2020-11-06تۈركىيە ئاساسلىق خەۋەرلىرى

تېمىغا كىرىشتىن بۇرۇن ، تۈركىيەدىكى ئاساسلىق خەۋەرلەرنى قىسقىچە سۆزلەپ ئۆتەيلى.

ئۇيغۇر ئاگىنتلىقى

 

تۇيغۇ

 

2020-11-06

 

تېمىغا كىرىشتىن بۇرۇن ،  تۈركىيەدىكى ئاساسلىق خەۋەرلەرنى قىسقىچە سۆزلەپ ئۆتەيلى.

 

يۇقۇم ئەھۋالىدىن قارىغاندا ،ھەركۈنلۈك دوختۇرخانىغا كىرگەن يېڭى  بىمارلارنىڭ سانى يەنىلا 2000 دىن ئاشىدۇ. ھازىرقى كىسەللىك سانى ئىنتايىن ئېغىر ، ھازىر تۈركىيە دۆلەت ئىچى  بويىچە ئىككىنچى يۇقىرى پەللىگە چىقتى. 

 

ئىقتىسادىي جەھەتتە ، مەركىزىي بانكا ئويلىمىغان يەردىن ئۆسۈم نىسبىتىنى ساقلاپقالدى ، شۇ سەۋەپتىن  لىرانىڭ شىددەت بىلەن تۆۋەنلىشىنى كەلتۈرۈپ چىقاردى. دوللار پېرېۋوت نىسبىتى8.5 كە يەتتى . بۇ ھەپتە پارلامېنت كارخانا باج قەرزىنى قايتا تەشكىللەش پىلانىنى ماقۇللىدى ، بۇ ھۆكۈمەتنىڭ 50 مىليارد لىرا باجنى قولغا كەلتۈرۈش ئۈچۈن كۆرسەتكەن تىرىشچانلىقى.

 

سىياسىي سەھنىدە ،  MHP «بولكا يەتكۈزۈش» خەير-ساخاۋەت پائالىيىتىنى يولغا قويۇپ ، كىشىلەرنى نان سىتىۋالغاندا ئارتۇق بىر نان سېتىۋېلىپ ، ناۋايخانىغا قويۇپ قويۇشىنى ، ناۋايخانىغا ئىگىسىنىڭ ئېھتىياجلىق كىشىلەرگە بېرىشىنى تەلەپ قىلدى.  بۇ خەۋەر ئۆكتىچى پارتىيەلەر ۋە تاراتقۇلار تەرىپىدىن قىززىق نۇقتا بولۇپلا قالماي كىشىلەرنىڭ ئاغزىدا مۇنۇ سۆز : تۈركىيەنىڭ ئىقتىسادى نان سېتىۋالالمايدىغان دەرىجىگە يەتتى.

 

ھېچقانداق تەرەپنى رازى قىلالمىغان MHP  تېزلىكتە تەشۋىقات تاختىسىنى ئىلىپ تاشلاپ بۇ پائالىيەتنى توختاتقان . بۇ پائالىيەت شۇنداق قىلىپ  پەقەت ئۈچ كۈندىن بەش كۈنگىچە داۋاملاشقان ، بۇ بەلكىم تۈركىيە تارىخىدىكى ئەڭ قىسقاخەير-ساخاۋەت پائالىيەتلىرىدىن بىرى بولۇشى مۇمكىن.  ».

 

يىقىندا پۇتىننىڭ ئەردوغانغا بەرگەن باھاسى كۆپ كىشىلەرنى ھەيران قالدۇردى بىز پۇتىننىڭ ئەردوغانغا بولغان باھا سۆزلىرىنى كۆرۇپ باقىلى.

 

پۇتىن مۇنداق دىگەن: رۇسىيە بىلەن تۈركىيە ئوتتۇرىسىدىكى ئىقتىسادىي ھەمكارلىقنىڭ دائىرىسى كېڭىيىۋاتىدۇ ، يىللىق سودا مىقدارى 20 مىليارد ئامېرىكا دوللىرىدىن ئاشىدۇ. روسىيە-تۈركىيە مۇناسىۋىتى ھەر ئىككى دۆلەت ئۈچۈن ئىنتايىن مۇھىم. ئەردوغان قارىماققا قاتتىق قول كۆرۇنىدۇ ، ئەمما ئۇ ئەمەلىيەتتە ياخشى سۆھبەتچى. مەن ئۇنىڭ بىلەن جىق پاراڭلىشىمەن ، بىزنىڭ ئوي پىكىر ئورتاقلىقىمىز بار.

 

S400 . توغرىسىدا پۇتىن مۇنداق دەيدۇ : ئەردوغان گىپىدە تۇرۇپ روسيەنىڭ بۇ قورالىنى ھەقىقەتەن سېتىۋالدى.

 

ئەردوغان تاراتقۇلاردا تۈركىيەنىڭ S400 نى ئالدىنقى ھەپتە سىناق قىلغانلىقى توغرىسىدىكى خەۋەرنى دەلىللىدى.

 

ئەردوغان مۇنداق دەيدۇ : S400 نىڭ سىناقى داۋاملىشىدۇ ، ئەگەر سېتىۋالسىڭىز ، ئىشلىتىسىز . بۇ پۈتۈنلەي رۇسيەنىڭ بولغانلىقى ئۈچۈن ، بەزى دۆلەتلەر راھەت ئەمەس. ئەمما بىز ئامېرىكىنىڭ پىكىرىنى ئالمايمىز . گرېتسىيەدە S300 بار ،  ھەم سىناق ئۈچۈن ئەمەس ، ئەمەلى ئىشلىتىۋاتىدۇ،  نېمىشقاگرېتسىيەگە قارشى پىكىر يوق  ؟

 

 تۈركىيە دۆلەت مۇداپىئە مىنىستىرى تۈنۈگۈن تۈركىيەنىڭ S400 نى شىمالىي ئاتلانتىك ئەھدى تەشكىلاتى مۇداپىئە سىستېمىسىدىن چىقىرىۋېتىدىغانلىقىنى ۋە شىمالىي ئاتلانتىك ئەھدى تەشكىلاتىنىڭ بىخەتەرلىكىگە تەھدىد بولمىغان ئاساستا  ئىشلىتىدىغانلىقىنى ئېيتتى.

 

پۇتىن شەرقىي ئوتتۇرا دېڭىز مەسىلىسى ھەققىدە توختىلىپ مۇنداق دېدى: روسىيە فرانسىيە ۋە تۈركىيە بىلەن ياخشى مۇناسىۋەتنى ساقلايدۇ ، ئەمما ئۇ روسىيەنىڭ تۈركىيە بىلەن فرانسىيە ئوتتۇرىسىدا ۋاسىتىچى بولۇشىنىڭ ھاجىتى يوق دەپ قارايدۇ.

 

شىمالىي ئاتلانتىك ئەھدى تەشكىلاتىنىڭ ماسلىشىشى ئاستىدا ، تۈركىيە بىلەن گرېتسىيە مانېۋىرنى توختىتىشقا قوشۇلدى ، تۈركىيە ياۋروپا ئىتتىپاقىنىڭ بىر ھەپتە ئىچىدە ياۋروپا ئىتتىپاقىنىڭ جازاسىدىن مۇۋەپپەقىيەتلىك ساقلىنالايدۇ.

 

بۇ خەۋەرنى تۈركىيە دۆلەت مۇداپىئە مىنىستىرى دەلىللىدى ، ئەمما ئۇ سۆھبەتنىڭ نەتىجىسىنىڭ تۈركىيەنىڭ 28-كۈنى توختاپ ، ئەتىسى گرېتسىيەنىڭ توختىغانلىقىنى ئېيتتى.

 

ئەردوغان يەنە ھاكىمىيەت يۈرگۈزگەن دەسلەپكى ئون يىلدا ئامېرىكا-ياۋروپانى قوللايدىغان ۋە روسىيەنى قوللايدىغان مۇساپىنى بېسىپ ئۆتتى. كېيىن ، سۈرىيىدە روسىيەنىڭ كۈرەشچى ئايروپىلانىنى ئېتىپ تاشلاپقالماي . پاراشوت بىلەن قېچىپ كەتكەن ئۇچقۇچىنىمۇ  ئۆلتۈرۈلۈپ ، پۇتىننى پۈتۈنلەي غەزەپلەندۈرگەن ئىدى. 

 

 ئەزەربەيجان بىلەن ئەرمېنىيە ئوتتۇرىسىدىكى ئۇرۇش.

 

پۇتىن مۇنداق دېدى: بۇ مەسىلىدە روسىيە بىلەن تۈركىيە ئوتتۇرىسىداقارشىلىش بار بۇلۇپ. بەزى ئىشلار ھەلقىلىنمايۋاتىدۇ  ،  پۇتىن ئەردوغاننى  چۈشىنىدۇ ۋە ئۆزىنىڭ ئۇنىڭ بىلەن ھەل قىلىش چارىسى تاپالايدىغانلىقىغا ئىشىنىدۇ.

 

بۇ ئۇرۇشنىڭ ئىككى تەرىپىدىكى تالاپەتكە ئۇچرىغانلارنىڭ سانى ئەزەلدىن سىر بولۇپ كەلگەن بولۇپ ، پۇتىن بىلگەنلىرىنى ئاشكارىلىغان: ئىككى تەرەپتە 2000 دىن ئارتۇق ئادەم قازا قىلغان.  ئىككى تەرەپتىن تەخمىنەن 4000 دىن ئارتۇق ئادەم قازا قىلغان. 

 

بىرلەشمە ئاگېنتلىقىنىڭ خەۋرىگە قارىغاندا ، چارشەنبە كۈنىگە قەدەر ، تۈركىيەدىكى ئىزمىر يەر تەۋرەشتە قازا قىلغانلارنىڭ سانى 116 گە يەتكەن ، قۇتقۇزۇش خادىملىرى ئۆرۈلۈپ چۈشكەن بارلىق بىنالارنى ئىزدەش ۋە قۇتقۇزۇش خىزمىتىنى تاماملىغان.

 

تۈركىيە ئاپەت ۋە جىددىي ئىشلارنى بىر تەرەپ قىلىش ئورگىنىنىڭ مەسئۇلى مەھمەت گۈللۇغلۇ مۇنداق دېدى: ئىزدەش ۋە قۇتقۇزۇش خادىملىرى ئىزمىردىكى ئۆرۈلۈپ چۈشكەن 17 بىنانى ئىزدەش ۋە قۇتقۇزۇشنى تاماملاپ ، جەمئىي 107 ھايات قالغان كىشىلەرنى قۇتۇلدۇردۇق. .

 

ئۇ يەر تەۋرەشتە 1035 كىشىنىڭ يارىلانغانلىقىنى ، چارشەنبە كۈنىگىچە 137 كىشىنىڭ دوختۇرخانىدا داۋالىنىۋاتقانلىقىنى ئېيتتى.

 

سەيشەنبە كۈنى كەچتە ئۆتكۈزۈلگەن كابىنېت يىغىنىدىن كېيىن ، تۈركىيە پرېزىدېنتى رەجەپ تاييىپ ئەردوغان ئەڭ ئاخىرقى يوقاپ كەتكەن كىشى تېپىلمىغۇچە ئىزدەش ۋە قۇتقۇزۇش خىزمىتىنىڭ توختىمايدىغانلىقىنى ۋەدە قىلدى.

 

سەيشەنبە كۈنى ، يەر تەۋرەش يۈز بېرىپ 91 سائەتتىن كېيىن ، ئىزدەش ۋە قۇتقۇزۇش خادىملىرى 3 ياشلىق بىر قىزنى خارابىلىكتىن قۇتۇلدۇرۇپ ، ھاياتلىقنىڭ كۈچىنى ئۇردى.

 

يەر تەۋرەش تۈركىيەنىڭ غەربى ۋە گرېتسىيەنىڭ پايتەختى ئافىنادا يۈز بەرگەن بولۇپ ، تەخمىنەن 1700 قېتىم قالدۇق يەر تەۋرىگەن ، بۇنىڭ 45 سى 4.0 بالدىن ئېشىپ كەتكەن.

 

ئىزمىردىكى بىر قانچە بىنا يەر تەۋرەش سەۋەبىدىن ۋەيران بولغان.

 

ئاخىرىدا ، مەن ئەردوغاننىڭ   مائاشى توغرىسىدا سۆزلەپ بېرەي.

 

ئەردوغاننىڭ بۇ يىلقى مائاشى 81 مىڭ 250 لىرا ، كېلەر يىلقى مۇئاش % 8.3 ئۆسىدىغان بۇلۇپ جەمى : 88،000 لىرا.

UT-Uyghur Reporter 6

Next Post

بايدېننىڭ قىسقىچە تەرجىمىھالى 1-بۆلەك

شە نويابىر 7 , 2020
ئىلگىرى كىشىلەر بايدېننى كۆپىنچە ئوبامانىڭ ياردەمچىسى دەپ قارايتتى، ئۇنى ئانچە چۈشىنىپ كەتمەيتتى. لېكىن، ھازىر 78 ياشقا كىرگەن بايدېن ئامېرىكا زۇڭتۇڭى نامزات سۈپىتى بىلەن ئامېرىكا خەلقىنىڭ ئالدىغا كەلدى. بايدېن 40 نەچچە يىل سىياسىي بىلەن شۇغۇللانغان، ئۇزاق كېڭەش پالاتالىق ھاياتى بايدېننىڭ سىياسىي مەيدانى ۋە ئىش بېجىرىش ئۇسلۇبىنى ياراتقان بولۇپ، ئىنتايىن كۈچلۈك پىرىنسىپاللىققا ئىگە، لېكىن دەۋر ئۆزگىرىشىگە يېقىندىن ئەگىشىپ، جانلىق ئىش قىلىشقا ماھىر، كۆپ يىللاردىن بۇيان بىتەرەپ مەيداندا تۇرۇپ كەلگەن.

You May Like