5- فېۋرال كۈنى، «ئامېرىكا ئۇيغۇر بىرلەشمىسى»نىڭ ئۇيۇشتۇرۇشى، ۋاشىنگىتون ئەتراپىدا تۇرىدىغان بىر تۈركۈم ئۇيغۇرلارنىڭ قاتنىشىشى بىلەن خىتاي ئەلچىخانىسى ئالدىدا،1997-يىلى غۇلجا شەھىرىدە يۈز بەرگەن «5-فېۋرال غۇلجا قىرغىنچىلىقى»نى خاتىرىلەش نارازىلىق نامايىشى ئېلىپ بېرىلدى.
سىياسەت
ئۇيغۇلارنىڭ تەقدىرىگە كۆڭۈل بۆلىدىغان يەھۇدى ياشلارنىڭ ئۇيۇشتۇرۇشى بىلەن قۇرۇلغان «ئۇيغۇر يېغىلىشى» ناملىق تەشكىلات ۋە تور بېكىتىنىڭ تەشكىللىشى بىلەن ختتايلارنىڭ ئۇيغۇرلارغا قارىتىلغان سياستىگە نارازىلىق بىلدۇرۇش نامايىشى ئۆتكۈزۈلدى.
بۇ دادا 30 ياشقا كىرگەندە نورۋىگىيەگە ئائىلىسى بىلەن جەم بولغىلى كەلگەن بولۇپ، بىراق ئەرىزنامىگە ئاساسلانغاندا، ئۇ نورۋىگىيەدە ئۇزاق تۇرمايلا سۈرىيەگە كىتىپ، چەتئەللىك مۇجاھىد بولغان، بۇ ۋەقە نورۋىگىيە دۆلەتلىك رادىيو- تىلۋىزىيە خەۋىرىدە خەۋەر قىلىنغان.
تۈركىيەدە سەمىمىيەت قەھەتچىلىكى مەۋجۇت. دۆلەت رەھبەرلىرىدىن تارتىپ پۇقراغىچە، تاراتقۇدىن تارتىپ دەرسخانىغىچە يالغانلار ماڭدامدا بىر پۇتلىشىپ تۇرىدۇ.
تۈنۈگۈن كانادادىن بىر ئىنىمىز كەلدى. 2006-يىلى كاناداغا كەلگەندە يۈك ماشىنىلىرىغا ھامماللىق قىلىپ ئىش باشلىغان ئىكەن،
«ئۇلار بىزنى قۇللارغا ئايلاندۇرۇۋەتمەكچى ئىدى، ئەمما ئەركىن ئادەملەرلا قارشىلىق كۆرسىتەلەيدۇ! «
ئۇيغۇر مىللىتى دۇچ كىلىۋاتقان تارىخى قىرغىنچىلىق ئاخبارات ۋاستىلىرى ئارقىلىق كەڭ تارقىتىلغاندىن كىين، دۇنيانىڭ ھەر قايسى جايلىرىدىكى ئوخشمىغان ئېتىقادتىكى كىشلەر ئۇيغۇرلار ئۇچۇن ئاۋاز چىقارماقتا!
نۆەتتە كىرىزىسنىڭ كۆلىمى ئىنتايىن ئېنىق. ئۈچ مىلىيونغا يىقىن ئۇيغۇر، قازاق، قىرغىز مۇسۇلمانلىرى خىتاينىڭ غەربى شىمالىدىكى شىنجاڭدا ( شەرقىي تۈركىستان- ت) زور كۆلەملىك يىغىۋىلىش لاگىرلىرىغا قامالغان. بۇ 21- ئەسىردىكى ئەڭ دەھشەتلىك كىشىلىك ھوقۇق كىرىزىسى. ئۇيغۇر كوچىلىرىدا ئادەم يوق، ئوقۇغۇچىلار، مۇزىكانتلار، تەنتەربىيەچىلەر، تىنىچلىقپەرۋەر زىيالىيلار تۈرمىگە تاشلانغان. ئۇلار ئەمگەككە مەجبۇرلۇنۇپ، ئۇلارنىڭ قولىدىن چىققان تاۋارلار ھەتتا ئامرىكىغا يىتىپ باردى.
‹‹ئۈممەت ئۇيغۇر ئويغىنىش ئىتتىپاقى›› نىڭ ئىككىنچى قېتىملىق پائالىيىتى مارىلاند شىتاتى پىگما ئىجتىمائى رايونىدا ئېلىپ بېرىلدى.
جۇڭگو شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونىدا(شەرقىي تۈركىستان) تېررورىزىمغا تاقابىل تۇرۇش باھانىسىدە زور ساندىكى ئۇيغۇرلارنىڭ تۇتقۇن قىلىنىشى كۈچلۈك دىققەت قوزغىماقتا
ئۇيغۇر مىللىتى تەلتۆكۇس قىرغىن قىلىنىش ئالدىدا تۇرماقتا.
ئاتالمىش ‹‹شىنجاڭ گېزىتى›› نىڭ 2019-يىلى 18-يانۋاردىكى بىر خەۋىرىدە بايىنغولىن موڭغۇل ئاپتونوم ئوبلاستلىق 1-ئوتتۇرا مەكتەپ پارتكومىنىڭ ئەزاسى، مۇئاۋىن مەكتەپ مۇدىرى خۇمار قۇرباننىڭ دىننى ئەسەبىيلىكنى تەلتۆكۈس تازلايمەن ناملىق ئىدىيۋى پوزىتسىيىسى ئېلان قىلىنغان .
ئۇيغۇر تەشكىلات رەھبەرلىرى مالايسيا ۋە ھىندونوزىيەدە زىيارەتتە بولۇپ رەھمەت ئىيتتى ۋە مەسلە ئاڭلاتتى . مالايسيا ۋە ھىندوزىيە ئسلام دۇنياسدا ئۇيغۇرلار ئۈچۈن ئاۋاز چىقارغان دەسلەپكى دۆلەتلەرنىڭ بىرى بولۇپ
جازا لاگېرلىرىنىڭ خەلقئاراغا ئاشكارىلىنىشىغا ئەگىشىپ، خىتاي كومپارتىيە ھۆكۈمىتىنىڭ ماھىيىتىنى تونۇپ داۋا سېپىغا قېتىلىۋاتقان ئۇيغۇرلارنىڭ سانى كۆپەيمەكتە.
ئەلى ئەكبەر داموللام باشچىلىقىدىكى بىر گۇرۇپ ئاكتىۋىستلار تۈركىيەنىڭ ھەرقايسى شەھەرلىرىدە سەييارە تەشۋىقاتىنى داۋاملاشتۇرماقتا.
تولۇق ئوتتۇرىدا ئوقۇيدىغان ۋاقتىمدا بىر ساۋاقدشىم مۇنداق بىر ئىشنى سۆزلەپ بەرگەن ئىدى ۋە بىز بەك كۈلگەن ئىدۇق.
ئولار بىر كۈنى پاقلان ئۆلتۈرۈپ شورپا قىلپتۇ. شورپا بەك ئوخشاپتىكەنمىش . ئانسى تۈزىنى تېتىپ ئېلىپ يەيلى دەپ ئويلاپ قازاننىڭ تۇۋقىنى ئېچپتۇ . ئەمدى تۈز سېلىپ تۇرسا قازانغا ئۈستۈنكى قەۋەتتكى قوشنسىنىڭ ھاجەتخانسىنىڭ تۇربسىدىن بىر قانچە تامچە ئەۋرەز سۈيى چۈشۈپ كىتپتۇ. ئەسلىدە ئولارنىڭ ئاشخانسىنىڭ ئۈستىدە قوشنسىنىڭ ھاجەتخانسى بار ئىكەن ۋە شۇ كۈنى تۇربسىدىن مەسلە چىقىپ ئولارنىڭ بىر قازان شورپسىنى بۇلغىغانمىش. ئانسى بۇنى كۆرۈپ بىر ئاز ئويلانغاندىن كىيىن شورپىنىڭ ھەممىنى تۆكۈۋىتىپ ،گۆشلەر
خىتاي ھۆكۈمىتى ئۆتكەن ھەپتە ، بىر قىسىم تاراتقۇلارغا خىتاي ئەمەلدارلىرى باشچىلىقىدا شەرقىي تۈركىستاندىكى «قايتا تەربىيلەش لاگىرى» غا كىرىشكە يول قويۇپ، ئۇلارغا لاگىردىكى بەزى ئەھۋاللارنى كۆرسەتتى، شۇنداقلا لاگىردىكىلەرنىڭ بارغانسىرى ئازىيىدىغانلىقىنى بىلدۈردى
[ئەسكەرتىش: تور بېكىتىمىزدە ئېلان قىلىنغان تەرجىمە خەۋەر ياكى ماقالە، ئۈچىنچى تەرەپ ئاپتورلۇقىدىكى ماقالە، ئوبزورلار باشقىلارنىڭ كۆز قارىشى بولۇپ، ئۇيغۇر ئاگېنتلىقىنىڭ كۆز-قاراش ياكى مەيدانىغا ۋەكىللىك قىلمايدۇ، ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى باش ماقالىسى ياكى مەخسۇس سەھىپىلىك ماقالىسىلا ئۇيغۇر ئاگېنتلىقىنىڭ مەيدانىغا ۋەكىللىك قىلىدۇ.]
[ئەسكەرتىش: تور بېكىتىمىزدە ئېلان قىلىنغان تەرجىمە خەۋەر ياكى ماقالە، ئۈچىنچى تەرەپ ئاپتورلۇقىدىكى ماقالە، ئوبزورلار باشقىلارنىڭ كۆز قارىشى بولۇپ، ئۇيغۇر ئاگېنتلىقىنىڭ كۆز-قاراش ياكى مەيدانىغا ۋەكىللىك قىلمايدۇ، ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى باش ماقالىسى ياكى مەخسۇس سەھىپىلىك ماقالىسىلا ئۇيغۇر ئاگېنتلىقىنىڭ مەيدانىغا ۋەكىللىك قىلىدۇ.]
ئۇلارنىڭ قىياپىتى قالايمىقانمۇ، ئۆزىنى قاچۇرۇپ ھىيلىگەرلىك بىلەن سۆز قىلامدۇ يوق؟ ئۆيدە گۇمانلىق يات ئادەم بارمۇ يوق ؟ ئاشخانىدا ئارتۇق قىڭراق بارمۇ يوق؟ تامغا دىنىي تۈس ئالغان زىننەت بۇيۇملىرى ئېسىلغانمۇ يوق؟ ئىقتىسادى ئەھۋالىغا ئۇيغۇن بولمىغان بۇيۇملار بارمۇ يوق؟ ئۇلارنىڭ خىتاي تىلى سەۋىيىسى قانداق؟ ئادەتتە مەكىزىي تىلىۋېزىيە ئىستانسىسىنى كۆرەمدۇ ياكى ئۇيغۇرچە پىلاستىنكىلارنىمۇ؟
