شىۋىتسارىيەدە پائالىيەت قىلىۋاتقان ئۇيغۇرلار ۋە ئۇيغۇر دوستلىرىنىڭ ھەمكارلىقىدا ئۇيغۇرغا ئادالەت خەلقارالىق تەشكىلاتى قۇرۇلدى.
سىياسەت
خىتاي تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىكى خەۋەر بۆلۈمى ئەنگىلىيە ب ب س قانىلى ئىشلىگەن مەردان غاپپار توغرۇلۇق خەۋەرگە قارىتا، ب ب س نى « زەھەر ئەتكەسچىسىنىڭ گىپىگە ئىشىنىپ، خىتاي ھۆكۈمىتىگە ئۇيغۇرلارنى كەڭ كۆلەملىك تۇتۇپ، تۈرمىلەردە قىيناۋاتقان كۆرسىىتىپ قارا چاپلىغان» دەپ رەددىيە بەردى.
بۈگۈن ئىستانبۇل بەيازىت مەيدانىدا ئۈستىللىرىگە خىتاي جازا لاگىردىكى مەھبۇسلارنىڭ كىيىملىرىنى كىيىپ، قول – پۇتلىرىغا زەنجىر كىشەنلەرنى تاقىغان ئۇيغۇرلار يوقاپ كەتكەن ياكى جازا لاگىرى ۋە تۈرمىلەردىكى ئۇرۇق -تۇققانلىرىنىڭ رەسىملەرنى ئېلىپ، تۈركچە، خىتايچە، ئىنگىلىزجە، ئەرەپچە تىللاردا ئاشكارە گۇۋاھلىق ۋە ئاخبارات ئېلان قىلىش پائالىيىتى ئۆتكۈزۈلدى.
تۈركىيە تېلېۋىزىيە قاناللىردىن بىرى بولغان Akit TV قانىلى ئۇيغۇرلار ئۈچۈن سەھنە ھازىرلىدى.
پىشقەدەم ژورنالىست، مۇخبىر ، يازغۇچى خالىس ئۆزدەمىر رىياسەتچىلىك قىلىۋاتقان Akit TV نىڭ يەكشەنبە كەچ سائەت 9.00 دىكى نەق مەيدان سۆھبەت پروگراممىسى ئۇيغۇر مەسىلىسىنى تۈركىيەدە قايتىدىن كۈنتەرتىپكە كەلتۈردى.
فىرانسىيەدە تۇرۇشلۇق دىلنۇر رەيھان خانىم فىرانسىيەنىڭ ئەڭ چوڭ گىزىتى «دۇنيا» گىزىتىدە ئىلان قىلىنغان :« فىمەنىستلارنىڭ ئۇيغۇر ئاياللارغا قاياش بولۇشىنى تېخىچە ساقلاۋاتىمەن» ناملىق ماقالە مەزكۇر گىزىتنىڭ باش بېتىدە ئىلان قىلىنغان بولۇپ، زور غۇلغۇلا قوزغىغان. «دۇنيا گىزىتى» فىرانسىيەدىكى ئوڭچىل- سولچىل تەرەپلەر بىردەك ئىتراپ قىلىدىغان دىلنۇر خانىم يازغان ماقالە ئالاھىدە تەسىر قوزغاپ، ھەتتا تىلىفۇنلارغا كىلىدىغان «دۇنيا» گىزىتى خەۋەرلىرىنىڭ باش تىزىملىكىگە تىزىلغان.
يىقىندىن بۇيان فىرانسىيەنىڭ خىتايغا بولغان مۇئامىلىىسدە ۋە ئۇيغۇرغا بولغان مۇئامىلىسىدە ئالاھىدە ئۆزگىرىش بولىۋاتىدۇ. فىرانسىيەدىكى سولچىلارنىڭ ئەڭ چوڭ گىزىتلىرىدىن«ئازاتلىق» گىزىتى «ئۇيغۇرلارغا ئىرقىي قىرغىنچىلىق بولىۋاتىدۇ» دىگەن تېمىدا باش بەت ماقالىسى ئىلان قىلىنغاندىن كىيىن، ئالاھىدە تەسىرى بولغان
190 دىن ئارتۇق تەشكىلات خىتاينىڭ ئۇيغۇرلارنى مەجبۇرىي ئەمگەككە سالغانلىقىغا قارشى بىرلىك ھاسىل قىلىپ، شەرقىي تۈركىستاندىن كېلىدىغان بارلىق پاختا مەھسۇلاتلىرىغا ئالاقىدار سودا ۋە كارخانىلاردىن چېكىنىپ چىقىشقا چاقىردى. مەزكۇر بىرلىكنىڭ تور بەت ئادرېسىغا :« ئۇيغۇر ئىشچى قۇللۇقىغا خاتىمە!» دەپ يېزىلغان.
ئامېرىكا باش ئەلچىسى داۋىد ستاففىلد 7-ئاينىڭ 16-كۈنى ئەنقەرە باش ئەلچىلىكىدە زىيارەتتە بولغان شەرقىي تۈركىستان مىللىي مەجلىسى رەئىسى سەييىد تۈمتۈرك ئەپەندى بىلەن كۆرۈشۈپ، ئۇيغۇر مەسىلىسى ھەققىدە سۆھبەتلەشكەن.
تۈركىيە بۈيۈك مىللەت مەجلىسى 10-ئىيۇل ئىيى پارتىيىسى ئوتتۇرىغا قويغان «ئۇيغۇر تۈركلىرىنىڭ ئىنسان ھەقلىرى ئەھۋالىنى تەكشۈرۈش ۋە مەجلىستە مەخسۇس كومىتېت قۇرۇش تەكلىپى» -ھاكىمىيەت بېشىدىكى پارتىيە ئادالەت ۋە تەرەققىيات پارتىيىسى ۋە مىللىيەتچى ھەرىكەت پارتىيىسى تەشكىل قىلغان جۇمھۇر ئىتتىپاقى تەرىپىدىن رەت قىلىنغان
تۈركىيە دۆلەت مەجلىسدە، كۇرتلارنىڭ خەلق دىموكراتلار پارتېيسى مىللەت ۋەكىلى ئۆمەر گەرگەرلى تۈركىيە ھۆكۈمىتىنىڭ 50 مىليارد ئۈچۈن ئۇيغۇرلارنى ساتقانلىقىغا ئائىت پاكىت ۋە ئىسپات بارلىقىنى ئوتتۇرىغا قويدى!س
ئۆتكەن ھەپتە ئامېرىكا ھۆكۈمىتى چىن چۈەنگو قاتارلىق تۆت نەپەر خىتاي ئەمەلدارلىرىنى ئۇيغۇر مەسىلىسى سەۋەبلىك جازالايدىغانلىقىنى ئېلان قىلغاندىن كېيىن، خىتاي ھۆكۈمىتى قساس ئالىدىغانلىقىنى جاكارلىدى. خىتاي جازالاشنى ئېلان قىلغانلار ئىچىدە،
ئامېرىكانىڭ گوللاندىيەدە تۇرۇشلۇق باش ئەلچىسى پىتىر خۇكىستىرا ئەپەندى گوللاندىيە ئۇيغۇر كىشىلىك ھوقۇق فوندى ۋە ياۋروپا شەرقىي تۈركىستان مائارىپ جەمئىيىتىنىڭ تەكلىپىگە بىنائەن، گوللاندىيە ئالكمار شەھرىدىكى گۈزەل مەنزىرەلىك بىر دالىدا گوللاندىيەدىكى ئۇيغۇرلار بىلەن كۆرۈشكىلى زىيارەتكە كەلدى. بۇ ئامېرىكا باش ئەلچىسىنىڭ تۇنجى قېتىم گوللاندىيە ئۇيغۇر جامائىتى بىلەن ئوپچە مۇلاقەتتە بولۇشى ھېسابلىنىدۇ.
ئامېرىكا تاشقى ئىشلار مىنىستىرى مايىك پومپيو بۈگۈن چىن چۈەنگو قاتارلىق خىتاي ئەمەلدارلىرىغا مال-مۈلكىنى توڭلىتىش، ئامېرىكىغا كىرگۈزمەسلىك قاتارلىق تەدبىرلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالغان جازالاشنى يولغا قويغانلىقىنى بىلدۈرگەن.
غولام ئوسمان ئەپەندى پىرىزدىنتلىكىدىكى شەرقىي تۈركىستان سۈرگۈندى ھۆكۈمىتى ۋە سالىھ خۇدايار باشچىلىقىدىكى شەرقىي تۈركىستان ئويغىنىش ھەرىكىتى گوللاندىيەد دەنھاخ شەھرىدىكى خەلقئارا جىنايى ئىشلار سوتىقا خىتاي ئۈستىدىن قىلىنغان ئەرزنامە سۇنۇلدى. مەزكۇر خەۋەر ۋال كوچىسى، نىيويورك ۋاقتى قاتارلىق داڭلىق گىزىتلەردە ئىلان قىلىندى!
ھەر يىلى 5.ئىيۇل ئۈرۈمچى قەتلىئامى خاتىرە كۈنىدە دۇنيانىڭ ھەرقايسى يەرلەردىكى ئۇيغۇرلارغا ئوخشاش، تۈركىيەدىكى ئۇيغۇرلارمۇ خىلمۇ خىل پائالىيەتلەر بىلەن شېھىتلارنى ئەسلەيدۇ ۋە خىتايغا بولغان غەزەپ – نەپرىتىنى بىلدۈرىدۇ.
تۈركىيە گالاتاساراي كوماندىسىنىڭ جازايىرلىق پۇتبولچىسى سوفىئانە فىجۇلى خىتاينىڭ ۋەتىنىمىزدىكى سىياسىي بېسىملىرىغا قارىتا ئىنكاس قايتۇردى.
يىلى 26-ئىيۇن جەنۋە، بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى ئىنسانىي ھەقلىرى كېڭىشى مۇتەخەسىسلىرى خىتايدىكى يادرولۇق ئىنسان ھەقلىرىنى قوغداشقا كەسكىن تەدبىر قوللىنىشقا چاقىردى
كېلەچەك پارتىيەسىنىڭ باش لىدىرى ئەھمەد داۋۇتئوغلۇ ئۇيغۇر مەسىلىسى توغرىسىدا مۇنداق دېدى.
6-ئاينىڭ 24-كۈنى Fox تېلېۋىزىيەسىنىڭ سۆھبىتىگە تەكلىپ قىلىنغان كېلەچەك پارتىيەسىنىڭ باش لىدىرى ئەھمەد داۋۇت ئوغلۇ «بۇ كۈنلەردە مىنىستىرلار ياكى جۇمھۇر باشلىقىنىڭ ئاغزىدىن مىللىي ئۇقۇم بىلەن مۇناسىۋەتلىك سۆزلەرنى ئاڭلىغىنىمدا بۇلارنىڭ يەنە نېمە مەقسىتى باردۇ دەپ گۇمان قىلىدىغان بولدۇم» دېدى.
F
ئۇيغۇرلارنىڭ دوستى دوكتور شان روبېرتس ئامېرىكىدىكى جورج ۋاشىنگتون ئۇنىۋېرسىتېتى ئېللىئوت خەلقئارا مەسلىلەر مەكتىپى خەلقئارا تەرەققىيات تەتقىقات پروگراممىسىنىڭ مۇدىرى، ۋە تونۇلغان ئۇيغۇر مەسىلىسى تەتقىقاتچىسى. دوكتور روبېرتس ئالدىنقى يىللاردا ئۇيغۇر مەسىلىسنىڭ خەلقئارادا تونۇلۇشىغا تۆھپە قوشقان چەتئەللىك ئاكادېمىكلارنىڭ بىرى. ئۇنىڭ «ئۇيغۇرلارغا قارشى ئۇرۇش» ناملىق كىتابى بۇ يىل سېنتەبىردە نەشر قىلىنماقچى.
ئامېرىكا دۆلەت ئىشلىرى مەھكىمىسى ( تاشقى ئىشلار منسترلىكى) نىڭ ئورگان تېۋتتىر، ئىنستگرام ھساباتلىرىدا مايىك پومپيونىڭ «بىز دىنى ئەركىنلىكنى قوغدايمىز
