تاھىر ئىمىن ئۇيغۇرىئان (ئۇ خ ئى -ئانالىز-19) ئۇيغۇرلارنىڭ 20-ئەسرنىڭ ئىككىنچى چارىكىدە ئىككى مۇستەقىل مىللى ۋە دىموكراتىك جۇمھۇرىيەت قۇرۇشى ئۇيغۇر ۋە باشقا قىرىنداش خەلقلەر ئۈچۈن چەكسز تارىخى، سياسى ۋە مىللى ئەھمىيەتكە ئىگە. مەزكۇر ماقالە قۇرۇلۇپ قسقا ۋاقىت داۋام قىلغان مەزكۇر ئىككى جۇمھۇرىيەتنىڭ قالدۇرۇپ كەتكەن ئەھمىيىەتلىرنى مۇھاكىمە قىلىدۇ. بىرىنچى: مۇستەقىل جۇمھۇرىيەت-ئۇيغۇرلارنىڭ كوللىكتىپ […]
تاھىر ئىمىن ئۇيغۇرىئان
تاھىر ئىمىن ئۇيغۇرىئان- سياسەت پەنلىرى ۋە كىشلىك ھوقۇق تەتقىقاتچىسى، سياسى پائالىيەتچى، سابىق سياسى مەھبۇس (2005-2007)، ئامېرىكا ئاسيالىق ئامېرىكىلىقلار ئادالەت جەمئيتى پۇقرالار ھوقۇقى تەتقىقاتچىسى؛ ئۇ 2008-يىلى ئۈرۈمچىدە«ئۇيغۇر دوپپا مەدەنىيەت بايرىمى» تەشەببۇسنى ئوتتۇرىغا قويۇپ تەشكىللىگەن،2012-«ئۆز تۈرك ئاسپرانىت قىزلار ئوقۇش مۇكاپاتى»نى پىلانلاپ ئىجرا قىلغان،2011-«ئۇيغۇر ئىلىم مۇنبىرى»نى تەشكىللەپ، ئاممىۋى لېكسيە دولقۇنى قوزغاپ، مىللى كىملىك، بىلىم ۋە ئېقتسادى تەرەققىياتنى ئاساس قىلغان«ئۇيغۇر ئسلاھات ھەرىكىتى»نى باشلىغان، ئۇ ۋەتەندىكى «ئۆز تۈرك شركىتى» باش دىرىكتورى بولغان (2011-2015)، ئوتتۇز ئوغۇل مەبلەغچىلىك شركىتى ۋە ئوتتۇز ئوغۇل كارخانىچىلار جەمئىيتى قاتارلىقلارنى قۇرۇپ، كارخانىچىلىق ۋە ئىگىلىك باشقۇرۇش ساھەسدە جەمئىيەتكە ھەسسە قوشقان. ئۇ 2017-يىلى ئسرائىلىيە خەيفا ئۇنېۋرسېتىتىغا ئوقۇشقا بارغان ۋە 8-ئايدا ئامېرىكىغا كۆچۈپ كەلگەن. 2018-يىلى 10 خىل تىلدا ئۇيغۇرلارنىڭ ئاۋازىنى دۇنياغا يەتكۈزۈش ئۈچۈن «ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى-Uyghur Times »نى قۇرغان.2019-يىلى تېزىمغا ئالدۇرغان ئورگان ئاساسدا، ئۇيغۇر سياسى تەرەققىياتى ۋە مىللى مەۋجۇتلۇقى تەتقىقاتى ئۈچۈن 2023-يىلى «ئۇيغۇر مىللى ئېنۇستىتۇتى»نى قۇرغان، ئوبزورلىرى -مۇھاپىزەتچى، ياۋرو-ئاسيا تەقرىزى قاتارلىق ژۇرناللاردا ئىلان قىلىنغان، ئۇ ۋاشنگىتون پوچتىسى، نيۇيورك ۋاقىت گېزىتى، بىرلەشمە ئاگېنتلىقىنىڭ قەرەللىك مۇھاكىمىچىسى؛ ئۇنىڭ كۆپلىگەن ئىلمى ماقالىلىرى-ئىلمى ژۇرناللاردا ئىلان قىلىنغان،ئۇ ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقىدا ۋەزىپە ئۆتىمەيدۇ.
ئۇيغۇرىئان ئۇ -مەن سۆيۈنىدىغان مەنىۋى قىممەت ۋە ئىنسانى خسلەتلەرنى مۇجەسسەملىگەن، ياخشى تەربىيەلىك قىز..ئەسلى مۇشۇنىڭ ئۆزىلا يتەرلىك ئىدى.. ئەمما ئۇ يەنە-مىنىڭ كىملىكىم، ئۆتمۈشۈم، مەدەنىيتىم، غايىلىرىمنى ئاللىقاچان ئۆز ھاياتىنىڭ بىر پارچىسى سۈپىتىدە قوبۇل قىلدى،مەن ۋە ئۇيغۇرلار ھەققىدە تەتقىق قىلدى. مىنى ئۆزۈم بولغانلىقىم ئۈچۈن ياخشى كۆردى. مىنىڭ ئۇيغۇرلارنى مەركەز قىلغان ئىنسانپەرۋەرلىك ۋە تەرەققىيات […]
تاھىر ئىمىن ئۇيغۇرىئان ئۆز-ئارا ئېتىراپ قىلىش يۈرۈشلۈك يازمىلىرى (20-قسم )مەن سۈپەتلىك ۋە سەمىمى خىزمەت قىلغۇچىلارنى مەدھىيلەيمەن. چۈنكى مەن شۇنداق كىشى ۋە بۇنىڭ خەلقىمىزگە ئەھمىيتى زور! ياراملىق بىلىم ئالماق ئاسان ئەمەس،بىلىم ئالغاندىمۇ خىزمەت قىلماق ئاسان ئەمەس..قىلغاندىمۇ ياخشى قىلىش تېخىمۇ ئاسان ئەمەس..ياخشى قىلغاندىمۇ داۋام قىلىش تېخىمۇ تېخىمۇ ئاسان ئەمەس..داۋام قىلغاندىمۇ ئېتىراپ قىلىشقا […]
ئۇيغۇرىئان مەن تۇققانلىرىم، قېزىم ،ئاپىسى، دوسلىرىمنىڭ ئازابىنى ھەر كۈنى يۈدۈپ يۈرىمەن، يىغلايمەن. ئەمما ھەر كۈنى قايغۇلىرىمنى ئورتاقلىششش-مەن ۋە باشقىلار ئۈچۈنمۇ ئازاپلىق. تۈنۈگۈن ئائىلەم (ئاپام ۋە ئىككى ئىنىم، 28 نەپەر تۇققانلىرىمنىڭ قامىلىشى ) دۇچ كەلگەن تۈرمە ۋە ئايرىلىش ئىلىپ كەلگەن روھى ئازاپلار ھەققىدىكى مەزكۇر يازمام 2 كۈنگە يەتمىگەن ۋاقىت ئىچىدە، ئەكس(تېۋىتتر)دا […]
https://www.facebook.com/share/p/YFKD95cmAEQW9JvB
تاھىر ئىمىن ئۇيغۇرىئان ئۆتكەن ھەپتە سۆزلەپ ئىلان قىلغان ئسلاھات ھەرىكىتىنىڭ :«سەل ئۆزگىرەيلى» تېمىسدىكى سۆزۇم ھەر قايسى سەھنىلەردە 6 مىڭ قېتىمدىن ئارتۇق كۆرۈلۈپتۇ. يەنى مىڭلىغان ئۇيغۇرلار كۆرۈپ تارقىتىپتۇ. ئۇنىڭدا تاماشىبىن توپلاش ئۈچۈن ھاقارەت، جېدەل-ماجرا تېمىسى يوق ،يەنى كۆپ ئادەمگە ئوزۇق بېرىش .ئۇچۇن چوقۇم بىرىنى تىللاش ھاجەتسزلىقى ئاشكارا. مەن دۇنيانىڭ ھەر قايسى […]
تاھىر ئىمىن ئۇيغۇرىئان ئۆزى بىلمەيدىغان كىشلەر ئۈچۈن كۆرەش قىلىدىغانلار ۋە يېڭى «ئنسان ھەقلىرى ئاخباراتى» ئنسان ھەقلىرى ئاخباراتى-«يەرشارى ئىنسان ھەقلىرىنىڭ ئاۋازى»دۇر Human Rights Press is the Voice of global human rights مەن ئۆتكەن 7 يىلدا ۋاشنگىتون شەھىرىدە ياشاش جەريانىدا، ئۇيغۇرلاردىن كۆپرەك، ئۇيغۇر بولمىغانلار بىلەن ئالاقىدا بولدۇم. بۇ ئالاقە-كەسپى خىزمەت، پىدائىيلارچە ئنسانى […]
تاھىر ئىمىن ئۇيغۇرىئان بىز ئەركىن ياشاۋاتقان مۇشۇ پەيتتە، نەچچە مىليون ئۇيغۇر ياش ئوغۇل-قىز-تارىخى كىنولاردىكى ئافرىقىدىن كۆچۈرۈلۈپ قۇل قىلىنغان قارا تەنلىكلەرگە ئوخشاش ئېغىر جىسمانى، روھى بېسىم ۋە خورلۇق ئىچىدە قۇل قىلىنماقتا. ئۇلار -سۆيگەن يارىدىن ئايرىلىدۇ، بالىلىرىدىن، ئاتا-ئانىسىدىن، ئېنە-سڭللىرىدىن، دوستلىرىدىن ئايرىلىپ، ئىز باسماس چۆللۈكنىڭ ئوتتۇرىغا يېڭىدىن بىنا قىلىنغان قۇل شەھەرلەرگە مەڭگۈلۈك پالانغان. […]
تاھىر ئىمىن ئۇيغۇرىئان ئېىنىقىلىما: ئۇيغۇر مەجبۇرى (قۇل) ئەمگىكى نۆۋەتتە ختاي ھۆكۈمىتى ھامان بىر كۈنى تەلتۆكۈس يوقتىشنى مەقسەت قىلغان ئۇيغۇرلارنىڭ بار-يوقىنى مۇسادىرە قىلغاندىن كىين جسمىدىن ئەڭ يۇقىرى چەكتە پايدىلىنىش ئۈچۈن يولغا قويغان سياسىتى بولۇپ، بۈگۈنكى دۇنيادا ئەڭ كۆپ تىلغا ئىلىنغان ئۇيغۇرلارغا ئائىت سياسى تېمىدۇر. ئۇيغۇر مەجبۇرى ئەمگەككە قارشى ھەرىكەتلەرنىڭ رولى: مەجبۇرى […]
تاھىر ئىمىن ئۇيغۇرىئان ختاي ھۆكۈمىتى-بىر پارتىيىلىك دىكتاتۇرلۇق تۈزۈمدىكى ھۆكۈمەت يۈرگۈزۈش كۈچىنى ساقلاپ قىلىش ئۈچۈن، ھەر قانداق تۇيۇقسىز ۋەقە، ئاپەتنى ئۆزىنىڭ ھاكىمىيەت يۈرگۈزۈش ئىقتىدارى، ئوبرازى ئۈچۈن زىيانلىق دەپ قارايدۇ ۋە بار كۈچى بىلەن يۈز بېرىشنىڭ ئالدىنى ئالىدۇ ياكى يوشۇرىدۇ ياكى ساختا تەشۋىقات ئىلىپ بارىدۇ. ختاي ھۆكۈمىتى يۇقىرىدىن تۆۋەنگىچە بىر يۈرۈش ئاپەتكە […]
ئەزىز قىرىنداشلار، نۆۋەتتە ھەممە يەردە كىشلەر ئۆز-ئارا بىر-بىرىگە بەك سوغۇق بولۇپ كېتىۋاتىدۇ، بۇ مىللىتىمىزنىڭ كەلگۈسى ئۈچۈن بەك خەتەرلىك، ئۆز-ئارا مۇھەببەت قالمىغاندا، مىللەتتىن يىراقلىشمىز، مىللەت ئۈچۈن خىزمەت قىلغۇمىز كەلمەيدۇ، ۋەتەندىكىلەرنى تېخىمۇ بەك ئۇنتۇپ قالىدىغان ئەھۋال كۆرۈلىدۇ.مىنڭ ئاددى تەكلىۋىم، چوڭلىرىمىز،ئۇستازلىرىمىز، جامائەت ئەربابلىرىمىز-خەلقىمىزنىڭ بىر-بىرىگە بولغان ئىشەنچىسى، مىھىرى-مۇھەببىتى،ھۈرمىتى،ئۆز-ئارا رىشتىسنى ئەسلىگە كەلتۈرىدىغان چارىلەرنى ئويلانسا دىگەن […]
ئۇيغۇرىئان سۆزلەۋاتقان، ئوتتۇرىغا چىقىۋاتقان ھەممىمىزدە ياكى ئۇنداق ياكى مۇنداق چوڭ، بۈيۈك ۋە كاتتا ئارزۇ ۋە غايىلەر بار. مەسلەن: بىز ھازىر ھەممىنىڭ نەزىرىدە ئەڭ كۈچلۈك ھسابلانغان، بىزنىڭ نەزىرىمىزدە ئەڭ رەزىل بولغان ختاي كومپارتىيسى ھاكېمىيتىنى مەغلۇب قىلىپ ۋەتىنىمىزدىن قوغلاپ چىقىرىشنى ئارزۇ قىلىمىز. بىز ۋەتەندىكى قىرىنداشلىرىمىزغا قىلىنىۋاتقان زۇلۇم -ئىرقى قىرغىنچىلىق ۋە ئنسانىيەتكە قارشى […]
«تۆھپىكار ئۇيغۇرلار »تېمىسدىكى يۈرۈشلۈك ماقالىلىرىم (6) تاھىر ئىمىن ئۇيغۇرىئان (ئەسكەرتىش: بۇ يازمىدىن ئابلىكىم ئەمەت ئاكىنىڭ ئالدىن خەۋىرى يوق) بۈگۈن تېۋىتتردا ئۇچۇر كۆرۋىتىپ، تۇيۇقسز بىر چەتئەللىك كىشنىڭ ئۇيغۇر سەنئەتكار ئابلىكىم ئەمەت ئاكىنىڭ شەخسى تور بېكىتىنڭ ئادېرسنى ئەۋەتكەنلىكىگە كۆزۈم چۈشتى. تور بېكەتنى ئېچىپ، ۋەتەن مەنزىرىلىرى ۋە ئۇيغۇر مەدەنىيتىگە ئائىت فوتو-سۈرەتلەر، ۋىدىئولار ، […]
تاھىر ئىمىن ئۇيغۇرىئان 2022-يىلى 24-نويابىرغىچە، ئۇيغۇر ۋەتىنىدە، ختاي ھاكېمىيتىنىڭ ئۇيغۇر خەلقى ئۈستىدىن داۋاملاشتۇرىۋاتقان ئىرقى قىرغىنچىلىق ۋە باستۇرۇش سياسىتى ئۈستىگە ، ختايدىن تارقالغان كوۋىد-19 ۋېرۇسى سەۋەبلىك شەھەر ۋە ئاھالىلارنى قامال قىلش، نورمال تېجارەت ۋە ئاممىۋى-ئىجتىمائى ھەرىكەتلەرنى چەكلەش، خەلقنى ئاچلىققا مەجبۇرلاش سياسىتى داۋام قىلىۋاتاتتى. بۇ كۈنى ئۇيغۇرلار زىچ ئولتۇراقلاشقان ئۈرۈمچى تەڭرىتاغ رايونىدىكى […]
سياسى نۇتۇقلىرى: ئۇيغۇر ئسلاھات ھەرىكىتى لېكسيەلىرى: ئۇيغۇر روھى پىروگىراممىسى لېكسيەلىرى: شەخسى تەرەققىيات ھەققىدىكى لېكسيەلىرى:
تاھىر ئىمىن ئۇيغۇرىئان 25-سىنتەبىر 2023-يىلى 21-سىنتەبىر كۈنى ئامېرىكىغا جايلاشقان ختاي دىموكراتىيە ۋە كىشلىك ھوقۇق تەتقىقاتى ۋە ختاي ھۆكۈمىتى بىلەن دىئالوگ قۇرۇشقا چاقىرىدىغان تەشكىلات دۈيخۋا (دىئالوگ)تەشكىلاتى بايانات ئىلان قىلىپ، ئۇيغۇر ئالىم ۋە تەتقىقاتچى راھىلە داۋۇتنىڭ ختاي ھۆكۈمىتى تەرىپىدىن مۇددەتسز قاماق جازاسغا ھۆكۈم قىلىنغانلىقى ختاي ئەمەلدارلىرىدىن ئېرشكەن ئۇچۇر ئارقىلىق جەزىملەشتۈرۈلگەنلىكىنى ئىلان قىلدى. […]
ئابدۇۋەلى ئايۇپقا تىلشۇناسلىق خىزمىتى ۋە تىل قوغداش ھەرىكىتى سەۋەبلىك بۇ ساھەدىكى ئەڭ نوپۇزلۇق خەلقئارالىق مۇكاپات-2023-يىللىق لىنگاپاكس- بىرىلىپتۇ. ئىچ-ئىچىمدىن سۆيۈندۈم. ئابدۇۋەلى ئانا تىلنى قوغداش ۋە ئۇيغۇر مىللەتچىلىكىنى ئىلگىرى سۈرۈش، ختاي جىنايەتلىرىنى پاش قىلىش ساھەسىدە يەككە ۋە كوللىكتىپ ھالدا ئەڭ ئۈنۈملۈك كۆرىنەرلىك خىزمەت قىلغۇچىلارنىڭ بىرىدۇر.شۇنداقلا ئۇيغۇر خەلقى ئۈچۈن قىلغان خىزمەتلىرى سەۋەبىدىن ئۆزى […]
تاھىر ئىمىن ئۇيغۇرىئان (بۇ بۇرۇن يازغان قسقا ماقالەم ئىكەن. مەن ئەخلاق ياكى پىرىنسپ ئۈلگىسى ئەمەس، بەزى سەۋەنلىكلەر مەندىمۇ سادىر بولىدۇ، ئەمما توغرا قاراشلارنى ئورتاقلىشش بۇرچىمىزدۇر) تىلىمىزدىكى بىر زىيالى سۆزىنى بىر ئىلىم ئەھلى، تەتقىقاتچى ،ئالىم دەپ چۈشەنسەك، بىر ساغلام زىيالى مەلۇم ساھەدە چوڭقۇرلىغان ئىلىم ئەھلى، ئۇنىڭ خىزمىتى- توغرا ۋە ھەقىقەت ئۈستىدە […]
تاھىر ئىمىن ئۇيغۇرىئان نىمە ئش يۈز بەردى؟ بۈگۈن روسيەنىڭ تاجاۋزۇچىلىقىغا قارشى ئۇرۇش قىلىۋاتقان ئۇكرائىنانىڭ يۇقىرى قاتلامدا زور ئۆزگىرىش بولدى: پىرەزدىنت زىلنىسكى نۇتۇق سۆزلەپ،2021-يىلى نويابىردىن باشلاپ ۋەزىپە ئۆتەۋاتقان، ئۇرۇش باشلانغاندىن بىرى ئىزچىل ۋەزىپسدە چىڭ تۇرىۋاتقان دۆلەت مۇداپىئە منستىرى ئولەكسى رەزنىكوۋ ( Oleksii Reznikov)نى ئالماشتۇرۇپ، ئورنىغا قېرىم تاتارلىرىدىن بولغان 41 ياشلىق مۇسۇلمان […]
ئابدۇۋەلى ئابدۇراھماننىڭ سرلىق ھېكايىسى
