دۇنيادىكى ئەڭ چوڭ جىنايەتچىلەر شايكىسى – خىتاي كوممۇنىست پارتىيسىنىڭ قۇرۇلغانلىقىنىڭ 100 يىللىق خاتىرە كۈنىدە، مەزكۇر قارا جەمئىيەتنڭ نۆۋەتتىكى كاتتىۋىشى – جاللات شى جىنپىڭ كومپارتىيەنى مەدھىيلەپ، خىتايلارنىڭ مىللەتچىلىك روھىنى يۇقىرى كۆتۈرۈش، دۇنياغا ھەيۋە كۆرستىش ئۈچۈن بىر مەيدان كۆرەك ئۆتكۈزدى. ئۇنىڭ نۇتقىدىكى بۇ بىر جۈملە سۆز ئۇنىڭ قارا نىيتىنى دۇنياغا يەنە بىر قېتىم ئاشكارىلىدى. ئۇ مۇنداق دېدى:
يىل:: 2021-يىلى
ياپونيە كيودو ئاگېنتلىقىنىڭ خەۋەر قىلىشچە، ياپونىيە مۇئاۋىن باش مىنىستىرى تارو ئاسو مۇنداق دېگەن: «ئەگەر تەيۋەندە چوڭ ئۆزگىرىش بولسا، ياپونىيەنىڭ مەۋجۇتلۇقىغا بىۋاستە تەھدىت شەكىللەندۈرىدۇ.
(ۋەتەندە مىللىتىمىزنىڭ قارشىلىق ھەركەتلىرى ۋە بولۇپ ئۆتكەن ئىشلاردىن خاتىرە قالدۇرۇپ ئۇچۇر يىغىدىغان،ۋە رەھمەتلىك ئۇستازىمىز نىزامىدىن ھۈسەيىن ئەپەندىمنىڭ ئىزچىلىرىدىن بىرى بولغاچقا بۇ ۋەقەگە مۇناسىۋەتلىك گېزىت خەۋەرلىرى ،سان –سىفىرلار، تېلېۋېزوردىكى باياناتلار ھەققىدە يىغالىغان ئۇچۇرنىڭ ھەممىسىنى يىغدىم،رەتلىدىم. ۋە بۇ سەۋەپ بىلەن بۇ ۋەقەدىكى بەزەن شەخسلەر ھەققىدە بىلگىنىمنى ئېلان قىلدىم .بەزەن ئۇچۇرلارنى توپلاش جەريانىدا بىر ئۇتۇقلۇق كارخانىچى بولۇش سالاھىيىتىم بىلەن بارلىق ئىمكانلارنى ۋە مۇناسىۋەت دائىرەمنى قوللاندىم.)
ئامېرىكا تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىقى (دۆلەت مەھكىمىسى دەپمۇ قوللىنىلغان) باش كاتىپى ئانتونى بېلىكىن 6-ئىيۇل كۈنى بىر قىسىم سابىق مەھبۇسلار ۋە پائالىيەتچىلەر بىلەن تور سۆھبەت يېغىنى ئاچقان.
ئامېرىكا تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىقى باياناتچىسى نەد پىرايىس (Ned Price) مۇنداق دېگەن: ئانتونى بېلىنكىن سابىق مەھبۇسلار ۋە ئۇلارنىڭ ئۇرۇق-تۇغقانلىرىدىن شىنجاڭدا (شەرقى تۈركىستان/ ئۇيغۇرىستان. ت) بولۇۋاتقان ئېچىنىشلىق ئىشلار ۋە بىر مىليون ئۇيغۇرلارنىڭ تۇتقۇن قىلىنىشى ھەققىدىكى بىرىنچى قول تەسىراتى، ھېكايىسىنى ئاڭلاش ئۈچۈن ئۇلار بىلەن كۆرۈشۈشنى مۇھىم دەپ قارىدى. بۇ ئامېرىكا ھۆكۈمىتىنىڭ شىنجاڭدا (شەرقى تۈركىستان
خىتاي دائىرىلىرى ئۇيغۇر ۋەتىنىنىڭ جەنۇبىدا، ئۇيغۇرلارنى گۆر كولاشقا مەجبۇرلىغان .
ئۇيغۇر ئاگېنتلىقىنىڭ ئېنىقلىشىچە، خىتاي دائىرىلىرى ئۇيغۇرلارنى سىستېمىلىق ھالدا، كەڭ كۆلەمدە ئۇيغۇرلارنىڭ دىنى ۋە مىللىي ئەقىدىسىگە پۈتۈنلەي خىلاپ بولغان يېڭىچە قەبرە ۋە گۆر ياساشقا ئۇيۇشتۇرغان.
نامايىشقا شىۋىتسارىيەدىكى ئۇيغۇرلاردىن باشقا تۈرك ۋە يەرلىك مىللەتلەر قاتناشتى.نامايىش كۈنتەرتىپىدە دوكتۇر ئابدۇشۈكۈر ئابدۇرېشىت ئۇيغۇرلارنىڭ نۆۋەتتىكى ئەھۋالىنى تونۇشتۇرۇپ ئۆتتى ،ۋە ئاخىرىدا شىۋىتسارىيە ھۈكۈمىتىنىڭ ياۋرۇپانىڭ قىممەت قارىشىغا ھۆرمەت قىلىپ ئۇيغۇر ئىرقى قىرغىنچىلىقىنى تونۇشىنى،خىتاي بىلەن بولغان سودا كېلىشىملىرىگە قايتا قاراپ چىقىشىنى تەلەپ قىلدى.
2009- يىلى 7-ئاينىڭ 5- كۈنى خىتاي ئىشغالىيىتىدىكى شەرقى تۈركىستاننىڭ ئۈرۈمچى شەھرىدە ئۇيغۇر تارىخىدىكى بىر قانلىق قىرغىنچىلىق يۈز بەردى.
فرانسىيە خەلقئارا رادىئوسىنىڭ 29-ئىيۇن خەۋەر قىلىشىچە شۇ كۈنى فرانسىيە دۆلەت مەجلىسىدىكى 50 كە يېقىن پارلامېنت ئەزاسى بىرلىكتە ئىمزالىق دوكلات تاپشۇرۇپ فرانسىيە دۆلەت مەجلىسىدىن خىتاينىڭ ئۇيغۇرلار ئۈستىدىن يۈرگۈزۈۋاتقان باستۇرۇش سىياسىتىنى «ئىرقىي قىرغىنچىلىق» دەپ بېكىتىشىنى تەلەپ قىلغان.
گېرمانىيەدە زىيارەتتە بولۇۋاتقان ئامېرىكا دۆلەت ئىشلىرى كاتىپى ئانتونى بلىنكېن(Antony Blinken) شۇ جاي ۋاقتى 23-ئىيۇن چارشەنبە كۈنى بېرلىندا خەلقئارا جەمئىيەتنى خىتاينىڭ «شىنجاڭ» (شەرقى تۈركىستان\ ئۇيغۇرىستان. ت) رايونىدا مەجبۇرىي ئەمگەك كۈچى ئارقىلىق ئىشلەپ چىقارغان مەھسۇلاتلارنى ئالماسلىققا ۋە ئىشلەتمەسلىككە چاقىردى.
يېڭى سستىمىغا مەزمۇن يوللاش ئېىقتىدارى-كونا سستىمىغا قارىغاندا،ئاددى ۋە تېز،ئۆگىنىش قولاي.ئەمما تەپسلاتىغا چوقۇم دىققەت قىلىش ۋە رەسم ھەجىمىنى كونتىرۇل قىلىش تەلەپ قېلىنىدۇ.
مەرھۇم ئۇستاز شەمسىددىن قاراجىم تەخمىنەن 1928 ـ يىللىرى بۈگۈنكى ئۆزبېكىستان جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئەندىجان ۋىلايىتىدە ئەھلى دىيانەت ئائىلىدە دۇنياغا كەلگەن.
دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيىنىڭ مۇپەتتىشى، «ئۇيغۇر ھەرىكىتى» نىڭ قۇرغۇچىسى، «ئۇيغۇر تەتقىقات مەركىزى» نىڭ ئىجرائىيە دىرېكتورى ۋە قۇرغۇچىلىرىدىن بىرى بولغان ئابدۇلھەكىم ئىدرىس ئەپەندىم تەرىپىدىن يېزىلغان<< قىزىل قىيامەت >> تۈركچە ۋە ئىنگلىزچە ئىككى خىل تىلدا نەشردىن چىقتى
ئۇيغۇر ھەرىكىتىنىڭ ئورۇنلاشتۇرۇشىدىكى ئىككى كۈنلۈك ئاكتىۋىتىسلەرنى يېتىشتۈرۈش كۇرسى 18_ئىيۇن ئاخىرلىشىپ ، كۇرسانتلارغا لاياقەتلىك گۇۋاھنامىسىنى تارقىتىپ بېرىلدى . شۇنداقلا 19_ئىيۇن ئۇيغۇر ھەرىكىتىنىڭ ساھىبخانىلىقىدا»
DoubleTree by Hilton» مېھمانخانىسىدا تۈركىيەدىكى ھەرقايسى تەشكىلات، دەرنەك رەھبەرلىرى ۋە ئاكتىۋىتىسلەر جەم بولۇپ ، ئۇيغۇر مەسىلىسىنى مۇزاكىرە قىلدى.
خەلقئارا مېدىتسىنا ساھەسىدىكى ئەڭ نوپۇزلۇق مەتبۇئات، دۇنيا سەھىيە تەشكىلاتى تەرىپىدىن باشقۇرۇلىدىغان » ئوپېراتسىيە پىچىقى » (The Lancet) ژۇرنىلى 22- ئىيۇن ئۆزىنىڭ ئورگان تور بېتىدە بايانات بېرىپ دوكتور پېتىر داسزاك (Peter Daszak) نى «خىتاي ۋىرۇسى» كېلىش مەنبەسىنى تەكشۈرۈش كومىتېتىنىڭ تىزىملىكىدىن چىقىرىپ تاشلىغان.
مەزكۇر كىتابدا ئاساسلىقى شەرقىي تۈركىستاندىكى 2009- يىلى 5- ئىيۇل ئىرقىي قىرغىنچىلىقىدا غايىب بولغان شېھىتلەر ھەققىدە توپلانغان ئەتراپلىق دوكلاتلار ئاساسىدا نەشرگە تەييارلانغان.
ياۋروپا ئىتتىپاقى كوممىسسيونى پرېزىدېنتى ئۇرسۇلا ۋون لەيىن سەيشەنبە كۈنى ئامېرىكا پرېزىدېنتى جوۋ بايدىن بىلەن مۇخبرلارنى كۈتىۋېلىش يىغىنى ئاچقاندا مۇنداق دېدى: «بىز خىتاي بىلەن ئىقتىسادىي جەھەتتە كۈچلۈك رىقابەتچى، بۇنىڭدا ھېچقانداق شەك يوق. شۇنىڭغا تاقابىل تۇرۇش ئۈچۈن بىز تەدبىرگە مۇھتاجمىز
بۈگۈنكى «نۆۋەت» پائالىيىتىگە قاتناشقان ۋەتەنداشلار ئالدى بىلەن خىتاي جازا لاگېردا شېھىت قىلىنغان ئۇيغۇر قىزى مېھراينىڭ ۋاپاتىغا تەزىيە بىلدۈردى. مەلۇم بولۇشىچە پائالىيەتكە ئىشتىراك قىلغان ئىستانبۇلدا ياشاۋاتقان بىر خانىم ئانىسىنىڭ 4 ئاي ئىلگىرى جازا لاگېردا شېھىت قىلىنغانلىق خەۋىرىنىمۇ بۈگۈن تاپشۇرۇپ ئالغان . خىتاينىڭ ھەددىدىن ئاشقان زۇلۇملىرىغا قارشى قەد كېرىپ ئوتتۇرىغا چىققان خەلقىمىزنىڭ بۇ پائالىيىتى 179 كۈندىن بېرى ئىسسىق- سوغۇق دېمەستىن داۋام قىلىپ كەلمەكتە ئىدى.
بۈگۈن بېلگىيە پارلامېنتى تاشقى ئىشلار كومېتىتى خىتاينىڭ ئۇيغۇرلارغا قاراتقان باستۇرۇش سىياسىتىنى ئىنسانىيەتكە قارشى جىنايەت، ئېرقىي قىرغىنچىلىق خەتىرى بار دەپ ئېتىراپ قىلدى.
ئەردوغان مەركىزىي بانكىنىڭ تاشقى پېرېۋوت زاپىسىنىڭ ئەھۋالى ۋە يەرلىك پۇللار بىلەن بولغان سودىدىكى تەرەققىياتلار توغرىسىدىكى سوئالغا جاۋاب بېرىپ، مەركىزى بانكىنىڭ تاشقى پېرېۋوت زاپىسىنىڭ 100 مىليارد دوللارغا يەتكەنلىكىنى ئېيتتى.
6-ئاينىڭ 13- كۈنى ئەنگلىيەدە ئۆتكۈزۈلگەن سانائەتلەشكەن يەتتە دۆلەت رەھبەرلىرى يىغىلىشى رەسمىي تۈردە ئاياغلاشتى، شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا مەزكۇر يىغىنغا قاتناشقان 7 دۆلەت رەھبەرلىرى بىرلىكتە قول قويغان بىرلەشمە باياناتنى ئېلان قىلدى. بىرلەشمە بايانات جەمئىي 70 تۈر، 14مىڭ خەتنى ئۆز ئىچىگە ئالغان بولۇپ، بۇنىڭ ئىچىدە خىتايغا مۇناسىۋەتلىك قىسىملىرىنىڭ ئاساسلىق مەزمۇنلىرى تۆۋەندىكىلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ:
