ئەنگىلىيەدە ئېلىپ بېرىلىۋاتقان يەتتە دۆلەت باشلىقلىرى يىغىنىغا قاتنىشۋاتقان ئامېرىكا تاشقى ئىشلار مىنىستىرى ئانتونى بېلىنكىن ساھىپخان دۆلەت تاشقى ئىشلار مىنىستىرى دومىنىك رائاپ بىلەن كۆرۈشتى. ئېلان قىلىنغان باياناتتا دىيېلىشچە، ئامېرىكا ۋە ئەنگىلىيە خىتاينىڭ خەلقئارا ئىنسان ھەقلىرى ئەھدىنامىسگە خىلاپلىق قىلىشغا يول قويمايدۇ .خىتاي بىلەن رۇسىيەنىڭ ئىنسان ھەقلىرى دەپسەندىچىلىكى ئۈچۈن بەدەل تۆلەتكۈزۈش ئۈچۈن تىرىشچانلىق قىلىدۇ.

پارتىلاتقۇچ: ئامېرىكا پرېزدېنتى جوۋ بايدىن 1915- يىلى ئوسمان ئىمپرىيەسنىڭ ئەرمەنى باستۇرۇشنى قىرغىنچىلىق دەپ جاكارلىدى.

ئاپتورى: پېتېر خارچېر
سىدنىي سەھەر خەۋەرچىسى، 2021- يىلى 10- ئاپرېل
تەرجىمە قىلغۇچى: بىلمەسجان
ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى، 2021- يىلى 20- ئاپرېل

«بىرۇسسېل بىلەن بېيجىڭ توقۇنۇش مۇساپىسىدا، خىتاي دېموكراتىك دۆلەتلەرنىڭ بويسۇنۇشىنى تەلەپ قىلماقتا — بۇنى قوبۇل قىلغىلى بولمايدۇ.»

مۇز قاتلىمىنىڭ ۋە مۇز تاغلىرىنىڭ ئازىيىشى بىلەن شىمالىي قۇتۇپتىكى پائالىيىتچىلەر تەدرىجى كۆپىيىپ، كىشىلەرنىڭ بۇ رايوننىڭ كەلگۈسىگە بولغان قىزىقىشى ۋە ئەندىشىسىنى قوزغىدى.

جو بايدىننىڭ خىتاي بىلەن قانداق مۇئامىلە قىلىشى ئۇنىڭ پرېزىدېنتلىقىنى بەلگىلەيدىغان مەسىلىلەرنىڭ بىرى بولۇپ قالىدۇ. ئۇ خىتاي – ئامرىكا مۇناسىۋىتىنىڭ 50 يىلدىن بۇيانقى ئەڭ ناچار ۋاقتىغا ۋارىسلىق قىلدى.

ئۆزبېكىستان ۋە ئامېرىكىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان يېڭى مەبلەغ سېلىش ھەمكارلىقىغا قازاقىستانمۇ قېتىلدى. ئامېرىكا قازاقىستان ۋە ئۆزبېكىستان ھۆكۈمەتلىرى، شەخسىي كارخانىلارنىڭ تەرەققىي قىلىشى ئۈچۈن ئوتتۇرا ئاسىيا مەبلەغ سېلىش ھاۋالە شىركىتىنى قۇردى. شىركەتنىڭ سالغان مەبلىغىنىڭ تەسىرىدە، شەخسىي كارخانىلار 5 يىل ئىچىدىلا 1 مىليارد دوللار كىرىم قىلدىغانلىقى تەخمىن قىلىنىۋاتىدۇ. سۈپەتلىك ئۇل ئەسلىھە، ئىشلەپچىقىرىشقا ياردەم ۋە سۈپەتلىك پۇل-مۇئامىلە مەبلىغى بىلەن تەمىنلىنىدۇ.

ئىككى مىڭ يىلدىن بۇيان ياۋروپا ھۆكۈمرانلىقى بارلىققا كەلگەنگە قەدەر، ھىندى ئوكيان دۇنيانىڭ ئىقتىسادىي ۋە سودا مەركىزى ئىدى، ھەر خىل تاۋارلار ئاسىيادىن ياۋروپا بازارلىرىغا يۆتكىلەتتى. 16-ئەسىرنىڭ باشلىرىدا ياۋروپانىڭ دېڭىز-ئوكياندىكى ھاكىمىيەتلىرى ھىندى ئوكياننى ئاستا-ئاستا ئىنگلىز كۆلىگە ئايلاندۇردى.

ماقۇللانغان ۋاقتى خەلقئارا ئەمگەكچىلەر تەشكىلاتى يىغىنى 40-نۆۋەتلىك يىغىنى 1957-يىلى 6-ئاينىڭ 25-كۈنى ماقۇللىنىپ ھەر قايسى دۆلەتلەرنىڭ ئىمزا قويۇپ، تەستىقلاپ ۋە ئەزا بولۇپ كىرىشىگە ئېچىۋېتىلگەن.

دۈشەنبە كۈنى ترامپ ھۆكۈمىتى تۈركىيەنىڭ 2017- يىلى روسيەدىن سېتىۋالغان مۇداپىئە سىستېمىسى سەۋەبلىك تۈركىيە مۇداپىئە قىسمى ۋە بىر تۈركۈم ئەمەلدارلارغا قارشى جازا ئېلان قىلدى.

«مالىيە ۋاقتى» گېزىتىنىڭ خەۋەر قىلىشىچە، ياۋروپا ئىتتىپاقى ئامېرىكىغا ئىتتىپاق قۇرۇپ، خىتاي خىرىسىغا تاقابىل تۇرۇش تەكلىپىنى بەردى. «يەرشارى ئۆزگىرىشى دۇچ كېلىۋاتقان ياۋروپا-ئامېرىكا يېڭى مەسىلىسى» تېمىسىدىكى تەكلىپ لايىھىسىدە، ياۋروپا بىلەن ئامېرىكىنىڭ ئاداۋەتلەرنى تۈگىتىشى لازىملىقى ئوتتۇرىغا قويۇلغان. ياۋروپا ئىتتىپاقى ئامېرىكىنى «ئۆمرىدە بىر كېلىدىغان» بىرلىشىش پۇرسىتىنى چىڭ تۇتۇپ، بىر يېڭى يەرشارى ئىتتىپاقى قۇرۇپ چىقىپ، خىتاي شەكىللەندۈرگەن «ئىستراتېگىيىلىك خىرىس» قا تاقابىل تۇرۇش تەكلىپىنى بەردى.

سايلام كۈنىنىڭ كەم دېگەندە بىر ياخشى نەتىجىسى بولىدۇ: كىم غەلىبە قىلسا، كوممۇنىست خىتتاي ئۇتتۇرىدۇ. ھەر ئىككىسى كوممۇنىست دۆلىتىگە قاتتىق تەدبىر قوللىنىشقا ۋەدە بەردى.

ئىزاھات: مەزكۇر ماقالە داڭلىق سىياسەت ژورنىلى « تاشقى سىياسەت»دە ئىلان قىلىنغان بولۇپ، ماقالە يازغۇچىلار دۇنيادا ئالدىنقى قاتاردا تۇرىدىغان ئاقىللار ئامبىرىنىڭ تەتقىقاتچىلىرى، شۇنداقلا ئاپتورلاردىن پائۇل خەنىل ئىلگىرى سابىق پىرىزدىنت بۇش ۋە ئوباما مەزگىلىدە ئاقساراينىڭ خىتاي ئىشلىرى دىرىكتورى بولغان. مەزكۇر ماقالە ئوقۇرمەنلەرنىڭ مەسىلىلەرنى ئوخشىمىغان نۇقتىلاردىن كۆزىتىشى ئۈچۈن سۇنۇلدى. ئاگىنتلىقنىڭ كۆز قارىشىغا ۋەكىللىك قىلمايدۇ.

بايدىن سايلامدا غەلبە قىلدى، ئۇ شى جىنپىڭ باشقۇرىدىغان كۈچلۈك خىتتايغا دۇچ كەلدى. بايدېننىڭ خىتتاي سىياسىتى ئۇنىڭ تەشۋىقات سەپەرۋەرلىك پائالىيىتى جەريانىدا ئېنىق بولمىغاچ، نۇرغۇن سوئاللار پەيدا بولدى. ۋاقتى توشقان پرېزىدېنت ترامپ بېيجىڭ ھاكىمىيىتىگە قاتتىق مۇئامىلە قىلىشقا جۈرئەت قىلىدىغان پرېزىدېنت دەپ قارىلىدۇ. فرانسىيە ئىستراتېگىيىلىك تەتقىقات فوندى جەمئىيىتىنىڭ ئاسىيا مەسىلىلىرى مۇتەخەسسىسى ۋالېرىي نىكېت تىرامپنى مۇنداق تەسۋىرلىدى: خىتتاي ئالدىدا، تىرامپ قاتتىق قول بولۇشقا جۈرئەت قىلدى! ئۇ مۇمكىن بولمايدىغان «تىنچ تەدرىجى دىموكراتىيە» خام خىيالىنى رەت قىلىشقا جۈرئەت قىلدى. بۇ ئالىم ھەتتا

كاۋكاز رايونى تىنچلىق ۋەزىيىتىنىڭ كونتروللۇقىنى يوقىتىش خەۋپى بار. ئەزەربەيجان ۋە ئەرمېنىيە 27- سىنتەبىردىن باشلاپ، ناگورنو-قاراباغ ماجىراسى سەۋەبىدىن كەسكىن ھەربىي توقۇنۇشنى كەلتۈرۈپ چىقاردى، ئىككىلا تەرەپ قارشى تەرەپنىڭ ئېغىر تىپتىكى قوراللارنى ئىشلەتكەنلىكىنى ۋە ئاھالىلەر رايونىغا ھۇجۇم قوزغىغانلىقىنى ئەيىبلىدى. بۇ بىر مەيدان ئىرقىي، تارىخىي ۋە گېئوپولىتىكىلىق كۆپ خىل ئامىللار كەلتۈرۈپ چىقارغان توقۇنۇشنىڭ ئارقىسىدا، رۇسىيە ۋە تۈركىيەنىڭ رايونلۇق مەنپەئەت ماجىراسى ئوتتۇرىغا چىقىۋاتىدۇ.

يىقىندىن بۇيان فىرانسىيەنىڭ خىتايغا بولغان مۇئامىلىىسدە ۋە ئۇيغۇرغا بولغان مۇئامىلىسىدە ئالاھىدە ئۆزگىرىش بولىۋاتىدۇ. فىرانسىيەدىكى سولچىلارنىڭ ئەڭ چوڭ گىزىتلىرىدىن«ئازاتلىق» گىزىتى «ئۇيغۇرلارغا ئىرقىي قىرغىنچىلىق بولىۋاتىدۇ» دىگەن تېمىدا باش بەت ماقالىسى ئىلان قىلىنغاندىن كىيىن، ئالاھىدە تەسىرى بولغان