ئاپتورى: پېتېر خارچېر
سىدنىي سەھەر خەۋەرچىسى، 2021- يىلى 10- ئاپرېل
تەرجىمە قىلغۇچى: بىلمەسجان
ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى، 2021- يىلى 20- ئاپرېل
ئەنگىلىيە پارلامېنتى 22- ئاپرېل ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقىنى ئېتىراپ قىلىش – قىلماسلىق مەسلىسدە بېلەت تاشلىماقچى بولۇپ، ئەگەر ئېتىراپ قىلىنىش بېلىتى تاشلانسا، ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقىنىڭ دۇنيا بويلاپ ئېتىراپ قىلىنىشى ئۈچۈن ناھايتى مۇھىم بىر قەدەم تاشلانغان بولىدۇ.
پاكىستاننىڭ خىتايدا تۇرۇشلۇق ئەلچىخانا خادىمى ئازىمخان ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى خەلقئارا قانىلىمىزنى ھۇجۇم نشانى قىلدى. ئۇ تۋىتتېر مۇنداق دېگەن: «چەتئەلدە ياشايدىغان بىز ئۈچۈن ئۇيغۇر بۆلگۈنچىلەر قانداقسىگە ئۆزىنى ئۇيغۇرلارنىڭ ئاۋازى دېيەلسۇن؟ نېمىشقا ئاز ساندىكى بۆلگۈنچىلەر ئامېرىكا تەرىپىدىن خىتايدىكى ئۇيغۇرلارنىڭ ئاۋازى دەپ ئېتىراپ قىلنىدۇ؟ بۇ ئۇيغۇر بۆلگۈنچىلەر سياسىي پاناھلىقنى كاپالەتكە ئىگە قىلىش ئۈچۈن خيالى ھېكايىلەرنى ئويدۇرۇپ چىقىرىدۇ.» ئۇيغۇر ئاگېنتلىقىنىڭ يېڭى قوزغىتىلغان خەلقئارا قانىلى ئىنگلىزچىدە تەرجىمىسى ئۇيغۇرنىڭ ئاۋازى دېگەنلىك مەنىسنى بىلدۈرىدۇ.
ياپونىيەنىڭ ئاساسلىق شوخلا قىيامى ۋە كۆكتات شەربىتى ئىشلەپچىقارغۇچى كاگومې 14- ئاپرېل چارشەنبە كۈنى شىركەتنىڭ خىتاينىڭ شىنجاڭ (شەرقىي تۈركستان/ئۇيغۇرىستان، ت.) دىن شوخلا قىيامىنى پىششىقلاپ ئىشلەشنىڭ خام ئەشياسى بولغان شوخلا ئىمپورت قىلىشنى توختاتقانلىقىنى ئېلان قىلدى.
9- ئاپرېل كۈنى شۋېيتسارىيەنىڭ جەنۋە شەھىرىدىكى بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى باش شىتابى ئالدىدا خىتاينىڭ 2022- يىلىدىكى قىشلىق ئولىمپىكنى بايقۇت قىلىش كەڭ كۆلەملىك بىرلەشمە نامايىشى ئېلىپ بېرىلدى.
خىتاي شىنجاڭ (شەرقىي تۈركىستان\ئۇيغۇرىستان، ت.) دىكى ئۇيغۇرلارنىڭ مەجبۇرىي ئەمگىكىدىن نەپ ئالدى دەپ ئەيىبلەنگەندىن كېيىن، بۇلتۇر دۇنيا بويىچە ئىككىنچى چوڭ كىيىم – كېچەك پارچە سېتىش شىركىتى H&M شۇ رايوننىڭ پاختىسىنى سېتىۋىلىشنى توختىتىشقا ۋەدە بەرگەن ئىدى.
خىتاينىڭ شەرقىي تۈركىستاندا ئۇيغۇر ۋە باشقا تۈركىي مىللەتلەرگە قاراتقان ئىرقىي قىرغىنچىلىقى دۇنيا مىقياسىدا تەنقىدكە ئۇچراۋاتقان بىر پەيتتە، خىتاي ھۆكۈمىتى زىيانكەشلىككە ئۇچرىغان ئۇيغۇرلارنىڭ ئارخىپىلىرى توپلانغان سانلىق مەلۇمات ئامبىرىغا ۋە ئۇيغۇر پائالىيەتچىلەرگە تۆھمەت قىلدى. ختتاي تاشقى ئىشلار مىنسترلىكى 9- ئاپرىل ئۆتكۈزگەن ئاخبارات ئىلان قىلىش يېغىنىدا، ئاتالمىش شنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق ئاخبارات ئىشخانىسىنىڭ […]
بايدىن ھۆكۈمىتى يۇمشاق گەپ بىلەن قاتتىق ھەرىكەتكە ئۆتتى. 8- ئاپرېل كۈنى ئامېرىكا سودا مىنىستىرلىكى بۇيرۇق چۈشۈرۈپ، خىتاينىڭ كۈچلۈك يەتتە كومپىيۇتىر شىركىتىنى خىتاينىڭ ئارمىيە تەرەپ ئۈچۈن ئىشلەيدىغان تېخنىكا بىلەن تەمىنلەيدۇ دەپ ئېلان قىلىپ، ئۇلار بىلەن ھەمكارلىقنى توختىتىش ۋە ئۇلارنىڭ تىجارىتىنى توڭلىتىش مەزمۇن قىلىنغان مەمۇرىي بۇيرۇق چۈشۈردى.
چوڭ خەۋەر: ئامېرىكا قوشما شتاتلىرى ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقى سەۋەبلىك 2022- يىللىق بېيجىڭ ئولىمپىك تەنھەرىكەت يىغىنىنى بايقۇت قىلىشنى ئويلىشۋاتىدۇ.
تۈركىيە تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىكى خىتاي ئەلچىلىكىنى چاقىرتتى، ئۇيغۇر مەسلىسى مۇھىم سەۋەب بولدى.
خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ ئۇيغۇرلارنى كەڭ كۆلەمدە يېغىۋىلىش لاگېرلىرىغا قاماپ، ئىرقىي قىرىغىنچلىق يۈرگۈزىشى سەۋەبىدىن، خەلقئارانىڭ ئەيىبلىشى ۋە تەنقىدىنىڭ كۈچىيىشىگە قارىماي، خىتاي بىلەن تۈركىيە ئارىسىدىكى ئىقتىسادىي ئالاقىنىڭ چوڭقۇرلىشىۋاتقانلىقى كۈنسېرى گەۋدىلەنمەكتە. مۇتەخەسسىسلەر خىتاي تاشقى ئىشلار مىنىستىرىلىكى ھەپتە ئاخىرىدا تۈركىيەگە قىلىدىغان رەسمىي زىيارىتىدە ئۇيغۇر مەسىلىسىنىڭ ئوتتۇرىغا چىقىش نىسبىتى تۆۋەنلىكىنى بىلدۈرمەكتە.
ب د ت خىتاي بىلەن ئۇيغۇر ۋەتىنىنى زىيارەت قىلىش توغرىسىدا ئەستايىدىل سۆھبەتلەشتى
نيۇيورك ۋاقېت گېزىتى:جامائەت پىكىرىگە دۇچ كەلگەندە، ياپونىيە ئۇيغۇر مەسىلىسىدە يەنىلا سۈكۈت قىلىپ تۇرالامدۇ؟
ئۆزبېكىستان خىتاينىڭ ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقىنى ئاشكارا قوللىدى، «شەرقىي تۈركستان تېررورچىلىرىغا زەربە بىرشتە خىتايغا ياردەم بەردۇق.»
تۈرك كېڭىشىنىڭ 2040- يىللىق پىلانى ئوتتۇرىغا قويۇلدى، ئۇيغۇر ياكى شەرقىي تۈركىستان توغرىلىق بىر ئېغىزمۇ تىلغا ئېلىنمىدى
بايدىن «دېموكراتىك ئىتتىپاق» قۇردى. خىتاي ئۆزىنىڭ ئىتتىپاقىنىڭ بارلىقىنى بىلدۈرمەكچى.
ئىتالىيە تاشقى ئىشلار كومىتېتىدا ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقىنى بېكىتىش مۇنازىرسى ئېلىپ بېرىلىدۇ.
ئىران ئامېرىكىنىڭ نەچچە ئون يىللىق جازاسىغا قارشى تۇرۇش ئۈچۈن كۈرەش قىلىۋاتقاندا، خىتاي بىلەن ئىككى دۆلەت مۇناسىۋەتنى ياخشىلاش ئۈچۈن 25 يىللىق كېلىشىم ئىمزالىدى .
ئەنگىلىيە باش ۋەزىرى بوريس جونسون بۈگۈن تېۋتتىر ھسابىدا، خىتاي تەرىپىدىن جازا ئېلان قىلىنغان پارلامېنت ئەزالىرى بىلەن كۆرۈشكەن سۈرىتىنى ھەمبەھىرلەپ مۇنداق دېدى:
پروفېسسور ئابدۇرەشد جەلىل قارلۇق تۈركىيە چىگرا بىخەتەرلىك ئاكادېمىيىسى، شەرقى ئاسيا مۇنبىرىدە رايون بىخەتەرلىكى ئامىللىرى توغىرسدا لېكسيە بەردى
