نايك(NIKE)ئۈستىدىن ئەرزنامە سۇنۇلدى
خەلقئارا ھەرىكەت
6) خىتاينىڭ فرانسىيەدە تۇرۇشلۇق باش كونسۇلىنىڭ گۈلباھار خاتىۋاجى خانىم توغرىسىدىكى باياناتى قارشىلىققا ئۇچرىدى
فرانسىيە بېيجىڭنى ئۇيغۇرلار مەسىلىسىدە يەنە بىر قېتىم ئەيىبلىدى
ئانادولۇ ئاگېنتلىقى: كانادا ئۇيغۇر ئىرقىي قىرغىنچىلىقى دەپ ئاتاش توغرىسىدا مۇنازىرە قىلىدۇ
فرانسىيە ئاگېنتلىقى: ترۇدو ئۇيغۇرلارنىڭ ئىرقىي قىرغىنچىلىققا ئۇچراش مەسىلىسىنى مۇزاكىرە قىلىشقا كۈچ چىقىرىدۇ
بىر قىسىم دوكتور، پروفېسسورلار ئەنقەرەدىكى خىتاي ئەلچىخانىسى ئالدىدا ئاخبارات ئېلان قىلدى.
ئەنگىلىيە ئادۋوكاتلىرى ئۇيغۇرلارغا قارىتىلغان ئىرقىي قىرغىنچىلىقنىڭ ئىشەنچلىك ئىسپاتىنى تاپتى
28- يانۋار تۈركىيە كېلەچەك پارتىيسىنىڭ قۇرغۇچىسى، سابىق تۈركىيە تاشقى ئىشلار مىنىستىرى ئەخمەت داۋۇت ئوغلۇ، خانىمى ۋە بىر قىسىم پارتىيە ئەزالىرى، مىللەت ۋەكىللىرى بولۇپ 40 قا يېقىن كىشى كونىيادىكى ئۇيغۇرلار ئولتۇراقلاشقان رايۇنغا بېرىپ، ئۇيغۇر ئائىلىلەرنى زىيارەت قىلدى.
ئەنگىلىيە رادىئو شركتى ب ب س نىڭ خەۋىرىگە قارىغاندا، 6- دېكابىر ئەنگىلىينىڭ داڭلىق كىيىم-كېچەك سېتىش شىركىتى ماركس ۋە سپەنسىر ئۆزىنىڭ ئۇيغۇر دىيارىدا ئشلەنگەن ھەر قانداق پاختا توقۇمىچىلىق مەھسۇلاتلىرىنى ئىشلەتمەيدىغانلىقىنى جاكارلىغان
ياۋروپا يەھۇدى ئوقۇغۇچىلار ئۇيۇشمىسى، ئۇيغۇر ئەركىنلىكى ئۇچۇن يەھۇدى ھەرىكىتى تەشكىلاتى ئۇيۇشتۇرغان.
ياۋروپا يەھۇدىي ئوقۇغۇچىلار ئۇيۇشمىسى ۋە يەھۇدىيلارنىڭ ئۇيغۇر ئەركىنلىك ھەرىكىتىنىڭ ئۇيۇشتۇرۇشى بىلەن «يەھۇدىيلار ئۇيغۇرلاربىلەن بىر سەپتە تۇرىدۇ» تېمىسىدا مۇھاكىمە يىغىنى ئېچىلدى. يىغىنغا دۇنيادىكى نەچچە مىڭ يەھۇدىي قاتناشتى. يىغىنغا ياۋروپا يەھۇدىي ئوقۇغۇچىلار ئۇيۇشمىسى رەئىسى ۋە يەھۇدىيلارنىڭ ئۇيغۇر ئەركىنلىك ھەرىكىتى تەشكىلاتى رەئىسى رىياسەتچىلىك قىلدى.
12-ئاينىڭ 11، 12، 13-كۇنلىرى ياپونىيە كاناگاۋا ئۆلكىسىنىڭ زىشىشەھرىدە ئۇيغۇرلارغا ئائىت رەسىم كۆرگەزمىسى ئۆتكۇزۇلدى. بۇ كۆرگەزمىنى زىشى شەھەر پارلامىتنىڭ باشلىقى مارۇياما ئەپەندىم بىلەن ياپونىيە ئۇيغۇر جەمىيىتى بىرلىشىپ ئورۇنلاشتۇرغان . بۇ كۆرگەزمىدە ئۇيغۇرلارنىڭ تارىخى، مەدىنىيىتى، شەرقىي تۇركىستاننىڭ جۇغراپىيىسى، بايلىقلىرى، ئەڭ ئاساسلىق قىلىنىپ شەرقىي تۇركىستانلىقىلارنىڭ خىتاي ئىشغالىيىتىدە ئۇچۇرغان زۇلۇملىرى گەۋدىلەندۇرۇلگەن .
كىشىلىك ھوقۇق تەكشۈرۈش تەشكىلاتى (HRW) ، خىتاي ھۆكۈمىتىنى شەرقىي تۈركىستاندىكى مۇسۇلمانلارنى ئىلغار تېخنىكا قوللىنىپ سىياسىي جەھەتتىن بېسىم ئىشلەتكەنلىكى ۋە بۈيۈك ئۇچۇر پىروگراممىسى بىلەن ئۇيغۇرلارنى خالىغانچە قولغا ئالغانلىقى ئۈچۈن تەنقىد قىلدى.
شەرقىي تۈركىستاننىڭ ئاقسۇ ۋىلايىتىدە قولغا ئېلىنغان 2000 دىن كۆپ كىشىلەرنىڭ تىزىملىكىنى قولغا چۈشۈرگەن HRW ئېلان قىلغان خەۋىرىدە، « بىرلەشمە ئورتاق مەشغۇلات پىروگراممىسى» ( IJOP ) ناملىق بۈيۈك ئۇچۇر پىروگراممىنىڭ، تىزىملىكتىكى كىشىلەرنى قولغا ئېلىش ئوبيېكتى قىلغانلىقىنى ۋە مەسئۇل كىشىلەرنىڭ بۇ تىزىملىككە ئاساسەن كىشىلەرنى «سىياسىي ئۆگېنىش » لاگېرلا
شۋېتسارىيەدىكى خەلقئارالىق ئەلرايى تەشكىلاتى كامپاكىس بۈگۈن شۋېتسارىيەنىڭ زۈرىخ شەھرىنىڭ مەركىزىدىكى پويىز ئىستانسسىسى ئەتراپىدا، شۋېتسارىيەنىڭ ئەڭ چوڭ دۇنياۋىي بانكىسىنىڭ قارشى تەرىپىدىكى بىناغا 20 مېتىر ئۇزۇنلۇقتىكى مەشھۇر لاگېر رەسمىنى ئېسىش ئارقىلىق، بۇ بانكىنى خىتاي بىلەن بولغان ھەمكارلىقىنى توختىتىشقا چاقىرىق قىلدى.
26- نويابىر ئىستانبۇل باكىر كۆي سوت مەھكىمىسىدە خىتاي ئايال كارخانىچىلار جەمئىيىتىنىڭ قۇرغۇچىسى مەۋلۈدە ئەزىزنىڭ ئۇيغۇر داۋاسىنىڭ قوللىغۇچىسى، تۈرك ژۇرنالىست ۋە يازغۇچى يۈجەل تاناي ئۈستىدىن قىلىنغان شىكايىتىگە سوت ئېچىلدى.
كاتولىك دىنى پوپى فرانسىس يېقىندا نەشر قىلىنغان بىر كىتابتا ئۇيغۇرلارنى «ئېزىلگۈچى خەلق » دەپ ئاتىغان بولۇپ، ئۇيغۇرلارنى روھىنگالىقلار ۋە يازىدىلارغا ئوخشاش ئازاب چېكىۋاتىدۇ دەپ تەسۋىرلىگەن. بۇ پۈتۈن دۇنيا مېدىيالىرىنىڭ كۈچلۈك خەۋەر قىلىشىغا مۇيەسسەر بولدى. ئۈچ يىلدىن بېرى دۇنيانىڭ ھەر قايسى جايلىرىدىكى كىشىلىك ھوقۇق تەشكىلاتلىرى ۋە پائالىيەتچىلەر ئۇنى ئۇيغۇرلار ئۈچۈن سۆزلەشكە دەۋەت قىلغان بولسىمۇ، ئۇ سۈكۈتتە تۇرۇپ كەلگەن ئىدى.
فرانسىيەدە ئاكتىپ پائالىيەت قىلىۋاتقان ئۇيغۇر زىيالىسى دوكتور دىلنۇر تەرىپىدىن تەييارلىنىپ ئېلان قىلىنغان فرانسىيەدىكى سىياسى پارتىيەلەر شۇنداقلا شەھەر باشلىقلىرىنىڭ ئىمزا قويۇشىغا سۇنۇلغان «ئۇيغۇرلار بىلەن سەبداشلىق»نىزامنامىسىغا بۈگۈنگە قەدەر ئالتە سىياسىي پارتىيە شۇنداقلا ئون شەھەر باشىلىقى ئىمزا قويغان بولۇپ، بۈگۈن يەنى شەرقى تۈركىستان جۇمھۇرىيەت كۈنى ھارپىسىدا يەنە بىرقانچە پارتىيە بۇ نىزامنامىگە ئىمزا قويغىنىنى ئېلان قىلدى.
ئامېرىكا ئاۋازى ۋاشىنگتون خەۋىرى: كانادا پارلامېنتىنىڭ خەلقئارا كىشىلىك ھوقۇق كومىتېتى ئالدىنقى ھەپتە، خىتاينىڭ شىنجاڭ (شەرقىي تۈركىستان-ت.) دىكى ئۇيغۇرلارغا قىلىۋاتقان ھەرىكەتلىرى ئىرقىي قىرغىنچىلىققا باراۋەر، دەپ خۇلاسە چىقاردى. بەزى مۇتەخەسسىسلەر ۋە خەلقئارا كىشىلىك ھوقۇق پائالىيەتچىلىرى مۇنداق دېدى: خەلقئارا جەمئىيەت بېيجىڭدىكى ئەمەلدارلارنى جاۋابكارلىققا تارتىشتىن ئىبارەت يېڭى ھەرىكەت باسقۇچىغا كىرىشى مۇمكىن.
بۈگۈن نيۇيورك يەشۇئا ئۇنىۋېرستېتىدا رابباي جوزىف بىلاۋ بىلەن «ئۇيغۇر ۋە يەھۇدىيلارنىڭ ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقىغا قارشى ھەرىكىتى» دېگەن تېمىدا يەھۇدىي ئوقۇغۇچىلارغا تونۇشتۇرۇش بېرىمىز.
21- ئۆكتەبىر كەچتە، فرانسىيە<< سېغژى ئۇنىۋېرسىتىتى ئىنسانپەرۋەرلىك جەمىئىتى )association humanitaire de l''universite de cergy(نىڭ ئورۇنلاشتۇرىلىشىدا «روھىنگاھ مۇسۇلمانلىرى ۋە ئۇيغۇرلار» دېگەن تېمىدا مەخسۇس مۇھاكىمە يىغىنى ئۆتكۈزۈلدى. يىغىنغا فرانسىيە ئۇيغۇر بىرلىكى ۋە يىللاردىن بۇيان روھىنگاھلىقلار ئۈچۈن پائالىيەت قىلىۋاتقان collectif hamebنامىدىكى تەشكىلات تەكلىپ بىلەن قاتناشتى.
