ئۇيغۇر ئاگىېنتلىقى،2019-يىلى 11-فېۋرال
تەييارلىغۇچى: ئقبال
[ئەسكەرتىش: تور بېكىتىمىزدە ئېلان قىلىنغان تەرجىمە خەۋەر ياكى ماقالە، ئۈچىنچى تەرەپ ئاپتورلۇقىدىكى ماقالە، ئوبزورلار باشقىلارنىڭ كۆز قارىشى بولۇپ، ئۇيغۇر ئاگېنتلىقىنىڭ كۆز-قاراش ياكى مەيدانىغا ۋەكىللىك قىلمايدۇ، ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى باش ماقالىسى ياكى مەخسۇس سەھىپىلىك ماقالىسىلا ئۇيغۇر ئاگېنتلىقىنىڭ مەيدانىغا ۋەكىللىك قىلىدۇ.]
خىتاي دائىرلىرىنىڭ شەرقى تۈركىستاندىكى جازا لاگىرلىرى مەسلىسىگە ئۇزۇندىن بىرى سۈكۈت قىلىپ كىلىۋاتقان تۈركىيە جۇمھۇرىيىتى رەھبەرلىرى ئارقا – ئارقىدىن خىتايغا ئىتراز بىلدۈرۈشكە باشلىدى. 8-فېۋرال تارقالغان ئۇيغۇر سەنئەتچى ئابدۇرېھىم ھېيتنىڭ ئۆلۈم خەۋىرىدىن كىيىن مەيدانغا كەلگەن ئىجتىمائىي كۈن تەرتىپلەر سىياسەتچىلەرنىڭ سىياسى كۈنتەرتىپىگە يول ئاچتى. 9- فېۋرال تۈركىيە جۇمھۇرىيىتى تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىقى باياناتچىسى ھامىئاكسۇي خىتاينىڭ جازا لاگىرلىرىنى قاتتىق ئەيىپلىگەن ۋە ئابدۇرىھىم ھېيتنىڭ ئۆلۈمىنى قىستۇرۇپ ئۆتكەنىدى. 10- فېۋرال خىتاي دائىرلىرى ئابدۇرېھىم ھېيتنىڭ ئۆلمىگەنلىكى توغرىسىدىكى سىن كۆرنۈشىنى تارقىتىش ئارقىلىق، تۈركىيىنى ئاساسسىز گەپ قىلدى دەپئەيىبلىدى. دىئاسپۇرادىكى ئۇيغۇر پائالىيەتچىلىرى تۇيۇقسىز يۈزبەرگەن بۇ ئەھۋالدىن ھەم ھەيران قالغان، ھەم خۇشال بولغان، ھەم ئەندىشە قىلىشقانىدى. بۈگۈن تۈركىيە دۆلەت تىلىۋېزىيە سى TRT نىڭ خەلىقئارالىق قانىلى بولغان TRT WORLD ئابدۇرىھىم ھېيتنىڭ سىن كۆرنۈشىنى شۈبھىلىكدېگەن بولسا، ئارقىدىنلا تۈركىيەدىكى ئاساسلىق تىلىۋېزىيە قاناللاردىن بىرى شۇنداقلا ھۆكۈمەتچى تىلىۋېزىيە قانىلى دەپ قارىلىدىغان A خەۋەر ئاق پارتىيە باياناتچىسى ئۆمەر چەلىكنىڭ شەرقى تۈركىستان ھەققىدىكى كۆز قاراشلىرىنى بىۋاسىتە تارقاتتى. ئۆمەر چەلىكشەرقى تۈركىستان مەسلىسىنى يىقىندىن كۆزىتىپ كېلىۋاتقانلىقىنى، جازا لاگىرلىرى مەسىلىسىنىڭ ب د ت نىڭمۇ كۈنتەرتىپىدىن ئورۇن ئالغانلىقىنى، نۇرغۇن زىيالى، دىنىي زاتلار ، سەنئەتكارلار دىن خەۋەر ئىلىشنىڭ مۇمكىن بولمايۋاتقانلىقىنى تەكىتلىدى. ئۇ يەنە، خىتاي دائىرلىرى جازا لاگىرلىرىنى تەربىيىلەش مەركىزى دەۋاتىدۇ. بۇ مەسلىنى ئايدىڭلاشتۇرۇشى كىرەك. 21-ئەسىردە جازا لاگىرلىرى ھەققىدە تالاش تارتىش قىلىش كىشىنى چۆچۈتىدۇ. ئۇيەرنى سىرىتقا ئىچىشى ،خەلىقئارا جەمىيەتكە قانائەتلىنەرلىك بىر جاۋاب بىرىشى كىرەكدىگەن ئىپادىلەرنى قوللاندى.
