تۇرسۇنجان،4-سىنتەبىر، ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى ياپونىيە نىككى ئاسيانىڭ خەۋەر قىلىشچە،ب د ت غا قاراشلىق «خەلقئارا ئەمگەك تەشكىلاتى» ئۆتكەن ھەپتە جىمجىتلا ختاي كومپارتىيسى مۇستەملىكىسى ۋە قىرغىنچىلىقى ئاستىدىكى ئۇيغۇر ۋەتىنى پايتەختى ئۈرۈمچىنى زىيارەت قىلغان.زىيارەتتە مەزكۇر تەشكىلات ۋەكىللىرى ئاتالمىش شنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى پارتكوم باش كاتىۋى (سكرىتارى) ماشڭرۈي بىلەن سۆزلەشكەن.ماشڭرۈي مۇنداق دىگەن:ئامېرىكا ۋە غەرپ دۆلەتلىرىدىكى […]
تاھىر ئىمىن ئۇيغۇرىئان نىمە ئش يۈز بەردى؟ بۈگۈن روسيەنىڭ تاجاۋزۇچىلىقىغا قارشى ئۇرۇش قىلىۋاتقان ئۇكرائىنانىڭ يۇقىرى قاتلامدا زور ئۆزگىرىش بولدى: پىرەزدىنت زىلنىسكى نۇتۇق سۆزلەپ،2021-يىلى نويابىردىن باشلاپ ۋەزىپە ئۆتەۋاتقان، ئۇرۇش باشلانغاندىن بىرى ئىزچىل ۋەزىپسدە چىڭ تۇرىۋاتقان دۆلەت مۇداپىئە منستىرى ئولەكسى رەزنىكوۋ ( Oleksii Reznikov)نى ئالماشتۇرۇپ، ئورنىغا قېرىم تاتارلىرىدىن بولغان 41 ياشلىق مۇسۇلمان […]
ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى، 3-سىنتەبىر ئۇيغۇر كىشلىك ھوقۇق قۇرۇلۇشى يېقىندا « قىرغىنچىلىق ساياھىتى: شەرقى تۈركستاندىكى خەلقئارا ساياھەت شركەتلىرى» ناملىق دوكلات ئىلان قىلىپ، خەلقئارادىكى بىر قسم داڭلىق ساياھەت شركەتلىرىنىڭ ختاي بىلەن ھەمكارلىشپ،ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقىنى ئىنكار قىلىدىغان ياكى نورماللاشتۇرىدىغان خاراكتىردىكى ساياھەت پائالىيەتلىرىنى ئىلىپ بىرىۋاتقانلىقىنى پاش قىلغان. مەزكۇر دوكلاتتا، ساياھەت شركەتلىرىنىڭ خەلقئارادىكى ھەر قايسى دۆلەتتىن كەلگەن […]
تۇرسۇنجان، ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى، -سىنتەبىر 2023-يىلى كىرگەندىن بىرى، ئامېرىكا تاشقى ئشلار منستىرى ئانتونى بىلىنكىن، ئامېرىكا مالىيە منستىرى، ئامېرىكا سودا منستىرى، ئامېرىكا كىلىمات ئەلچىسى ئارقىمۇ-ئارقا ختاينى زىيارەت قىلىپ، ئىككى تەرەپ مۇناسۋىتىنى يۇمشتىشقا ئۇرۇنغان.ئەمما ختاي تەرەپ ئامېرىكىغا ئوخشاش منستر دەرىجىلىك ھىچقانداق رەھبەرنى ئەۋەتمىگەن. بۇ ھادىسە ئامېرىكا تاشقى ئشلار مۇتەخەسسلىرىنىڭ دىققىتىنى قوزغىغان. نيۇيوركتىكى ختاي […]
ئابدۇۋەلى ئايۇپ توغرا ئوقۇدىڭىز، دىنىي ئەسەبىيلىك ئۇيغۇردا مىللەت سۈپىتىدە يوق. بولۇپمۇ مۇھاجىرەتتە ياشاۋاتقانئۇيغۇرلاردا دىنىي ئەسەبىيلىك ئەمەس، ھىچقانداق كوللىكتىپ ئەسەبىيلىكتىن ئەسەرمۇ يوق. دىنىيئەسەبىيلىك دېگەن بىر خىتايچە يالا تۆھمەت، دۇنيادا ئۇنى جىھاتچىلىقمۇ دەپ قويىدۇ. ئۇيغۇردا ئۇمۇمەۋجۇت ئەمەس.مەن 2018- يىلى «مۇھا جىرەتتىكى ئۇيغۇرلاردا جىھاتچىلىق بارمۇ» دەپ يازما يازغان ۋە جىھاتقا دائىركىتاپلارنىڭ ئىستانبۇلدىكى كىتاپخانا، […]
تۇرسۇنجان،ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 2-سىنتەبىر تەيۋەن ئەلرايى فوندى جەمئىيتى (台湾民意基金会 )1-سىنتەبىر كۈنى 15- ۋە 14-ئاۋغۇست كۈنى مەزكۇر ئورگان 20 ياشتىن يۇقىرى 1000 نەپەر تەيۋەنلىك ئۈستىدە ئىلىپ بارغان ئەلرايى تەكشۈرۈشىگە ئاساسلانغاندا، 48.9% تەيۋەنلىك مۇستەقىللىقنى تاللايدىكەن.11.8% تەيۋەنلىك ختاي چوڭ قۇرۇقلۇقى بىلەن بىرلەششنى خالايدىكەن، 26.9% تەيۋەنلىك ھازىرقى ھالەتنى داۋاملاشتۇرۇشنى خالايدىكەن.قانداق قارار قىلىشنى بىلمەيدىغانلار 12.4 % […]
ختاي ئاخبارات ۋاستىلىرىدىن خەلق تورىنىڭ خەۋەر قىلىشچە،ئاتالمىش «ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى» بىلەن ئۆزبەكستان تاۋار كۆرگەزمىسى ئاچىدۇ. ئاتالمىش شىنجاڭ سودىنى ئىلگىرى سۈرۈش جەمئىيىتى مۇنداق دىگەن: 2023-يىللىق (12-نۆۋەتلىك) ئۆزبېكىستان-«جۇڭگو شىنجاڭ» تاۋار كۆرگەزمىسى (تۆۋەندە قىسقارتىلىپ ئۆزبېكىستان كۆرگەزمىسى دېيىلىدۇ) 9-ئاينىڭ 4-كۈنىدىن 6-كۈنىگىچە ئۆزبېكىستاننىڭ تاشكەنت شەھىرىدە ئۆتكۈزۈلىدۇ، كۆرگەزمە بۇيۇملىرىنىڭ دائىرىسى ماشىنا-ئېلېكتىر ئۈسكۈنىلىرى، قۇرۇلۇش ماتېرىياللىرى، نېفىت خىمىيە […]
شەخسلەرنىڭ، دىئاسفورا ئەزالىرىنىڭ ئاۋازى، ھەر تۈرلۈك تېمىلاردىكى مۇستەقىل پىكىرلىرىنى كەڭ جامائەتچىلىككە يەتكۈزۈش، ساقلاش ئۈچۈن ، سوسيال مېدىيادىلا يوقىلىپ كەتمەسلىكى ئۈچۈن ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى ئۇيغۇرچە قانىلى-«خەلق ئاۋازى»سەھىپىسى تەسس قىلدى. بۇنىڭدا ھەر قانداق شەخىس مۇستەقىل پىكىرلىرىنى ئىلان قىلالايدۇ.كۆپچىلىكنىڭ بۇ سەھىپىگە ئەسەر يېزىشنى ئۈمىد قىلىمىز. ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى:
ئافراسياپ، ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى. ختاي تاراتقۇلىرىدىن خەلق گېزىتىنىڭ خەۋەر قىلىشچە، ختاينىڭ ب د ت دا دائىمىي تۇرۇشلۇق مۇئاۋىن ۋەكىلى گېڭ شۇاڭ 8-ئاينىڭ 25-كۈنى خەۋپسىزلىك كېڭىشىنىڭ تېررورلۇققا قارشى تۇرۇش مەسىلىسى بويىچە ئاشكارا يىغىندا، خەلقئارا تېررورلۇققا قارشى تۇرۇش بىرىكمە كۈچىنى مۇجەسسەملەپ، تېررورلۇققا قارشى تۇرۇش مەسىلىسىنى سىياسىيلاشتۇرۇشتىن ساقلىنىپ، تېررورلۇقنىڭ پەيدا بولۇش مەنبەسىنى تۈگىتىشنى مۇراجىئەت […]
شۇ جاي ۋاقتى 24-چېسلا چۈشتىن بۇرۇن، كېسەك ئالتۇن دۆلەتلىرى رەھبەرلىرىنىڭ 15-قېتىملىق يىغىنىدا ئالاھىدە مۇخبىرلار يىغىنى ئېچىلىپ، كېسەك ئالتۇن دۆلەتلىرىنىڭ كېڭەيتىلگەنلىكى جاكارلاندى. ئارگېنتىنا، مىسىر، ئېفىيوپىيە، ئىران، سەئۇدى ئەرەبىستانى، ئەرەب بىرلەشمە خەلىپىلىكى كېسەك ئالتۇن دۆلەتلىرى ھەمكارلىق مېخانىزىمىغا تەكلىپ بىلەن قوشۇلدى.
ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 29-ئاۋغۇست كانادا «مەسئۇلىيەتچان كارخانا نازارەت ئورگىنى» (Ombudsperson for Responsible Enterprise (CORE))-شركەتلەرنىڭ ئنسان ھەقلىرى ئەھۋالىنى نازارەت قىلىدىغان ئورگان بولۇپ،ئۆتكەن ھەپتە ھۇگۇ بوس (Hugo Boss) ۋە ۋولمارت (Walmart)شركەتلىرىنىڭ كانادا تارمىقىنىڭ -ختايدىن ئۇيغۇرلارنى مەجبۇرى قۇل قىلىپ ئشلىتىۋاتقان شركەتلەر بىلەن بولغان ئالاقىسى ھەققىدە تەكشۈرۈش ئىلىپ بارىدىغانلىقىنى جاكارلىغان. «مەسئۇلىيەتچان كارخانا نازارەت ئورگىنى» 6-ئاينىڭ 22-كۈنى […]
ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى، 29-ئاۋغۇست ختاي دۆلەت رەئىسى، ختاي كومپارتىيسى باش كاتىۋى، ختاي ھەربى ئشلار كومېتىتى رەئىسى شى جاللات 26-ئاۋغۇست جەنۇبى ئافرىفىنىڭ يوھاننىسبرگ شەھىرىدە ئۆتكۈزۈلگەن كېسەك دۆلەتلەر يېغىننى ئاياقلاشتۈرۈپ، ئادەتتىكى قائىدىسگە خىلاپ ھالدا ئۈرۈمچىگە كەلگەن. ختاي دۆلەت تاراتقۇلىرىدىن شنخۋا ئاگېنتلىقى ۋە شنجاڭ گېزىتى خەۋىرىدە، شى جاللاتنىڭ قسقا دوكلات ئاڭلىغاندىن كىين قىلغان سۆزلىرى […]
نەجمىدىن قارلۇق خىتتاينىڭ قەد كۆتىرىشىنىڭ يەرشارى خاراكتېرلىك خىرىس پەيدا قىلغانلىقى، كۈنسېرى ئېتىراپ قىلىنماقتا. خىتتاينىڭ دۇنيادىكى تەسىرىنىڭ كۈچىيىشىگە ئەگىشىپ ، خىتتايدىن كېلىۋاتقان خىرىسقا قانداق ئۈنۈملۈك تاقابىل تۇرۇش خەلقئارا جەمئىيەت جاۋاب بەرمىسە بولمايدىغان جىددىي سوئالغا ئايلاندى. خىتتاينىڭ قەد كۆتۈرۈشى، ئامېرىكا باشچىلىقىدىكى غەرب دۇنياسىنىڭ ئىقتىساد، سىياسەت، بىخەتەرلىك، كىشىلىك ھوقۇق ۋە مۇھىت قاتارلىق بىر […]
ختاي تاراتقۇلىرىدىن خەلق تورى،شنخۋا تورىنىڭ خەۋەر قىلىشىچە، 2023-يىلى 3-ئايدا .ئۆزبەكستاندا ئۆتكۈزۈلگەن ئاسيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسدە، «شنجاڭلىق تۆت ماھىر جۇڭگونى 8 كۈچلۈك قاتارىغا ئىلىپ كىرگەن.» 3-ئاينىڭ 9-كۈنى كەچتە، ئاسىيا لوڭقىسى U20 ئەرلەر پۇتبول D گۇرۇپپىسىنىڭ 3-ئايلانما مۇسابىقىسىدە، ختاي كوماندىسى 1:1 نەتىجە بىلەن قىرغىزىستان كوماندىسى بىلەن تەڭلىشىپ، ئاخىرىدا بىر مەيدان ئۇتۇش، بىر […]
ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 27-ئاۋغۇست ختاي پۇتبولىنى دۇنياغا يۈزلەندۈرۈش -جاللات شى جىن پىڭنىڭ ئارزۇسى، ئەمما ختاي پۇتبول ساھەسدىكى چىرىكلىك، بەدەن ساپاسى مەسلىسى قاتارلىقلار پۇتبول تەرەققىياتىنى توسۇپ قويغان. ئۇزۇن يىل ئاسيا لوڭقىسى مۇسابىقىلىرىدە مەغلۇپ بولۇپ كەلگەن ختاي دۆلەت كوماندىسى ئىلاجسز ئۆز مۇستەملىكىسى ۋە قىرغىنچىلىقىنىڭ قۇربانى بولغان ئۇيغۇرلارغا مۇراجىئەت قىلىشقا مەجبۇر بولدى. ئاسىيا لوڭقىسى […]
26-ئاۋغۇست، يېقىندا ئامېرىكا ئاساسى پۇتبول بىرلەشمىسى كوماندىسى ئىنتىر مېئامىغا قوشۇلغان ئارگېنىتنالىق پۇتبول چولپىنى لىئونى مېسسى نيۇيورك قېزىل بۇقا كوماندىسى بىلەن ئىلىپ بىرىلغان تۇنجى مەيدان كەسپى ئېتتپاق مۇسابىقىسدە بىر توپ كىرگۈزۈپ،ئىككىدە نۆل غەلبە نەتىجە بىلەن مۇسابىقىنى ئاياقلاشتۇرۇشقا تۆھپە قوشتى. مېسسى ئەنگىلىيەلىك سابىق پۇتبول چولپىنى ،ئىنتىر مېئامى پۇتبول كۇلۇبى خوجايىنى بېكھامنىڭ تەكلىۋى […]
(ئوبزورلار-ئاپتورلارنىڭ شەخسى قارىشى، ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقىغا، ئاگېنىتلىق قۇرغۇچىسى ياكى خادىملىرىنىڭ مەيدانىغا ۋەكىللىك قىلمايدۇ) ئابدۇۋەلى ئايۇپ ئىتىراپ قىلايلى قىلمايلى بىز يىمەكتە، يىمەكلىكنىڭ تەمىدە، تاماقتا، گالدا خىتايغا كۆنۈپ قالغان. ۋەتەندە ھەتتا بەزى ئۇيغۇر ئاشخانالار خىتاي ئاشپەز ئىشلىتەتتى. مەن مۇھاجىرەتتە، ئىستانبۇلدا بىر ئۇيغۇر ئاشخانانىڭ ئۈرۈمچىدىن خىتاي ئاشپەز كەلتۈرگەنلىكىنى ئاڭلىغانىدىم، سەۋەبى ئۇيغۇرلار ئۈرۈمچىدە شۇ ئاشپەزنىڭ […]
ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى ئۈچۈن تەييارلىغۇچى تاھىر ئىمىن ئۇيغۇرىئان (2 October 1869 – 30 January 1948) Mahatma Gandhi گەندى ھىندستانلىق ئادوۋكات،سياسئون،ئېجتىمائى پائالىيەتچى،يازغۇچى، ھىندستاننىڭ بىرىتانىيە ھۆكۈمرانلىقىغا قارشى مىللەتچى ھەرىكىتىنىڭ باشلامچىسى، ئۇ ھىندستان دۆلەت ئاتىسى دەپ تەرىپلىنىدۇ.گەندى خەلقئارادا سياسى ۋە ئېجتىمائى ئۆزگىرىشلەرنى روياپقا چېقىرىش ئۈچۈن «زوراۋانلىق بولمىغان قارشىلىق ھەرىكىتى ( (satyagraha) ) باشلامچىسى بولغانلىقى ئۈچۈن ھۈرمەتكە […]
ئامېرىكا بىرلەشمە شتاتلىرىنىڭ قۇرغۇچىسى، تۇنجى پىرەزدىنىت. 1732-يىلى 11-فېۋرالدا، ئەنگىلىيە مۇستەملىكىسى ئاستىدىكى ۋېرگىنيە ،ۋەست مورلەنددە تۇغۇلغان، 1799-يىلى 14-دىكابىردا، ۋېرگىنىيە ۋېرمونت تېغىدا ۋاپات بولغان.1775-يىلىدىن 1783-يىلغىچە ئىلىپ بىرىلغان ئامېرىكا مۇستەقىللىق ئېنقىلاۋىدا ئامېرىكا قۇرۇقلۇقى ئارمىيسنىڭ باش قوماندانى بولغان؛ئارقىدىن ئامېرىكىنىڭ تۇنجى نۆۋەتلىك پىرەزدىنتى بولغان ( 1787-1797)
Mustafa Kemal Atatürk, Mustafa Kemal Pasha 1881-يىلى،سالونيكا يەنى ھازىرقى گېرىتسيەنىڭ سسالونىكا شەھىرىدە تۇغۇلغان، 1938-يىلى 10-نويابىر ئستانبۇلدا ۋاپات بولغان.ئۇ ئەسكەر، سياسىئون ۋە ئسلاھاتچى،تۈركىيە جۇمھۇرىيتىنىڭ قۇرغۇچىسى ۋە تۇنجى پىرەزدىنتى (1923-1938).ئۇ تۈركىيەنىڭ قانۇن ۋە مائارىپ تۈزۈلمسنى زامانىۋىلاشتۇرغان، ياۋروپا تۇرمۇش ئۇسۇلىنى ئۆزلەشتۈرۈشنى تەشەببۇس قىلغان.لاتىنچە ئىېلىپبەگە كۆچۈش ۋە ياۋروپالىقلارنىڭ فامىلە ئۇسۇلىنى قوللىنشقا ئىلھام بەرگەن. ئاتا […]
