ئامېرىكا دۆلەت ئشلىرى مەھكىمىسى باش كاتىۋى مايىك پومپىيو بىر يىلدىن بىرى ختتاينىڭ ئۇيغۇر ۋە باشقىلارغا قاراتقان دىنى ،مىللى سياستىنى قاتتىق تەنقىد قىلىپ كەلگەن بولۇپ،.16 ۋە 17-ئىيۇل ۋاشنگىتوندا ئۆتكۇزۇلگەن ئىككىنچى نۆۋەتلىك خەلقئارا منستىر دەرىجىلىك دىنى ئېتىقاد ئەركىنلىكى يېغىنىدا مايىك پومپىيو:ختتاينىڭ ئۇيغۇرلارغا قاراتقان سياستى بۇ ئەسردىكى داغ-،ختتاي ئۇيغۇرلارنىڭ مىللى مەدەنىيتىنى يوق قىلماقتا،دىنى ئىتىقادىنى ۋەيران قىلماقتا-دەپ سۆزلىگەنىدى.
شەرقى تۈركستان مىللى ئويغىنىش ھەرىكىتى تەتقىقاتى:ئاز بولغاندا 3 مىلىيون 650مىڭ كىشى لاگىردا ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى ،ۋاشنگىتون. تەييارلىغۇچى:ئۆلۇمتۈك 2019-يىلى 15-ئىيۇل ۋاشنگىتون ئەركىنلىك مەشئىلى تور ژۇرنىلىنىڭ خەۋەر قىلىشچە،نسبەتەن يېڭى بولغان شەرقى تۈركستان مىللى ئويغىنىش ھەرىكىتى نامىدىكى تەشكىلاتنىڭ تەتقىقاتچىلىرى شەرقى تۈركستاندىكى بىر قسم لاگىر ئورۇنلىرىنى جەزىملەشتۈرگەن.
خىتتاي بىلەن ئامېرىكا ئوتتۇرىسىدا يۈز بەرگەن تىجارەت ئۇرۇشى تۈپەيلىدىن، خىتتاي ئىقتىسادىنىڭ بۇ يىل ئىككىنجى پەسىلدىكى ئېشىش سۈرئىتى 6.2 پىرسەنت بولغان ۋە 27 يىلدىن بۇيانقى ئەڭ تۆۋەن سەۋىيەگە چۈشۈپ قالغان. فىرانسىيە ئاگېنتلىقىنىڭ مۇتەخخەسىسلەرىنىڭ ئېيتىشىچە، خىتتاي ھۆكۈمىتى ئىقتىسادنى قايتىدىن گۈللەندۈرۈش ئۈچۈن كۆپ كۈچ سەرپ قىلىۋاتقان بولسىمۇ، لېكىن بۇ چېكىنىش يەنە داۋام قىلىدىكەن ۋە ئەڭ تۆۋەن چەككە يېتىدىكەن.
ياپونىيە، فرانسىيە، گېرمانىيە قاتارلىق دۆلەتلەر ب د ت كىشىلىك ھوقۇق كېڭىشىدە خىتاينىڭ شىنجاڭ (شەرقى تۈركىستان-ت) سىياسىتىنى ئەيىپلىگەندىن كېيىن، سەئۇدى ئەرەبىستان، روسىيە قاتارلىق 37 دۆلەتنىڭ ئەلچىلىرى خىتاينىڭ سىياسىتىنى قوللاپ مەكتۇپ يازغان.
مىنىڭ ئىسمىم مەت، مەن ئامرىكىنىڭ فىلادىلفىيا شەھرى ئەتراپىدىكى فورج مەھەللىسىدە تۇرىمەن. مەن نۆۋەتتە 2019- يىلى 7- ئاينىڭ 21- كۈنى ئۇيغۇرلارنى قوللاش نامايىش ھەرىكىتى قوزغاش ئۈچۈن ياردەمدە بولىۋاتىمەن.
رويتېرس ئاگىنتلىقىنىڭ خەۋەر قىلىشىچە، سەئۇدى ئەرەبىستان، روسىيە ۋە باشقا 35 دۆلەت بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتىغا غەربنىڭ تەنقىدلىشىنىڭ ئەكسىنچە خىتاينىڭ شەرقىي تۈركىستاندىكى سىياسىتىنى قوللاپ خەت يازغان.
بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى ئنسانى ھوقۇق كونسۇلىغا ھەق-ھوقۇقلىرى ختتاي ھۆكۈمىتى تەرىپىدىن دەپسەندە قىلىنىۋاتقان ئۇيغۇر خەلقى ئۈچۈن ئادالەت ۋە ئنسانپەرۋەرلىك نۇقتسدىن ھەق سۆز قىلغان
بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتىدىكى 20 نەچچە ئەزا دۆلەت خىتتاينىڭ شەرقى تۈركىستاندا كىشىلىك ھوقۇقنى دەپسەندە قىلغانلىقىنى ئەيىپلىگەن ئىدى.
-2019يىلى 7-ئاينىڭ 5-كۈنى، خىتاي مۇستەبىت ھاكىمىيىتىنىڭ يېقىنقى 30 يىل ئىچىدە ۋەتەن ئىلىپ بارغان ئەڭ چوڭ قىرغىنچىلىقىدىن بىرى بولغان 5- ئىيۇل ئۈرۈمچى قىرغىنچىلىقىنىڭ 10 يىللىق خاتىرە كۈنىدۇر.
بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى ئنسانى ھوقۇق يېغىنىدا ،22 دۆلەت تارىخىتا كۆرۇلمىگەن دەرىجىدە بىرلىكتە چاقىرىق قىلىپ ختتاينى لاگىرلارنى تاقاشقا،شەرقى تۈركستاندىكى ئۇيغۇرلارنى ئۆز ئىچىگە ئالغان مۇسۇلمانلارغا مۇئامىلىسنى ئۆزگەرتىشكە چاقىردى. مەزكۇر بىرلەشمە چاقېرىقتا يەنە دۆلەتلەر ختتاينى بىرلەشكەن دۆلەتلەر ئنسانى ھوقۇق كومېتىتى بىلەن ھەمكارلىشپ،رايونغا كىرىشكە يولغا قويۇشقا دەۋەت قىلدى.
كورىيەلىك ۋۇ مىڭيۈ خانىم دىنغا قارشى، خىتاي كومپارتىيىسىنى سۆيىدىغان ئايال ئىكەنلىكى كۆزەتكۈچىلەرگە ئا شكارا ئىش. ئۇنىڭ قىلمىشلىرىدىن خىتايدىن قېچىپ چىققان خىرىسىتىيان مەزھىپى مۇرىتلىرىنىڭ ئىسىم ۋە رەسىملىرىنى قانۇنسىز ئاشكارىلاش، خىتاي بىلەن تىل بىرىكتۈرۈپ يالغان نامايىش قوزغاپ، مەزكۇر ئىلتىجاچىلارنى پاراكەندە قىلىش، كورىيەدە فالۇن گۇمپىسى مۇرىتلىرىغا قارشى سەلبىي تەشۋىقات قىلىش قاتارلىقلار بار
ياخشىمۇسىلەر، مېنىڭ ئىسمىم جېنىفې جېڭ، مەن BBC نىڭ شىنجاڭدىكى جازا لاگىرى توغرىسىدا ئىشلىگەن «جۇڭگونىڭ ئىدىيە ئۆزگەرتىش لاگىرى» ناملىق ئون ئىككى مىنۇتلۇق سىنئالغۇسىنى كۆرۈپ چىقتىم. شىنجاڭدا مىليونلىغان كىشى جازا لاگىرلىرىغا قامالغان بولۇپ،
گېرمانىيەلىك شىنجاڭ (شەرقى تۈركىستان-ت) مەسىلىسى مۇتەخەسسىسى ئادرىئان زېنز گېرمانىيە ئاۋازىنىڭ زىيارىتىنى قۇبۇل قىلغاندا،
خوڭكوڭ ئالاھىدە رايونى باشلىقى لاررى كەم (لىن جېن يۆئې) 9-ئىيۇل خوڭكوڭ مەمۇرى يېغىنغا قاتنىششتى بۇرۇن «ئۆتكۈزۋىلىش قانۇنى»مەغلۇپ بولدى،پۇتۇنلەي ئۆلدى -دەپ ئىلان قىلدى.
مەزكۇر پائالىيەت لوندون شەھرى «قىزىل كۆۋرۈك» (Redbridge Council) يەرلىك ھۆكۈمىتى تەرپىدىن ئىلفورد ئىسلام مەركىزى Ilford Islamic Centre دە ئورۇنلاشتۇرۇغان. بۇ يىغىن باشلىنىشتى بۇرۇن لوندون شەھرى «قىزىل كۆۋرۈك» يەرلىك ھۆكۈمەتنڭ ھۆكۈمەت بىناسى ئالدىدا سېرىبىنىك قىرغىنچىلىقىنى خاتىرلەش ۋە ئۇيغۇر مۇسۇلمانلىرىنىڭ تارتىۋاتقان كۈلپەتلىرىگە بېغىشلانغان پائالىيەتنىڭ بايراق چىقىرىش مۇراسىمى سائەت 18:30 ئۆتكۈزۈلىدۇ.
(ۋاشىنگتون)- شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونىدا (شەرقى تۈركىستان-ت) نارازىلىق نامايىشى ۋە زوراۋانلىق ۋەقەسى يۈز بەرگەنلىكىنىڭ 10 يىللىقىنى خاتىرىلەش كۈنىدە، ئامېرىكا كونگېرىسى ۋە مەمۇرىي دائىرىلەر خىتاي كومىتېتىنىڭ (Congressional-Executive Commission on China) رەئىسى ئامېرىكا ئاۋام پالاتاسى ئەزاسى جىم مەكگوۋېرن (Jim McGovern) ۋە مۇئاۋىن رەئىسى ئامېرىكا كېڭەش پالاتاسى ئەزاسى ماركو روبىئو ( Marco
5-ئىيۇل قىرغىنچىلىقىنىڭ 10 يىللىق مۇناسىۋىتى بىلەن، مالايسىيا دىكى 25 مۇسۇلمان تەشكىلاتلىرى ۋەكىللىرى كۇئالالامپۇردىكى خىتاي ئەلچىخانىسى ئالدىدا نامايىش ئۆتكۈزگەن.
7-ئاينىڭ 2-كۈنى سەيشەنبە بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتنىڭ بىخەتەرلىك ئىشلىرى يېپىق يىغىندا ئامېرىكا ۋە گىرمانىيە خىتاينىڭ ئۇيغۇر ۋە باشقا نەچچە مىليۇن مۇسۇلمان خەلىققە قاراتقان قانۇنسىز قىلىمىشنى ئەيىپلىگەن.
دۇنيادا يىڭى بىر نىزام ئوتتورغا چىقىۋاتقان بۈگۈنكى كۈندە تۈركىيە ۋە جۇڭگۇ ئىككى دۆلەتنىڭ ئۈستىگە ئېغىر مەسئۇلىيەتلەر يۈكلەنمەكتە.
•خىتايدىن تۈركىيەگە، تۈركىيەدىن سۈرىيەگە كىرىش
