ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 16-ئاۋغۇست ختاينىڭ ئوتتۇرا ئاسياغا سېڭىپ كىرىشى شىددەت بىلەن كېڭەيمەكتە، تىچلىق ۋە بېخەتەرلىك،ئاندىن سودا، مائارىپ، مەدەنىيەت ساھەلىرىدىكى گىرەلىشش چوڭقۇرلاشماقتا. ختاي خەلق تورىنىڭ خەۋەر قىلىشچە، 2023-يىل 5-ئايدا، ختاي-ئوتتۇرا ئاسىيا باشلىقلار يىغىنى مەزگىلىدە، ختاي غەربىي شىمال سانائەت ئۇنېۋرسىتىتى بىلەن قازاقىستان دۆلەتلىك فارابى ئۇنىۋېرستىېتى ھەمكارلىق كېلىشىمى ئىمزالاپ، غەربىي شىمال سانائەت ئۇنېۋرسىتىتى قازاقىستان […]
ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 13-ئاۋغۇست «نېقاب ئارقىسدا»ناملىق فىلىمدە، ئابدۇۋەلى ئايۇپنىڭ ختاي تۈرمىسدە ئۇچرىغان ئوقۇبەتلىرى، نورۋىگىيەدە ئائىلىسى بىلەن پاناھلىنىش جەريانى ۋە ئۇيغۇرلارنى قېين-قستاققا ئالغان بىر ختاي ساقچىسى بىلەن ئۆتكۈزگەن سۆھبىتى ھېكايە قىلنىدۇ. فىلىم قويۇلغاندىن كىين، ئابدۇۋەلى ئايۇپ فىلىم كۆرگۈچىلەر بىلەن پىكىر ئالماشتۇردى ۋە سۇئاللىرىغا جاۋاپ بەردى.قاتناشقۇچىلار فىلىمنىڭ ئۇيغۇرلار دۇچ كىلىۋاتقان قىرغىنچىلىقنىڭ مۇھاجىرەتتىكى ئۇيغۇرلارغا […]
نۇرى مۇسابايوۋ (ئامېرىكىدا تۇرۇشلۇق ئۇيغۇر پائالىيەتچى ۋە ئوبزورچى) (ئەسكەرتىش: مەزكۇر ئەسەر ئاپتورنىڭ كۆز-قارىشىغا ۋەكىللىك قىلىدۇ.) 2024- يىلنىڭ كىرىشى بىلەن، خىتتاي غەرىب ئەللىرىدىكى 8 دەۋلەتكە ۋە ئائۇسترالىيەگە قارىتىلغان ۋىزا ئېلىشنى بىكار قىلىپ، ۋىزاسىز ساياھەت قىلىشنى يولغا قويدى. غەرىب ئەللىرىگە ئىشىكنى ئېچىۋەتتى. يەنە ئامېرىكى ۋە كانادا پۇقرالىرىغىمۇ ۋىزا ئىشلىرىنى قۇلاي قىلىۋەتت. بۇ […]
كېيىنكى يىللاردا، دۇنيا مىقياسىدا تارقالغان ئۇيغۇر جامائىتى كۆپلىگەن قانۇنىي ۋە ئىجتىمائىي قىيىنچىلىقلارغا دۇچ كەلمەكتە. بۇ ئەھۋالدا، ئادۋوكاتلارنىڭ رولى ۋە ئەھمىيىتى ناھايىتى زور. بۇ ماقالىدا، بىز نېمە ئۈچۈن چەت ئەلدىكى ئۇيغۇرلارغا ئادۋوكاتلار كېرەكلىكىنى تەھلىل قىلىپ ئۆتىمىز. خۇلاسە: چەت ئەلدىكى ئۇيغۇرلار جەمئىيىتى ئۈچۈن ئادۋوكاتلارنىڭ رولى ۋە ئەھمىيىتى ناھايىتى چوڭ. ئۇلار بىزنىڭ ھوقۇقلىرىمىزنى […]
(numur-3) ئاپتورى: تاھىر ئىمىن ئۇيغۇرىئان ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقى ۋە باستۇرۇش خىزمتىنى داۋاملاشتۇرغۇچى، ئاتالمىش شنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق جامائەت خەۋپسزلىك نازارىتى پارتكوم سكىرتارى، نازارەت باشلىقى، باش ساقچى ئەمەلدارى پەن شى تەرجىمھالى ۋە جىنايەتلىرى: 1973-يىلى 11-ئايدا تۇغۇلغان، فۇجىيەننىڭ فۇجۇ شەھىرىدىن،1990-يىلى 12-ئايدا خىزمەتكە قاتناشقان، 1994-يىلى ختاي كومپارتىيسگە ئەزا بولۇپ كىرگەن. خاراكتىرى: كەسكىن ۋە رەھىمسز، […]
ختاي دائىرلىرى جۈملىدىن ئۈرۈمچى شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ تور بېكىتىدە 23-ئىيۇل «شەھەر ئاھالىلىرىدىن ئاشكارا پىكىر ئېلىش توغرىسىدىكى ئۇقتۇرۇش» ئېلان قىلىنىشىچە، ئۈرۈمچى ئايرۇدۇرۇمىنىڭ ئسمىنى ئۆزگەرتىش ئۈچۈن ئاممىدىن پىكىر قوبۇل قىلىش ئۇقتۇرۇشى ئىلان قىلغان. ختاي تەرتىپ بويىچە ئاممىغا پىكىر قوبۇل قىلىش ئۇقتۇرۇشى تارقاتسمۇ، ئادەتتە ئاممىنىڭ قارشى پىكىرلىرىنى ئاڭلىمايدىغانلىقى ئسپاتلانغان، شۇنداقلا ئامما ئۆز نارازىلىقىنىمۇ […]
مەمەت توختى بىزگە قارشى خىتاينى قوللىغانلارنىڭ تىلى بىزنىڭ تىلىمىزدا يەر تاپماسلىقى كىرەك. بۇندىن مىڭ يىل بۇرۇن ئۇلۇق ئۇيغۇر ئالىمى مەخمۇت قەشقىرى تىلىمىزنى ئەرەپ ۋە پارىس تىللىرىنىڭ سىڭىپ كىرىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئۈچۈن دىۋانى لۇغەتىت-تۈرك ئاتلىق تەڭداشسىز تىلشۇناسلىق قامۇسىنى پۈتتۈرۈپ كىيىنكىلەرگە، شۇنداقلا بىزگە ئۇيغۇر تىلىنىڭ ساپلىقىنى قوغداش ئۈچۈن يېڭى بىر بۇرۇلۇش ۋە […]
ختاي دۆلەت تەشۋىقاتى بولغان جۇڭگو ئۇيغۇر رادىئوسىنىڭ خەۋىرىگە قارىغاندا، ئاتالمىش شنجاڭدىن ئۈچ نەپەر يازغۇچى ياكى تەرجىمان ختاينىڭ داڭلىق «تۇلپار ئەدەبىيات مۇكاپاتى»غا ئېرىشكەن. ختاينىڭ مەزكۇر مۇكاپاتى ئاز سانلىق مىللەتلەرنىڭ ئەدەبىيات ساھەسدىكى ئاساسلىق مۇكاپاتلاردىن بىرى بولۇپ، ئۇيغۇرلارغا ئىجادى جەھەتتە ئىلھام بىرىشنى ئەمەس، ختاينىڭ ئەسەرلىرىنى تەرجىمە قىلىشقا ئىلھام بىرىش مەقسدىدە، تەرجىمان يۈسۈپ ئەيساغا […]
ئامېرىكىدا خاتىرلەنگەن ئەڭ يۇقىرى تېىمپىراتۇرا 1913-يىلىدىكى 134 فاھرەنخاىيت بولۇپ، بۇ 56 گىرادۇسقا تەڭ (134°F (56.7°C)). تۇرپاندىكى يالقۇنتاغ مەنزىرە رايونىدا، بۇ ئىككى كۈندە ھاۋا بەك ئىسسىپ كەتتى. مەنزىرە رايونىدىكى خىزمەتچىلەرنىڭ دېيىشىچە، ھازىر تېمپېراتۇرا 50 سېلسىيە گىرادۇسقا چىققان. چوڭ ئالتۇن كالتەك شەكلىدىكى تېرمومېتىردىن يەر يۈزى تېمپېراتۇرىسىنىڭ 75 سېلسىيە گىرادۇسقا چىققانلىقىنى كۆرۈۋالغىلى بولىدۇ. […]
سانلىق مەلۇمات: ئامېرىكىدا ھەر 500 ئادەم ئىچىدە بىر ئادەم ئۆي-ماكانسز. ئامېرىكا تۇرالغۇ ئۆي ۋە شەھەر تەرەققىيات مىنىستىرلىقى ئېلان قىلغان سانلىق مەلۇماتقا ئاساسلانغاندا، 2023-يىلى ئامېرىكىدا ئۆي-ماكانسىز قالغانلار 650 مىڭدىن ئېشىپ، 2022-يىلىدىكىدىن %12 كۆپەيگەن. بۇ ئورگان مۇنۇلارنى بىلدۈردى: بۇ 2007-يىلى ئامېرىكا قوشماشىتات ھۆكۈمىتى ئالاقىدار سانلىق مەلۇماتلارنى ئىستاتىستىكا قىلىشقا باشلىغاندىن بۇيان، ئۆي-ماكانسىز قالغانلار […]
ختاينىڭ خەلق تورى خەۋەر قىلىشچە، ئاتالمىش شنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق مەدەنىيەت ۋە ساياھەت نازارىتى مۇنداق دىگەن: 2024-يىل 1-ئايدىن 6-ئايغىچە، شىنجاڭ جەمئىي كۈتۈۋالغان ساياھەتچى 120 مىليون 179 مىڭ 600 ئادەم قېتىم بولۇپ، بۇلتۇرقى ئوخشاش مەزگىلدىكىدىن ％16.28 ئاشقان؛ 131 مىليارد 657 مىليون يۈەن ساياھەت كىرىمى يارىتىلىپ، بۇلتۇرقى ئوخشاش مەزگىلدىكىدىن ％37.39 ئاشقان. ساياھەتنى […]
ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى،21-ئېيۇل ئۇيغۇر كىشلىك ھوقۇق قۇرۇلۇشى تەشكىلاتىنىڭ ئىجرائىيە دىرىكتورى ئۆمەر قانات ئەپەندى يىللاردىن بىرى خەلقئارادىكى دىنى ئەركىنلىك تېمىسدا ئۆتكۈزۈلۈپ كىلىۋاتقان مەزكۇر يېغىننىڭ توكيۇدا ئېچىلغان «خەلقئارا دىنى ئەركىنلىك يېغىنى ئاسيا قسمى»دا ئۇيغۇرلارغا ۋاكالىتەن سۆز قىلىپ، ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقىنى مساللار بىلەن تونۇشتۇرغان ۋە باشقا زۇلۇمغا ئۇچراۋاتقان خەلقلەر بىلەن بىرلىكسەپ قۇرۇپ، ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقىنى توختىتىشنىڭ […]
ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى 2024-يىلى23-ئىيۇل 21-ئىيۇل ئامېرىكا پىرېزىدېنتى جو بايدېن ئۆزىنىڭ كېلەر قېتىملىق پىرېزىدېنت سايلىمىدىن چېكىنگەنلىكىنى جاكارلىدى. شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا ئۇ نۆۋەتتىكى مۇئاۋىن پىرېزىدېنت كامالا خاررېس (Kamala Harris) نىڭ دېموكراتچىلار پارتىيەسىگە ۋاكالىتەن دونالد ترامپقا قارشى پىرېزىدېنت سايلىمىغا قاتنىشىشىنى قوللايدىغانلىقىنى بىلدۈردى. ›ئۇشتۇمتۇت ئېلان قىلىنغان بۇ باياناتتىن كېيىن دۇنيا جامائەتچىلىكىنىڭ دىققىتى كامالا خاررىس […]
ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 23-ئېيۇل ب ب س نىڭ خەۋەر قىلىشچە، پەلەستننىڭ خاماس ۋە فاتاخ قاتارلىق تەشكىلاتلىرى بېجىڭدا ختاينىڭ ياراشتۇرۇشى ئارازلىقنى تۈگىتىپ، كەلگۈسى بىرلەشمە ھۆكۈمەت قۇرۇش ۋە باشقا ھەمكارلىقلارنى ئىلىپ بىرىش ھەققىدە بىرلىشش باياناتى ئىلان قىلغان. بۇ ختاي ھۆكۈمىتنىڭ ئالدىنقى يىلى ئىران بىلەن سەئۇدى ئەرەبستاننى كىلىشتۈرۈپ ئوتتۇرا شەرقتە ئاتالمىش «تىچىلىق ئورناتقۇچى» بولغاندىن […]
خەلقئارا كەچۈرۈم تەشكىلاتى (Amnesty International ) ختاي دۆلەت رەئىسى شى جىن پىڭغا بىۋاستە يېزىلىدىغان خەت ئىلان قىلىپ، شى جىن پىڭنى ئىلھام توختىنى قويۇپ بىرىشكە چاقىرىق قىلغان ۋە بۇ خەتكە ئىمزا توپلاش پائالىيتى باشلىغان. ئىلھام توختى قامالغانلىقىنىڭ 10 يىللىقى مۇناسۋىتى بىلەن ئىمزا توپلاش ۋە ھەرىكەتكە ئۆتۈش چاقىرىقى ئىلان قىلدى. گەرچە ئۇيغۇرلار […]
ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 21-ئېيۇل جوۋ بايدىن 27-ئېيۇن كۈنى دونالد تىرامپ بىلەن ئۆتكۈزگەن سايلام مۇنازىرىسدە كۆرسەتكەن ئىپادىسى ناچار بولغانلىقى، قايتا-قايتا دۇدۇقلىغانلىقى، سۆزلىرىنىڭ بىردەك بولمىغانلىقى سەۋەبلىك دىموكراتلار پارتىيسى رەھبەرلىكى ۋە قوللىغۇچىلىرىنىڭ بېسمىغا ئۇچراپ، نامزاتلىقتىن چىكىنىشكە چاقىرىلغان ئىدى.ئۇلار بىردەك: جوۋ بايدىن ھازىرقى ئەھۋالدا دونالد تىرامپقا تاقابىل تۇرالمايدۇ، شۇنداقلا 11-ئايدىكى سايلامدا، دىموكراتلار ئاق ساراينى، دۆلەت […]
ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 21-ئېيۇل جوۋ بايدىن 27-ئېيۇن كۈنى دونالد تىرامپ بىلەن ئۆتكۈزگەن سايلام مۇنازىرىسدە كۆرسەتكەن ئىپادىسى ناچار بولغانلىقى، قايتا-قايتا دۇدۇقلىغانلىقى، سۆزلىرىنىڭ بىردەك بولمىغانلىقى سەۋەبلىك دىموكراتلار پارتىيسى رەھبەرلىكى ۋە قوللىغۇچىلىرىنىڭ بېسمىغا ئۇچراپ، نامزاتلىقتىن چىكىنىشكە چاقىرىلغان ئىدى.ئۇلار بىردەك: جوۋ بايدىن ھازىرقى ئەھۋالدا دونالد تىرامپقا تاقابىل تۇرالمايدۇ، شۇنداقلا 11-ئايدىكى سايلامدا، دىموكراتلار ئاق ساراينى، دۆلەت […]
ئەنگىلىيەدە ياشايدىغان ئۇيغۇر شائىر ۋە ئۇيغۇر پائالىيەتچى ئەزىز ئەيسا ئەلكۈن ئەپەندى يىللاردىن بىرى ئۇيغۇرلارنىڭ مەدەنىيەت، سەنئەت، ئەدەبىيات ساھەسىدە ھارماي ئىزلىنىپ كەلگەن بىر زىيالى ھېسابلىنىدۇ. ئۇ ئۆز پائالىيەت دائىرسدە يەنە ئوتتۇرا ئاسيا ۋە تۈركىيە بويلاپ ئىزلىنىپ، ئۇيغۇرلارغا ئائىت قىممەتلىك كىتاپ ۋە ئەسەرلەرنى توپلىغان. ئۇ مۇنداق بىلدۈرگەن: «ئۇيغۇر مەدەنىيىتى يوقىتىلىۋاتقان ۋە ئۇيغۇر […]
نۆۋەتتە ئامېرىكىدا ئۆتكۈزۈلۈش ئالدىدا تۇرىۋاتقان 2024-يىللىق پىرەزدىنتلىق سايلىمىدا، جۇمھۇرىيەتچىلەر پارتيسى ۋسكانسن شتاتى مىلاۋاكى شەھىرىدە قۇرۇلتاي ئۆتكۈزۈپ، پىرەزدىنت ۋە مۇئاۋىن پىرەزدىنت نامزاتلىرىنى رەسمى ئىلان قىلىدۇ. 18-ئېۇل كەچتە، ئوخايئو شتاتىدىن كەلگەن كېڭەش پالاتا ئەزاسى -سناتور جى دى ۋانس -تىرامپنىڭ مۇئاۋىن پىرەزدىنتى نامزاتلىقىنى رەسمى قوبۇل قىلدى. ۋانس كىم؟ ۋانس، ئاق تەنلىك ئەر ، […]
ئۇيغۇر تايمىز خەلقئارا قانىلى خەۋىرى: ئۇيغۇر تايمىز خەۋىرى، ختاي ھۆكۈمىتى تەشۋىقاتى شنخۇا ئاگېنىتلىقى ئىلان قىلغان ئەڭ يېڭى خەۋەردە، ختاي دائىرلىرى مۇستەملىكە ئاستىدىكى ئۇيغۇرستاننىڭ كۇچا شەھىرىدە، ئاتالمىش تۇنجى شنجاڭ قەبرە مۇزىيى قۇرۇپ، ختاينىڭ ئۇزاق تارىخىتىن بىرى بۇ يۇرتلارغا ئىگىدارچىلىق قىلىپ كەلگەنلىك ساختا تارىخنى ئسپاتلىماقچى بولغان. ئۇيغۇر تايمىزنىڭ ئىنگىلىزچە خەۋىرىدە، مەزكۇر مۇزىينىڭ […]
