5- فېۋرال كۈنى، «ئامېرىكا ئۇيغۇر بىرلەشمىسى»نىڭ ئۇيۇشتۇرۇشى، ۋاشىنگىتون ئەتراپىدا تۇرىدىغان بىر تۈركۈم ئۇيغۇرلارنىڭ قاتنىشىشى بىلەن خىتاي ئەلچىخانىسى ئالدىدا،1997-يىلى غۇلجا شەھىرىدە يۈز بەرگەن «5-فېۋرال غۇلجا قىرغىنچىلىقى»نى خاتىرىلەش نارازىلىق نامايىشى ئېلىپ بېرىلدى.
ئۇيغۇلارنىڭ تەقدىرىگە كۆڭۈل بۆلىدىغان يەھۇدى ياشلارنىڭ ئۇيۇشتۇرۇشى بىلەن قۇرۇلغان «ئۇيغۇر يېغىلىشى» ناملىق تەشكىلات ۋە تور بېكىتىنىڭ تەشكىللىشى بىلەن ختتايلارنىڭ ئۇيغۇرلارغا قارىتىلغان سياستىگە نارازىلىق بىلدۇرۇش نامايىشى ئۆتكۈزۈلدى.
گوللاندىيەدىكى مۇسۇلمانلارغا قارشى خىرىت ۋىلدىرىسنىڭ ئەشەددى ئوڭچىل ھۆرلۈك پارتىيىسى سابىق ئەزاسى يورام كىلاۋىرىن دۈشەنبە كۈنى ئۆزىنىڭ مۇسۇلمان بولغانلىقىنى جاكارلىدى
بۇ دادا 30 ياشقا كىرگەندە نورۋىگىيەگە ئائىلىسى بىلەن جەم بولغىلى كەلگەن بولۇپ، بىراق ئەرىزنامىگە ئاساسلانغاندا، ئۇ نورۋىگىيەدە ئۇزاق تۇرمايلا سۈرىيەگە كىتىپ، چەتئەللىك مۇجاھىد بولغان، بۇ ۋەقە نورۋىگىيە دۆلەتلىك رادىيو- تىلۋىزىيە خەۋىرىدە خەۋەر قىلىنغان.
خىرستئان دۇنياسى روھانىيلار رەھبىرى، ۋاتىكان پوپى فىرانسىس ئسلام دۇنياسى ئىلىم ساھەسىنىڭ ۋەكىلى دەپ ئاتالغان ئەزھەرنىڭ بۈيۈك شەيىخى، كاتتا ئىمام شەيىخ ئەھمەد ئەلتەييب بىلەن «ئېكستىرىمىزىمغا قارشى تۇرۇش» ھەققىدە بىر ھۆججەتكە ئىمزا قويدى.
تۈركىيەدە سەمىمىيەت قەھەتچىلىكى مەۋجۇت. دۆلەت رەھبەرلىرىدىن تارتىپ پۇقراغىچە، تاراتقۇدىن تارتىپ دەرسخانىغىچە يالغانلار ماڭدامدا بىر پۇتلىشىپ تۇرىدۇ.
تۈنۈگۈن كانادادىن بىر ئىنىمىز كەلدى. 2006-يىلى كاناداغا كەلگەندە يۈك ماشىنىلىرىغا ھامماللىق قىلىپ ئىش باشلىغان ئىكەن،
«ئۇلار بىزنى قۇللارغا ئايلاندۇرۇۋەتمەكچى ئىدى، ئەمما ئەركىن ئادەملەرلا قارشىلىق كۆرسىتەلەيدۇ! «
ئۇيغۇر مىللىتى دۇچ كىلىۋاتقان تارىخى قىرغىنچىلىق ئاخبارات ۋاستىلىرى ئارقىلىق كەڭ تارقىتىلغاندىن كىين، دۇنيانىڭ ھەر قايسى جايلىرىدىكى ئوخشمىغان ئېتىقادتىكى كىشلەر ئۇيغۇرلار ئۇچۇن ئاۋاز چىقارماقتا!
2017- يىل 9-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن باشلاپ ئۇيغۇر تىلىنىڭ بارلىق باشلانغۇچ ۋە ئوتتۇرا مەكتەپلەردە ئوقۇتۇش تىلى سۈپىتىدە ئىشلىتىلىشى ئەمەلدىن قالدۇرۇلدى.
2019 -يىلى 1-ئاينىڭ 31-كۈنى ئىستانبولنىڭ سەفاكۆي رايونى ئۇيغۇر ئىلىم ۋە مەدەنىيەت تەتقىقات ۋەقپىسى مۇراسىم زالىدا تۇنجى قېتىملىق نەق مەيداندا ئانا تىلدا نۇتۇق سۆزلەش مۇسابىقىسى ئۆتكۈزۈلدى.
نۆەتتە كىرىزىسنىڭ كۆلىمى ئىنتايىن ئېنىق. ئۈچ مىلىيونغا يىقىن ئۇيغۇر، قازاق، قىرغىز مۇسۇلمانلىرى خىتاينىڭ غەربى شىمالىدىكى شىنجاڭدا ( شەرقىي تۈركىستان- ت) زور كۆلەملىك يىغىۋىلىش لاگىرلىرىغا قامالغان. بۇ 21- ئەسىردىكى ئەڭ دەھشەتلىك كىشىلىك ھوقۇق كىرىزىسى. ئۇيغۇر كوچىلىرىدا ئادەم يوق، ئوقۇغۇچىلار، مۇزىكانتلار، تەنتەربىيەچىلەر، تىنىچلىقپەرۋەر زىيالىيلار تۈرمىگە تاشلانغان. ئۇلار ئەمگەككە مەجبۇرلۇنۇپ، ئۇلارنىڭ قولىدىن چىققان تاۋارلار ھەتتا ئامرىكىغا يىتىپ باردى.
مېڭ ۋەنجوۋنىڭ قولغا ئېلىنىشى بىلەن باشلانغان كانادا بىلەن خىتاي ئارىسىدىكى ماجرا كانادادا كۆپىنچە ئىككى دۆلەت مۇناسىۋىتى نۇقتىسىدىنلا تەھلىل قىلىندى. بۇ ناھايىتى ئورۇنلۇق، چۈنكى بۇ مەسىلە دۆلەت ئىچىدە كۆپلىگەن سوئاللارنى پەيدا قىلىدۇ.
كانادانىڭ خىتايدا تۇرۇشلۇق باش ئەلچىسى جون مەككالىم (John McCallum) باش مىنىستىر تىرودونىڭ تەلىپى بىلەن ۋەزىپىسىدىن ئىستىپا بەردى.
‹‹ئۈممەت ئۇيغۇر ئويغىنىش ئىتتىپاقى›› نىڭ ئىككىنچى قېتىملىق پائالىيىتى مارىلاند شىتاتى پىگما ئىجتىمائى رايونىدا ئېلىپ بېرىلدى.
جۇڭگو شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونىدا(شەرقىي تۈركىستان) تېررورىزىمغا تاقابىل تۇرۇش باھانىسىدە زور ساندىكى ئۇيغۇرلارنىڭ تۇتقۇن قىلىنىشى كۈچلۈك دىققەت قوزغىماقتا
ئىرقىي قىرغىنچىلىقنىڭ ئىككىنچى دۇنيا ئۇرۇشىدىن كېيىنمۇ ئۈزلۈكسىز داۋاملىشىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش مەقسىتىدە «ئىرقىي قىرغىنچىلىق جىنايىتىنى جازالاش ۋە ئۇنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئەھدىنامىسى» تۈزۈپ چىقىلغان بولسىمۇ
ئامرىكىلىق سودىگەر، ساخاۋەتچى جورج سوروس داۋۇستا ئىچىلغان «دۇنيا ئىقتىساد مۇنبىرى»دە، ئامرىكىنىڭ خۇاۋىي ۋە جۇڭشىڭ قاتارلىق خىتاينىڭ يۇقىرى تىخنىكا شىركەتلىرىنى چەكلەشكە چاقىرپ، ئۇ شىركەتلەرنى دۇنياغا قوبۇل قىلغۇسىز خەۋىپ پەيدا قىلىدىغانلىقىنى بىلدۈردى.
1937- ﻳﯩﻠﻰ 5- ﺋﺎﻳﻨﯩﯔ 29- ﻛﯜﻧﻰ ﻛﯧﭽﯩﺪﻩ ﺋﺎﻧﺎ ﺩﯨﻴﺎﺭﯨﻤﯩﺰﺩﯨﻜﻰ ﺑﯧﺸﯩﺪﯨﻦ ﻛﯚﭖ ﺋﯩﺸﻼﺭ ﺋﯚﺗﻜﻪﻥ ﻣﯚﺗﯩﯟﻩﺭ ﺷﻪﮪﻪﺭ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭ ﻳﻪﻧﻪ ﺑﯩﺮ ﺩﻩﮪﺸﻪﺗﻠﯩﻚ ﻛﻪﭼﯜﺭﻣﯩﺸﻨﻰ ﺑﺎﺷﺘﯩﻦ ﻛﻪﭼﯜﺭﯛﺷﻜﻪ ﻳﯜﺯﻟﯩﻨﯩﭗ ﺗﯘﺭﺍﺗﺘﻰ.
ئامېرىكا پىرزدىنتى دونالد تىرامپ لاتىن ئامېرىكا دۆلىتى ۋىنسۇ ئىلادا ئىلىپ بىرىلغان ئادالەتسز سايلامدىن كىين بۇ دۆلەتنىڭ ھازىرقى دىكتاتۇر ھۆكۇمرانى نىكولاس مادۇروغا قارشى ھالدا ئۆكتىچى پارتىيە نامزاتى گۇۋادۇنى خەلق سايلاپ چىققان قانۇنلۇق پىرزدىنت دەپ قوللايدىغانلىقىنى ئىلان قىلغانىدى،شۇنىڭ بىلەن ۋىنسۇئىلا دىكتاتۇرى مادۇرو بايانات ئىلان قىلىپ،ئامېرىكا دىپلوماتلىرى بۇ دۆلەتتىن 72 سائەتكىچە چېكىنىشى كىرەك ،بارلىق دىپلوماتىيك مۇناسۋەتلىرىمىزنى ئۇزىمىز دىدى.
