ئامېرىكىنىڭ ھازىرقى سودا ۋەكىلى لايتھايزىر نەچچە ئون يىلدىن بېرى خىتاينى ئەڭ قاتتىق تەنقىد قىلىۋاتقان ۋاشىنگتون ئەربابلىرىنىڭ بىرسى بولۇشى سۈپىتى بىلەن مەشھۇر بولۇپ، خىتاينىڭ دۇنيا سودا تەشكىلاتىغا ئەزا بولۇشىغا قارشى تۇرۇش، خىتايغا قارىتا سودا دەۋاسى قىلىش قاتارلىق ئىشلىرى بىلەن ترامپنىڭمۇ ياخشى كۆرۈشىگە ئېرىشكەن بىر شەخىس ئىدى.
ختاي
ئىككى تەرەپ نەچچە ئايلىق تىرىشچانلىق كۆرسىتىپ، كېلىشىم ھاسىل قىلغاندىن كېيىن، پرېزىدېنت دونالد ترامپ سۆھبەتلەشكۈچىلەرگە يېڭى قوزغىتىش لايىھىسىگە مۇناسىۋەتلىك سۆھبەتنى توختىتىشقا بۇيرۇق بەردى. بۇ تاڭ قالارلىق ھەرىكەت نەچچە مىليونلۇق ئاساسىي ئىقىتىسادنى قۇتقۇزۇش لايىھىسى ئۈچۈن ئېلىپ بېرىلغان ئەڭ ئاخىرقى تىرىشچانلىققا خاتىمە بەردى.
ئامېرىكا دۆلەت مەجلىسى ئاۋام پالاتا ئەزاسى، پېنسلۋانىيە شتاتىدىن جۇمھۇرىيەتچى سىكوت پەررى 1-ئۆكتەبىر ختتاينىڭ دۆلەت قۇرۇلۇش خاتىرە كۈنىدە
ئامېرىكا دۆلەت ئىشلىرى كاتىپى پومپىئو ئىتالىيەنى خىتاينىڭ ئىقتىسادىي تەسىرىگە دىققەت قىلىش، خىتاينىڭ ئىتالىيە كۆچمە تورىغا شەكىللەندۈرگەن دۆلەت بىخەتەرلىك تەھدىتى توغرىسىدا ئاگاھلاندۇردى.
خىتاي 25-، 26- سىنتەبىر مەركەزنىڭ ئۈچىنچى نۆۋەتلىك شىنجاڭ (شەرقىي تۈركىستان-ت.) سۆھبەت يىغىنىنى ئاچتى. ھالبۇكى، خەلقئارا دىققەت قىلىۋاتقان شىنجاڭ (شەرقىي تۈركىستان-ت.) «قايتا تەربىيىلەش مەركەزلىرى» ئاشكارا تىلغا ئالمىدى.
دۆلەت ئىچى ۋە سىرتىدىكى جامائەت پىكىرىنىڭ بېسىمى ئاستىدا، شىنجاڭ (ت- شەرقىي تۈركىستان) دىكى كىشىلىك ھوقۇق مەسىلىسىدە ئاۋاز چىقارغان فرانسىيە پرېزىدېنتى ماكرونغا ئوخشاش، خەلقئارا ئېغىر كىشىلىك ھوقۇق مەسىلىسىگە قارىتا ئۆز كۆز قاراشلىرىنى ئارقا-ئارقىدىن ئاشكارا بايان قىلىشقا باشلىغان دۆلەت باشلىقلىرى بارغانسىرى كۆپەيدى
ئامېرىكا سىملىق خەۋەر تورى (CNN) نىڭ 21- سىنتەبىردىكى دوكلاتى: يېقىندا CNN خىتاي دائىرىلىرىنىڭ 6 بەتلىك جاۋاب خېتىنى تاپشۇرىۋالغان بولۇپ، دائىرىلەر ئۇيغۇرلارنى تۇغماس قىلىشقا
2020-9-18 2020-يىلى 9-ئاينىڭ 17-كۈنى خىتاينىڭ «خەلىق گېزىتى »خەۋىرىدە دىيىلىشىچە ،گوۋۇيۈەن ئۇچۇر ئىشخانىسى «شىنجاڭدىكى ئىشقا ئورۇنلاشتۇرۇش بىخەتەرلىكى »ناملىق ئاق تاشلىق كىتاپنى ئېلان قىلغان
ئامېرىكا سودا منستىرلىكى بۈگۈن بايانات بېرىپ، يەكشەنبە كۈنىدىن باشلاپ، خىتاينىڭ تىك توك ۋە ئۈندىدار ئەپلىرىنى ئامېرىكىدا چەكلەيدىغانلىقىنى بىلدۈردى.
15- سىنتەبىردىكى ئاخىرقى مۆھلەت يېتىپ كەلدى، ترامپ ھۆكۈمىتى خۇاۋېينىڭ سودا قاناللىرى ئارقىلىق توك ئۆزەككە ئېرىشىش ئىقتىدارىنى چەبدەسلىك بىلەن كېسىپ تاشلىدى.
بۈگۈن، يەنى 17- سىنتەبىر تەيۋەن تاشقى ئىشلار مىنىستىرى جوسېف ۋۇ (Joseph Wu)، فرانسىيە 24 قانىلىنىڭ زىيارىتىنى قوبۇل قىلىپ، يېقىندىن بۇيان خىتاينىڭ تەھدىتىنىڭ كۈنسىرى كۈچىيىپ كەتكەنلىگى ۋە ئۇرۇش پارتىلاش خەتىرىنىڭ زورايغانلىقىنى بايان قىلغان ھەمدە خەلقئارانىڭ، جۈملىدىن ئامېرىكىنىڭ تەيۋەننى قوغدىشىنى ئوچۇق تەلەپ قىلغان.
بىر پارچە 23000 ئىمزالىق مۇراجىئەتنامە فېدېراتىپ كېڭەشكە سۇنۇلۇپ، شىۋېيتسارىيە-خىتاي ئەركىن سودا كېلىشىمى توغرىسىدا قايتا سۆھبەتلىشىش تەلەپ قىلىندى. بۇ مۇراجىئەتنامە شىۋېيتسارىيەگە كىرگەن تاۋارلارنىڭ مەجبۇرىي ئەمگەكنىڭ مەھسۇلى بولماسلىقىغا كاپالەتلىك قىلىشنى مەقسەت قىلىدۇ.
يېقىندا ئامېرىكا دېسنى شركىتى تۇرپاندا ئىشلىگەن مۇلەن ناملىق فىلىم ئارتسنىڭ سياسى مەيدانى ،فىلىمدە رەھمەت ئېيتىلغان ئورگانلار ، تۇرپاندا ئىشلىنىشى قاتارلىق سەۋەبلەر بىلەن پۈتۈن دۇنيادا كۇچلۇك تەنقىدكە ئۇچرىدى.
ئىنسانلىق ھەقلىرىمىزنى قانۇن بىلەن قوغداش ئۈچۈن ئېلىنغان تۇنجى خەيرلىك قەدەم!
ئالدىنقى ھەپتە، «زىمىستان» تورىدا خىتاينىڭ ئۇيغۇرلارغا يۈرگۈزىۋاتقان ئىرقى قىرغىنچىلىغىنى قوللىغۇچى 37 دۆلەتنىڭ سېپىگە يەنە 13 دۆلەتنىڭ قوشۇلغانلىغى ھەققىدىكى ماقالە شۇ دۆلەتلەرنىڭ ئۇيغۇر، ئېنگلىز ۋە خىتاي يېزىقلىرىدا يېزىلغان تىزىملىگى بىلەن قوشۇپ ئېلان قىلىندى.
شەرقىي تۈركىستاندا 3 مىليوندىن 5 مىليونغىچە ئىنسان خىتاينىڭ جازا لاگېرلىرىدا كىشلىك ھۇقۇقىدىن مەھرۇم ياشىماقتا. لاگېردىكى كىشىلەرنىڭ ئۇرۇق – تۇغقانلىرى ۋەتەن سىرتىدا ئۇلارنىڭ خەۋىرىنى ئېلىش ئۈچۈن ھەرقايسى دۆلەتلەرنىڭ ئەلچىخانىلىرىغا، گېزىت – ژورنال مۇخبىرلىرىغا ۋە كىشلىك ھۇقۇق تەشكىلاتلىرىغا توختىماي ئىلتىماس سۇنۇۋاتىدۇ
خىتاي تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىكى خەۋەر بۆلۈمى ئەنگىلىيە ب ب س قانىلى ئىشلىگەن مەردان غاپپار توغرۇلۇق خەۋەرگە قارىتا، ب ب س نى « زەھەر ئەتكەسچىسىنىڭ گىپىگە ئىشىنىپ، خىتاي ھۆكۈمىتىگە ئۇيغۇرلارنى كەڭ كۆلەملىك تۇتۇپ، تۈرمىلەردە قىيناۋاتقان كۆرسىىتىپ قارا چاپلىغان» دەپ رەددىيە بەردى.
ئىستىخبارات تارماقلىرى خىتايدىكى ئەڭ سىرلىق ئورۇنلار بولۇپ، ئۇلار ھەربىي ئاخبارات بۆلۈمى، دۆلەت بىخەتەرلىك بۆلۈمى، جامائەت خەۋپسىزلىك بۆلۈمى قاتارلىق ھەر خىل تارماقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.
ئۆتكەن ھەپتە ئامېرىكا ھۆكۈمىتى چىن چۈەنگو قاتارلىق تۆت نەپەر خىتاي ئەمەلدارلىرىنى ئۇيغۇر مەسىلىسى سەۋەبلىك جازالايدىغانلىقىنى ئېلان قىلغاندىن كېيىن، خىتاي ھۆكۈمىتى قساس ئالىدىغانلىقىنى جاكارلىدى. خىتاي جازالاشنى ئېلان قىلغانلار ئىچىدە،
غولام ئوسمان ئەپەندى پىرىزدىنتلىكىدىكى شەرقىي تۈركىستان سۈرگۈندى ھۆكۈمىتى ۋە سالىھ خۇدايار باشچىلىقىدىكى شەرقىي تۈركىستان ئويغىنىش ھەرىكىتى گوللاندىيەد دەنھاخ شەھرىدىكى خەلقئارا جىنايى ئىشلار سوتىقا خىتاي ئۈستىدىن قىلىنغان ئەرزنامە سۇنۇلدى. مەزكۇر خەۋەر ۋال كوچىسى، نىيويورك ۋاقتى قاتارلىق داڭلىق گىزىتلەردە ئىلان قىلىندى!
