننەتگۈلنىڭ ھازىرقى ئەھۋالى نامەلۇم.
تۈركىيەدە ئىقامەت قىلىۋاتقان زىننەتگۈل تۇرۇسۇن ۋە ئىككى قىزى 6- ئاينىڭ 27- كۈنى تۈركىيەنىڭ ئىزمىر شەھىرىدىكى چەتئەللىكلەرنى ئۆز دۆلىتىگە قايتۇرۇش مەركىزىدىن ئىستانبولغا، ئىستانبولدىن تاجىكىستانغا قايتۇرۇلغانلىقى ۋە تاجىكىستاندىن خىتايغا قايتۇرۇلغانلىقى مەلۇم بولدى.
ئامېرىكادا ياشاۋاتقان يۈز كەرە يۈز پىروگىراممىسىنىڭ مەسئۇلى قۇززات ئالتاي ئەپەندىم ئىككى ھەپتىلىك ياۋرۇپا زىيارىتىدە بولىدۇ. ياۋرۇپانىڭ لوندۇن، مېيىنخۈن ، فىرانكىپورت، كۆلۈن، ئۈدرك قاتارلىق بىر قانچە شەھىردە ئايرىم -ئايرىم لېكسيە سۆزلەيدۇ
ئاۋىستىرالىيەنىڭ ئادېلەيد شەھىرىدىكى (Eid) ھىيىت فېستىۋالىدا ئۇيغۇر خانىم قىزلىرى ئۇيغۇر مەدەنىيتىنى تۇنۇشتۇردى.
خانىم- قىزلار فەستىۋالغا قاتناشقان بارلىق مۇسۇلمان مىللەتلەر ۋە يەرلىك خەلقلەر ئۇيغۇرلارنىڭ رەڭگارەڭ مىللىي كىيىم- كىچەكلىرى، ھەر خىل گۈللۈك دوپپىلىر ئالاھىدە
6-ئاينىڭ 15ـ كۈنى گېرمانىيەنىڭ مېيۇنخىن شەھىرىدە ياۋرۇپا شەرقى تۈركىستان بىرلىكىنىڭ ساھىپخانىلىق قىلىشى بىلەن «ئۇيغۇر ئەركىنلىك لوڭقىسى»تالىشىش پۇتبول مۇسابىقىسى باشلاندى.
بىر يىرىم مىلىيون ئۇيغۇر مۇسۇلمانلار2017- يىلىدىن باشلاپ خىتاينىڭ غەربىدە لاگىرلاردا تۇتۇپ تۇرۇلماقتا. ئۇيغۇر مەدەنىيىتى، دىنى ۋە سىياسىي خاھىشىغا پىلانلىق بۇزغۇنچىلىق قىلىنىپ، بۇ رايوندىكى ئائىلىلەر ۋەيران بولۇپ، ئۇرۇق- تۇغقانلار ھىجران ئازابىغا چۆكمەكتە.
كانادادىن ئۇيغۇرلار ئۈچۈن بىر خۇشاللىنارلىق خەۋەر كەلدى. كانادادا ياشاۋاتقان پەرھات قاسىم ئاكىمىزنىڭ ئوغلى مۇستافا قۇرئان تۇتۇپ قەسەم بېرىپ فېدرال ساقچى بولدى. بۇ مۇھاجىرەتتىكى ئۇيغۇرلار ئۈچۈن خوشاللىق، ياشلىرىمىز ئۈچۈن ئىلھام بىغىشلايدىغان بىر خۇش خەۋەردۇر.
9-ئىيۇن يەكشەنبە، گوللاندىيەدىكى ئۇيغۇر ياشلار ئۇزاقتىن بۇيان تەييارلىق كۆرۈلگەن «ئەھمىيەتلىك بىر كۈن» پائالىيىتىنى تولىمۇ كۆڭۈللۈك ھالدا تاماملىدى.
