ئامرىكا – خىتاي سودا ئۇرۇشى باشلانغان 15 ئايلىق سۆرەلمە سۆھبەتتىن كىيىن يەنىلا ئىقتىسادىي جازا قويۇشنى قارار قىلىشتى. ئامرىكا ھۆكۈمىتى 200 مىلىيارد قىممىتىدىكى خىتاي مىلىغا %25 باج ئالىدىغان بولدى. خىتاي جاۋابەن 1- ئىيۇندىن باشلاپ 60 مىلىيارد دوللار قىممىتىدىكى 5410 تۈرلۈك ئامرىكىغا ماللىرىغا %25 باج ئالىدىغانلىقىنى ئىلان قىلغان.
ختاي
ئامېرىكا دۆلەت مۇداپىئە مىنىستىرلىكىنىڭ يېڭىلىق يارىتىش بۆلۈمىنىڭ مەسئۇلى مايكىل براۋىن ئامېرىكا ئاۋازى قانىلىنىڭ زىيارىتنى قوبۇل قىلغاندا، ئىككى دۆلەت دۇچ كېلىۋاتقان خىرسلار ئۈستىدە توختالدى.
23- ماي، باش شىتابى ئەنگىلىيەدە تۇرۇشلۇق ئارىم (ARM) ئۆزەك شىركىتى ئامېرىكىنىڭ خۇاۋىي شىركىتىگە چىقارغان چەكلىمىسىگە بويسۇنۇش ئۈچۈن، خۇاۋىي شىركىتى بىلەن ھەمكارلىقىنى توختىتىشنى قارار قىلدى.
خىتاي تاشقى ئىشلار مىنىستىرى ۋاڭيى بېيجىڭدا تۈركىيە تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىقى مۇئاۋىن مىنىستىرى سەدات ئونال (Sedat Onal) بىلەن كۆرۈشكەندە،
15-ماي نورۋىگىيەنىڭ پايتەختى ئوسلودا شۇجاي ۋاقتى سائەت ئىككىدە باشلانغان خىتايغا قارشى نامايىش ناھايىتى كەسكىن ئېلىپ بېرىلغان. بىز بۇ ھەقتە نورۋىگىيەدە تۇرۇشلۇق سەمەت ئابلا ئەپەندى بىلەن تېلېفۇن زىيارىتى ئۆتكۈزدۇق.
11- ماي كەچتە، ئۈچ نەپەر قۇراللىق كىشى پاكىستاننىڭ جەنۇبىدىكى گىۋادار پورتىغا جايلاشقان، خىتايلار سالغان كاتتا مىھمان سارايغا ئۇشتۇمتۇت ھۇجۇم قىلىپ، بىر نەپەر ئامانلىق قوغدىغۇچىسى ۋە بىر نەپەر ھۇجۇمچى قازا قىلغان. ھۇجۇمغا ئۇچرىغان بەش يۇلتۇزلۇق «مەرۋايىت چوڭ قۇرۇقلۇق مىھمانخانىسى»يەرلىك ئەمەلدارلار ۋە چەتئەللىك ساياھەتچىلەر دائىم كىلپ تۇرىدىغان مىھمانخانا ئىكەن.
26-ئاپرېل خىتاي سودا سانائەت بانكىسى باش لىدىرى گاۋ شىياڭ ياڭ ئالدىمىزدىكى ئۈچ يىلدا خىتاي ۋە تۈركىيە مۇناسىۋىتىنىڭ تېخىمۇ كۈچىيىدىغانلىقىنى بايان قىلىپ ،«ھازىر تۈركىيەدە مەۋجۇت بولۇپ تۇرغان مەبلەغنىڭ ئىككى ھەسسە كۆپىيىدىغانلىقى مۆلچەرلەنمەكتە» دېدى
ئامېرىكا ۋە خىتاينىڭ يۇقىرى دەرىجىلىك ئەمەلدارلىرى سودا ئۇرۇشىدا كېلىشىم ھاسىل قىلىش ئۈچۈن مەسلىھەتلىشىۋاتقان بىر پەيتتە، ئىككى تەرەپتىن بولغان ئاكادېمىكلار ئۆزلىرىنىڭ ۋىزا چەكلىمىسىگە دۇچ كەلگەنلىكىنى بىلدۈردى.
سېرىلانكىدا 21-چىسلا يەكشەنبە كۈنى سېرىلانكىنىڭ پايتەختى كولومبو، ئۇنىڭ ئەتراپتىكى نىگەنبو ۋە سىرلانكىنىڭ شەرقىدىكى باتىكولو قاتارلىق شەھەرلەردىكى ئۈچ چىركاۋ ۋە تۆت مېھمانخانىدا زەنجىرسىمان پارتلاش ۋەقەسى يۈز بەرگەن.
ياۋروپا مەنپەئىتى تورىنىڭ خەۋەر قىلىشچە،18-ئاپرىل ياۋروپا پارلامنىتى ختتايدىكى ئنسانى ھوقۇق ئەھۋالىنى سۈرۈشتە قىلىدىغان بىر قارار ماقۇللىغان.
ئامېرىكىنىڭ پەن-تېخنىكا ماگناتى مىكروسوفت شىركىتى بىلەن خىتاي دۆلەت مۇداپىئە پەن – تېخنىكا ئۇنىۋېرسىتېتىنىڭ ( 中国国防科技大学) سۈنئىي ئەقلىي ئىقتىدار ساھەسىدىكى ھەمكارلىقىغا قارىتا، ھەر قايسى ساھەدىكىلەر ئامېرىكا شىركەتلىرىنىڭ خىتاينىڭ يۇقىرى تېخنىكا بىلەن كۆزىتىش تېخنىكىسىنى كۈچەيتىشكە ياردەم بېرىشىدىن ئەندىشە قىلىشماقتا.
ئەرەب بىرلەشمە خەلىپىلىكى ئوردا مېھمانخانىسى (Emirates Palace hotel) ئابۇزابىنىڭ بىر ھوقۇق مەركىزى بولۇپ، ئۇنىڭ كەڭرى ئۆگزىسى 114 دانە گۈمبەز بىلەن زىننەتلەنگەن. ئالدىنقى ئايدا، 10 نەچچە كىشىدىن تەركىب تاپقان خىتاي دىپلوماتلىرى بۇ مىھمانخانىدا ئىسلام دۇنياسى تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىرىنى كۆندۈرۈش پائالىيىتى ئېلىپ باردى.
ئۇيغۇرلارغا قىلىنىۋاتقان زۇلۇم غەربتە كۈچلۈك تەنقىدكە ئۇچرىماقتا، بىراق خىتاي كومپارتىيىسى سىياسىي بىيورو ئەزاسى ۋاڭ ياڭ « قاتتىق باستۇرۇش چوقۇم داۋاملىشىشى كېرەك» دېدى.
خىتاي ھۆكىمىتى دۈشەنبە كۈنى (3- ئاينىڭ 18- كۈنى) شىنجاڭغا (شەرقىي تۈركىستان-ت) ئالاقىدار ئاق تاشلىق كىتاب ئېلان قىلىپ،
خىتاي كوممۇنىستىك پارتىيىسى مەركىزىي ئىنتىزام تەكشۈرۈش كومىتېتىنىڭ دۆلەتلىك نازارەت قىلىش ھەيئىتى شەنبە كۈنى (3- ئاينىڭ 16- كۈنى) چۈشتىن كىيىن تور بېتىدە ئېلان قىلىنغان ئۇچۇردا كۆرسىتىلىشىچە
شىمالىي ئاتلانتىك ئەھدى تەشكىلاتى (ناتو) ئىتتىپاقداش ئارمىيىسىنىڭ باش قوماندانىنىڭ بىلدۈرۈشىچە، ئەگەر گېرمانىيە خۇاۋېي بىلەن 5گ تورى قورۇلۇشىدا ھەمكارلاشسا، ناتو ئارمىيسى گېرمانىيە ئارمىيىسى بىلەن ئالاقىلىشىشنى توختىتىدىكەن.
خىتاي رەھبىرى شى جىنپىڭ يېقىندا تۇيۇقسىز يۈز نەچچە ئەمەلدارنى يىغىپ يىغىن ئاچقان بولۇپ، بۇ بەزى ئەمەلدارلارنىڭ پىلانلاپ قويغىلى ئۇزۇن بولغان يەرلىك يىغىنلارنى قايتا ئۇرۇنلاشتۇرۇشقا مەجبۇر قىلدى.
گەرچە خىتاي كومپارتىيىسى ئىزچىل ھالدا چەتئەلدە ھەربىي بازىسى بارلىقىنى ئىنكار قىلىپ كەلگەن بولسىمۇ، بىراق ئۇنىڭ ئافرىقا دۆلىتى جىبۇتىدا (Djibouti) قۇرغان بازىسى ئاللىبۇرۇن خەلقئالەمگە مەلۇم بولدى،
ختتاي دىموكراتىيە پارتىيسىنىڭ تەشكىللىشى بىلەن ئامېرىكا ئاق ساراي،دۆلەت مەجلىسى،فىدراتسيە تەكشۇرۇش ئىدارسى،ئەدلىيە منتسرلىكى،ختتاي ئەلچىخانىسى قاتارلىق ئورۇنلارنىڭ ئالدىدا ختتاي كومپارتىيەسگە قارشى چوڭ كۆلەملىك نامايىش ئىلىپ بىرىلماقچى.
ئەنگىلىيىنىڭ يېڭىدىن ئاشكارا قىلغان ھۆججىتىگە ئاساسلانغاندا، خىتاي ئارمىيىسى 1989-يىلى تيەنئەنمىن مەيدانىدىكى نامايىشنى باستۇرۇشتا ئۆلتۈرگەنلەرنىڭ سانى ئاز دىگەندە 10000 كىشى بولغان.
