دوگ باندوۋ Doug Bandow بولسا كاتو ئىنستىتۇتىنىڭ پېشقەدەم تەتقىقاتچىسى. ئۇ بۇرۇن رونالد رىگاننىڭ ئالاھىدە ياردەمچىسى بولغان ۋە ”تاشقى ھاماقەتلەر: ئامېرىكانىڭ يېڭى يەرشارى ئىمپېرىيىسى (Foreign Follies: America’s New Global Empire)“ قاتارلىق بىرقانچە كىتابنىڭ ئاپتورى بولغان.
يىل:: 2019-يىلى
ئولسى جازەشھى (Olsi Jazexhi) ئالبانىيەلىك پىروفېسسور ۋە مۇخبىر بولۇپ، ئۇ خىتاي ھۆكىمىتى ئورۇنلاشتۇرغان شىنجاڭ (ش ت) زىيارىتىنى ئاخىرلاشتۇرغاندىن كېيىنكى ھېسس – تۇيغۇلىرىنى ئىپادىلەپ: مەن چوقۇم «يىغىۋېلىش لاگىرى» دېگەن بۇ ئاتالغۇنى ئىشلىتىمەن، دېدى. ئۇ ئۆزىنىڭ تەسىراتلىرىنى بايان قىلىپ مۇنداق دېدى:
خىتتاي دۆلەت ئىچىدە ئىنتېرنېتنى قاتتىق تەكشۈرۈپ، خەلقنىڭ ھۆكۈمەت كونتروللىقى ئاستىدىكى تور سۇپىلىرىدا نېمىنى كۆرۈشى ياكى ئېلان قىلىشىنى چەكلەپ تۇرىدۇ.
نيۇ يوركتىكى بىرلەشكەن دۆلەتلەر يىغىنىدا، ئامېرىكا، ئەنگلىيە ۋە كانادالار خىتاي ۋە پاكىستاننىڭ دىنىي ئەركىنلىكنى باستۇرۇش مەسىللىرىنى ئوتتۇرىغا قويدى. ھەمدە بۇ ئىككى ئاسىيا دۆلىتىنى ئۆزىنىڭ دىنىي ئازسانلىق توپلۇمىغا زىيانكەشلىك قىلىش ۋە بېسىم قىلىش بىلەن ئەيىپلىدى.
خىتاي مەسىلىسىگە كەلگەندە، بىزنىڭ چىن چۈئەنگۇونى جازالىشىمىز توغۇرلۇق مەسلىھەتلەر بولدى. بۇنداق قىلىش گەرچە يىتەرلىك بولمىسىمۇ روگىننىڭ دىگىنىدەك » كۆزىمىزنى يۇمىۋالماسلىق» قارارىمىزنى نامايەن قىىلىشى مۇمكىن.
قەھرامان ماراش يىۋۇ بىلەن «قېرىنداش شەھەر»دەپ ئىلان قىلىندى تۈركىيەنىڭ سۈتچى ئىمان شەھرى قەھرامان ماراش بىلەن خىتاينىڭ يىۋۇ شەھرى «قېرىنداش شەھەر» دەپ ئىلان قىلىندى. شەرقى تۈركىستاندا 6 مىليۇن شەرقى تۈركىستانلىقنىڭ خىتاي جازا لاگېرلىرىدا تۇتقۇن قىلىنىشى ۋە مېڭە يۇيۇشقا دۇچ كېلىۋاتقان بۇ ۋەزىيەتتە تۈركىيەنىڭ پۈتۈن نارازىلىق ۋە قارشىلىقلارغا قارىماي خىتاي بىلەن بۇخىل يېقىن مۇناسىۋەتلەردە بولىشى شەرقى تۈركىستانلىقلارنى پەرىشان قىلماقتا.
ئەپسۇس ئامېرىكانىڭ ئادالەتسىزلىكنى يوقىتىشقا بولغان ئۈمۈدى بىزنىڭ ئۇنى قىلىش ئىقتىدارىمىزدىنمۇ ھالقىپ كەتتى.
بېرلىن – دۇنيانىڭ ھەرقايسى جايلىرىدىكى نۇرغۇن كىشىلەر ھازىر خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ خىتاينىڭ غەربىدىكى شىنجاڭدا (ش ت) بىر مىليوندىن ئارتۇق ئۇيغۇر ۋە باشقا ئاز سانلىق مىللەتلەردىن بولغان مۇسۇلمانلارنى قانۇنسىز تۇتۇپ تەربىيىلەش مەركەزلىرىگە قامىغانلىقىنى بىلدى.
ئىستانبۇلدا ياشاۋاتقان ئۇيغۇرلار «ھىرا»دىگەن ئىسىم تىلغا ئېلىنسا لوقمانجاننى ئەسكە ئالىدۇ. شۇنداق، لوقمانجان كىشىلەرنىڭ ئېسىدە قالغۇدەك ئىشلارنى قىلغان، قىلىۋاتقان بىر ياش. لوقمانجان ئىستانبۇلدىن ئەنقەرەگە قاراپ پىيادە يولغا چىققان كارۋان ئارىسىدىكى ياشقا ئەڭ چوڭ 77 ياشلىق ئابدۇللا ئاكىنىڭ ئوغلى. يىگىت دادىدىن يىگىت ئوغلان چىقىدۇ.
2019-08-24
23-ئاۋغۇست خىتاي ھۆكۈمىتى ئامېرىكىدىن خىتايغا سېتىلىدىغان ماشىنا ۋە ماشىنا زاپچاسلىرى قاتارلىق 5078 خىل تاۋارلىرىغا قارىتا ئالدىغان 75 مىلياردلىق تاموژنا بېجىغا 10%، 5% جازا بېجى قوشۇپ ئالدىغانلىقىنى، بۇ قارارنىڭ 2019 – يىلى 1-سېنتەبىر ۋە 2019 – يىلى 1 – دېكابىر ئىككىگە بۆلۈپ ئىجرا قىلىدىغانلىقىنى ئېلان قىلدى.
8-ئاينىڭ 21-كۈنىدىكى خەلىقئارا خەۋەرلەردە فېيسبۇك ۋە تۋىتتىر قاتارلىق چوڭ شىركەتلەر خىتاي ھۈكۈمىتىنىڭ خوڭكوڭدىكى سىياسىتىنى قوللىغان خىتاي «بەشمو ئارمىيىسى» نىڭ ساختا ھىساپلىرىنى تاقىغانلىقىنى جاكارلىدى.
قاتار ۋەكىلى ب د ت كىشلىك ھوقۇق كىڭىشىنىڭ پىرىزدىنتى كولىي سىكگە بىلدۈرۈشىچە، 12- ئىيۇلدىكى خىتاينىڭ كىشىلىك ھوقۇق ئەھۋالىنى قوللىغان خەتتىن ئىمزاسىنى قايتۇرىۋىلىشنى قارار قىلغانلىقىنى ئىيىتقان.
ئۆگىنىشنىڭ 40 خىل ئۇسۇلى 1. باش ھەرپلەر بويىچە قىسقارتىپ ئەستە ساقلاش ئۇسۇلى.
ھازىرغىچە بىزتوردىن يىغىپ ساقلىغان، خاس ئۇرۇق-تۇغقانلىرىنى سېغىنىپ ئىپادىلىگەن ۋىدىيو(گۇۋاھلىق ۋىدىيولىرى) تەكرارلانمىغاندا 26 پارچە بولدى. بۇنىڭ پايدىلىنىش قىممىتى بەك زور!
ئۆتكەن ئون ھەپتىدىن بىرى داۋاملىشۋاتقان نامايىشلاردا ساقچىلار بىلەن نامايىشچىلار ئارسدىكى توقۇنۇش ۋە سۈركىلىش قىزىزىق نۇقتا بولۇپ كەلگەنىدى،ئەمما يەكشەنبە كۇنى خوڭكوڭنىڭ ئاساسى كوچىلىرىدا ئىلىپ بىرىلغان 1 مىليون كىشلىك نامايىش تىچلىق بىلەن ئىلىپ بىرىلدى.
شۇ يەر ۋاقتى يەكشەنبىدە ئافغانستان پايتەختى كابۇلدا ئۆتكۇزۇلگەن توي مۇراسمى مىھمانلىرىغا قارشى ئىلىپ بىرىلغان ئۆزىنى قوشۇپ پارتىلىتىش ۋەقەسدە ئۆلگەنلەر سانى 63 كە يەتكەن بولۇپ ،ئۆلگەنلەرنىڭ كۆپىنچىسى ئاياللار ۋە بالىلار ئىكەن.ئسلام دۆلىتى دائىشنىڭ ئافغانستان تارماق تەشكىلاتى مەزكۇر ۋەقەنى ئۆزى ئىلىپ بارغانلىقىنى جاكارلىغان.
2019-08-16
(بۇ تەرجىمە ماقالە دەيلى ساباھ تورىغا يازغۇچى مۇھەممەت ئەلى گۈلەر تەرىپىدىن يىزىلغان يازما بولۇپ تۈركىيە خىتاي مۇناسىۋىتىنى چۈشىنشىتە پايدىلىنىش قىممىتىگە ئىگە. مەزمۇنى كۆپ ۋە ئۇزۇن بولغاچقا قىسىمغا بۆلۈپ ئىلان قىلدۇق.)
(بۇ تەرجىمە ماقالە دەيلى ساباھ تورىغا يازغۇچى مۇھەممەت ئەلى گۈلەر تەرىپىدىن يىزىلغان يازما بولۇپ تۈركىيە خىتاي مۇناسىۋىتىنى چۈشىنشىتە پايدىلىنىش قىممىتىگە ئىگە. مەزمۇنى كۆپ ۋە ئۇزۇن بولغاچقا قىسىمغا بۆلۈپ ئىلان قىلدۇق.)
خىتاي – تۈركىيە دىپلوماتىك مۇناسىۋىتى رەسمى ھالدا 1971-يىلى باشلانغان ئىدى. شۇنىڭدىن باشلاپ مۇناسىۋەتلەر ئەگرى-توقاي يوللارنى بېسىپ ئۆتتى. ئۆتكەن ئون يىل مابەينىدە قانداقلا بولمىسۇن ئىككى تەرەپ مۇناسىۋىتىدە بولۇپمۇ ئىقتىسادىي ،سىياسىي ۋە كۈلتۈر قاتارلىق جەھەتلەردە كۆرۈنەرلىك ئىلگىرىلەشلەر بولدى.
تىرامپ ھۆكۈمىتى بىر ئۇيغۇر ئاكادىمىكنى ئامرىكا ئاقساراي دۆلەت خەۋپسىزلىك كىڭىشىدە خىتاي بۆلۈمى دىرىكتورى قىلىشى ئىككى دۆلەت ئارىسىدىكى مۇناسىۋەتكە تەسىر كۆرسىتىدىغان سىموۋۇللۇق بىر قەدەم ھىسابلىنىدۇ.
