ئامېرىكا سودا مىنىستىرلىكى دۈشەنبە كۈنى خىتاينىڭ 28 ج خ ئورگىنى ۋە تېخنىكا شىركەتلىرىنى سودا قارا تىزىملىكىگە كىرگۈزدى. بۇ ئورگان ۋە شىركەتلەر شەرقى تۈركىستاندىكى ئۇيغۇر ۋە باشقا مۇسۇلمان مىللەتلەرگە قارىتىلغان كىشىلىك ھوقۇق دەپسەندىچىلىكى بىلەن چېتىشلىق دەپ قارىلىپ قارا تىزىملىككە كىرگۈزۈلگەن.
تۈركىيىدە ئىقامەتسىز ياشاۋاتقان مىڭلىغان ئادەمنىڭ بارلىقىنى، ياۋرۇپادىكىلەرنىڭ ياكى ئامېرىكىدىكىلەرنىڭ تۈركىيىگە قارشى تەبقىدىي پىكىردە بولۇشىنىڭ ئۇلارغا خەۋپ ئېلىپ كېلىدىغانلىقىنى ئۇيغۇرلار دەۋا قىلغىلى خېلى بولۇپ قالدى. بۇ يەردىكى لوگىكىنى تازا چۈشىنەلمىدىم. ئەجىبا تۈركىيىدە مىڭلىغان قېرىندىشىمىز شۇنداق ئېغىر كۈندە ئىكەن، شۇنىڭ ئۈچۈن تۈركىيىنى ياخشى تونۇشىمىزكىرەك. ئۇنىڭ قىلغانلىرىنىڭ خاتا ئىكەنلىكىنى كۆرسۈتۈپ بېرىشىمىز، قورقماي تەنقىد قىلىشىمىز لازىم. يېلىنىپ، يالۋۇرۇپ بىر ئىش قىلغىلى بولغان بولسا، يۈزلىگەن ئۇيغۇرغا قايتۇرۇلۇش خېتى بېرىلگەندە بىر ئۇيغۇرنىڭ ياۋرۇپادىن بېرىپ، ئۇيەردە مۇخبىر
يېقىنقى ئۈچ يىلدا تۈركىيە بىلەن ختتاي مۇناسىۋەتلىرىنىڭ بارغانسېرى يېقىنلاشقانلىقىنى كۆردۇق. بۇ مۇناسىۋەتلەرنىڭ ئۇيغۇرلارنىڭ قىرغىنچىلىقىغا سۈكۈت قىلىش بەدىلىگە تەرەققى قىلىۋاتقانلىقىنى بايقاش تەس ئەمەس.
خىتاي كوممۇنىستلىرىنىڭ دۆلەت بايرىمى ئاخىرلىشىپ بىر نەچچە كۈندىن كېيىنلا بېيجىڭ تەرىپىدىن بېكىتىلگەن، خوڭكوڭ خەلقىنىڭ ئىرادىسى بىلەن مۇناسىۋىتى بولمىغان خوڭكوڭ باش ئەمەلدارى كەرى لام خوڭكوڭدا «جىددى ئەھۋال نىزامنامىسى»نى ئېلان قىلدى. بىرىنچى بولۇپ نىقابلىنىشنى چەكلىدى.
تۈركىيەدىكى مېترو، تىرەمۋاي قاتارلىق ئاممىۋى قاتناش بىكەتلىرگە يېزىلغان خىتايچە بىكەت ئىسمى تۈركىيەدە ياشاۋاتقان ئۇيغۇرلارنىلا ئەمەس، ئۇيغۇر دەۋاسىغا يېقىندىن كۆڭۈل بۆلۈپ كىلۋاتقان ھەرقايسى تۈرك جەمئىيەت ۋە تەشكىلاتلار، بىرقىسىم پارتىيە، مىللەت ۋەكىللىرى
ئىنسانىيەت مەدەنىيىتىنىڭ تەرەققىياتى داۋامىدا، كونا نەرسىلەرنى ئاغدۇرۇپ يېڭى نەرسىلەرنى قۇرۇش بىر مۇقەررەرلىك، شۇنداقلا ئىنسانىيەت تەدرىجى تەرەققىياتىنىڭ ئاساسى. ناۋادا مەۋجۇد ھۆكۈمەت خەلىق تەرىپىدىن قۇرۇلمىسا، خەلق تەرىپىدىن باشقۇرۇلمىسا، خەلىق تەرىپىدىن بەھىرلىنىلمىسە، كىشىلەرنىڭ خەلققە تەۋە ھۆكۈمەتنى قۇرۇشىمۇ ھەقلىقتۇر. ھازىرقى خوڭكوڭ ئالاھىدە مەمۇرىي رايون ھۆكۈمىتى خوڭكوڭ خەلقى تەرىپىدىن قۇرۇلمىغان، باشقۇرۇلمىغان، بەھىرلىنىلمىگەن، شۇڭا بىز بۈگۈن خوڭكوڭ ۋاقىتلىق ھۆكۈمىتىنىڭ قۇرۇلغانلىقىنى جاكارلىدۇق.
ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى
1-ئۆكتەبىر، خىتاينىڭ دۆلەت بايرىمى كۈنى خوڭكوڭلۇقلار «دۆلەت بايرىمى ئەمەس، دۆلەت ھەيۋىسنى كۆرسىتىش كۈنى »دىگەن تىمىدا نامايىش قىلماقچى بولغان. ئەمما خوڭكوڭ ساقچى تەرەپ توسقۇنلۇق قىلغان. خوڭكۇڭلۇقلار ئالتە رايۇندا بىر ۋاقىتتا تەڭ نامايىش ئۇرۇنلاشتۇرغان.
2019-يىلى 1-ئۆكتەبىر، ئامېرىكا ھۆكۈمىتى 5 دۆلەتتىن ئىمپورت قىلىنغان مەجبۇرىي ئەمگەككە سېلىنغۇچىلار ئىشلىگەن دەپ قارىغان مەھسۇلاتلارنى تۇتۇپ قالغانلىقىنى ئېلان قىلدى. بۇنىڭ ئىچىدە شەرقى تۈركىستانغا جايلاشقان خىتاي شىركىتىنىڭ مەھسۇلاتلىرىمۇ بار.
2-ئۆكتەبىر، سامسۇڭ شىركىتى خىتايدا ئەقلىي تىلىفۇن ئىشلەپچىقىرىشنى توختىتىدىغانلىقىنى بىلدۈردى. سامسۇڭ شىركىتى گۇاڭدۇڭدىكى زاۋۇتىنىڭ ئىشلەپچىقىرىش مىقدارىنى ئازايىتقان، ئۆتكەن يىلى تىيەنجىندىكى زاۋۇتىنى ئىشتىن توختاتقان.
خىتاي كومىنىست ھۈكۈمىتىنىڭ دۆلەت قۇرغانلىقىنىڭ 70يىللىقىنى تەبرىكلەش پائالىيتى بېيجىڭدا ۋە باشقا ھەرقايسى دۆلەتتىكى ئەلچىخانا ۋە كونسۇلخانلىرىدا داغدۇغىلىق ھالدا ئۆتكۈزۈلدى.
مالايسىيا باش مىنىستىرى ماھادىر 28- سىنتەبىردىكى بىر زىيارەتتە، جەنۇبىي دىڭىز ۋە ئۇيغۇر مۇسۇلمانلىرى مەسىلىسىدە خىتاي بىلەن قارشىلىشنى خالىمايدىغانلىقىنى بىلدۈردى.
2019_10_1_كۈنى ئەزىز ۋەتىنىمىز شەرقىي تۈركىستاننىڭ خىتاي تەرىپىدىن ئىشغال قىلىنغانلىقىنىڭ 70 _يىلى ، ئىستانبۇل زەيتۇن بۇرۇنۇ ۋە سەفا كۆيلەردىن ئەتىگەندىلا يولغا چىققان نەچچە ئونلىغان ئاپتۇبۇسلار ئىستانبول تارابىيەدىكى خىتاي كونسۇلخانىسغا قاراپ يولغا چىقتى.
گوللاندىيەدە ئاكتىپ خىزمەت قىلىۋاتقان «ئۇيغۇر رادىئو-تېلېۋىزىيىسى»، «پىدائىيلار ئېكرانى» ۋە «قېرىنداشلىق ستۇدىيىسى» قاتارلىق ئۈچ تاراتقۇ ئۇيغۇر تەشۋىقاتچىلىقىدا تېخىمۇ ئىتىىپاقلىشىپ ئىلگىرلەش، تىخىمۇ كۈچلىنىشنى مەقسەد قىلىپ ئۇيغۇر تەشۋىقات پىروگرامچىلىقىدا ھەمكارلىشىشنى قارار قىلدى.
خىتاي جۇمھۇرىيىتى قۇرۇلغانلىقى ۋە ۋەتىنىمىز شەرقىي تۈركىستاننى بېسىۋالغانلىقىنىڭ 70_ يىلى. بۇ مۇناسىۋەت بىلەن ئىستانبولدىكى خىتاي ئەلچىخانسىنىڭ بۈگۈن يەنى 27_ سىنتەبىر، كەچ سائەت 7دە ئىستانبۇل بېشىكتاشتىكى چىرايان سارىيى كامپىنىسكى مىھمانخانسىدا مىڭ كىشىلىك تەبرىكلەش پائالىيىتى ئۆتكۈزمەكچى بولغانلىقى ئاشكارە بولدى.
تاھىر ئىمىن ئۇيغۇرىئان، ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى ۋاشىنگىتون، 28-سىنتەبىر ئۇيغۇر ئىنسانى ھوقۇق قۇرۇلۇشى ۋە ۋاشىنگىتوندىكى ۋەتەنپەرۋەر ياشلارنىڭ تىرىشچانلىقىدا، 29-سېنتەبىر پايتەخت ۋاشىنگىتوندا ئۆتكۈزۈلىدىغان تۈرك فېستىۋالىدا، ئۇيغۇرلار ئۈچۈنمۇ ئورۇن بىرىلدى. تۈرك فېستىۋالى پايتەخت ۋاشىنگىتون ۋە ئامېرىكىدىكى تۈركلەر ھەر يىلى ئۆتكۈزۈپ كېلىۋاتقان ئەڭ چوڭ فېستىۋال بولۇپ، ئامېرىكىلىقلارغا تۈرك مەدەنىيتىنى تونۇشتۇرۇش ۋە ئامېرىكىدىكى تۈركلەرنىڭ ھەمكارلىقىنى ئاشۇرۇشنى […]
28- سىنتەبىر، گوللاندىديە ئۇترىخت شەھرىدىكى ياۋروپا شەرقىي تۈركىستان مائارىپ جەمىيىتى زالىدا «ئىلھام توختى ھەرىكىتى»نىڭ ئورۇنلاشتۇرۇشى، ياۋروپا شەرقىي تۈركىستان مائارىپ جەمىيىتىنىڭ ساھىپخانلىقىدا « پىروفىسسور ئىلھام توختى ۋە ئۇيغۇر كىرىزىسى» دىگەن تېمىدا مۇھاكىمە يىغىنى مۇۋەپپىقيەتلىك تاماملاندى
ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى
كانادانىڭ دۇنياغا داڭلىق ئۇنىۋېرسىتېتلىرىدىن بىرى بولغان مەكماستېر ئۇنىۋېرسىتى (McMaster University) يېقىندا بۇ مەكتەپتىكى «خىتاي ئوقۇغۇچىلار ۋە ئاكادېمىكلار جەمئىيىتى» نىڭ (Chinese Students and Scholars Association) كۇلۇب سالاھىيىتىنى بىكار قىلغان.
ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى
2019-يىلى 23-سېنتەبىر، ئامېرىكا ب د ت يىغىنى مەزگىلىدە «دىنى ئەركىنلىكنى قوغداش ئۈچۈن خەلقئارالىق چاقىرىق» نامىدا بىر پائالىيەت ئورۇنلاشتۇرغان بولۇپ، ئامېرىكا پرېزدېنتى دونالد تىرامپ بۇ پائالىيەتتىن ئورۇن ئالدى. ئۇيغۇر زىيالىسى ئىلھام توختى ئەپەندىمنىڭ قىزى جەۋھەر ئىلھام بۇ پائالىيەتتە سۆز قىلدى.
گەپنىڭ راستىنى دېگەندە مەن بۇ سۇئالنى سوراشتىن ئۆزۈممۇ خىجىل بولىمەن، ئەسلى ھەر بىر ئۇيغۇرغا ئىنتايىن ئىنىق بولىشى كېرەك بولغان بۇ مەسىلىنىڭ بىزنى مۇشۇنداق سۇئال سوراشقا مەجبۇر قىلىشى ئىچىنارلىق بىر ئىش.
2019-يىلى 25-سېنتەبىر، خوڭكوڭ خىتاي تىلى ئۇنىۋېرسىتىدا 200 نەپەر ئەتراپىدا ئوقۇغۇچى مەكتەپ قورۇسى ئىچىدە ئۆلۈمگە ھۆكۈم قىلىنغان ئىككى ئۇيغۇر پروفېسسورنى مەنىۋى جەھەتتىن قوللاش يۈزىسىدىن يىغىلىش ئۆتكۈزدى.
