ئۆتكەن ھەپتە پروفېسسور تاشپولات تېيىپ ئەپەندىنىڭ ئۆلۈمگە ھۆكۈم قىلىش ئېھتىماللىقى توغرىسىدا، باش ئورگىنى ئەنگلىيىدىكى خەلقئارا كەچۈرۈم تەشكىلاتى ( Amnesty International) تەرىپىدىن ھۆججەت ئېلان قىلىنغاندىن كىيىن، ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى بىرلەشمە باشقۇرۇشىدىكى «ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقىغا فوكۇس» خەلقئارا ئاخباراتچىلار كۇلۇبىدىكى ختتايدا تۇرۇشلۇق تاراتقۇلارنىڭ ۋەكىللىرىگە خەلقئارا جامائەتچىلىكىنىڭ تاشپولات تېيىپ ئەپەندىنىڭ تەقدىرىگە كۆڭۈل بۆلۈۋاتقانلىقىنى ۋە ختتايدىن بۇ ھەقتە سۇئال سوراشنى ھاۋالە قىلغانىدى.
يىل:: 2019-يىلى
15-سېنتەبىر سەئۇدى ئەرەبستاننىڭ نېفىت ئەسلىھەلىرى ھۇجۇمغا ئۇچرىغان بولۇپ، سەئۇدى ئەرەبستاننىڭ 50% نېفىت ئشلەپچىقىرىشىغا تەسر كۆرسەتكەن. ۋەقەدىن كىيىن سەئۇدى نېفىت ئېكىسپورت قىلىشنى توختاتقان بولۇپ، دۇنيا نىفىت بازىرىدا نېفىت باھاسى شددەت بىلەن ئۆرلىگەن.
تۈركىيەنىڭ سابىق باش مىنىستىرى، سابىق دىپلوماتىيە مىنىستىرى ئەھمەد داۋۇتئوغلۇ ۋە باشقا ئۇچ نەپەر پارلامىنېت ئەزاسى تۈركىيەنىڭ ھۆكۈمەت بېشىدىكى پارتىيىسى ئادالەت ۋە تەرەققىيات پارتىيىسىنىڭ ئەزالىقىدىن چېكىندى.
2019-يىلى 13- سېنتەبىر، ئامېرىكا تاشقى ئىشلار مىنىستىرى مايىك پومپىيو ۋاشىنگتوندىكى بىر يىغىندا سۆزلىگەن نۇتىقىدا، ئۇيغۇر مۇھاجىر ئابلىكىم يۈسۈپنى قۇتۇلدۇرۇش جەريانىنى تەپسىلىي تونۇشتۇردى. تۆۋەندىكىسى ئۇنىڭ بۇ ھەقتە قىلغان سۆزلىرىنىڭ تەرجىمىسى:
«ئىرقىي قىرغىنچىلىق» دېگەن ئاتالغۇ 1944- يىلىدىن ئىلگىرى مەۋجۇت ئەمەس ئىدى. بۇ ئاتالغۇ پەقەت ئالاھىدە ئەھۋال ئاستىدىلا قوللىنىدىغان بولۇپ، مەنىسى مەلۇم بىر توپلامنىڭ مەۋجۇتلۇقىنى يوق قىلىۋېتىشنى مەخسەت قىلغان قەستەن قىرغىنچلىق جىنايىتى ئىشلەش دېگەنلىك بولىدۇ. بۇ 1948-يىلى ئامېرىكا قوشما شتاتلىرى ئوتتۇرغا قويغان ئىنسان ھەقلىرى قانۇنى ۋە بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتىنىڭ كىشىلىك ھوقۇقنى قوغداش قانۇنىغا خىلاپ بىر جىنايى قىلمىشتۇر.
ئۆز ئارا مۇنازىرە قىلىش گەرچە ئىنسانلارنىڭ تارىختىن بىرى داۋام قىلىپ كىلىۋاتقان نورمال ئادەتلىرىنىڭ بىرى بولۇپ، ئۇ گەرچە ئادالەت دەۋىر سۈرگەن جەمىيەتتە نورمال داۋام قىلغان بولسىمۇ، بىراق دىكتارتۇرلۇق جەمىيەتتە ھەر خىل چەكلىمىلىرىگە ئۇچۇراپ كەلگەن.
تۆت نەپەر ئوقۇتقۇچى «زىمىستان » تورىغا ئۆزلىرىنىڭ كۆرگەن ئاڭلىغانلىرىنى سۆزلىدى. ئۇلار ھەر كۈنى خىتاي كومپارتىيەسىنىڭ ئۇيغۇر مەدەنىيتىنى، ئۇيغۇر تىلىنى ۋەيران قىلىۋاتقانلىقىنى ۋە ئۇيغۇر ئۆسمۈرلىرىگە پىسخىكىلىق ئازاپلاش قىلمىشلىرىنى يۈرگۈزىۋاتقانلىقىغا شاھىد بولىۋاتقانلىقىنى ئېيتتى.
ۋاشىنگىتون، ئامرىكا پالاتا ئەزاسى ماركو رۇبىئو ۋە بوب مىنىندىزنىڭ بىلدۈرۈشىچە، بۈگۈن ئىككى پارتىيەنىڭ س 178-نۇمۇرلۇق ئۇيغۇر كىشىلىك ھوقۇق قانۇن لاھىيەسىنى ماقۇللىغانلىقىنى بىلدۈردى.
ئۇيغۇر مىللىتىدە چەكسز يوشۇرۇن ھاياتى كۈچ بولۇپ، ئۇلار ئىلىم-پەن، سودا، مەدەنىيەتنىڭ تەرەققياتىدا، ھەتتا ئۇيغۇر مىللىتىنىڭ بۇگۇنكى قۇتۇلۇش ۋە تىرىلىش ھەرىكىتىدە غايەت زور مۇھىم ئوينىيالايدۇ. ئەپسۇسكى، بۇ يوشۇرۇن كۈچنى مۇھاجىرەتتىكى «ئشەنچ ۋە مۇھەببەت كىرزىسى » بوغۇپ قويغان بولۇپ، ئۆز-ئارا گۇمان ۋە ئۆچمەنلىك تۆشەكتە كۆزىتىپ ياتقان كىشلىرىمىزنى ئوتتۇرىغا چېقىشتىن توساپ قويغان ئامىللارنىڭ بىرى.
ئۇيغۇر ئاگىنتلىقى تەييارلىغۇچى: زۇلپىقار 2019-9-9 خەلق پۇلىنىڭ ئامېرىكا دوللىرىغا بولغان قىممىتى 8-ئاينىڭ بېشىدا 4% چۈشكەن بولۇپ، بۇ خىتتاي ھۆكۈمىتىنىڭ تىجارەت ئۇرۇشىدىكى قايتۇرما ھۇجۇمىنىڭ بىر قەدىمى بولۇشى مۇمكىن . ئەگەر بېيجىڭ خەلق پۇلىنى ئۆچ ئېلىش ئۈچۈن ئىشلەتسە، ئۇنداقتا تۆۋەندىكى 4 خىل ئەھۋال يۈز بېرىشى مۇمكىن. بىرىنجىسى، خىتتاينىڭ دۇنيادىكى ئورنىغا تەسىر […]
16_قېتىملىق خەلىقئارالىق ئانادولۇ تۈركلىرى مەدەنىيەت سەنئەت فېستىۋالى 30_ئاۋغۇسىت تۈركىيەنىڭ پايتەختى ئەنقەرە باشلىنىپ ،9_ سىنتەبىر ئاياغلاشتى. فېستىۋالغا شەرقىي تۈركىستان ،قازاقىستان ،قىرغىزىستان ،ئۆزبەكىستان ،تۈركمەنىستان ،ئەزەربەيجان ،قىبرىس قاتارلىق تۈرۈك دۆلەتلىرى ۋە تۈركىيەنىڭ ھەرقايسى شەھەرلىرىدىن گۇرۇپپىلار قاتناشتى.
8-ئاينىڭ 29-كۈنىدىن 31-كۈنىگىچە خوڭكوڭ ۋەزىيتىنىڭ ئەڭ كەسكىن ھالىتىدە ۋاڭ چى شەن گۇۋاڭدوڭدا «مەدەنىيەت مىراسلىرىنى تەرەققىي قىلدۇرش »نامىدىكى خەتتاتلىق ئەسەرلىرىنى كۆرۈش ئۈچۈن تۇيۇقسىز پەيدا بولدى. ۋاڭ چى شەن خەتتاتلىق ئەسەرلىرىنى بىر كۆرگەنچە ئۇدا ئۈچ كۈن كۆردى.
30-ئاۋغۇست ئەتىگەندە خوڭكوڭ ھۈكۈمىتى خىتايغا قارشى نامايىشىتىكى ئاكتىپ زاتلارنى قولغا ئېلىشقا باشلىدى.
2019-09-07
ۋاشىنگىتون- رويتېرس ئاگېنتلىقى مۇنداق دوكلات قىلغان: ئىككى نەپەر ئاخبارات ئەمەلدارى ۋە ئىككى نەپەر تور بىخەتەرلىكى مەسلىھەتچىسى، خىتاي ھۆكۈمىتى ئۈچۈن ئىشلەيدىغان خاككېرلار ئاسىيادىكى تېلېگراف شىركەتلىرىنىڭ تور سىستېمىسىغا سوقۇنۇپ كىرىپ، ئوتتۇرا ئاسىيا ۋە شەرقىي جەنۇبىي ئاسىيادىكى ئۇيغۇرلارنى ئىز قوغلىغانلىقى ۋە كۆزەتكەنلىكىنى ئاشكارىلىغان.
رويتېرس ئاگېنتلىقى ئېلان قىلىنغان ۋاقتى: 2019-يىلى 6-سېنتەبىر ئىنگلىزچىدىن تەرجىمە قىلغۇچى: سەبرى ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى 2019-09-07 ئامېرىكا تاشقى ئىشلار مىنىستىرى مايىك پومپىيو جۈمە كۈنى مۇنداق دېدى، ئامېرىكا بۇ ئايدا ئېچىلىدىغان ب د ت يىغىنىدىن پايدىلىنىپ باشقا دۆلەتلەرنى خىتاينىڭ ئۇيغۇر مۇسۇلمانلىرىغا قاراتقان سىياسەتلىرىگە قارىتا چاقىرىق قىلىشقا دەۋەت قىلىدۇ. كانساس شىتات ئۇنىۋېرسىتېتىدىكى نۇتۇقىدىن كىيىن، […]
تەييارلىغۇچى: ئافراسياپ ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى 2019-09-04 رويتىر ئاگېنتلىقىنىڭ خوڭكوڭ ھۆكۇمەت مەنبەسدىن نەقلى قىلىپ خەۋەر قىلىشچە، 4-سىنتەبىر خوڭكوڭ باش ئەمەلدارى كەررى لەم ئۇچ ئايدىن بىرى خوڭكوڭدا ئېلىپ بىرىلىۋاتقان نامايىشلارنىڭ ئاساسلىق سەۋەبى بولغان «ئۆتكۇزۇپ بىرىش قانۇنى »نى رەسمى توختىتىدىغانلىقىنى جاكارلىدى . كۆزەتكۇچىلەرنىڭ بىلدۈرۈشىچە، بۇ ئالدىنقى كۇنى ئاشكارىلانغان كاررى لەمنىڭ مەخپى سۆزى بىلەن مۇناسۋەتلىك […]
6- سىنتەبىر، ئىستانبۇل سۇلتان ئەھمەد ئۇنىۋىرسىتىدا ئۇيغۇر ئاكادىمىيىسى، تەكلىماكان ئۇيغۇر نەشىرىياتى، دۇنيا ئۇيغۇر يازغۇچىلار ئۇيۇشمىسىنىڭ ئورۇنلاشتۇرىشىدا كۆرەش كۆسەن ئەپەندىنىڭ 60 يىللىق تەۋەللۇتىنىڭ 60 يىللىقىنى خاتىرەلەش پائالىيىتى ئۆتكۈزۈلىدۇ. بۇ مۇناسىۋەت بىلەن جەڭگىۋار ئۇستاز مەرھۇم كۆرەش كۆسەن ئەپەندىنىڭ ھايات سەمەرىلىدىن قىسقىچە تونۇشتۇرۇش بىرىشنى لايىق تاپتۇق. https://www.youtube.com/watch?
خىتاي يېزا ئىگىلىك مىنىستىرلىكىنىڭ ئىلان قىلىشىچە خىتايدا چوشقا گۆشنىڭ توپ باھاسى 22-ئاۋغۇستىن 28-ئاۋغۇستىقىچە بىر ھەپتىدە%11ئۆسۈپ كەتكەن. بۇ باھا ئۆتكەن يىلدىكى ئوخشاش ئاينىڭ باھاسىغا قارىغاندا %52.3ئۆسكەن.
مىسىردىكى مۇھاپىزەتچىلەر پارتىيسى «بۈگۈنكى مىسىر» گېزىتىدە بايانات بىرىپ مىسىر ھۆكۈمەت دائىرلىرىدىن مىسىردىكى ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىلارنى قانداق تۇتقۇن قىلىپ، خىتايغا قانداق تاپشۇرۇپ بەرگەنلىكنىڭ سەۋەبى توغۇرلۇق ئېنىق بىر ئوچۇقلىما بىرىشنى تەلەپ قىلدى .
ھىندىستان بىلەن پاكىستاننىڭ كەشمىر مەسىلىسى تېخىمۇ يۇقىرى پەللىگە كۆتۈرلىۋاتقان بىر پەيتتە، خىتاينىڭ مەركىزى ھەربىي كومتىتىنىڭ مۇئاۋىن رەئىسى شۈ چى لىياڭ 8-ئاينىڭ 27-كۈنى ئىسلام ئابادقا زىيارەتكە باردى. پاكىستان پىرىزدىنتى ئالۋى كۈتىۋېلىش مەيدانىدا «شىنجاڭ» (ش ت) مۇستەقىلچىلىرى «تىرورلۇق كۈچلىرى» نى تىلغا ئالدى ۋە ۋەدە بەردى.
