«يەھۇدىيلار ئۇيغۇرلار بىلەن بىر سەپتە تۇرىدۇ»ناملىق مۇھاكىمە يىغىنى ئېچىلدى

ياۋروپا يەھۇدىي ئوقۇغۇچىلار ئۇيۇشمىسى ۋە يەھۇدىيلارنىڭ ئۇيغۇر ئەركىنلىك ھەرىكىتىنىڭ ئۇيۇشتۇرۇشى بىلەن «يەھۇدىيلار ئۇيغۇرلاربىلەن بىر سەپتە تۇرىدۇ» تېمىسىدا مۇھاكىمە يىغىنى ئېچىلدى. يىغىنغا دۇنيادىكى نەچچە مىڭ يەھۇدىي قاتناشتى. يىغىنغا ياۋروپا يەھۇدىي ئوقۇغۇچىلار ئۇيۇشمىسى رەئىسى ۋە يەھۇدىيلارنىڭ ئۇيغۇر ئەركىنلىك ھەرىكىتى تەشكىلاتى رەئىسى رىياسەتچىلىك قىلدى.

ياۋروپا يەھۇدىي ئوقۇغۇچىلار ئۇيۇشمىسى ۋە يەھۇدىيلارنىڭ ئۇيغۇر ئەركىنىلىك ھەرىكىتى تەشكىلاتى ئۇيغۇرلار ئۈچۈن مۇھاكىمە يېغىنى ئۆتكۈزدى.

 

تۇرسۇنجان تۇراپ
ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى، 2020- يىلى 20-دېكابىر

 

ياۋروپا يەھۇدىي ئوقۇغۇچىلار ئۇيۇشمىسى ۋە يەھۇدىيلارنىڭ ئۇيغۇر ئەركىنلىك ھەرىكىتىنىڭ ئۇيۇشتۇرۇشى بىلەن «يەھۇدىيلار ئۇيغۇرلاربىلەن بىر سەپتە تۇرىدۇ» تېمىسىدا مۇھاكىمە يىغىنى ئېچىلدى. يىغىنغا دۇنيادىكى نەچچە مىڭ يەھۇدىي قاتناشتى. يىغىنغا ياۋروپا يەھۇدىي ئوقۇغۇچىلار ئۇيۇشمىسى رەئىسى ۋە يەھۇدىيلارنىڭ ئۇيغۇر ئەركىنلىك ھەرىكىتى تەشكىلاتى رەئىسى رىياسەتچىلىك قىلدى.

 

يېغىننىڭ ئاساسلىق مەقسدى بۈگۈنكى ئۇيغۇرلار دۇچ كېلىۋاتقان ئومۇمىي كرىزىسنىڭ ئېغىرلىقىنى يورۇتۇش، شۇنداقلا يەھۇدىيلارنىڭ ئۇيغۇرلار ئۈچۈن بىر مەيداندا تۇرۇش ئىرادىسى، يەھۇدىيلارنىڭ ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقىنى توختىتىش ئ‍ۈچۈن قىلالايدىغان ھەرىكەت تۈرلىرى قاتارلىقلار بولغان.

 

يېغىندا 4 يەھۇدىي، 4 ئۇيغۇر ئاساسىي تېما ھەققىدە سۆز قىلغان بولۇپ، لوندوندىن ئۇيغۇر زىيالىسى رەھىمە مامۇت، ۋاشىنگتوندىن   ئۇيغۇرئاگېنىتلىقى مەسئۇلى، ئ‍ۇيغۇر زىيالىسى تاھىر ئىمىن ئۇيغۇرىئان، ئ‍ادوۋكات رەيھان ئەسەت، ئۇيغۇر كىشلىك ھوقۇق قۇرۇلۇشىدىن مۇستاپا ئاقسۇ قاتارلىقلار ئۇيغۇرلارغا ۋاكالىتەن سۆز قىلغان.

 

يەھۇدىي زىيالىيلىرى ئۈچ نەپەر زات بۈگۈنكى ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقىنىڭ خۇددى تارىختا يۈز بەرگەن يەھۇدىي قەتلىئامىغا ئوخشاش، قەتئىي سۈكۈت قىلغىلى بولمايدىغان جىنايەت ئىكەنلىكىنى، يەھۇدىيلارنىڭ بۇ جىنايەتكە قارشى تۇرۇش مەسئۇلىيتى بارلىقىنى، ئۇيغۇر مۇسۇلمانلىرى ئۈچۈن كۆرەش قىلىش – ھەر بىر يەھۇدىينىڭ مەسئۇلىيتى ئىكەنلىكىنى تەكىتلىدى ۋە بۇ ھەقتە قىلىشقا تېگىشلىك خىزمەتلەر ھەققىدە كۆز-قاراشلىرنى تونۇشتۇردى.

 

يەھۇدىيلارنىڭ ئۇيغۇرلار ئۈچۈن ھەرىكەت قىلىشى ئۆتكەن ئىككى يىلدا تېز سۈرئەتتە ئاشقان بولۇپ، ئاۋال يەھۇدىي زىيالىيلىرى، ئاندىن ئامېرىكا ۋە ياۋروپادىكى يەھۇدىي كۆچمەنلىرى، كېيىن يەھۇدىي دىنى ساھەسدىكىلەر ئارقىمۇ-ئارقا ئوتتۇرىغا چىقتى. ھازىرغىچە ئۇيغۇرلارئۈچۈن قۇرۇلغان يەھۇدىي تەشكىلاتلىرى 7 گە يەتكەن بولۇپ، ئۇلار مەخسۇس ئۇيغۇرلارنىڭ قىرغىنچىلىقىنى توختىتىش، ئۇيغۇر مەسلىسنى ئاڭلىتىش، ئۇيغۇرلار ئۈچۈن ھۆكۈمەتلەرنى قوزغاش، ئۇيغۇرلار ئۈچۈن خىتايغا بېسىم چۈشۈرۈش قاتارلىق تېمىلاردا داۋاملىق ھەرىكەت قىلماقتا.

UT-Uyghur Reporter 7

Next Post

‎ئامېرىكا تاشقى ئ‍شلار مېنسترلىكى: ئۇيغۇر رستۇرانلىرى مەدەنىيەت تارقتىش بىلەن بىرگە، قىرغىنچىلىقنى ئاڭلىتىۋاتىدۇ.

چا دېكابىر 23 , 2020
ئۇيغۇرىئان، ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى 23-دىكابىر، ۋاشنگىتون ئامېرىكا تاشقى ئ‍شلار منېسترلىكىنىڭ دۇنياغا ئامېرىكا قىممەت قاراشلىرى ۋە سياسەتلىرىنى تەشۋىق قىلىشتىكى ئاخبارات ۋاستىسىبولغان «ئامېرىكا ئورتاقلىشش »تور ېبكىتى 15-دىكابىردىن 20-دىكابىرغىچە ئىنگىلىزچە ۋە ختتايچە تور بېكەتلىرىدە،ئامېرىكىدىكى ئ‍ۇيغۇررستۇرانلىرىنىڭ يېمەك-ئىچمەك ۋە مىھماندوسلۇقى بىلەن باشقا خەلقلەرنى ئۇيغۇر مەدەنىيتى ۋە ئۇيغۇرلار دۇچ كىلىۋاتقان قىرغىنچىلىقنى بىلدۇرۋاتقانلىقىنى ئالاھىدە تەشۋىق قىلغان. ئامېرىكىنىڭ ختتايدا تۇرۇشلۇق ئەلچىخانىسى ۋىيبو ۋە تېۇتتردىكى ختتايچە ھساۋاتىدا:ئۇيغۇرلار ئۆز مەدەنييتى ئارقىلىق دۇچ كىلىۋاتقانكىرزىسنى تونۇشتۇرىدۇ دىگەن مەزمۇندا مەزكۇر ئۇيغۇر رستۇرانلىرى ھەققىدىكى مەخسۇس مەزمۇننى ئورتاقلاشقان بولۇپ،كۇچلۇكغۇلغۇلا قوزغىغان. ئامېرىكا تاشقى ئ‍شلار منېسترلىكىنىڭ دۇنياغا ئامېرىكا قىممەت قاراشلىرى ۋە سياسەتلىرىنى تەشۋىق قىلىشتىكى ئاخبارات ۋاستىسىبولغان «ئامېرىكا ئورتاقلىشش »تور ېبكىتى 15-دىكابىردىن 20-دىكابىرغىچە ئىنگىلىزچە ۋە ختتايچە تور بېكەتلىرىدە،ئامېرىكىدىكى ئ‍ۇيغۇررستۇرانلىرىنىڭ يېمەك-ئىچمەك ۋە مىھماندوسلۇقى بىلەن باشقا خەلقلەرنى ئۇيغۇر مەدەنىيتى ۋە ئۇيغۇرلار دۇچ كىلىۋاتقان قىرغىنچىلىقنىبىلدۇرۋاتقانلىقىنى ئالاھىدە تەشۋىق قىلغان. ئامېرىكىنىڭ ختتايدا تۇرۇشلۇق ئەلچىخانىسى ۋىيبو ۋە تېۇتتردىكى ختتايچە ھساۋاتىدا:ئۇيغۇرلار ئۆز مەدەنييتى ئارقىلىق دۇچ كىلىۋاتقانكىرزىسنى تونۇشتۇرىدۇ دىگەن مەزمۇندا مەزكۇر ئۇيغۇر رستۇرانلىرى ھەققىدىكى مەخسۇس مەزمۇننى ئورتاقلاشقان بولۇپ،كۇچلۇكغۇلغۇلا قوزغىغان. مەزكۇر تور بېكەتتە بىلدۇرۇلۈشىچە، لوس ئانجىلستىكى دولان رستۇرانىدا، خىزمەتچىلەر مايكىلىرىنىڭ ئالدى تەرىپىگە «ئۇيغۇرلارنى گۇگىلقىلىڭ »،ئارقا تەرىپىگە «لاگىرلارنى توختات»سۆزلىرى يېزىلغان قارا مايكىلارنى كېيۋالغان بولۇپ،ئۇلارنىڭ بۇ خىزمەت كىيمى خىرىدارلاربىلەن سۆھبەت ئۆتكۇزۇشكە سەۋەب بولىدىكەن. ئەركىن 2015-يىلى جەنۇبى كالىفورنيە ئۇنېۋرستىتىغا ئاسپرانتلىق ئوقۇش ئۈچۈن كەلگەن بولۇپ،2019-يىلى رستۇران ئاچقان،ئۇ 2017-يىلدىن بىرى يۇرتىغا قايتىپ باقمىغان. ئەركىننىڭ دەپ بىرىشچە،ئۇ ئەڭ ئاخىرقى قېتىم بارغاندا،ساقچىلار ئۇنىڭ قان پىلازمسنى ئالغان،ئاۋازىنى خاتىرىلىگەن،رەسمگە تارتىۋالغانۋە ئامېرىكىدىكى پائالىيەتلىرىنى سورىغان.بىر نەچچە ئايدىن كىين ختتاي ئۇنىڭ دادسنى،دوسلىرىنى ۋە باشقا تۇققانلىرىنى تۈرمىگەتاشلىغان.ئەركىن مۇنداق دىگەن:«بۇلار مىنى ھەقىقەتەن قاتتىق ئازاپلايدۇ، چۇنكى ئۇلار ناھايتى ياخشى تەربىيە كۆرگەن ، مۇقىم خىزمىتىبار كىشلەر ئىدى،ئۇلار بىگۇناھ كىشلەر بولۇپ، ھىچقانداق جىنايەت ئۆتكۇزمىگەنىدى» مەزكۇر ماقالىدە،ئامېرىكا ھۆكۈمەت تەشۋىقاتى «ئۇيغۇرلار شەرقى تۈركستاندا مىڭ يىللاردىن بىرى ياشاپ كەلگەن بولۇپ،1949-يىلىكوممۇنست ختاي بېسۋالغاندىن كىين،بۇ يەرنىڭ ئ‍سمىنى يېڭى تىرىتورىيە مەنىسدىكى شنجاڭغا ئۆزگەرتكەن »دەپ يازغان. ئەركىننىڭ دىيشچە،«ئۇيغۇرلار لەغمەنسز ياشيالمايدۇ». مەزكۇر تور بېكەتتە دىيشلىچە، ۋاشنگىتون ئالاھىدە رايونىدىكى دولان ئاشخانىسنىڭ ئىگىسى خەمىت كەرىم ئۆزىنىڭ ئاشخانىسنىئۇيغۇرلارنىڭ ئازاپ-ئوقۇبەتلىرىنى ئامېرىكىلىقلىرىغا بىلدۇرىدىغان سەھنە قىلغان.خىرىدارلار ئۇيغۇر تامىقى ۋە بۇ تاماقلارنىڭ كىلىشمەنبەسى ھەققىدە سورىغاندا،خەمىت جاۋابەن :مەن ۋاقتى ۋە سەۋر-ئوتاقىتى بار كىشلەرگە ئۇيغۇرلار ھەققىدىكى خەۋەرلەرنى يوللاپبىرىمەن،ئۆزىمىز ھەققىدە قسقىچە تونۇشتۇرىمەن -دىگەن. خەمىت بۇرۇن رستۇرانچى ئەمەس ئىدى،ئۇ 2016-يىلى ئايالى ۋە ئىككى بالىسى بىلەن ئامېرىكىغا كۆچۇپ كەلگەن ،ئۇ بۇرۇن خەلقئاراسودا شركىتيى ئاچقان بولۇپ،2017-يىلى ئۈرۈمچىگە شركىتىنى كۆزدىن كەچۈرۈش  ئۈچۈن بارغان ،ئەمما ئۆزىنىڭ تۈرمىگە سولىنىدىغانقارا تېزىملىكتىكى كىشلەر ئىچىدە ئىكەنلىكىنى بىلگەندىن كىين،ئامېرىكىغا قېچىپ كەلگەن.ئۇ شۇ چاغدا ئاپىسغا بىر ئىغىز خوشمۇدىيەلمىگەن،كىين ئۇ ختتاينىڭ ئۆز شركىتىنىڭ 15 تارمىقىنى دۆلەت ئىلكىگە ئىلىۋالغانلىقىدىن خەۋەر تاپقان.ئۇ ئامېرىكىدا 2018-يىلى ھازىرقىرستۇراننى بۇرۇنقى ئۇيغۇر ئىگىلىرىدىن سېتىۋلغان. خەمىت مۇنداق دىگەن: مەن ئۆزۇمنى ئامېرىكا قوشما شتاتلىرىدەك ئەركىن دۆلەتتە ياشاش پۇرستىگە ئېرشەلىگەن بىر بەختلىك كىشى دەپقارايمەن. مەزكۇر تور بېكەتتە بىلدۇرۇلۈشىچە، لوس ئانجىلستىكى دولان رستۇرانىدا، خىزمەتچىلەر مايكىلىرىنىڭ ئالدى تەرىپىگە «ئۇيغۇرلارنى گۇگىلقىلىڭ »،ئارقا تەرىپىگە «لاگىرلارنى توختات»سۆزلىرى يېزىلغان قارا مايكىلارنى كېيۋالغان بولۇپ،ئۇلارنىڭ بۇ خىزمەت كىيمى خىرىدارلاربىلەن سۆھبەت ئۆتكۇزۇشكە سەۋەب بولىدىكەن. ئەركىن 2015-يىلى جەنۇبى كالىفورنيە ئۇنېۋرستىتىغا ئاسپرانتلىق ئوقۇش ئۈچۈن كەلگەن بولۇپ،2019-يىلى رستۇران ئاچقان،ئۇ 2017-يىلدىن بىرى يۇرتىغا قايتىپ باقمىغان. ئەركىننىڭ دەپ بىرىشچە،ئۇ ئەڭ ئاخىرقى قېتىم بارغاندا،ساقچىلار ئۇنىڭ قان پىلازمسنى ئالغان،ئاۋازىنى خاتىرىلىگەن،رەسمگە تارتىۋالغانۋە ئامېرىكىدىكى پائالىيەتلىرىنى سورىغان.بىر نەچچە ئايدىن كىين ختتاي ئۇنىڭ دادسنى،دوسلىرىنى ۋە باشقا تۇققانلىرىنى تۈرمىگەتاشلىغان.ئەركىن مۇنداق دىگەن:«بۇلار مىنى ھەقىقەتەن قاتتىق ئازاپلايدۇ، چۇنكى ئۇلار ناھايتى ياخشى تەربىيە كۆرگەن ، مۇقىم خىزمىتىبار كىشلەر ئىدى،ئۇلار بىگۇناھ كىشلەر بولۇپ، ھىچقانداق جىنايەت ئۆتكۇزمىگەنىدى» مەزكۇر ماقالىدە،ئامېرىكا ھۆكۈمەت تەشۋىقاتى «ئۇيغۇرلار شەرقى تۈركستاندا مىڭ يىللاردىن بىرى ياشاپ كەلگەن بولۇپ،1949-يىلىكوممۇنست ختاي بېسۋالغاندىن كىين،بۇ يەرنىڭ ئ‍سمىنى يېڭى تىرىتورىيە مەنىسدىكى شنجاڭغا ئۆزگەرتكەن »دەپ يازغان. ئەركىننىڭ دىيشچە،«ئۇيغۇرلار لەغمەنسز ياشيالمايدۇ». مەزكۇر تور بېكەتتە دىيشلىچە، ۋاشنگىتون ئالاھىدە رايونىدىكى دولان ئاشخانىسنىڭ ئىگىسى خەمىت كەرىم ئۆزىنىڭ ئاشخانىسنىئۇيغۇرلارنىڭ ئازاپ-ئوقۇبەتلىرىنى ئامېرىكىلىقلىرىغا بىلدۇرىدىغان سەھنە قىلغان.خىرىدارلار ئۇيغۇر تامىقى ۋە بۇ تاماقلارنىڭ كىلىشمەنبەسى ھەققىدە سورىغاندا،خەمىت جاۋابەن :مەن ۋاقتى ۋە سەۋر-تاقىتى بار كىشلەرگە ئۇيغۇرلار ھەققىدىكى خەۋەرلەرنى يوللاپبىرىمەن،ئۆزىمىز ھەققىدە قسقىچە تونۇشتۇرىمەن -دىگەن. خەمىت بۇرۇن رستۇرانچى ئەمەس ئىدى،ئۇ 2016-يىلى ئايالى ۋە ئىككى بالىسى بىلەن ئامېرىكىغا كۆچۇپ كەلگەن ،ئۇ بۇرۇن خەلقئاراسودا شركىتيى ئاچقان بولۇپ،2017-يىلى ئۈرۈمچىگە شركىتىنى كۆزدىن كەچۈرۈش  ئۈچۈن بارغان ،ئەمما ئۆزىنىڭ تۈرمىگە سولىنىدىغانقارا تېزىملىكتىكى كىشلەر ئىچىدە ئىكەنلىكىنى بىلگەندىن كىين،ئامېرىكىغا قېچىپ كەلگەن.ئۇ شۇ چاغدا ئاپىسغا بىر ئىغىز خوشمۇدىيەلمىگەن،كىين ئۇ ختتاينىڭ ئۆز شركىتىنىڭ 15 تارمىقىنى دۆلەت ئىلكىگە ئىلىۋالغانلىقىدىن خەۋەر تاپقان.ئۇ ئامېرىكىدا 2018-يىلى ھازىرقىرستۇراننى بۇرۇنقى ئۇيغۇر ئىگىلىرىدىن سېتىۋلغان. خەمىت مۇنداق دىگەن: مەن ئۆزۇمنى ئامېرىكا قوشما شتاتلىرىدەك ئەركىن دۆلەتتە ياشاش پۇرستىگە ئېرشەلىگەن بىر بەختلىك كىشى دەپقارايمەن.

You May Like